Μέγας ει Συ Κύριε και θαυμαστά τα έργα σου

Οδοιπορικό στο Αγιο Όρος
Μέγας ει Συ Κύριε και θαυμαστά τα έργα σου

«Μέγας ει Συ Κύριε και θαυμαστά τα έργα σου και ουδείς λόγος εξαρκέσει προς ύμνον των θαυμασίων σου». Η γλώσσα λειψή, η γραφή ανήμπορη να περιγράψει την ομορφιά της φύσης. Φανταστείτε πως βρίσκεστε σε ένα σπίτι στην άκρη ενός καταπράσινου γκρεμού και από το μπαλκόνι να αγναντεύετε το απέραντο γαλάζιο. Να προσφέρεται πιάτο η θάλασσα. Τέτοια θέα σε εμπνέει να ξυπνάς πρωί. Σε εμπνέει να αντιμετωπίζεις την καθημερινότητα, τις γκρίνιες, τις φωνές, τα άγχη της δουλειάς και της ζωής. Και όπως λέει η φίλη μου η Μάρθα όταν τις τα περιέγραφα: ``Ήξεραν οι παλιοί που να κτίσουν τις μονές. Κάπου όπου να λένε «ως εμεγαλύνθη τα έργα σου Κύριε, πάντα εν σοφία εποίησας». Και αν μείναμε αέναοι με το μεγαλείο της τοποθεσίας, πολλές φορές μείναμε με ανοιχτό το στόμα θαυμάζοντας τα ανθρώπινα δημιουργήματα. Το μοναστήρι είναι πολύ μεγάλο, με οχυρωματικούς πύργους και ζεματίστες στις εισόδους της μονής από όπου έριχναν καυτό λάδι για να αντιμετωπίζουν τις επιδρομές των 35 πειρατών. Ακόμα, έξω βρισκόταν ένας νερόμυλος, καλλιέργειες (λαχανικά) και το νεκροταφείο, ενώ ψηλά στο βουνό το ασκηταριό του Αγ. Αθανασίου.

 Η μόνη ιδρύθηκε από τον Αγ. Αθανάσιο τον Αθωνίτη το 963 μ.Χ. κατά προτροπή του φίλου του, αυτοκράτορα του Βυζαντίου Νικηφόρου Φωκά. Μια ερμηνεία για τη στάση αυτή του αυτοκράτορα είναι η φιλοσοφία του για το μοναχισμό. Τον προτιμούσε σε απόκρημνα και δύσκολα μέρη. Συνηγορούν προς αυτό η απαγόρευση του για την ίδρυση μονών σε αγροτικές περιοχές, όπως και η βαριά φορολογία στην εκκλησιαστική περιουσία. Επίσης το ότι επιθυμούσε σφόδρα να εγκαταλείψει αργότερα το θρόνο και να μονάσει στη Μ. Λαύρα. Βεβαίως, μπορεί να υπάρχουν και άλλες ερμηνείες. Εκείνο που είναι σίγουρο είναι πως δεν πρόλαβε να πραγματοποιήσει τον πόθο του να μονάσει, καθώς δολοφονήθηκε ενώ κοιμόταν από την γυναίκα του Θεοφανώ και τον ανιψιό του Ιωάννη Τσιμισκή, μετέπειτα αυτοκράτορα. Και όπως αναφέρει η παράδοση, βρέθηκε να κοιμάται πάνω σε ένα μοναχικό ράσο. Μπαίνοντας από την κεντρική πύλη, στα αριστερά του θόλου που σχηματίζεται βρίσκεται μια τοιχογραφία της Παναγίας. Κάποιος αλλόθρησκος την πυροβόλησε με τρεις σφαίρες (τα σημάδια των οποίων φαίνονται).

Μια από αυτές εξοστρακίστηκε και τον πέτυχε στην καρδιά. Στο περίβολο συναντάς το παρεκκλήσιο (ένα από τα 37 της μονής) της Παναγίας της Κουκουζελιώτισσας, όπου και η θαυματουργός εικών. Πήρε το όνομα της από τον Αγ. Ιωάννη τον Κουκουζέλη, περίφημο για την ψαλτική του ικανότητα και πρωτοψάλτη των ανακτόρων. Ποθώντας όμως το μοναχικό βίο έφυγε κρυφά και ήρθε στη Μ. Λαύρα με άλλο όνομα για να μη το βρει ο αυτοκράτορας και παριστάνοντας τον αγράμματο και αδαή. Ανέλαβε, αυτός ο μορφωμένος, ο αξιωματούχος, ο πολλά τιμώμενος, το διακόνημα του βοσκού. Όμως ο 36 αυτοκράτορας που είχε βάλει λυτούς και δεμένους τον ανακάλυψε. Θαύμασε την ταπεινότητα του και δεν τον ανάγκασε να επιστρέψει στην Κωνσταντινούπολη. Έμεινε στο μοναστήρι όπου έγινε πρωτοψάλτης. Μια μέρα που έψελνε έμπροσθεν της εικόνας, κουράστηκε, νύσταξε. Τότε η Παναγία από την εικόνα μίλησε και του είπε: ``Κουράγιο, συνέχισε και εγώ θα σε ανταμείψω.`` Και του έδωσε ένα χρυσό νόμισμα. Το καθολικό της μονής είναι αρκετά μεγάλο. Θαυμάζεις τη βαριά δίφυλλη ξύλινη θύρα που χωρίζει τη λιτή από το κυρίως ναό, δωρεά του Φωκά, λάφυρο του από πολέμους. Θαυμάζεις ακόμα περισσότερο το ψηλό περίτεχνο τέμπλο. Στο διπλανό κολλητό παρεκκλήσι βρίσκεται ο τάφος του Αγ.  Αθανασίου, ο οποίος όμως δεν έχει ανοιχτεί ποτέ. Μια φόρα πήγε ένας πατριάρχης Αλεξανδρείας που ευλαβούταν πολύ τον Άγιο να πάρει λείψανο από τον τάφο του. Μόλις όμως τον άνοιξε, κεραυνοί και αστραπές έβγαιναν από αυτόν. Από τότε κανείς δεν τόλμησε να τον ανοίξει. Το δε 1981 (πρόσφατα δηλαδή) που το μοναστήρι από ιδιόρρυθμο (ο κάθε μοναχός ζούσε όπως ήθελε) σε κοινοβιακό (υπακοή στον ηγούμενο, κοινή προσευχή, τράπεζα κ.τ.λ.), στις εορτές ενώπιον πολλών προσκυνητών ο τάφος έβγαζε πολύ μύρο. Το παρεκκλήσι αυτό, κάποτε ήταν αφιερωμένο στον Άγιο και το καθολικό στην Παναγία. Όμως, παρουσιάστηκε η Παναγία στον ύπνο του ηγουμένου και το διέταξε να αφιερωθεί το καθολικό στη μνήμη του Αγίου Αθανασίου στις 5/7, ενώ το παρεκκλήσιο αφιερώθηκε στους 40 μάρτυρες. Μετά τον εσπερινό, πήγαμε στην τράπεζα, ακριβώς απέναντι από την εκκλησία, παρεμβαλλόμενης της φιάλης και ενός πανύψηλου και παμπάλαιου, όπως φαινόταν από τον κορμό, κυπαρισσιού το οποίο είναι πάνω από 1000 χρονών, καθώς φυτεύτηκε από τον Αγ. Αθανάσιο ο οποίος σκοτώθηκε μαζί με άλλους 6 μοναχούς πέφτοντας από μια σκαλωσιά το 1000 ή το 1001. Φάγαμε φακές αλάδωτες – Τετάρτη γαρ- και αμέσως μετά, το Απόδειπνο, ξενάγηση στο καθολικό, μετά παράκληση στον ναό της Παναγίας και ύστερα ξενάγηση στην υπόλοιπη μονή.

Ο  ξεναγός μα ήταν ο γέρων Νικόλαος –γύρω στα 40 με 45-, ένα πολύ μορφωμένος και με ευγλωττία μοναχός. Και χαιρόταν πολύ αυτό που έκανε. Οι περισσότερες πληροφορίες που ανέφερα είναι από τη ξενάγηση του. Και δεν περιορίστηκε μόνο σε αυτό αλλά επεκτάθηκε και σε πνευματικές διδαχές. Πάνω από μια ώρα είχαμε μείνει όρθιοι, μέσα στο κρύο και το σκοτάδι –λόγω ελλείψεως χώρου- στο προαύλιο, αλλά τον ακούγαμε με προσοχή και λυπηθήκαμε όταν τελείωσε. Θέλαμε και άλλο. Εννοείται, ότι δε δύναμαι να θυμηθώ όλα όσα είπε. Για αυτό συγχωρείστε με που σκόρπια θα σας τα αναφέρω παρακάτω. Διηγώντας την ιστορία της μονής, είπε¨`` κάποτε είχε 365 μετόχια, αλλά με τη μικρασιατική καταστροφή, έδωσε σχεδόν όλα στους πρόσφυγες.

Τώρα έχει μόνο 10 μετόχια. Συνολικά το Α.Ο. έδωσε στους πρόσφυγες πάνω από 1 εκατομμύριο στρέμματα. Αυτά τα λέω, γιατί δεν τα αναφέρουνε οι εφημερίδες και οι τηλεοράσεις. Αντίθετα, άλλα γράφουν και λένε. `` Υπάρχουν πολλοί που υποστηρίζουν ότι δε γίνονται θαύματα. Πέρα από τα θαύματα που γράφησαν άνωθεν, των Αγίων της μονής, ανέφερε και το φαινόμενο της ευκαμψίας των μοναχών. `` Ενώ, όπως γνωρίζετε και εσείς, οι άνθρωποι όταν πεθαίνουν, παγώνουν, κοκαλώνουν και δύσκολα μετακινείς τα μέλη του σώματος των, σε πολλούς αγίους μοναχούς τα σώματα παραμένουν ζεστά και μετά θάνατον και ύστερα από πολλές μέρες. Ακόμη και σήμερα. Όχι μόνο στα παλιά χρόνια. Όμως, μη νομίζεται ότι αυτό συμβαίνει μόνο στους μοναχούς, αλλά και στους λαϊκούς. Όταν έγινε το ατύχημα του Τσερνομπίλ, εμείς εδώ στη Μακεδονία είχαμε αύξηση του καρκίνου και της λευχαιμίας και των θανάτων από αυτούς. Ανάμεσα σε αυτούς βρισκόταν και πολλά νέα άτομα 20-25 ετών. Οι γονείς τους απαρηγόρητοι από το χαμό τους ερχόντουσαν στο Α.Ο. να εύρουν παραμυθία. Μας λέγανε όμως και όπως επιβεβαιώνονταν από τους ιερείς, ότι τα παιδιά που ήταν κοντά στην εκκλησία, που κοινωνούσαν τακτικά, που δεν είχαν προγαμιαίες σχέσεις, παρουσίαζαν κατά το θάνατο τους το φαινόμενο της ευκαμψίας, που κανείς γιατρός δε δύναται να εξηγήσει. Αλλά είχαν τη χάρη του Θεού. Έλαβαν το στέφανο από το Θεό ύστερα από τους ονειδισμούς και τις κοροϊδίες των συνομήλικων τους που τους οικτειρούσαν που δεν είχαν σχέσεις.`` ``

Τη δεκαετία του 1960 που δεν είχαμε ακόμα δρόμους και αυτοκίνητα οι μεταφορές των προσκυνητών και των τροφίμων γινόταν με τα ζώα. Ένας μοναχός είχε αναλάβει το διακόνημα αυτό. Όταν πέθανε, στην κηδεία του όλα τα ζώα μαζεύτηκαν στην είσοδο της εκκλησίας.`` ``Αλλά, όλα πάμε να τα εξευρωπαΐσουμε. Πολεμάνε την Ορθοδοξία γιατί είναι η μόνη που αντιστέκεται στη μαζοποίηση. Που κρατάει τις παραδόσεις και τις ηθικές αξίες. Που κρατάει την εθνική ταυτότητα. Όλα αυτά πάνε να τα εξαφανίσουν. Επιβάλλουν νόμους προς αυτόν τον σκοπό. Όπως ο νόμος για τη νομιμοποίηση των εκτρώσεων. Νομιμοποιούν το έγκλημα. Στην Ελλάδα που έχει 38 υπογεννητικότητα εκατοντάδες χιλιάδες εκτρώσεις το χρόνο γίνονται. Τι απολογία θα δώσουν στο Θεό; Πως του βαστάει η συνείδηση του να σκοτώνουν;`` Στο σημείο αυτό παρατήρησα ότι η Εκκλησία της Κύπρου -που είναι μια πολύ αυστηρή εκκλησία, πιο πολύ από τη δικιά μας- και ο Μακάριος, όταν το 74 έγινε ο Αττίλας, επέτρεψε στις βιασθείσες υπό των Τούρκων στρατιωτών έγκυες Ελληνοκύπριες να προχωρήσουν στην άμβλωση. ``Ναι, μου απαντά. Το έχω ακούσει. Δεν ξέρω αν ισχύει. Αν ισχύει όμως είναι μέγα σφάλμα. Και αν κάποιο από αυτά γινόταν αύριο άγιος;`` Ακούγοντας τον, σκέφτηκα ότι έχει δίκιο. Πως δεν έχουμε συνειδητοποιήσει ότι διαπράττουμε έγκλημα. Ότι στην ουσία σκοτώνουμε μια ζωή. Και όλα αυτά τα φεμινιστικά περί ελευθερίας της γυναίκας για διαχείριση του σώματος της είναι μπούρδες. Ποια ελευθερία, όταν σκοτώνεις μια ζωή; Γιατί αυτό που έχεις μέσα σου είναι ζωντανός άνθρωπος. Και στο κάτω κάτω, αν θες να διαχειριστείς το σώμα σου, υπάρχουν στην εποχή μας πολλές προφυλάξεις κατά τη σεξουαλική πράξη. Μη τα ισοπεδώνουμε όλα. Αποχαρακτηρίζουμε που αποχαρακτηρίζουμε δάση. Ας μην αποχαρακτηρίζουμε –όχι τόσο σε νόμους, όσο στη συνείδηση μας- και εγκλήματα, επειδή έτσι μας βολεύει. ``Πάνε να μας φέρουν τον προτεσταντικό τύπο ζωής. Οι προτεστάντες τι λένε. Ότι ο Θεός ευλογεί όσους πλουτίζουν, όσους έχουν περισσότερα χρήματα. Αν είναι δυνατόν.`` Ναι, έχετε δίκιο του λέω εγώ. Αυτό που λέτε, το περιγράφει πολύ εύστοχα ένας από τους πατέρες της Κοινωνιολογίας, ο Max Weber, σε ένα από τα σημαντικότερα έργα του `` Η Προτεσταντική ηθική και το πνεύμα του καπιταλισμού``. Οι προτεστάντες λένε, δε ξέρουμε τι ζητά ο Θεός από μας. Ας υποθέσουμε ότι ζητά να εργαζόμαστε. Αρα όποιος βγάζει πιο πολλά χρήματα, αυτόν ευλογεί ο Θεός. Αυτή η λογική βοήθησε την ανάπτυξη του καπιταλισμού.

Τελειώνοντας, απαντώντας σε σχετική ερώτηση ενός εκ των προσκυνητών ανέφερε: ``Να μην εμπιστεύεστε καθόλου τους παλαιοημερολογίτες. Είναι πλανεμένοι. Για αυτό άλλωστε έχουν χωριστεί σε δεκάδες παρατάξεις. Πολλοί εξ αυτών παραπλανούν τον κόσμο. Μόνο την επίσημη εκκλησία να εμπιστεύεστε.`` Είχε ήδη νυχτώσει για τα καλά. Ο νυχτοφύλακας γύρναγε. Πήγα, όπως και αρκετοί άλλοι να εξομολογηθώ στον ηγούμενο. Αρκετά καλός. Ένας μάλιστα που ερχόταν τακτικά, μου είπε ότι όταν έχω πρόβλημα τον παίρνω τηλέφωνο και με βοηθάει. Δεν περίμενα από καλόγερο να βρω τέτοια ανταπόκριση. Συνήθως εξομολογεί ο προηγούμενος, ο π. Βασίλειος, ο οποίος απουσίαζε. Από ότι μας είπανε είναι πάρα πολύ καλός. Μια κουβέντα του λες και καταλαβαίνει τι πραγματικά νιώθεις και τι γίνεται στη ψυχή και στο μυαλό σου. Κρίμα που έλειπε. Ελπίζω την επόμενη φορά να είμαστε πιο τυχεροί.  Κοιμηθήκαμε σε ένα δωμάτιο 10 ατόμων. Απογοητευτήκαμε, ύστερα από την υπέροχη φιλοξενία στην Κουτλουμουσίου. Όμως, αποζημιωθήκαμε από όσα αποκομίσαμε σε πνευματικό επίπεδο. Ε, δε μπορείς να τα έχεις όλα. Το πρωί, προτού τελειώσει η λειτουργία, ήρθαν τα λεωφορειάκια και αναχωρήσαμε. Το γαλάζιο χρώμα του ουρανού με το γαλάζιο της θάλασσας μας συντρόφευαν. Έπρεπε να κάτσουμε και άλλη μια μέρα. η μονή έχει πολλούς μοναχούς, οι οποίοι ζουν όμως σε καλύβες έξω από τη μονή. Πρέπει να έχεις μια μέρα περιθώριο, να ψάξεις να βρεις τυχόν καλούς. Πιο κάτω η σκήτη του Τιμίου Προδρόμου, ρουμάνικη, σε απόσταση μισής ώρας.

Και αν θες γεροντάδες πραγματικά χαρισματούχους, θα πρέπει να ψάξεις λίγο πιο κάτω στην έρημο, στα Καρούλια, όπου ζουν κρυμμένοι σε καλύβες χωρίς ανέσεις, χωρίς θέρμανση, πάνω σε δυσπρόσιτα μέρη. Θέλει γερό περπάτημα, αλλά μπορεί να συναντήσεις αγίους ανθρώπους. Και μη φοβάσαι που θα κοιμηθείς τη νύχτα. Όπου και να βρεθείς θα σε φιλοξενήσουν. Μακάρι κάποια άλλη φορά να έχω αυτήν ευκαιρία. Αυτά σκεφτόμουν στο λεωφορείο το οποίο σταμάτησε στο αγίασμα του Αγ. Αθανασίου. Ήταν ένας βράχος, που ο Αγιος το χτύπησε με το ραβδί του και έτρεξε νερό. Από τότε υπάρχει αυτή πηγή, που τρέχει παγωμένο νερό. Ήπιαμε, βάλαμε στα μπουκαλάκια μας και αναχωρήσαμε. Εμείς σταματήσαμε στη μονή Ιβήρων. 40 Οδοιπορικό στο Αγιο Όρος

 Ήταν Πέμπτη, η τρίτη μέρα μας στο Α.Ο. Κατά τις 8:30 φθάσαμε στη μονή Ιβήρων. Το λεωφορείο συνέχισε για Καρυές. Πήγαμε μέσα, προσκυνήσαμε την εικόνα της Παναγίας της Πορταΐτισσας, προλάβαμε το μεσημεριανό γεύμα στις 9:30 το πρωί (κουνουπίδι κοκκινιστό, ελιές, μήλο και κρασί ) και κατά τις 10 ξεκινήσαμε με τα πόδια για τις μονές Καρακάλλου και Φιλοθέου. Η μονή Ιβήρων είναι κόμβος. Βρίσκεται σε απόσταση 1:30 ώρας με τα πόδια από τις Καρυές, πλάι στη θάλασσα, ενώ στα μεν αριστερά βρίσκεται η μονή Σταυρονικήτα και πιο πάνω η μονή Παντοκράτορος, ενώ στα δε δεξιά οι μονές Καρακάλλου και Φιλοθέου. Αποτελεί επομένως ένα κατάλληλο ορμητήριο για εξορμήσεις. Την προσπερνώ γρήγορα, καθώς θα την περιγράψω αναλυτικά αργότερα. Να προϊδεάσω όμως τους αναγνώστες ότι θα τους περιμένει μια έκπληξη που έχει να κάνει σχέση με την Κρήτη. Πήραμε τον κεντρικό χωμάτινο δρόμο, αυτό που διέσχιζε το λεωφορείο, με έναν ήλιο να μας δίδει στα μέσα του Νοεμβρίου τη ζεστασιά του, χωρίς όμως να μας ενοχλήσει καθόλου καθώς η διαδρομή ήταν σκιασμένη, κατάφυτη με δένδρα και πουρνάρια, ενώ τα ρυάκια και οι καταρράκτες πρόσδιδαν ιδιαίτερη νότα στη διαδρομή και τα κούμαρα άφθονα μας παρείχαν το νοστιμότατο καρπό τους. Ανηφορικές στροφές, τις διαβαίναμε περνώντας ανοιχτή στροφή, κερδίζοντας έτσι σε κόπο, χρόνο και κούραση. Στα αριστερά γκρεμός και θάλασσα απέραντη, γαλήνια, που μαρτυρούσε την αφθονία της σε ψάρια, όπως και το βουνό στα δεξιά μας τη αφθονία του σε χόρτα και θήραμα. Αχ, το καλύτερο γεύμα λέγαμε, ένα ψάρι στη σχάρα, συνοδευόμενο με χόρτα του βουνού και σερβιρισμένο με κείνη την αξέχαστη σάλτσα του Κουτλουμουσίου. Όνειρο!

Αλλά ο πεινασμένος, ή μάλλον ο στερημένος –τρομάρα μας, δεν αντέχουμε λίγες μέρες- ψάρια ονειρεύεται. Γαλαζοπράσινες παραλίες  περιτριγυρισμένες από βράχια, σαν αυτές που βλέπεις στις διαφημίσεις ή στις κάρτες το καλοκαίρι, σε προκαλούσαν να τις απολάψεις. Και ζήλευες και έλεγες ότι έπρεπε να είχες φέρει το μαγιό σου και ας σε πιάνανε. Περίμενες πως σε κάποια από αυτές θα αναδυόταν η Αφροδίτη. Ανάμεσα από τα φοβερά ζιγκ - ζαγκ του βουνού, ξεπρόβαλλαν συχνά φυτεμένες με ελιές πλαγιές. Όσοι ξέρουν –και νομίζω σχεδόν όλοι- από ελιές θα ζήλευαν. Χωράφια φιλέτο. Απάνεμα, εύφορα, με άπλετο ήλιο. Καλύβες, άλλες μικρότερες, άλλες μεγαλύτερες έβλεπες, παλιές, ξεφτισμένες από το πέρασμα του χρόνου. Έμοιαζαν σαν να κατοικούνταν. Μήπως έπρεπε να χτυπήσουμε; Αλλά εμείς προχωρούσαμε για την Καρακάλλου. 1:30 ώρα δρόμος. Ένα μικρό κάστρο, στην κορυφή ενός λόφου με θέα στη θάλασσα ήταν η μονή. Το νερό στην είσοδο γευστικότατο, ελαφρό (μπορούσες να πιει άφοβα όσο ήθελες χωρίς να φοβάσαι το στομάχι), υγιεινό (το μαρτυρούσαν άλλωστε τα χρυσόψαρα που υπήρχαν στην από κάτω δεξαμενή). Για πρώτη φορά καταλάβαμε τη σημασία και την αξία του λουκουμιού και του τσίπουρου. Η ζάχαρη σου δίνει θερμίδες που έχασες κατά το περπάτημα και το ποτό αυτό σε στυλώνει. Τίποτα δεν είναι τυχαίο στο Α.Ο. Τα πάντα μελετημένα.

Εισαγωγή  και δημοσίευση κειμένων στο Ορθόδοξο Διαδίκτυο :

Τα κείμενα αποτελούν εμπειρίες των μελών και των επισκεπτών των ιστοχώρων athos.edo.gr και www.athos.gr.

Η ηλεκτρονική επεξεργασία, επιμέλεια κειμένων και εικόνων έγινε απο τόν Ν.Β.Β

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση κειμένων με αναφορά πηγής το Ιστολόγιο

ΠΗΔΑΛΙΟΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

http://www.alavastron.net/