ΛΕΟΝΤΙΟΣ ΔΙΟΝΥΣΙΑΤΗΣ , ΠΑΠΙΣΜΟΣ ΧΘΕΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ
«Κανένα όφελος δεν υπάρχει στους ανθρώπους με το να φέρουν μόνο το όνομα των Χριστιανών, να μην έχουν όμως έργα αγαθά. Διότι δεν τιμώνται τα αξιώματα από τον Θεό, αλλά ζητούνται έργα. Επειδή και ο Ιούδας μεταξύ των αποστόλων ήταν, και απήλαυσε ίση τιμή με τους άλλους. Αλλά επειδή αγάπησε την φιλαργυρία δέχθηκε αγχόνη· Καθώς και τώρα πολλοί φορούν ενδύματα προβάτων, αλλά μέσα τους είναι λύκοι άρπαγες». (άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος)
Πρόλογος
OI ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ προσπάθειες γιά την έπαναπροσέγγιση τοΰ χριστιανικού κόσμου είναι φυσικό νά έχουν ευρύτατη αποδοχή, επειδή, αφενός, αποτελούν τήν ανθρώπινη συμβολή στήν ιερή υπόθεση τής ενότητας καί, αφετέρου, διεξάγονται σε μιά εποχή πού ό κόσμος, κατακερματισμένος από πολύμορφες αντιθέσεις, αναζητεί μέ αγωνία ένοποιητικά στοιχεία.
Οί προσπάθειες αύτές, ωστόσο, έχουν άποδειχθεΐ μέχρι σήμερα άπογοητευτικά αναποτελεσματικές. ’Όχι μόνο δέν εμπνέουν πλέον καμιά αισιοδοξία, αλλά καί προκαλοΰν ιδιαίτερη άνησυχία, καθώς έχουν γίνει ήδη κατάδηλες οί επιζήμιες συνέπειές τους: α) άμβλυνση τής ορθόδοξης αύτο- συνειδησίας, διαιρέσεις καί σχίσματα στό πλήρωμα τής Εκκλησίας μας· β) σύγχυση, άποθάρρυνση καί αποπροσανατολισμός ατούς έτεροδόξους πού αναζητούν τήν αύθεντικότητα τής πίστεως.
Γένεση του Παπισμού
Ο Παπισμός
Ή Εκκλησία, κατά την πρώτη χιλιετία του ιστορικού της βίου, διατήρησε την ενότητά της σε Ανατολή καί Δύση, παρ’ όλους τους περιστασιακους κλυδωνισμους που δημιουργούσαν οί αιρέσεις, τά σχίσματα καί οί ποικίλες διχοστασίες. Ή άπόσχιση τής δυτικής Χριστιανοσύνης άπό τον κορμό τής Μιας, 'Αγίας, Καθολικής καί Άποστολικής Εκκλησίας του Χρίστου, όπως αύτή όριστικοποιήθηκε τό 1054, ύπήρξε ή τραγική κατάληξη μακραίωνων διεργασιών, στον χώρο τής Δυτικής Εύρώπης, σε τρία διαπλεκόμενα έπίπεδα: α) τό θεολογικό, β) τό έκκλησιολογικό καί γ) τό πολιτικό.
Α'. Τό θεολογικό.
Τά σπέρματα τής θεολογικής διαφοροποιήσεως τής Δύσεως βρίσκονται στά συγγράμματα του ίεροϋ Αύγουστίνου (354-420), έπισκόπου Ίππώνος τής Βόρειας ’Αφρικής. Ό ιερός Αύγουστίνος άγνοοϋσε τήν ελληνική γλώσσα καί τά έργα των Ελλήνων Πατέρων, πάνω στά όποια στηρίχθηκε ή θεολογία των πρώτων Οικουμενικών Συνόδων (Μ. ’Αθανασίου, Μ. Βασιλείου, Γρηγορίου Θεολόγου, Γρηγορίου Νυσσης κ.ά.). ’Έτσι, έπηρεασμένος άπό τον Νεοπλατωνισμό καί τις άρχές του Ρωμαϊκού Δικαίου, διατύπωσε στά θεολογικά του έργα ορισμένες άπόψεις, ξένες προς τό βίωμα τής πρωτοχριστιανικής ’Εκκλησίας, όπως, γιά παράδειγμα, τήν ταύτιση ούσίας καί ένεργειών στον Θεό, τήν έκπόρευση του 'Αγίου Πνεύματος καί άπό τον Υιό (Filioque) κ. ά.
Πορεία και εξέλιξη του Παπισμού
’Από τή στιγμή πού τό πρωτόθρονο Πατριαρχείο τής Ρώμης άποκόπηκε άπό τό σώμα τοϋ Χριστού, στερήθηκε πλέον τή θεία χάρη, μέ συνέπεια τή σταδιακή άποσύνθεσή του. Καθώς σημειώνει χαρακτηριστικά ό άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως, «ή Δυτική Εκκλησία έχασε τήν πνευματική της έλευθερία, έχασε τόν στολισμό της, κλονίσθηκε άπό τά θεμέλιά της, στερήθηκε τόν πλούτο τής Χάριτος τού 'Αγίου Πνεύματος, τήν παρουσία τού Χριστού. Τελικά κατάντησε ένα σώμα βουβό, χωρίς πνεύμα καί ψυχή». Γι’ αύτό στους επόμενους αιώνες άκολουθεϊ έναν άλλοτριωτικό κατήφορο δίχως έλπίδα έπιστροφής, οδηγώντας τόν άνθρωπο τής Δυσεως στην άπογοήτευση, τό υπαρξιακό κενό καί τό άδιέξοδο.
Παπικές κακοδοξίες - filioque
1.Τό Φιλιόκβε
Σύμφωνα μέ τή θεία άποκάλυψη, ό Θεός διακρίνεται σέ Τρία ΙΊρόσωπα, τά όποια είναι όμοουσια, ισότιμα καί ισοδύναμα μεταξύ τους. ’Έτσι δέν υπάρχουν τρεις Θεοί άλλά ένας. Κάθε ΙΊρόσωπο, όμως, έχει ένα ξεχωριστό ιδίωμα, τό όποιο δηλώνει τόν διαφορετικό τρόπο ύπάρξεώς Του: Ό Πατέρας είναι αγέννητος (είναι ή μοναδική άρχή καί πηγή τής Θεότητος)· ό Υιός είναι γεννητός (γεννάται άπό τόν Πατέρα «πρό πάντων τών αιώνων»)· καί τό "Αγιο Πνεύμα είναι έκπορευτό (οϋτε άγέννητο είναι ούτε γεννάται, άλλά έκπορεύεται άττό τόν Πατέρα «προ πάντων των αιώνων»),Τό Σύμβολο τής Πίστεως, που καταρτίστηκε άπό τίς Α' καί Β' Οικουμενικές Συνόδους (325, 381), ομολογεί πίστη «είς τό Πνεύμα τό "Αγιον, τό κύριον, τό ζωοποιόν, τό έκ τού Πατρός έκπορευόμενον», άκολουθώντας τά λόγια τοϋ Χρίστου: «Όταν έλθη ό Παράκλητος... τό Πνεύμα τής άληθείας, ό παρά τού Πατρός έκπορεύεται...» (Ίω. 15:26). Τό 431, ή Γ' Οικουμενική Σύνοδος απαγόρευσε ρητά όποιαδήποτε προσθαφαίρεση στό ιερό Σύμβολο.Οί Φράγκοι, όμως, θέλοντας νά κατανοήσουν τήν ουσία τοϋ θεοΰ μέ τή λογική τους, παρερμήνευσαν τά λόγια τοϋ Χρίστου, περιφρόνησαν τίς Οικουμενικές Συνόδους καί πρόσδεσαν στό Σύμβολο, μετά τή φράση «...τό έκ τού Πατρός έκπορευόμενον...», τή λέξη Filioque (Φιλιόκβε = καί έκ τοϋ Υίοϋ), που σημαίνει ότι τό "Αγιο Πνεύμα έκπορεύεται καί άπό τόν Υιό. Μέ τήν προσθήκη αύτή δημιουργοϋ νται άλυτα θεολογικά προβλήματα καί σοβαρές άλλοιώσεις στήν πίστη καί τή ζωή τής ’Εκκλησίας. Συγκεκριμένα:Είσάγονται στήν 'Αγία Τριάδα δυο άρχές. Δηλαδή, προκύπτουν δυο κύριοι θεοί (Πατέρας καί Υιός) καί ένας δευτερευων (τό "Αγιο Πνεύμα). ’Επέρχεται έτσι πλήρης διάλυση τοϋ Τριαδικού δόγματος. Ό «Τριαδικός θεός» των Παπικών δέν είναι πλέον ό άληθινός θεός άλλά ένας πλασματικός καί άνύπαρκτος θεός.
Η καταδίκη του Παπισμού
Ή σύντομη άναφορά στίς λατινικές έτεροδιδασκαλίες οδηγεί άβίαστα στό συμπέρασμα ότι ό Παπισμός δέν είναι μία άπλή αίρεση τοϋ Χριστιανισμού -άφοϋ ώς αίρεση χαρακτηρίζεται καί ή παραμικρή άπόκλιση άπό τήν άλήθεια τής ’Εκκλησίας-, άλλά είναι παναίρεση καί άναίρεση τοϋ ίδιου τοϋ Χριστιανισμού. Κι αύτό γιατί, καθώς έξηγεϊ ό π. Ιουστίνος Πόποβιτς, οί διάφορες αιρέσεις παραμόρφωσαν μερικά μόνο ιδιώματα τοϋ Χριστού, ένώ ό Παπισμός άπομάκρυνε ολόκληρο τόν Χριστό καί στή θέση του τοποθέτησε τόν άλάθητο άνθρωπο10. «Στήν περίπτωση των καινοτομιών τής δυτικής έκκλησίας δέν έχουμε άπλώς μιά καινούργια “αίρεση” τού Χριστιανισμού, άλλά ριζική άλλοτρίωση τού ίδιου τού πυρήνα τής έκκλησιαστικής άλήθειας. Καμιά προγενέστερη αίρεση δέν άλλαξε τόσο ριζικά τόν τρόπο τού χριστιανικού βίου, δέν δημιούργησε πολιτισμό μέ άντεστραμμένους τούς όρους τού χριστιανικού εύαγγελίου»".
Παπισμός και Ελληνισμός
Όπως έχει άναφερθεϊ, ή διαφοροποίηση τής λατινικής Χριστιανοσύνης άπό τήν ’Ορθοδοξία συνδέθηκε έξαρχής μέ έντονο άνθελληνικό πνεύμα (βλ. παραπάνω, σελ. 7). ’Ήδη άπό τόν 9ο αί. κυκλοφορούνται στή Δύση διάφορα άνθελληνικό συγγράμματα μέ τόν κοινό τίτλο «Κατά τών πλανών τών Γραικών». Μετά τό οριστικό Σχίσμα, ό άνθελληνισμός ριζώνει στά σπλάχνα τής Παπικής «’Εκκλησίας» καί διατηρείται άμείωτος, όσο ό Ελληνισμός μένει ενωμένος μέ τήν ’Ορθοδοξία. «Ή Ρώμη ποτέ δέν ύπήρξε φίλη τών Ελλήνων. Μά κι άν κάποτε ύπήρξε, ή φιλία δέν κράτησε γιά πολύ», σημειώνει τόν 16ο αί. ό λόγιος έπίσκοπος Κυθήρων Μάξιμος Μαργούνιος. ’Αλλά καί σήμερα ισχύει ή ίδια διαπίστωση: «Τό Βατικανό παραμένει ή μεγαλύτερη άνθελληνική δύναμη καί προπαγάνδα στόν κόσμο» (καθηγ. π. Γεώργιος Μεταλληνός).Μιά σύντομη ματιά στήν ιστορία τού Ελληνισμού άποδεικνύει τήν πικρή αύτή άλήθεια:
Ενωτικές προσπάθειες
Παρόλο που ή κατηφορική πορεία τής άλλοτριωμένης δυτικής Χριστιανοσύνης δέν άφηνε κανένα περιθώριο συνεννοήσεως μέ την ’Ορθόδοξη ’Ανατολή, ή νοσταλγία τής πρωτοχριστιανικής ενότητας δέν έλειψε ποτέ άπό τίς ψυχές των πιστών. ’Από τόν 11ο μέχρι καί τόν 15ο αί. πραγματοποιήθηκαν συνολικά δεκατρείς ένωτικές προσπάθειες, χωρίς όμως καμία άπ’ αυτές νά οδηγήσει στήν ενότητα τής πίστεως. Οί βασικότεροι λόγοι άποτυχίας τους ήταν οί έξης:1. Η έμμονή τών Λατίνων στό παπικό πρωτείο έξουσίας. Αυτοί, πιστεύοντας ότι ό Ρωμαίος ποντίφηκας άποτελεί τήν πηγή τής ενότητας καί τό μόνο άλάθητο κριτήριο τής πίστεως, έβλεπαν πάντοτε τήν ενότητα ώς υποταγή στόν πάπα. ’Αντίθετα, ή ’Ορθόδοξη ’Εκκλησία θεωρούσε ώς μοναδική βάση τής ενότητας τήν κοινή πίστη στόν Χριστό που είχαν πρίν άπό τό Σχίσμα όλοι οί Χριστιανοί σέ ’Ανατολή καί Δόση. Γι’ αύτό καί καλοϋσε τους Παπικούς νά έπιστρέψουν στήν ενιαία χριστιανική παράδοση τής άδιαίρετης ’Εκκλησίας τών οκτώ πρώτων αιώνων.
2.Ή συνεχής χρήση άπό τους Παπικούς βίαιων καί δόλιων μεθόδων γιά τήν καθυπόταξη τών ’Ορθοδόξων (Σταυροφορίες, Ούνία, βίαιοι έκλατινισμοί κ.ά.)3. Ή προβολή τής ενότητας, καί άπό τίς δυο πλευρές, ώς μέσου γιά τήν έπίτευξη κοινωνικοπολιτικών καί άλλων έγκόσμιων σκοπών.
Ουνία
Ή Ούνία είναι ένα πανούργο θρησκευτικοπολιτικό σχήμα, πού έπινοήθηκε άπό τόν Παπισμό γιά τήν ύποταγή τών Χριστιανών τής Ανατολής στήν παπική κυριαρχία.
Σύμφωνα μ’ αύτό τό σχήμα, μέ άπόσπαση πιστών άπό τους κόλπους τής ’Ορθόδοξης ’Εκκλησίας, δημιουργοΰνται νέες «έκκλησιαστικές» κοινότητες, οί όποιες διατηρούν μέν έξωτερικά τόν ορθόδοξο έκκλησιαστικό τους ρυθμό (άμφίεση κληρικών, λειτουργικό τυπικό, άρχιτεκτονική ναών, εικονογραφία κ.ά.), άναγνωρίζουν όμως τόν πάπα καί μνημονεύουν τό όνομά του στίς έκκλησιαστικές άκολουθίες. ’Έτσι προκύπτουν οί Ούνίτες, οί όποιοι στήν πραγματικότητα είναι Παπικοί -άφοϋ έμμέσως άποδέχονται όλα τά παπικά δόγματα-, φορούν όμως προσωπείο ’Ορθοδόξου, γιά νά έξαπατοϋν τούς άπλοϊκούς πιστούς καί νά τούς πείθουν ότι είναι δυνατή ή ένωση δίχως έγκατάλειψη τής ’Ορθοδοξίας.Ή Ούνία ώς ιδέα γεννήθηκε τόν 13ο αΐ., άλλά έπίσημα άρχισε νά δραστηριοποιείται τρεις αιώνες άργότερα. Γιά τή συστηματικότερη ένεργοποίησή της, τό 1622 έντάχθηκε στή διαβόητη Προπαγάνδα τής Πίστεως (Propaganda Fidei), «τόν πρώτο στήν άνθρώπινη Ιστορία μηχανισμό ιδεολογικής προπαγάνδας καί μεθοδικής “πλύσεως έγκεφάλου ” των μαζών»24.
Σύγχρονος Διάλογος Ορθοδοξίας- Παπισμού
'Ο 20ός αιώνας υπήρξε ό αιώνας τής Οικουμενικής Κινήσεως, τής οργανωμένης δηλαδή προσπάθειας γιά τήν έπανένωση όλων τών Χριστιανών τής οικουμένης. 'Ο ένωτικός ένθουσιασμός που καλλιέργησε ή Κίνηση αύτή καί τό πανανθρώπινο αίτημα γιά καταλλαγή, υστέρα μάλιστα άπό τους δυο Παγκοσμίους Πολέμους, οδήγησαν στήν έναρξη μιάς νέας προσπάθειας γιά τήν έπαναπροσέγγιση ’Ανατολής καί Δυσεως.'Ο σύγχρονος Διάλογος έξελίχθηκε σέ δυο φάσεις. Ή πρώτη φάση -Διάλογος ’Αγάπης (1965 καί εξής)- συνίσταται κυρίως στήν καλλιέργεια καλών σχέσεων, μέ σκοπό τήν έδραίωση κλίματος άμοιβαίας έμπιστοσυνης. Ή δεύτερη φάση -Θεολογικός Διάλογος ή Διάλογος ΆληΘείας (1980 καί εξής)- συνίσταται στόν διάλογο που διεξάγεται, παράλληλα μέ τόν Διάλογο τής ’Αγάπης, άπό τή Διεθνή Μικτή Θεολογική ’Επιτροπή, τήν οποία άπαρτίζουν θεολόγοι, έκπρόσωποι τών ’Ορθοδόξων καί τών Λατίνων. Ή Μικτή ’Επιτροπή έκπονεϊ θεολογικά κείμενα κοινής καταρχήν άποδοχής, τά όποια στή συνέχεια δέχονται κριτική ή περαιτέρω έπεξεργασία άπό τίς κατά τόπους ’Ορθόδοξες ’Εκκλησίες καί τό Βατικανό.
Επιλεγόμενα
'Ο Παπισμός, ώς φορέας σωρείας αιρετικών δοξασιών, βρίσκεται έξω άπό τά όρια τής ’Εκκλησίας· καί, ώς έκφραστής ένός έγκοσμιοκρατικοϋ πολιτεύματος, άποτελεϊ παγκόσμιο κέντρο έξουσίας. Παρ’ όλη, βέβαια, τήν έξωτερική του λάμψη καί δύναμη, κρύβει μέσα του μιά τραγική άδυναμία, γιατί άπλουστατα στηρίζεται στήν πλάνη. 'Ο δρόμος τής έπιστροφής στή χαμένη του ’Ορθοδοξία περνάει άπό τή μετάνοια, τήν οποία, όμως, σήμερα μόνο ώς θαΰμα μπορεί κανείς νά περιμένει άπό τή σκληρυμμένη ολιγαρχία τοϋ Βατικανού.
Ωστόσο, oi έξουθενωμένοι άττό τόν παπικό ολοκληρωτισμό ετερόδοξοι άδελφοί μας άναζητοΰν, συνειδητά ή άνεπίγνωστα, την άλήθεια που έλευθερώνει, που δίνει νόημα καί ομορφιά στη ζωή· την άλήθεια, που, ώς Χριστοζωή καί Θεοκοινωνία, διαφυλάσσεται αυθεντική μόνο στήν ’Ορθόδοξη ’Εκκλησία, τή μοναδική «Μία, 'Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία» τοϋ Χριστού.
Ή άποστολοπαράδοτη πίστη δέν είναι άποκλειστικό κτήμα κανενός. ’Αποτελεί δωρεά τοϋ Θεοϋ καί άνήκει στήν οικουμένη ολόκληρη. Γι’ αύτό πρέπει νά φυλάσσεται αναλλοίωτη, ώστε, ώς χρέος άγάπης, νά προσφέρεται άκέραιη καί καθαρή σ’ αυτούς που τήν άναζητοΰν.
ΠΗΔΑΛΙΟΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ортодоксальность
«Κύριε ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστέ, διάνοιξον τὰ ὦτα καὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς τῆς καρδίας μου, τοῦ ἀκοῦσαί με τὰ λόγιά Σου καὶ συνιέναι καὶ ποιῆσαι τὸ θέλημά Σου, ὅτι πάροικός εἰμι ἐν τῇ γῇ.
Μὴ ἀποκρύψῃς ἀπ᾿ ἐμοῦ τὰς ἐντολάς Σου, ἀλλὰ ἀποκάλυψον τοὺς ὀφθαλμούς μου καὶ κατανοήσω τὰ θαυμάσια ἐκ τοῦ Νόμου Σου. Ἐπὶ σοὶ γὰρ ἐλπίζω ὁ Θεός μου, ἵνα Σύ μου φωτίσεις τὴν διάνοιαν· ὅτι εὐλογητὸς εἶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν»
Αναρτήσεις
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου