«Οποίον δει είναι τον ιερέα προς τους υπεναντίους»
«..Αλλά προς τίνας ο πόλεμος και μετά τίνων η πάλη; ΄Ακουε του μακαρίου Παύλου λέγοντος ότι ουκ έστιν ημίν η πάλη προς αίμα και σάρκα, αλλά προς τας αρχάς, προς τας εξουσίας, προς τους κοσμοκράτορας του σκότους του αιώνος τούτου, προς τα πνευματικά της πονηρίας εν τοις επουρανίοις»83.Πρώτα ο ιερέας πρέπει να γνωρίζει ποιοι είναι οι «υπεναντίοι». Και αυτοί από τη μια πλευρά είναι οι αόρατοι πνευματικοί εχθροί του ανθρώπου, τα πονηρά πνεύματα, οι δαίμονες που θα κληθεί να αντιπαλεύει μαζί τους. Κατά τον Απόστολο Πέτρο «ο αντίδικος υμών διάβολος ως λέων ωρυόμενος περιπατεί ζητών τίνα καταπίη»84.Αλλά «υπεναντίοι» είναι και τα πάθη, τα έργα της σάρκας, η πορνεία, η μοιχεία, οι ακάθαρτες επιθυμίες, η ασέλγεια, η ειδωλολατρεία, η μαγεία, οι έχθρες, οι έριδες, οι ζηλοτυπίες, οι θυμοί, οι επιδεικτικοί ερεθισμοί, οικαταλαλιές, οι ψιθυρισμοί, η υπερηφάνεια, η ακαταστασία, όπως μας λέγει ο Αγιος. «Υπεναντίοι» είναι επίσης και οι εχθροί της πίστεως και του Χριστού, όπου θέλουν να αλώσουν την ποίμνη του και να κατασπαράξουν τα πρόβατά του.
Προς όλους αυτούς έχει να αντιπαλέσει ο ιερέας. «Και δει τον ιερέα καθάπερ τισιν αδαμαντίοις όπλοις πεφράχθαι πάντοθεν, τη τε συντόνω σπουδή και τη διηνεκεί περί τον βίον νήψει πάντοθεν περισκοπούντα, μη που τις γυμνόν ευρών τόπον και παραμελημένον πλήξη καιρίαν πληγήν»85. Πρέπει συνεπώς ο ιερέας να είναι περιφραγμένος από παντού με αδαμάντινα όπλα και να προσέχει όλα τα βήματα της ζωής του, με έντονο ζήλο και συνεχή αγρυπνία, μήπως του προξενήσει κανείς θανατηφόρα πληγή σε κανένα γυμνό και παραμελημένο μέρος. ΄Ολοι περιτριγυρίζουν έτοιμοι να τον τραυματίσουν και να τον συντρίψουν. Όχι μόνον οι εχθροί και οι αντίπαλοι, αλλά και πολλοί άλλοι που προσποιούνται τους φίλους. Και ποιος πρέπει να είναι ο αγώνας του ιερέα προς τους υπεναντίους; Συνεχής και αδιάκοπος, με θάρρος και δύναμη, που δεν θα υποχωρεί σε καμία δοκιμασία ή επιβουλή. Με το παράδειγμα του βίου και της ηθικής διαγωγής του μπορεί να στερεώσει πολλούς πιστούς, αλλά και να καταπολεμήσει πολλούς εξωτερικούς εχθρούς. Πρέπει να έχει «την μάχαιραν του πνεύματος και τον θυρεόν πίστεως τοσούτον, ως δύνασθαι θαυματουργείν και δια των τερατίων τα των αναισχύντων εμφράττειν στόματα»86. ΄Ετσι πρέπει να μάχεται ο ιερέας. Γι’ αυτό και πρέπει να αγωνίζεται ο λόγος του Χριστού να κατοικεί σ’ αυτόν πλούσιος.
Η μάχη, μας εξηγεί ο Χρυσορρήμων, δεν είναι ενός μόνο είδους. Ο πόλεμος, που θα αντιμετωπίσει ο ιερέας στην πορεία του, είναι πολύπλευρος. Και προσωπικός, με τα πάθη και τις αδυναμίες του, και μέσα από την ποίμνη του, αφού αγωνιζόμενοι οι πιστοί και ως άνθρωποι «σάρκα φορούντες» έχουν αδυναμίες. Και εξωτερικός θα είναι ο πόλεμος, από λύκους που θέλουν να αλώσουν την ποίμνη του Χριστού.
Ο πόλεμος λοιπόν είναι πολύπλευρος και ο ιερέας πρέπει να είναι έτοιμος για κάθε είδους μάχη. Δεν αρκεί να γνωρίζει μόνον ένα είδος μάχης, αλλά πρέπει να γνωρίζει πώς να μάχεται σε όλα τα είδη μάχης. Ο στρατιώτης, μας λέει ο Ιωάννης, ειδικεύεται σ’ ένα είδος μάχης και μάχεται στο είδος του. Ο ιερέας πρέπει να μπορεί να αναλάβει όλων των ειδών τις μάχες και να γνωρίζει και την τακτική που χρησιμοποιούν οι εχθροί, ορατοί και αόρατοι πνευματικοί εχθροί: «Αλλά αν μη πάσας επιστάμενος ή της τέχνης τας ιδέας ο μέλλων νικάν, οιδεν ο διάβολος και δι’ ενός μέρους, όταν ημελημένον τύχη, τους πειρατάς εισαγαγών τους αυτού διαρπάσαι τα πρόβατα. Αλλ’ ουχ όταν δια πάσης ήκοντα της επιστήμης τον ποιμένα αίσθηται και τας επιβουλάς αυτού καλώς επιστάμενος απάσας. Διο χρη καλώς εξ όλων φράττεσθαι των μερών»87.
Οποιος θέλει εδώ να νικήσει, πρέπει να ξέρει όλες τις λεπτομέρειες της πολεμικής τακτικής, διότι ο διάβολος γνωρίζει να εισαγάγει τους πειρατές του προς διαρπαγήν των προβάτων και από το μικρότερο μέρος, που θα μείνει αφύλακτο. Αλλά αυτό δεν θα το πετύχει, όταν καταλάβει ότι ο ποιμήν γνωρίζει όλη την πολεμική επιστήμη και όλες τις επιβουλές του. Τέτοιος είναι ο πνευματικός πόλεμος που διεξάγει ο ιερέας.
Και στον Στ΄ Λόγο του, αφού περιγράφει μια μάχη και πως δεν θα έπαιρνες ένα στρατιώτη να τον θέσεις επικεφαλή μιας τέτοιας μάχης, αναφέρει: Και μη νομίσεις ότι μεγαλοποιώ τις δυσκολίες με τον λόγον. Επειδή είμεθα κλεισμένοι στο σώμα αυτό, σαν σε δεσμωτήριο και δεν μπορούμε να δούμε κανένα από τα αόρατα, μη νομίσεις ότι είναι υπερβολές τα όσα είπα. Θα έβλεπες άλλη μάχη πολύ μεγαλύτερη και φρικωδέστερη, αν μπορούσες ποτέ να δεις με τους σωματικούς οφθαλμούς τη σκοτεινή παράταξη και τη μανιώδη επίθεση του διαβόλου. Είναι φοβερή η μάχη. Ούτε με όπλα, ούτε με δόρατα, ούτε με ξίφη, ούτε με ασπίδες, ούτε με θώρακες, ούτε με οτιδήποτε άλλο μπορεί να συγκριθούν τα όπλα του πονηρού 88.
Αλλά, και αν μπορούσαμε να δούμε την πνευματική αυτή μάχη, θα βλέπαμε ποτάμια από αίμα και τραυματίες και νεκρούς. Όχι σωματικά νεκρούς, αλλά ψυχικά, πνευματικά. Ασύγκριτος ο πνευματικός θάνατος από τον σωματικό. Ακόμα και αν την τραυματίσει την ψυχή ο πονηρός, δεν ησυχάζει μέχρι να την καταποντίσει. Αλλά και με το τραύμα, ο πιστός βασανίζεται και υποφέρει, αφού η αμαρτία ως τραύμα φέρνει πόνο και τύψεις στη συνείδηση.
Πόση αληθινά είναι η ευθύνη του έναντι του Θεού για το ποίμνιο που του εμπιστεύθηκε ο Θεός; Και πόση πνευματική προετοιμασία χρειάζεται για να μπορεί να μάχεται αυτόν τον αγώνα; Ο αγωνιστής πρέπει να μένει πάντοτε οπλισμένος, όρθιος και άγρυπνος στην πάλη αυτή.
Και για τη μάχη κατά των αιρέσεων, ο Χρυσόστομος συστήνει στους ιερείς ότι πρέπει να είναι γνώστες όλων, για να μπορούν έτσι να τις αντικρούουν. Τι και αν γνωρίζουν την μια ή τους διαφύγει μια και αυτή εισχωρεί ύπουλα στο σώμα της Εκκλησίας και το κάνει ασθενικό∙ «και τι δει πάσας καταλέγειν του διαβόλου τας αιρέσεις; ας, αν μη πάσας αποκρούεσθαι καλώς ο ποιμήν ειδή, δύναιτ’ αν και δια μιας τα πλείονα των προβάτων καταφαγείν ο λύκος»89. Αρκεί να λεχθεί ότι, αν ο ιερέας δεν ξέρει να τις καταπολεμήσει όλες, ο λύκος μπορεί να καταφάγει όλα τα πρόβατα και δια μέσου μιας μόνον.
90 Ευχολόγιον το Μέγα, Τάξις επί χειροτονία πρεσβυτέρου, Έκδοση Μιχ. Ι. Σαλίβερου Α. Ε., Αθήναι, σσ132
91 Ό. π., σσ132
92 Συμεών Θεσσαλονίκης, Διάλογος, PG 155, Κεφ. PΠΒ, 392Α
93Ιωάννου Χρυσοστόμου, ό. π., Λόγος Γ΄, 13-30, σσ122, & 1-3, σσ124
94 Ό. π., 19-21, σσ120
95 Ό. π., 22-25, σσ124
96 Ιωάννου Χρυσοστόμου, ό. π., Λόγος Δ΄, 4, σσ226
97 Προς Γαλάτ. 2,20
98 Ιωάννου Χρυσοστόμου, ό. π., Λόγος ΣΤ΄, 3-4, σσ268
99 Ό. π., 12, σσ268
100 Ο. π., 14-20, σσ268
101 Ιερατικόν, ό. π., σσ138
102 Ιωάννου Χρυσοστόμου, ό. π., Λόγος ΣΤ΄, 7-12, σσ126
103 Ματθ. 18, 18
104 Ιω. 20, 23
105 Ιακώβ. 5, 14
106 Ιωάννου Χρυσοστόμου, ό. π., Λόγος Γ΄, 20-25, σσ128
107 Συμεών Θεσσαλονίκης, Περί χειροτονιών, PG 155, Κεφ, ΣΜ, 457D
108 Ιωάννου Χρυσοστόμου, ό. π., Λόγος Δ΄, 9-10, σσ212
109 Ό. π., 13-14, σσ214
110 Ό. π., 15-19, σσ212
111 Ό. π., 20-23, σσ212, 20-23
112 Α’ Πέτρ. 3, 15
113 Ιωάννου Χρυσοστόμου, ό. π., Λόγος Δ΄, 25-28, σσ215 & 1-3, σσ216
114 Ό. π. 17, σσ226
115 Α΄ Τιμ. 4, 13
116 Ιωάννου Χρυσοστόμου, ό. π., Λόγος Δ΄, 14-16, σσ232
117 Κολ. 4,6
118 Ιωάννου Χρυσοστόμου, ό. π., Λόγος Δ΄, 5-7, σσ234
ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΜΑΡΙΟΣ ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ
ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΟΥ ΙΕΡΕΑ ΚΑΙ Η ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ ΤΟΥ ΔΙΑΚΟΝΙΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΕΞΙ ΛΟΓΟΥΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
Διπλωματική Μελέτη
Υποβληθείσα στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Θεολογικών Σπουδών
Πανεπιστήμιο «Νεάπολις»
ΠΑΦΟΣ 2015
Επιβλέπων Καθηγητής: Νικόλαος Νικολαίδης
Εξεταστική Επιτροπή:
Αναρτήσεις
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου