6ος ΑΙΩΝΑΣ
Αγώνες των μοναχών κατά του Αναστασίου
Όταν ο αυτοκράτορας Αναστάσιος εξαπάτησε τον ιερό Μακεδόνιο, και έλαβε από αυτόν «ὑπομνηστικόν»,διά του οποίου ωμολογούσε ότι αποδέχεται τις δύο πρώτες Οικουμενικές Συνόδους, ενώ αποσιωπούσε τις δύο επόμενες, οι κληρικοί και οι μοναχοί του σκανδαλίστηκαν και «ἀγανακτήσαντα τα περί την Κωνσταντινούπολιν μοναστήρια ἀφίστανται τοῦ ἐπισκόπου Μακεδονίου». Όταν λοιπόν ο Μακεδόνιος πήγε να λειτουργήση στην περιώνυμη Μονή των Δαλματών, οι μοναχοί δεν δέχτηκαν να λειτουργήσουν μαζί του. Τότε αναγκάστηκε να απολογηθή επ’εκκλησίας, ότι αποδέχεται την Δ’ Οικουμενική Σύνοδο και αναθεματίζει όσους δεν την δέχονται. Μόνο έπειτα από την ομολογία του αυτή, οι μοναχοί καταδέχτηκαν να συλλειτουργήσουν μαζί του. (Νικ. Καλλίστου Εκκλησιαστική ιστορία,P.G.147, 173Cκαι Μ. Γεδεών, Πατριαρχικοί πίνακες, σελ. 137)
Από την χρονογραφία του Οσίου Θεοφάνους
Όταν ο Τιμόθεος(511-518),που ήταν διάδοχος του ιερού Μακεδονίου,προσπάθησε να γράψει στα δίπτυχα το όνομα του Σεβήρου, ο λαός αντέδρασε και τον εμπόδισε. Συγκεκριμένα «Σευήρου γάρ την κοινωνίαν πάντες οι ὀρθόδοξοι ἔφυγον, μάλιστα οἱ μοναχοί, οὕς μετά πλήθους ἀγροικικοῦ (ὁ Σεβῆρος) τιμωρῶν πολλούς ἐφόνευσε ». (Θεοφάνους Χρονογραφία, έτος 6005, P.G. 108, 369B)
Επιστολή διαμαρτυρίας των Αγίων Πατέρων Σάββα και Θεοδοσίου
Τούτων δὲ ἁπάντων ἀρχηγὸς καὶ αὐτουργός καθέστηκεν ὁ ἄνωθεν καὶ ἐξ ἀρχῆς Ἀκέφαλος καὶ ἀποσχίστης Σευῆρος, ὁ τῆς Ἀντιοχέων πρόεδρος, ἐπ’ ὀλέθρω τῆς οἰκείας ψυχῆς καὶ τῆς κοινῆς πολιτείας κατὰ Θεοῦ συγχώρησιν διὰ τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν προβληθεὶς καὶ τοὺς ἁγίους πατέρας ἡμῶν ἀναθεματίσας τοὺς τὴν ἀποστολικὴν πίστιν τὴν ὁρισθεῖσαν καὶ παραδοθεῖσαν ἡμῖν διὰ τῶν ἁγίων πατέρων τῶν ἐν Νικαία συνελθόντων διὰ πάντων βεβαιώσαντας καὶ ἐν αὐτῆ πάντας φωτίζοντας· Οὗπερ Ἀκεφάλου τὴν κοινωνίαν καὶ ἕνωσιν ἀποφεύγοντες καὶ παντελῶς ἀπαρνούμενοι, δεόμεθα τῆς ὑμετέρας εὐσεβείας…
(Θεοδώρητου Ιερομονάχου, ό. π. , σελ. 165)
Οταν για ζητήματα πίστεως έχουμε να διαλέξουμε την ζωή ή τον θάνατο, ο θάνατος είναι για μας προτιμότερος. Πράγματι, δεν θα γίνουμε καθόλου και με κανένα τρόπο ή λόγο συγκοινωνοί με τους εχθρούς της Εκκλησίας του Θεού και με τα μάταια αναθέματα που εξαπολύουν, εφόσον με την βοήθεια του Θεού κατέχουμε την Αποστολικοί πίστη «ἐν ἡ ἑστήκαμεν και καυχώμεθα ἐπ’ ἐλπίδι τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ»(Ρωμ. ε’, 2). Όλοι οι κάτοικοι της αγίας γής, με την βοήθεια του Θεού, έχουμε ένα φρόνημα και μία πίστη, και δεχτήκαμε πρόθυμα τέσσερις άγιες Συνόδους τιμημένες με την ευαγγελική σφραγίδα, ομόδοξες, με ένα πνεύμα και φρόνημα…
Γι’ αυτό κανείς δεν θα μπορέσει με οποιονδήποτε τρόπο να μας ενώσει με όσους δεν έχουν τα ίδια φρονήματα με μας και δεν πειθαρχούν στις άγιες αυτές Συνόδους, έστω και αν μας περιμένουν μύριοι θάνατοι…
…Βεβαιώνουμε την εξουσία σου ενώπιον του Θεού και των εκλεκτών αγγέλων, ότι δεν αποδεχόμαστε με κανένα τρόπο ή λόγο την ένωση με τους Αποσχιστές που αναφέραμε, πριν κριθούν νόμιμα και κανονικά.Ούτε βέβαια ήμαστε σύμφωνοι με καμία καινοτομία στην πίστη, που θα πραγματοποιηθεί για οποιονδήποτε λόγο, ούτε θα αποδεχτούμε ως νόμιμη την χειροτονία κάποιου από τους Ακέφαλους, σε οποιοδήποτε καιρό και διά της βίας θα χειροτονηθή αρχιεπίσκοπος.
(Κυρίλλου Σκυθοπολίτου, Βίος τοῦ ὁσίου Σάββα, κεφ.νζ’)
Άγιος Σάββας ο Ηγιασμένος
Τοῦτο γνούς ὁ ἐν ἁγίοις πατήρ ἡμῶν Σάββας ἀνελθὼν ἐν τῆ ἁγία πόλει μετὰ τῶν ἄλλων τῆς ἐρήμου ἡγουμένων, τοὺς μὲν ἐλθόντας μετὰ τῶν συνοδικῶν Σευήρου τῆς ἁγίας ἀπεδίωξαν πόλεως, τὸ δὲ πλῆθος τῶν μοναχῶν πάντοθεν ἐπισυνάξαντες ἔμπροσθεν τοῦ ἁγίου Κρανίου μετὰ τῶν ἱεροσολυμιτῶν ἔκραζον λέγοντες: Ἀνάθεμα Σευήρω καὶ τοῖς κοινωνοῦσιν αὐτῶ, παρόντων ἔτι καὶ ἀκουόντων τῶν τε μαγιστριανῶν καὶ ἀρχόντων καὶ στρατιωτῶν τῶν ὑπὸ τοῦ βασιλέως ἀποσταλέντων.
(Θεοδώρητου Ιερομονάχου, ό. π. , σελ. 55)
Ιωάννης επίσκοπος Κολωνίας, ο ησυχαστής
Λαβὼν ὁ μαθητὴς Θεόδωρος (τὸν ἀνεψιὀν τῆς διακόνου Βασιλίνας) κατῆλθεν πρὸς τὸν γέροντα καὶ τὸ θυρίδιον κρούσας κατὰ τὸ ἔθος καὶ τοῦ γέροντος μέλλοντος ἀνοίγειν ἔβαλον μετάνοιαν ἀμφότεροι. Καὶ τοῦ μαθητοῦ εἰπόντος εὐλόγησον ἡμᾶς πάτερ, ἀνοίξας ὁ γέρων λέγει πρὸς τὸν μαθητήν. Σὲ μὲν εὐλογῶ, οὗτος δὲ ἀνευλόγητός ἐστιν. Τοῦ δὲ μαθητοῦ λέγοντος· μὴ οὕτω πάτερ, ἀπεκρίθη ὁ γέρων· ὄντως οὐκ εὐλογῶ αὐτόν, ἕως ἀποστῆ τοῦ φρονήματος τῶν Ἀποσχιστῶν (σ.σ. εννοεί των οπαδών του Σευήρου, που εκείνη τη περίοδο, αν και κεκριμένοι από Οικουμενική Σύνοδο, κατείχαν πλείστες εκκλησιαστικές θέσεις) καὶ τῆ καθολικῆ ἐκκλησία καθομολογήση κοινωνῆσαι. Ταῦτα ἀκούσας ἐκεῖνος, συνεχίζει ὁ βιογράφος, ἐξεπλάγη ἐπὶ τῶ τοῦ γέροντος διορατικῶ χαρίσματι καὶ τῶ θαύματι ἀλλοιωθείς συνέθετο μετὰ πληροφορίας κοινωνῆσαι τῆ καθολικῆ ἐκκλησία. Τότε ὁ γέρων εὐλογήσας αὐτὸν καὶ ἀναστήσας μετέδωκεν αὐτὸς πρῶτος τῶν ἀχράντων μυστηρίων, πᾶσαν διψυχίαν ἐκ τῆς ἑαυτοῦ ἀποσμήξαντι καρδίας.
(Schwartz, ό.π. , σ. 218 – 9) (σ.σ. Οι σημερινοί Γ.Ο.Χ. φαίνεται πως έχουν μεγαλύτερο κύρος και από αυτό της Δ’ Οικουμενικής Συνόδου, αφού τολμούν να μιλούν για άκυρα μυστήρια εντός της κρατούσας Εκκλησίας, κυρίως λόγω της αιρέσεως του Οικουμενισμού. Όμως στη παρούσα πηγή, βλέπουμε τον αββά Ιωάννη να μεταδίδει τα Άχραντα Μυστήρια στον νεαρό μετανοήσαντα, χωρίς προηγουμένως να του ζητήσει αναμύρωση, αναβαπτισμό κτλ, καίτοι ο Μονοφυσιτισμός είχε ήδη καταδικασθεί από Οικουμενική Σύνοδο. Συνεπώς, πας μονοφυσίτης, τη δεδομένη χρονική στιγμή, στερούνταν παντελώς της Αγιαστικής χάριτος του Παναγίου Πνεύματος.)
Πατριάρχης Ιεροσολύμων Ιωάννης
σ.σ. Ο δούκας Αναστάσιος) συνέλαβε καὶ ἐφυλάκισε τὸν Ἰωάννην, τὸν ὁποῖον ἐν φυλακῆ ὄντα ἐπίεζε παντοιοτρόπως ὅπως προβῆ εἰς τὴν ἐπικοινωνίαν (σ.σ. μετά του αιρετικού πατριάρχου Αντιοχείας Σευήρου).
(Η.Θ.Ε., 6, 1200 – 1)
σ.σ. μετά την ορθόδοξη, δημόσια ομολογία του Πατριάρχου Ιεροσολύμων Ιωάννου, ενώπιον του λαού και των κορυφαίων μοναχών, αγίων Σάββα και Θεοδοσίου) Το αποτέλεσμα υπήρξε θαυμαστόν. Πάντες οι υπεναντίοι ηλλοιώθησαν την καλήν αλλοίωσιν κατόπιν της επιδειχθείσης παρρησίας του λαού και των ηγετών του. Ο ιστορικός εις το σημείον αυτό είναι λίαν σαφής.
«Τούτων οὕτως ἐχόντων, ὁ μὲν δοὺξ τὸ πλῆθος τῶν μοναχῶν φοβηθεὶς ἔφυγεν εἰς Καισάρειαν· ὁ δὲ Ὑπάτιος ὅρκοις ἔπεισεν τοὺς πατέρας ὅτι ἦλθον ἐνταῦθα μὴ κοινωνήσας Σευήρω, ἀλλὰ ἔσπευσα τῆς ἥμῶν ἀξιωθῆναι κοινωνίας».
(Schwartz, Kyrillos von Skythopolis, Leipzig, 1939, σ. 153)
Λίβελλος των Μοναχών προς την ενδημούσαν Σύνοδον
Ὅπως ἐκηρύχθησαν ἐν τῆι ἐκκλησίαι αἱ σύνοδοι (συνημμένο κείμενο εντός του λίβελλου)
Εἰσόδου γενομένης κατὰ τὸ σύνηθες ἐν τῆι ἁγιωτάτηι ἡμῶν μεγάληι ἐκκλησίαι ἐν ἡμέραι κυριακῆι τῆι πεντεκαιδεκάτηι τοῦ ἐνεστῶτος Ἰουλίου μηνὸς τῆς ἑνδεκάτης ἐπινε μήσεως παρὰ τοῦ δεσπότου ἡμῶν τοῦ ἁγιωτάτου ἀ ρχιεπισκόπου καὶ οἰκουμενικοῦ πατρι άρχου Ἰωάννου, ὡς οὐκ ἀγνοεῖ καὶ ἡ ὑμετέρα θεοφίλεια, ἐν τῶι γενέσθαι αὐτὸν σὺν τῶι εὐαγεῖ κλήρωι περὶ τὸν ἄμβωνα φωναὶ γεγόνασιν ἀπὸ τοῦ λαοῦ λέγουσαι · Πολλὰ τὰ ἔτη τοῦ πατριάρχου, πολλὰ τὰ ἔτη τοῦ βασιλέως, πολλὰ τὰ ἔτ η τῆς αὐγούστας, πολλὰ τὰ ἔτη τοῦ πατριάρχου· ἀκοινώνητοι διὰ τί μένομεν ἐπὶ τοσαῦτα ἔτη; διὰ τί οὐ κοινωνοῦμεν; ἐκ τῶν χειρῶν σου κοινωνῆσαι θέλομεν. ἐὲς ἄνελθε εἰς τὸν ἄμβωνα, ἐὲς πεῖσον τὸν λαόν σου. διὰ πολλῶν ἐτῶν κοινωνῆσαι θέλομεν. ὀρθόδοξος εἶ, τ ίνα φοβῆσαι; ἄξιε τῆς τριάδος· ἡ ἁγία Μαρία θεοτόκος ἐστίν. ἄξιε τοῦ θρόνου · ἡ ἁγία Μαρία θεοτόκος ἐστίν. πολλὰ τὰ ἔτη το ῦ βασιλέως, πολλὰ τὰ ἔτη τῆς αὐ γούστας· Σεβῆρον τὸν Μανιχαῖον ἔξω βάλε · ὁ μὴ λαλῶν Μανιχαῖός ἐστιν. ἀνασκαφῆι τὰ ὀστέα τῶν Μανιχαίων. τὴν ἁγίαν σύνοδον ἄρτι κήρυξον. πολλὰ τὰ ἔτη τοῦ βασιλέως, πολλὰ τὰ ἔτη τοῦ πατριάρχου · ἄξιε τῆς τριάδος, ἡ ἁγία σύνοδος ἄρτι κηρυχθήτω. ἄξιε τῆς τριάδος, ἡ ἁγία Μαρία θεοτόκος ἐστίν. ἄξιε τοῦ θρόνου, ἡ ἁγία Μαρία θεοτόκος ἐστίν · ἡ ἁγία σύνοδος τοῦτο εἶπεν . ὁ μὴ λαλῶν Μανιχαῖός ἐστι . νικᾶι ἡ πίστις τῆς τριάδος, νικᾶι ἡ πίστις τῶν ὀρθοδόξων. τὴν ἁγίαν σύνοδον ἄρτι κήρυξον · ὀρθόδοξος βασιλεύει, τίνα φοβῆσαι; νικᾶι ἡ πίστις τοῦ βασιλέως, νικᾶι ἡ πίστις τῆς αὐγούστας. τοῦ νέου Κωνσταντίνου πολλὰ τὰ ἔτη, τῆς νέα ς Ἑλένης πολλὰ τὰ ἔτη · πολλὰ τὰ ἔτη τοῦ πατριάρχου · ἄξιε τῆς
τριάδος· Ἰουστῖνε αὔ γουστε TVINCAS: τοῦ νέου Κωνσταντίνου πολλὰ τὰ ἔτη· ἢ ἐξέρχηι ἢ κηρύσσεις. πολ λὰ τὰ ἔτη τοῦ βασιλέως · Ἰουστῖνε αὔγουστε TVINCAS: τὴν σύνοδον Χαλκηδόνος ἄρτι κήρυξον. Ἰουστῖνος βασιλεύει, τίνα φοβῆσαι; Σεβῆρον τὸν Μανιχαῖον ἔξω βάλε. τὴν σύνοδον Χαλκηδόνος ἄρτι κήρυξον. ὁ μὴ ἀναθεματίζων Σεβῆρον Μανιχαῖός ἐστιν. ἀνάθεμα Σεβήρωι τῶι Μανιχαίωι· ὁ μὴ λαλῶν Μανιχαῖός ἐστι. Σεβῆρον ἔξω βάλε, τὸν νέον Ἰούδαν ἔξω βάλε, τὸν ἐπίβουλον τῆ ς τριάδος ἔξω βάλε. τὴν ἁγίαν σύνοδον ἄρτι κήρυξον. ἐὲς μαρτύρομαι · ἢ κηρύσσεις ἢ ἐξέρχηι. πίστις ἐστίν, οὐκ ἔνι θεωρεῖν. ἀδελφοὶ Χριστιανοὶ μία ψυχή. Ἰουστῖνε αὔγουστε TVINCAS: εἰ φιλεῖς τὴν πίστιν, Σεβῆρον ἀναθεμάτισον. ἐὲς μαρτύρομαι· ἐὲς σύρω σε, ἐὲς τ ὰς θύρας κλείω. ὁ μὴ λαλῶν Μανιχαῖός ἐστιν. μαρτύρομαί σε · οὐδὲν παρ' ἐμέ. ὀρθόδοξος βασιλεύει, τίνα φοβῆσαι; τοῦ ὀρθοδόξου βασιλέως πολλὰ τὰ ἔτη · Σεβῆρον τὸν ἐπίβουλον τῆς τριάδος ἔξω βάλε, τὸν νέον Ἰούδαν ἔξω βάλε· ὁ μὴ λαλῶν Μανιχαῖός ἐστιν. ἐὲς σύναξιν τῆι συνόδωι, ἐὲς ἄρτι κήρυξον. μὰ τὸ εὐαγγέλιον, οὐδὲν παρ' ἐμέ, ἐὲς μαρτύρομαι. πολλὰ τὰ ἔτη τοῦ βασιλέως, τοῦ νέου Κωνσταντίνου πολλὰ τὰ ἔτη, τοῦ ὀρθοδόξου βασιλέως πολλὰ τὰ ἔτη, τῆς νέας Ἑλένης πολλὰ τὰ ἔτη · Σεβῆρον ἔξω βάλε, τὸν νέον Ἰούδαν ἔξω βάλε, τὸν ἐπίβουλον τῆς τριάδος ἔξω βάλε. πολλὰ τὰ ἔτη τοῦ βασιλέως · ἀδελφοὶ Χριστιανοὶ μία ψυχή. πίστις ἐστίν, οὐκ ἔνι ἁπλῶς. ἡ ἁγία Μαρία θεοτόκος ἐστίν · ταῦτα καὶ ἡ σύνοδος εἶπε.
(Concilia Oecumenica (ACO), Synodus Constantinopolitana et Hierosolymitana anno 536, Tome 3, page 71, line 17 κ.ε.)
Ταῦτα αὐτῶν ἐκβοησάντων ἐδόθη αὐτοῖς ἀπόκρισις παρὰ τοῦ ἁγιωτάτου καὶ μακαριωτάτου ἀρχιεπισκόπου καὶ οἰκουμενικοῦ πατριάρχου Ἰωάννου αὕτη· μακροθυμήσατε, ἀδελφοί, ἵνα πρότερον προσκυνήσωμεν τὸ ἅγιον θυσιαστήριον, καὶ μετὰ τοῦτο δίδωμι ὑμῖν ἀπόκρισιν. καὶ εἰσελθόντος αὐτοῦ εἰς τὸ ἅγιον θυσιαστήριον ἐπέμειναν κράζοντες· Πολλὰ τὰ ἔτη τοῦ βασιλέως, πολλὰ τὰ ἔτη τῆς αὐγούστας· ἐὲς μαρτύρομαι· οὐκ ἐξέρχηι, ἐὰν μὴ ἀναθεματίσηις Σεβῆρον. ἀνάθεμα Σεβήρωι φανερῶς εἰπέ. ἐὲς ἀπόκλεισον· ἐὲς μαρτύρομαι. πολλὰ τὰ ἔτη τοῦ βασιλέως.
Καὶ λοιπὸν ἀνελθὼν ἐπὶ τοῦ ἄμβωνος ὁ ἁγιώτατος καὶ μακαριώτατος ἡμῶν ἀρχιεπίσκοπος καὶ οἰκουμενικὸς πατριάρχης Ἰωάννης προσεφώνησε ταῦτα · Οἴδατε τοὺς ἐμοὺς ἀγῶνας , ἀγαπητοί, οὓς καὶ ἐν τῶι πρεσβυτερίωι ὢν κατεβαλόμην, καὶ νῦν ἀντεσχόμην τῆς ὀρθοδοξίας καὶ ἀντέχομαι ἕως θανάτου. οὐ χρεία τοίνυν ταραχῆς ἢ θορύβου· οὔτε γάρ τι παρεβάθη τῆς ὀρθῆς πίστεως οὔτε ἁγίαν σύνοδον τολμᾶι τις ἀναθεματίσαι, ἀλλὰ πάσας τὰς ἁγίας συνόδους τὰς βεβαιωσάσας τὸ ἅγιον σύμβολον τῶν <τιη> πατέρων τῶν συνελθόντων κατὰ τὴν Νικαέων ὀρθοδόξους γινώσκομεν καὶ μάλιστα τὰς ἁγίας τρεῖς συνόδους ταύτας, τουτέστι τὴν ἐν Κωνσταντινουπόλει καὶ τὴν ἐν Ἐφέσωι καὶ τὴν μεγάλην τὴν ἐν Χαλκηδόνι. ἰδικῶς γὰρ τὸ σύμβολον τῶν <τιη> ἁγίων πατέρων, εἰς ὃ βαπτιζόμεθα, αὗται αἱ ἅγιαι τρεῖς σύνοδοι ὁμοφρόνως ἐβεβαίωσαν. Καὶ μετὰ τὴν προσφώνησιν ἐπιμενόντων αὐτῶν ἐπὶ πλείστας ὥρας ταῖς αὐταῖς φωναῖς καὶ προσθέντων· Οὐ κατέρχηι, ἐὰν μὴ ἀναθεματίσηις· πολλὰ τὰ ἔτη τοῦ πατριάρχου. ἄξιε τῆς τριάδος, πολλὰ τὰ ἔτη τοῦ βασιλέως, πολλὰ τὰ ἔτη τῆς αὐγούστης · τὴν σύναξιν τῆς συνόδου Χαλκηδόνος ἄρτι κήρυξον. οὐκ ἀναχωρῶ, ἐὰν μὴ κηρύξηις. ἕως ὀψὲ ὧδε ἐσμέν . τὴν σύναξιν εἰς τὴν αὔριον κήρυξον. τὴν μνήμην τῶν πατέρων αὔριον κήρυξον. τῶν ἐν Χαλκηδόνι πατέρων τὴν σύναξιν αὔριον κήρυξον. σήμερον ἐὰν κηρύξηις, αὔριον ἐπιτελεῖται. οὐκ ἀναχωρῶ , ἐὰν μὴ κηρύξηις. τοὺς ἀναθεματίσαντας Νεστόριον καὶ Εὐτυχέα εἰς τὴν αὔριον κήρυξον. ἐὰν μὴ λάβω ἀπόκρισιν , ἕως ὀψὲ ὧδε εἰμί , [καὶ] προσεφώνησεν ὁ ἁγιώτατος καὶ μακαριώτατος ἀρχιεπίσκοπος ἡμῶν καὶ οἰκουμενικὸς πατριάρχης Ἰωάννης οὕτως · Ἐπειδὴ σύναξιν ἠιτήσατε τῶν ἁγίων πατέρων τῶν ἐν Χαλκηδόνι ἐπιτελεσθῆναι , γινώσκοντες γνώσεσθε ὅτι καὶ τοῦτο ποιήσομεν γνώμηι τοῦ εὐσεβεστάτου καὶ φιλοχρίστου ἡμῶν βασιλέως. Ἐπιμενόντων δὲ αὐτῶν καὶ τὰς αὐτὰς φωνὰς ἐκβοώντων καὶ προσθέντων· Οὐκ ἀναχωρῶ μὰ τὸ εὐαγγέλιον · τὴν σύναξιν τῶν πατέρων ἄρτι κήρυξον· τῶν ἐν Χαλκηδόνι πατέρων τὴν σύναξιν αὔριον ποίησον, ἐκηρύχθη ἡ σύναξις διὰ Σαμουὴλ διακόνου οὕτως · Γνωρίζομεν τῆι ὑμετέραι ἀγάπηι ὅτιπερ τῆι αὔριον μνήμην ἐπιτελοῦμεν τῶν ἐν ἁγίοις πατέρων ἡμῶν καὶ ἐπισκόπων γενομένων τῶν κατὰ τὴν Χαλκηδονέων μητρόπολιν συναχθέντων καὶ βεβαιωσάντων ἅμα τοῖς ἐν Κωνσταντινουπόλει καὶ ἐν Ἐφέσωι συναχθεῖσιν ἁγίοις πατράσιν τὸ σύμβολον τῶν <τιη> ἁγίων πατέρων τῶν συναχθέντων κατὰ τὴν Νικαέων. συναγόμεθα δὲ καὶ ἐνταῦθα . Καὶ μετὰ τὴν προσφώνησιν τῆς συνάξεως πάλιν ἐπέμεινεν ὁ λαὸς καὶ μιᾶι φωνῆι ἐπὶ πολὺ ἔκραζον · Σεβῆρος ἄρτι ἀναθεματισθῆι. ὁ ἐπίβουλος τῆς τριάδος ἄρτι ἀναθεματισθῆι . ὁ κατὰ τῶν πατέρων ἄρτι ἀναθεματισθῆι . ὁ ἀναθεματίσας τὴν σύνοδον Χαλκηδόνος ἄρτι ἀναθεματισθῆι . οὐκ ἐξέρχομαι, ἐὰν μὴ ἄρτι ἀναθεματισθῆι καὶ ἀπόκρισιν λάβω. μαρτύρομαι· ὀρθόδοξος εἶ, ἄρτι ἀναθεμάτισον. ἢ ἀναθεμάτισον ἢ οὐδὲν παρ' ἐμέ. Καὶ ἐπὶ πολὺ τοῖς αὐτοῖς ἐπιμενόντων αὐτῶν , παρόντων Θεοφίλου τοῦ θεοφιλεστάτου ἐπισκόπου τῆς Ἡρακλεωτῶν καὶ Θεοδότου τοῦ θεοφιλεστάτου ἐπισκόπου τῆς Γαγγρηνῶν καὶ Ὑπατίου τοῦ θεοφιλεστάτου ἐπισκόπου τῆς Κλαυδιουπολιτῶν καὶ Ἰωάννου τοῦ θεοφιλεστάτου ἐπισκόπου Βοσπόρου καὶ Πυθαγόρου τοῦ θεοφιλεστάτου ἐπισκόπου τῆς Σινωπέων καὶ Ἰσαακίου τοῦ θεοφιλεστάτου ἐπισκόπου τῆς Πενταπόλεως τῆς Ἑλλάδος καὶ Ἰωάννου τοῦ θεοφιλεστάτου ἐπισκόπου Σεννέων τῆς Παμφύλων χώρας καὶ Ἀμαντίου τοῦ θεοφιλεστάτου ἐπισκόπου τῆς Νικοπολιτῶν καὶ Ἀμμωνίου τοῦ θεοφιλεστάτου ἐπισκόπου τῆς Ἀβυδηνῶν , Πλάτωνος τοῦ θεοφιλεστάτου ἐπισκόπου τῆς Κρατιανῶν, Εὐσταθίου τοῦ θεοφιλεστάτου ἐπισκόπου τῆς Φιλαδελφέων καὶ Πελαγίου τοῦ θεοφιλεστάτου ἐπισκόπου τῆς Αἰζανιτῶν καὶ ἑτέρων θεοφιλεστάτων ἐπισκόπων τῶν καὶ συναινούντων τῶι ἁγιωτάτωι καὶ μακαριωτάτωι ἀρχιεπισκόπωι καὶ οἰκουμενικῶι πατριάρχηι Ἰωάννηι προσεφωνήθη ταῦτα · Ὅτι Σεβῆρος χωρίσας ἑαυτὸν τῆς ἁγίας ταύτης ἐκκλησίας ἑαυτῶι κρίματι ὑπέβαλε, πρόδηλον πᾶσιν . ἑπόμενοι τοίνυν καὶ ἡμεῖς τοῖς θείοις κανόσι καὶ τοῖς ἁγίοις πατράσιν ἀλλότριον τοῦτον ἡγούμεθα καὶ ὑπὸ τῶν θείων κανόνων ἤδη διὰ τῆς βλασφημίας αὐτοῦ κατακριθέντα ἀναθεματίζομεν καὶ ἡμεῖς .Τούτων παρακολουθησάντων τῆι κυριακῆι, τῆι ἑξῆς , ἥτις ἐστὶν ἑξκαιδεκάτη τοῦ Ἰουλίου μηνός, ἡμέραι δευτέραι, ἐπιτελουμένης τῆς μνήμης τῶν προλεχθέντων ἁγίων πατέρων, πάλιν τῆς εἰσόδουγενομένης παρὰ τοῦ ἁγιωτάτου καὶ μακαριωτάτου ἀρχιεπισκόπου καὶ οἰκουμενικοῦ πατριάρχου Ἰωάννου, εὐθέως ἅμα τῶι γενέσθαι αὐτὸν πλησίον τοῦ ἄμβωνος φωναὶ ἤλθοσαν ἀπὸ παντὸς τοῦ λαοῦ οὕτως · Πολλὰ τὰ ἔτη τοῦ πατριάρχου, πολλὰ τὰ ἔτη τοῦ βασιλέως,πολλὰ τὰ ἔτη τῆς αὐγούστης, τοῦ νέου Κωνσταντίνου πολλὰ τὰ ἔτη, τῆς νέας Ἑλένης πολλὰ τὰ ἔτη· τὸ λείψανον Μακεδονίου τῆι ἐκκλησίαι. Ἰουστῖνε αὔγουστε TVINCAS, Εὐφημία αὐγούστα TVINCAS: τοὺς ἐν ἐξορίαι διὰ τὴν πίστιν τῆι ἐκκλησίαι. ἀνασκαφῆι τὰ ὀστέα τῶν Νεστοριανῶν, ἀνασκαφῆι τὰ ὀστέα τῶν Εὐτυχιανιστῶν . τίς ἔνι Νεστόριος, ἐγὼ οὐκ οἶδα· ἀνάθεμα αὐτῶι ἀπὸ τῆς τριάδος. τίς ἔνι Νεστόριος, ἐγὼ οὐκ οἶδα· ἀνάθεμα αὐτῶι μετ' Εὐτυχέος. ἀνασκαφῆι τὰ ὀστέα τῶν Νεστοριανῶν , ἀνασκαφῆι τὰ ὀστέα τῶν Εὐτυχιανιστῶν . τοὺς Μανιχαίους ἔξω βάλε. Ἰουστῖνε αὔγουστε TVINCAS: Σεβῆρον τὸν Ἰούδαν ἔξω βάλε. τοὺς Μανιχαίους τῆς ἐκκλησίας ἔξω βάλε. τοὺς δύο Στεφάνους ἔξω βάλε. τὸ λείψανον Μακεδονίου ἄρτι φέρε. τὸ ὄνομα Μακεδονίου ἄρτι ταγῆι . δεόμεθα, τὰς ὅλας φωνὰς τῶι βασιλεῖ . τὸν νέον Τζουμᾶν ἔξω βάλε. ὁ νέος Τζουμᾶς Ἀμάντις ἐστί. τὸν λῆρον τοῦ παλατίου ἔξω βάλε. Εὐφήμιον καὶ Μακεδόνιον τῆι ἐκκλησίαι. τὰ συνοδικὰ εἰς Ῥώμην ἄρτι ἀπέλθωσιν. πολλὰ τὰ ἔτη τοῦ πατριάρχου· τοῦ νέου Ἰωάννου πολλὰ τὰ ἔτη · ἄξιε τῆς τριάδος. Ἰουστῖνε αὔγουστε TVINCAS, πολλὰ τὰ ἔτη τῆς αὐγούστης · τὸ λείψανον Μακεδονίου τῆι ἐκκλησίαι· ἐν τούτοις ἀεὶ νικήσεις. Εὐφημίου καὶ Μακεδονίου τὰ ὀνόματα ἄρτι ταγῆι. τελείαν ἑορτὴν τῆι ἐκκλησίαι. τοὺς ψευδομάρτυρας Μακεδονίου ἔξω βάλε. τὰς τέσσαρας συνόδους τοῖς διπτύχοις. Λέοντα τὸν ἐπίσκοπον Ῥώμης τοῖς διπτύχοις. ἡ ἁγία Μαρία θεοτόκος ἐστί· τοῦτο ἡ σύνοδος εἶπε . τὰ δίπτυχα τῶι ἄμβωνι· ὁ μὴλαλῶν Μανιχαῖός ἐστι. τὰ δίπτυχα τῶι ἄμβωνι ἄρτι, τὸν θεόν σοι. Ἰουστῖνε αὔγουστε, TVINCAS: κουράτωρα οὐκ ἔχεις, τὰ δίπτυχα ἄρτι φέρε. Ἰουστῖνος βασιλεύει, τὰ δίπτυχα ἄρτι φέρε. τοῦ ὀρθοδόξου βασιλέως πολλὰ τὰ ἔτη, τῆς νέας Ἑλένης πολλὰ τὰ ἔτη, τοῦ νέου Ἰωάννου πολλὰ τὰ ἔτη· οὕτως ἔχεις τὸν δεσπότην, τὰ δίπτυχα ἄρτι φέρε. οὕτως ἔχεις τὴν αὐγούσταν , τὰ δίπτυχα ἄρτι φέρε. οὕτως ἔχεις τὴν τριάδα, τὰ δίπτυχα ἄρτι φέρε. οἱ κανόνες τούτους οὐκ ἐξέβαλαν· ἐὲς τάξον, ἐὲς τάξον, ἐὲς τάξον.
Καὶ προσεφωνήθη ταῦτα· Καὶ κατὰ τὴν χθὲς ἡμέραν ἀρκούντως ἐπληροφορήσαμεν τὴν ὑμετέραν ἀγάπην, καὶ νῦν δὲ τὸν ζῆλον ὑμῶν σαφῶς ἐπιστάμενοι ἐκεῖνα ἐσπεύσαμεν καὶ σπεύδομεν ποιῆσαι ὅσα καὶ τὸν θεὸν θεραπεύει καὶ ὑμᾶς διὰ πάντων ἐν πᾶσι πληροφορεῖ. ὅτι δὲ μέλει ἡμῖν τοῦ μηδὲν παρασαλευθῆναι τῆς ὀρθῆς πίστεως, οἶμαι κατὰ διαφόρους χρόνους καὶ τρόπους πείραι παρειληφέναι τὴν ὑμετέραν ἀγάπην. δι' ὃ καὶ τὸν θεμέλιον τῆς πίστεως κατὰ τὴν τῶν ἁγίων πατέρων παράδοσιν ἀρραγῆ διαμένειν τῆι χάριτι τοῦ δεσπότου ἡμῶν καὶ σωτῆρος Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐσπουδάσαμεν, ἐλπίσαντες δι' αὐτῆς καὶ τὰς διεστώσας ἐκκλησίας ἑνῶσαι, πανταχοῦ τὴν τάξιν τῶν θείων κανόνων ἐνθέσμως κρατοῦντες . οὐδὲ γὰρ ἐγχωρεῖ τι παρασαλεῦσαι καὶ περὶ κενοφωνίας καὶ λεπτολογίας ἀπασχολεῖσθαι τοὺς πιστούς, ἀλλὰ προσέχειν τῶι ἁγίωι συμβόλωι, ἐν ὧι πάντες ἐβαπτίσθημεν, ὅπερ ἐξεφώνησεν ἡ ἐν Νικαίαι ἐν ἁγίωι πνεύματι σύνοδος καὶ ἐκύρωσεν ἡ ἐν Κωνσταντινουπόλει τῶν ἁγίων πατέρων συνέλευσις καὶ ἐβεβαίωσεν ἡ ἐν Ἐφέσωι ὁσία σύνοδος καὶ ἐπεσφράγισεν ὁμοίως ἡ ἐν Χαλκηδόνι ἁγία μεγάλη σύνοδος, ἣν κατ' οὐδένα λόγον ἢ τρόπον παρασαλεῦσαί τις δυνήσεται πᾶσαν ἀναιροῦσαν τοῖς κακοδόξοις πρόφασιν. ταύτην τοίνυν τὴν πίστιν ἀσάλευτον κρατοῦντες πρὸς ἀλλήλους μὴ ἀμφιβάλητε, ἀλλὰ πᾶσαν κενοφωνίαν καὶ πᾶσαν καινοτομίαν καὶ πᾶσαν λεπτολογίαν ἀπωθούμενοι ἑνὶ στόματι τὴν ἁγίαν καὶ ὁμοούσιον τριάδα δοξάσωμεν, ἥτις φυλάττοι ἐν εἰρήνηι τὴν ζωὴν τῶν εὐσεβεστάτων καὶ φιλοχρίστων ἡμῶν βασιλέων καὶ πάντων ἡμῶν . τῶι γὰρ πατρὶ καὶ υἱῶι καὶ ἁγίωι πνεύματι πρέπει ἡ δόξα νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων , ἀμήν.
Ταύτης τῆς προσφωνήσεως γενομένης ἐπέμειναν κράζοντες· Ἐὰν μὴ ἄρτι, οὐδεὶς ἐκβαίνει· μαρτύρομαί σε, τὰς θύρας κλείω. ἀδελφοὶ ὀρθόδοξοι μία ψυχή· ἀδελφοὶ διὰ πίστιν μία ψυχή· Ἰουστῖνε αὔγουστε TVINCAS: ὁ μὴ λαλῶν Μανιχαῖός ἐστιν. ἅγιος ἅγιος ἅγιος · ἡ τριὰς ἐνίκησεν. ἀπάρτι οὐ φοβῆσαι Ἀμάντιν τὸν Μανιχαῖον. Ἰουστῖνος βασιλεύει, Ἀμάντιν τί φοβῆσαι; ἄξιε τῆς τριάδος, καὶ τοῦτο τὸ καλόν σοι ἐτηρεῖτο · ὁ φιλῶν τὴν σύνοδον οὕτως τιμᾶται . πολλὰ τὰ ἔτη τοῦ βασιλέως, πολλὰ τὰ ἔτη τῆς αὐγούστης , πολλὰ τὰ ἔτη τοῦ πατριάρχου· νικᾶι ἡ πίστις τῶν ὀρθοδόξων.
Καὶ πάλιν ἐπιμενόντων αὐτῶν ἐπὶ πολὺ ταῖς αὐταῖς φωναῖς προσεφωνήθη αὐτοῖς ταῦτα · Ὅτι διὰ πάντων σπουδὴν ἐθέμεθα θεραπεῦσαι ὑμᾶς καὶ ἀσκανδαλίστους φυλάξαι,σαφῶς ἐπίστασθε· ἐπειδὴ δὲ δεῖ πάντα κανονικῶς καὶ μετὰ εὐταξίας γενέσθαι, συγχωρήσατε ἡμῖν συναγαγεῖν τοὺς θεοφιλεστάτους ἐπισκόπους, ἐφ' ὧι τε κατὰ τοὺς θείους κανόνας πάντα προβῆναι γνώμηι καὶ κελεύσει τοῦ εὐσεβεστάτου ἡμῶν βασιλέως. τὰς γὰρ ἐκβοήσεις ὑμῶν
πάσας ἀνοίσομεν ἐπὶ τὴν αὐτοῦ γαληνότητα. Καὶ κλεισάντων αὐτῶν τὰς θύρας καὶ ἐπιμενόντων ταῖς αὐταῖς ἐκβοήσεσι λαβὼν τὰ δίπτυχα ὁ ἁγιώτατος καὶ μακαριώτατος ἀρχιεπίσκοπος καὶ οἰκουμενικὸς πατριάρχης Ἰωάννης ἐκέλευσε ταγῆναι τὰς ἁγίας τέσσαρας συνόδους τῶν τε ἐν Νικαίαι συνελθόντων ἁγίων πατέρων καὶ τῶν ἐν Κωνσταντινουπόλει ὡσαύτως συναχθέντων ἐπὶ Νεκταρίου τοῦ τῆς ὁσίας μνήμης καὶ τῶν ἐν Ἐφέσωι ἐπὶ τῆι ἐκβολῆι Νεστορίου καὶ τῶν ἐν Χαλκηδόνι ἐπὶ τῆι ἐκβολῆι Εὐτυχοῦς καὶ τοῦ αὐτοῦ δυσσεβοῦς Νεστορίου καὶ τὰ ὀνόματα τῶν τελευτησάντων ἐν ὁσίαι τῆι μνήμηι γενομένων ἀρχιεπισκόπων ταύτης τῆς βασιλίδος πόλεως Εὐφημίου καὶ Μακεδονίου καὶ μέντοι καὶ Λέοντος τοῦ γενομένου ἀρχιεπισκόπου Ῥώμης. τότε φωνῆι μεγάληι πάντες οἱ τοῦ λαοῦ ὡς ἐξ ἑνὸς στόματος ἐβόησαν <εὐλογητὸς κύριος ὁ θεὸς τοῦ Ἰσραήλ, ὅτι ἐπεσκέψατο καὶ ἐποίησε λύτρωσιν τῶι λαῶι αὐτοῦ ,> καὶ πάλιν δεύτερον ἔκραξαν εὐλογητὸς κύριος Ἰησοῦς ὁ βασιλεύς, ὅτι ἐπεσκέψατο καὶ ἐποίησε λύτρωσιν τῶι λαῶι αὐτοῦ . ἐπὶ πολλὴν δὲ ὥραν ἀντιφωνούντων ἑκατέρων τῶν μερῶν καὶ ψαλλόντων τὴν ψαλμωιδίαν ταύτην, οἱ ψάλται ἐπετράπησαν ἀνελθόντες εἰπεῖν τὸ τρισάγιον καὶ αὐτῶν ἀρξαμένων πᾶς ὁ λαὸς ἐπαύσατο καὶ ὑπήκουσε τοῦ τρισαγίου. καὶ μετὰ τὴν ἀνάγνωσιν τοῦ ἁγίου εὐαγ γελίου ἐξ ἔθους τῆς θείας λειτουργίας ἐπιτελουμένης καὶ τῶν θυρῶν κλεισθεισῶν καὶ τοῦ ἁγίου μαθήματος κατὰ τὸ σύνηθες λεχθέντος τῶι καιρῶι τῶν διπτύχων μετὰ πολλῆς ἡσυχίας συνέδραμον ἅπαν τὸ πλῆθος κύκλωι τοῦ θυσιαστηρίου καὶ ἠκροῶντο καὶ μόνον ἐλέχθησαν αἱ προσηγορίαι τῶν εἰρημένων ἁγίων τεσσάρων συνόδων παρὰ τοῦ διακόνου καὶ τῶν ἐν ὁσίαι τῆι μνήμηι ἀρχιεπισκόπων Εὐφημίου καὶ Μακεδονίου καὶ Λέοντος, φωνῆι μεγάληι ἔκραξαν ἅπαντες· δόξα σοι κύριε. καὶ μετὰ τοῦτο μετὰ πάσης εὐταξίας ἐπληρώθη σὺν θεῶι ἡ θεία λειτουργία.
(TLG, Concilia Oecumenica [ACO], Synodus Constantinopolitana et Hierosolymitana anno 536, Tome 3, page 71, line 17 κ.ε.)
7ος ΑΙΩΝΑΣ
Διαμαρτυρία Ιωάννου πρεσβυτέρου και ηγουμένου της Λαύρας του Αγίου Σάββα και ετέρων ηγουμένων, κατά Σεργίου, Κύρου, Παύλου και Πύρρου
Ἀλλὰ κανονικῶς τε καὶ συνοδικῶς τὴν ὑπὸ τῶν εἰρημένων ἀνδρῶν πολεμηθεῖσαν ἁγιωτάτην πίστιν διεκδικῆσαι καὶ πᾶσι μετὰ Θεὸν τὴν αὐτὴν περισώσασθαι , σώαν, εἰλικρινῆ καὶ ἀκαινοτόμητον, τῶ εὐσεβεῖ καθὼς καὶ τὸ πρότερον περιλαμπομένην λόγω τοῖς ἀνὰ πᾶσαν τὴν οἰκουμένην ὀρθοδόξοις ἱερεῦσι τε καὶ λαϊκοῖς καὶ μονάζουσιν· ἐπειδὴ πάντων εἰς ὑμᾶς ἤρτηνται μετὰ Θεὸν αἱ καρδίαι κορυφαίων ὑμᾶς ἀπὸ Χριστοῦ τεθειμένους ἐπισταμένων καὶ τῶν ἐκκλησιῶν κεφαλήν, ὥστε αὐτούς, Σέργιον φαμέν, καὶ Κύρον, καὶ Πύρρον καὶ Παῦλον καὶ τὰ τοῦτων ὑπὲρ τῆς ἀσεβοῦς αὐτῶν καινοτομίας ρήματά τε καὶ δόγματα, καὶ πάντας τοὺς αὐτοῖς καθ’ οἷον οὖν τινα τρόπον ἢ λόγον ἢ καιρόν, ἢ τόπον συναπενεχθέντας τε καὶ συμφωνήσαντας καὶ τοῦτο ποιεῖν μέλλοντας ἐπὶ τῆ παραβάσει τῶν πατρικῶν ὅρων τε καὶ δογμάτων, ἀναθέματι προσωπικῶς καθυποβαλεῖν, ἀλλὰ ἀπροσώπως ἐπαγαγεῖν κατ’ αὐτῶν τὴν ἀπόφασιν.
(Σπυρίδωνος Μήλια, Των αγίων συνόδων της Καθολικής Εκκλησίας… νέα και δαψιλεστάτη συνάθροισις…, Τόμ. Β’, σ. 442 κ.ε.)
Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής
Τότε λέει ο έπαρχος στον Άγιο:”Κοινωνείς με την εδώ εκκλησία ή όχι;”Και ο Άγιος απάντησε:”Δεν κοινωνώ!”. Του λέει εκείνος: ”Γιατί;”. Και απάντησε: ”Επειδή απέρριψε τις Συνόδους(λόγω της αποδοχής του Τύπου)”.Και είπε(ο έπαρχος):” Εάν τις απέρριψε, πώς αναφέρονται στα δίπτυχα;”. Και λέει ο Άγιος:”Και ποία η ωφέλεια από τα ονόματα, όταν τα δόγματα έχουν εκβληθεί;”.
(Μάξιμου του Ομολογητού, Ἐξήγησις τῆς κινήσεως, κεφ. ιγ΄,P.G. 90, 128 A-C)
Έπειτα έρχονται και άλλοι απεσταλμένοι από τον Πατριάρχη και με ρωτούν: Σε ποια Εκκλησία ανήκεις; Στην Εκκλησία του Βυζαντίου; Της Ρώμης; Της Αντιοχείας; Της Αλεξανδρείας; Των Ιεροσολύμων; Γνώριζε ότι όλες ενώθηκαν μεταξύ τους, μαζί με τις επαρχίες τους. Εάν λοιπόν ανήκεις και εσύ στην Καθολική Εκκλησία, ενώσου μαζί μας, για να μην πάθεις τίποτε απροσδόκητο εισάγοντας νέο και ξένο τρόπο ζωής. Εγώ τότε απάντησα: Ο των όλων Θεός, όταν εμακάρισε τον Πέτρο για τα λόγια με τα οποία Τον ομολόγησε ορθά, διεκήρυξε ότι Καθολική Εκκλησία είναι η ορθή και σωτήριος ομολογία της προς Αυτόν πίστεως. Ας μάθω όμως την ομολογία με την οποία έγινε η ένωση των Εκκλησιών και αν πράγματι έγινε με καλό τρόπο, δεν σκοπεύω να απέχω από αυτή…
(Αρχιμανδρίτου Βασιλείου Παπαδάκη, ό.π., σ. 152-3)
Με προστάσσετε επίσης, ενώ έχω αυτά γραμμένα στο βιβλίο της καρδιάς μου, να έλθω και να κοινωνήσω με την Εκκλησία στην οποία κηρύττονται τέτοιου είδους δόγματα. Επίσης να γίνω κοινωνός με αυτούς που νομίζουν ότι στρέφονται εναντίον του διαβόλου με την βοήθεια του Θεού, ενώ στην πραγματικότητα στρέφονται εναντίον του Θεού; Να μη δώσει ο Θεός, που γεννήθηκε για μένα χωρίς αμαρτία! (Έπειτα τους έβαλε μετάνοια και είπε) Οτιδήποτε έχετε διαταγή να κάνετε στον δούλο σας, σας λέγω κάντε το. Εγώ όμως δεν θα γίνω ποτέ συγκοινωνός με αυτούς που δέχονται αυτές τις καινοτομίες.
(Μάξιμου του Ομολογητού, Περί των πραχθέντων…P.G. 90, 144B-145C)
Θεοδόσιος (επίσκοπος Καισαρείας):
Επειδή όλη η Δύση και όσοι διαστρέφουν τα πράγματα στην Ανατολή αποβλέπουν σε σένα(Μάξιμε), και όλοι επαναστατούν εξαιτίας σου και δεν θέλουν να συμφωνήσουν μαζί μας για την πίστη, είθε να σε κατανύξει ο Θεός να κοινωνήσεις μαζί μας βάση του Τύπου που εκθέσαμε.
(P.G. 90, 161D-165C)
- Επιφάνιος: Είπε μας λοιπόν κάκιστε λαίμαργε γέρο, μας είπες αυτά τα λόγια θεωρώντας αιρετικούς εμάς, την πόλη μας και τον βασιλέα; Πράγματι ήμαστε περισσότερο χριστιανοί και ορθόδοξοι από εσένα.
- Άγιος Μάξιμος: Εάν πιστεύετε έτσι, όπως πιστεύουν οι νοερές φύσεις και η Εκκλησία του Θεού, πως με αναγκάζετε να κοινωνήσω με τον Τύπο (με όσους δηλαδή τον αποδέχονται), που μόνο την αναίρεση αυτών περιέχει;
Επιφάνιος: Αυτό έγινε για Οικονομία για να μην ζημιωθούν οι λαοί μας με τέτοιες λεπτολογίες.
–Άγιος Μάξιμος: Το αντίθετο συμβαίνει. Κάθε άνθρωπος αγιάζεται με την ακριβή ομολογία πίστεως και όχι με την αναίρεση της, που βρίσκεται στον Τύπο.(P.G. 90, 161D-165C)
Εἰ δὲ οἰκονομίας χάριν συναναιρεῖται τῆ κακοπιστία ἡ σωτήριος πίστις, χωρισμὸς Θεοῦ παντελής, ἀλλ’ οὐχ ἕνωσις Θεοῦ ἐστι τὸ τοιοῦτον εἶδος τῆς λεγομένης οἰκονομίας. Καὶ γὰρ αὕριον οἱ δυσώνυμοι Ἰουδαῖοι λέγουσιν· Οἰκονομήσωμεν τὴν πρὸς ἀλλήλους εἰρήνην, καὶ ἑνωθῶμεν, καὶ περιέλωμεν ἠμεῖς μὲν τὴν περιτομὴν, καὶ ὑμεῖς τὸ βάπτισμα, καὶ μηκέτι ἀλλήλους πολεμήσωμεν. Τοῦτο Ἀρειανοί ποτε προέτειναν ἐγγράφως ἐπὶ τοῦ μεγάλου Κωνσταντίνου, λέγοντες· Περιέλωμεν τὸ Ὁμοούσιον καὶ τὸ
ἐτεροούσιον, καὶ ἐνωθῶσιν αἱ Ἐκκλησίαι. Καὶ οὐ κατεδέξαντο οἱ θεοφόροι Πατέρες ἡμῶν· ἀλλ’ εἵλκοντο μᾶλλον διώκεσθαι καὶ ἀποθανεῖν, ἢ σιωπῆσαι φωνὴν παραστατικὴν τῆς μιᾶς τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἰοῦ καὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος ὑπερουσίου θεότητος. Καὶ ταῦτα συνεπιτιθεμένου τοῖς τὰ τοιαῦτα προτείνουσι τοῦ μεγάλου Κωνσταντίνου, καθὼς πολλοῖς ἱστόρηται τοῖς φιλοπόνως τὰ τότε γενόμενα γράψασι. Καὶ οὐδεὶς τῶν βασιλέων ἠδυνήθη μέσαις φωναῖς πεῖσαι τοὺς θεηγόρους πατέρας συμβιβασθῆναι τοῖς ἐπὶ αὐτῶν αἰρετίζουσιν .
(Μαξίμου Ομολογητού, Εξήγησις της Κινήσεως, P.G. 90, κεφ. Δ’)
Ψευδοδιδασκάλων το τοιοῦτον καί ἀπατεώνων, οἷς οὐδέ πείθεσθαι χρή, ἀλλ’ ἐκκλίνειν, ὡς ἐγχωροῦν, καί ἀποδιΐστασθαι, ἵνα μή καί δόξωμεν κακόν τι τῆς τούτων συνουσίας παραπολαύειν.
(Βίος 29, PG 90, 101)
Αγ. Σωφρόνιος Ιεροσολύμων
Ει δε τινές αποστάτειεν τινός, ου δια πρόφασιν εγκλήματος, αλλά δι’ αίρεσιν υπό Συνόδου ή Αγίων Πατέρων κατεγνωσμένην, τιμής και αποδοχής άξιοι, ως οι Ορθόδοξοι. (P.G. 137, 1069Β)
Εἰ μὴ δυνατὸν ἐν ἐκκλησίᾳ προϊέναι διὰ τοὺς ἀπίστους, κατ' οἶκον συνάξεις, ὦ ἐπίσκοπε, ἵνα μὴ εἰσέρχηται εὐσεβὴς εἰς ἐκκλησίαν ἀσεβῶν· οὐχ ὁ τόπος γὰρ τὸν ἄνθρωπον ἁγιάζει, ἀλλ' ὁ ἄνθρωπος τὸν τόπον. Ἐὰν δὲ ἀσεβεῖς κατέχωσιν τὸν τόπον, φευκτέος ἔστω σοι διὰ τὸ βεβηλῶσθαι ὑπ' αὐτῶν · ὡς γὰρ οἱ ὅσιοι ἱερεῖς ἁγιάζουσιν, οὕτως οἱ ἐναγεῖς μιαίνουσιν . Εἰ δὲ μήτε ἐν οἴκῳ ἅμα μήτε ἐν ἐκκλησίᾳ συναθροισθῆναι δυνατόν, ἕκαστος παρ' ἑαυτῷ ψαλλέτω,
ἀναγινωσκέτω, προσευχέσθω, ἢ καὶ ἅμα δύο ἢ τρεῖς · «Ὅπου γὰρ ἂν ὦσι, φησὶν ὁ Κύριος, δύο ἢ τρεῖς συνηγμένοι ἐν τῷ ὀνόματί μου, ἐκεῖ εἰμὶ ἐν μέσῳ αὐτῶν.»
(ΤLG, Constitutiones Apostolorum, Constitutiones apostolorum (fort. compilatore Juliano Ariano) Book 8, chapter 34, line 12-23)
8ος ΑΙΩΝΑΣ
Αγία Θεοδοσία
Όταν ο πατριάρχης Αναστάσιος υπέγραψε το διάταγμα κατά των εικόνων, τότε «αἱ σεμναί και τίμιαι γυναῖκες τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ῶν προεξῆρχεν ἡ ἁγία Θεοδοσία (σ.σ. μία εικονόφιλη μοναχή)… ὥρμησαν εἰς την Ἐκκλησίαν, και το βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως (σ.σ. αναφέρεται στον πατριάρχη), και τοῖς λίθοις και τοῖς ξύλοις ὑβρίζουσαι, και μισθωτόν ἀποκαλοῦσαι, και Λύκον, και προδότην Ἰούδαν ἐδίωξαν».
(Δοσιθέου Ἱεροσολύµων,Δωδεκάβιβλος, βιβλίο στ΄,κεφ. ιθ΄,σελ. 440)
(σ.σ. Έκρινα χρήσιμο να αναφέρω αυτή την πηγή, διότι, ενώ δεν μιλάει ξεκάθαρα για την διακοπή του μνημοσύνου, μας δίνει ένα γλαφυρό πλαίσιο της μη αποδοχής κανενός αιρετικού ψευδοποιμένα, ούτε καν του πατριάρχη. Βλέπουμε τους πρωταγωνιστές να κρατάνε πέτρες και ξύλα και φωνάζοντας να διώχνουν “κακήν κακώς” τον πατριάρχη από την εκκλησία. Οι πρωταγωνιστές μάλιστα είναι απλές λαϊκές γυναίκες. Τέλος, άξιος αναφοράς είναι και ο τρόπος που ο Δοσίθεος αποκαλεί τον τότε πατριάρχη, δηλαδή ως βδέλυγμα της ερημώσεως, Ιούδα και προδότη!)
Όσιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός
Ας προφυλασσόμαστε λοιπόν με όλη μας τη δύναμη, να μην λαμβάνουμε μετάληψη από τους αιρετικούς, αλλά ούτε και να τους δίνουμε την δική μας… για να μην γίνουμε συμμέτοχοι της κακοδοξίας και της κατακρίσεώς τους.
(Έκδοσις ακριβής…, βιβλίο δ΄, P.G. 94, 1153B)
«Ἐάν τις ἀδελφὸς ὀνομαζόμενος ἢ πλεονέκτης, ἢ πόρνος, ἢ εἰδωλολάτρης, ἢ λοίδορος, ἢ μέθυσος, ἢ ἅρπαξ, τῷ τοιούτῳ μηδὲ συνεσθίειν.» Παραγγέλλομεν ὑμῖν, ἀδελφοὶ, ἐν ὀνόματι τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ, στέλλεσθαι ὑμᾶς ἀπὸ παντὸς ἀδελφοῦ ἀτάκτως περιπατοῦντος, καὶ μὴ κατὰ τὴν παράδοσιν, ἣν παρέλαβον ἐξ ἡμῶν .» Βλαβεραὶ αἱ πρὸς τοὺς κακοὺς συνουσίαι, ἐπειδὴ νόμος αὐτὸς φιλίας, δι' ὁμοιότητος πεφυκέναι τοῖς συναπτομένοις ἐγγίνεσθαι. Ὡς γὰρ ἐν τοῖς νοσοποιοῖς χωρίοις, ὁ κατὰ μέρος ἀναπεμπόμενος ἀὴρ, λανθάνουσαν νόσον τοῖς ἐνδιαιτωμένοις ἐναποτίθεται, οὕτως ἡ πρὸς τοὺς φαύλους συνήθεια μεγάλα κακὰ ταῖς ψυχαῖς ἐναφίησιν, κἂν τὴν παραυτίκα αἴσθησιν τὸ βλαβερὸν διαφεύγῃ. Φασὶ τὸν λοιμὸν οἱ περὶ ταῦτα δεινοὶ, ἐπειδὰν ἑνὸς ἀνθρώπου, ἢ κτήνους ἅψηται, κατανέμεσθαι ἐπὶ πάντας τοὺς ἐγγίζοντας. Φύσιν γὰρ εἶναι τῆς νόσου ταύτης, τὸ ἐξ ἀλλήλων πάντας ἀναπιμπλάναι τῆς ἀρρωστίας. Τοιοῦτοι δή τινές εἰσι καὶ οἱ ἐργάται τῆς ἀδικίας . Ἄλλος γὰρ ἄλλῳ τῆς νόσου μεταδιδόντες, συννοσοῦσιν ἀλλήλοις καὶ συναπόλλυνται. Φεῦγε τὰς μιμήσεις τῶν κατεγνωσμένων. Ῥᾷον κακίας μεταλαβεῖν, ἢ ἀρετῆς μεταδοῦναι · ἐπεὶ καὶ νόσου μετασχεῖν μᾶλλον ἢ ὑγείαν χαρίσασθαι. Κηρῷ τὰ ὦτα φράσσε πρὸς φαύλους λόγο υς, ᾨδῶν τε τερπνῶν. ἐκμέλη λυγίσματα, Τοῖς δ' αὖ καλοῖς τε καὶ ἀγαθοῖς ἀεὶ δίδου. Εἰπεῖν, ἀκοῦσαι, καὶ δρᾶσαι μικρὸν μέσον. Ἀεὶ προτίμα τοὺς καλοὺς τῶν μὴ καλῶν · Κακοῖς δ' ὁμιλῶν, καὶ κακὸς πάντως ἔσῃ.
Δεῖ μὴ μόνον ἀπέχεσθαι τῶν κακῶν, ἀλλὰ καὶ τοὺς τὰ τοιαῦτα πράττοντας ἀποστρέφεσθαι. Τὸ συνεῖναι τοῖς φαύλοις ἀπηγόρευτο τοῖς ἐξ Ἰσραὴλ, νόμου τοῦ διὰ Μωσέως καὶ τοῦτο θεσπίζοντος. Προσέταττεν γὰρ ἐναργῶς τῶν ἐν φαυλότητι καὶ ἀκαθαρσίᾳ ζωῆς ἀποφοιτᾷν ἐπείγεσθαι τοὺς ἡγιασμένους. Ἡ τῶν κακῶν ἀπα λλαγὴ σωτηρία ἐστὶ ψυχῆς; Τρία προέβαλεν ἡμῖν τὰ φυλακῆς ἄξια, μὴ πορευθῆναι ἐν βουλῇ ἀσεβῶν, μὴ στῆναι ἐν βουλῇ ἁμαρτωλῶν, καὶ μὴ καθεσθῆναι ἐπὶ καθέδραν λοιμῶν .
(TLG, Joannes Damascenus Scr. Eccl., Theol., Sacra parallela (recensiones secundum alphabeti litteras dispositae, quae tres libros conflant) (fragmenta e cod. Volume 96, page 353, line 34)
Άγιος Νικηφόρος Κωνσταντινουπόλεως
Ταῦτα ὁ τοῦ θεοῦ θεράπων Νικηφόρος θεώμενος πᾶσαν ἱκετηρίας ἰδέαν πρὸς θεὸν ἐπενόει, ἀντιβολῶν καὶ πρὸς συμμαχίαν καλῶν τῇ μὲν ἐκκλησίᾳ διασώσασθαι τὸ ἀμώμητον , καὶ τὸ τοῦ ποιμνίου ἀκίβδηλον μὴ χρανθῆναι τοῖς τῆς ἑτεροδοξίας μιαροῖς ἀλισγήμασι. διὰ τοῦτο πρὸς ἑαυτὸν πάντας εἷλκεν ἐνουθέτει παρεκάλει τῇ ζύμῃ μὴ συμφύρεσθαι τῶν αἱρετιζόντων ἀπέτρεπεν ὡς ἰὸν καὶ ὡς κύημα ἐχιδνῶν τὰ τῆς διδασκαλίας αὐτῶν ἀλλόφυλα προφεύγειν ἀμβλώματα. “οὐ γάρ”, ἔλεγε, “σωματικὸν ἐπάγουσι μώλωπα φαρμάκοις ἰατρικῆς ὑπείκειν δυνάμενον· τοῖς τῆς ψυχῆς δὲ μυχοῖς ἐνιεῖσι τὸν κίνδυνον, τὴν ἐξ ἐπιπολῆς ἀναινόμενα μότωσιν. μὴ τοίνυν ἐνδῶμεν τῇ τοῦ καιροῦ ῥοπῇ μηδὲ τῇ τοῦ κράτους φορᾷ· εἰ γὰρ καὶ βασιλέα καὶ πολὺ σμῆνος σὺν αὐτῷ κακοφρόνων ἡ αἵρεσις ἐπισύρεται, ἀλλ' εἰς οὐδὲν αὐτοῖς ἡ ἰσχὺς ἀποβήσεται, οὐδὲ εἰς ἐκκλησίαν θεοῦ λογισθήσεται. οὐ γὰρ ἐπὶ πλήθει θεὸς εὐδοκεῖ , ἀλλ' ἐφ' ἑνὶ φοβουμένῳ καὶ τρέμοντι τοὺς λόγους αὐτοῦ ἐπισκοπεῖ, καὶ ὅλην ἐκκλησίαν τὸν ἕνα σαφῶς ἀποδείκνυσι. τούτου διὰ προσευχῆς ἱλεωσώμεθα τὴν εὐμένειαν · τοῦτον παννύχῳ στάσει δυσωπήσαντες ἐκμειλιξώμεθα · τοῦτον αἰτήσωμεν μὴ παθεῖν ἡμᾶς ὅσα σπεύδουσι καθ' ἡμῶν οἱ διώκοντες.” ταῦτα ἔλεγε, καὶ πάντας εἶχε τὸ ἱερὸν τὴν πάννυχον ἐπιτελέσοντας σύναξιν.
(TLG, Ignatius Biogr., Poeta, Vita Nicephori (9012: 002)“Nicephori archiepiscopi Constantinopolitani opuscula historica”, Ed. de Boor, C. Leipzig: Teubner, 1880, Repr. 1975.Page 166, line 27)
(σ.σ. Η παρούσα πηγή φανερώνει κάτι που σε εμάς σήμερα φαντάζει εξωφρενικό, δηλαδή ότι ο Θεός δεν ευδοκεί στο πλήθος, αλλά σε όσους έχουν ορθή πίστη… Ακόμα και ένας να μείνει, ο Θεός θα τον αναδείξει σε ολόκληρη την Εκκλησία! Σαν σκόνη διαλύουν οι άγιοι τις σύγχρονες αιρετικές διδασκαλίες περί επισκοποκεντρικής Εκκλησίας.)
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου