Ο ορμαθός τών λογισμών

Ἱερομόναχος Βενέδικτος Ἁγιορείτης
Λογισμοί καὶ ἡ ἀντιμετώπισή τους

Ὁ ὁρμαθὸς τῶν λογισμῶν

Ἀναφέρεται στὴν Κλίμακα τοῦ ἁγ. Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου τὰ ἑξῆς: «Ἂς παρατηρήσουμε καὶ θὰ δοῦμε ὅτι τὴν ὥρα ποὺ χτυπάει ἡ πνευματικὴ σάλπιγγα καὶ συναθροίζονται ὁρατὰ οἱ ἀδελφοὶ στὸ ναό, ἀοράτως καὶ οἱ ἐχθροί. Ἄλλοι τὴν ὥρα ποὺ σηκωνόμαστε νὰ πᾶμε στὴν Ἐκκλησία, μᾶς προτρέπουν νὰ ξανακοιμηθοῦμε. Κάθησε, λέγουν, μέχρι νὰ συμπληρωθοῦν οἱ προοιμιακοὶ ὕμνοι καὶ μετὰ πήγαινε στὴν Ἐκκλησία. Ἄλλοι πάλι ἐνῶ εἴμαστε στὴν προσευχή, μᾶς φέρνουν ὕπνο, ἄλλοι μᾶς κάνουν νὰ πεινᾶμε, ἄλλοι μᾶς προτρέπουν νὰ ἀκουμπήσουμε στὸν τοῖχο σὰν δῆθεν κουρασμένοι, καὶ ἄλλοι μᾶς προκαλοῦν χασμουρητά. Ἄλλοι μᾶς θυμίζουν τὰ γραμμάτια καὶ τὰ συμβόλαια καὶ τοὺς τραπεζικοὺς τόκους. Καὶ ἔτσι ἀντὶ νὰ φύγουμε ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία ὠφελημένοι, φεύγουμε ζημιωμένοι, χωρὶς νὰ ἔχουμε ἀκούσει καὶ τὰ πλέον στοιχειώδη. Καὶ ἐνῶ πολλὲς φορὲς τὴν ὥρα, ποὺ εἴμαστε στὴν προσευχή, ὁ νοῦς μας εἶναι γεμάτος ἀπὸ ἀπρεπεῖς σκέψεις, μόλις τελειώσει ἡ προσευχή, ὅλα ἐξαφανίζονται.

Γνωρίζει ὁ διάβολος τὴν ὠφέλεια ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὴν προσευχὴ καὶ γι᾿ αὐτὸ προσπαθεῖ νὰ τὴν μολύνῃ.Ἀκόμη κι ἂν νικήσουμε τὸν δαίμονα σὲ πολλὰ ἀγωνίσματα, μᾶς βάζει λογισμοὺς ὑπερηφάνειας μὲ ἄλλη μορφή· ὅτι δῆθεν προκόψαμε στὴν ἀρετή, ἀφοῦ γιὰ παράδειγμα, ἐξαφανίσθηκαν ὅλοι οἱ πορνικοὶ λογισμοί. Ἡ σκέψις αὐτή, τὸ ὅτι νικήσαμε, μοιάζει μὲ ἕνα φίδι ποὺ εἶναι κρυμμένο μέσα στὴν κοπριὰ τῆς ὑπερηφάνειας. Μέσα στὸ βάθος τῆς καρδιᾶς μας ὑπάρχει πονηρὸς λογισμός.Ὑπάρχουν δαίμονες ποὺ μολύνουν τὴν ψυχή μας μόλις πέσουμε γιὰ ὕπνο καὶ ὑπάρχουν ἄλλοι ποὺ μολύνουν τὴν πρώτη μας σκέψι, μόλις, δηλαδή, σηκωθοῦμε ἀπὸ τὸν ὕπνο. Ὁ διάβολος δὲν χάνει εὐκαιρία νὰ μὴ μᾶς πολεμήσῃ. Ἄλλοτε μᾶς βάζει λογισμοὺς ἐναντίον τοῦ πνευματικοῦ μας πατρός, ἄλλοτε πάλι ἐξομολογούμαστε καὶ μετὰ τὴν ἐξομολόγησί μας μολύνει μὲ τὴν ἐνθύμησι τῶν ἁμαρτιῶν ποὺ ἐξωμολογηθήκαμε, γιὰ νὰ μᾶς φέρῃ σὲ ἀπελπισία. Ἄλλοτε πάλι μᾶς ρίχνει στὴν ἁμαρτία καὶ κατόπιν μᾶς βάζει λογισμοὺς νὰ διδάξουμε καὶ σὲ ἄλλους τὴν ἁμαρτία.Αὐτοί, σὲ γενικὲς γραμμές, εἶναι οἱ λογισμοὶ τοὺς ὁποίους δημιουργεῖ ὁ διάβολος.Ἂς δοῦμε τώρα τοὺς λογισμοὺς ποὺ δημιουργοῦνται ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν ἄνθρωπο. Ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου εἶναι φιλομάκελλος. Δηλαδή, ὅπως τὸ σκυλὶ πηγαίνει στὸ κρεοπωλεῖο γιὰ νὰ ἁρπάξη κάποιο κομμάτι κρέας, ἢ ὅπως ἕνας φίλος τοῦ φαγητοῦ, ἀρέσκεται συνέχεια νὰ μιλάῃ γι᾿ αὐτά, ἔτσι εἶναι καὶ ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου. Τρέφεται πολλὲς φορὲς μὲ ἀπρεπεῖς καὶ ἀκάθαρτες ἔννοιες.Ἕνας μοναχὸς ποὺ δὲν ἔχει τίποτε καὶ εἶναι ἀκτήμονας (καὶ κατ᾿ ἐπέκτασιν ἕνας Χριστιανός), στὴν προσευχή του δὲν ἔχει ἐνοχλήσεις ἀπὸ τὰ ὑπάρχοντά του. Δὲν ἔρχονται στὸ νοῦ τοῦ τὴν ὥρα τῆς προσευχῆς τὰ προβλήματα τῶν πραγμάτων ἢ τῶν κτημάτων. Ἐνῶ ἕνας ποὺ εἶναι φιλοκτήμονας, ὅταν προσεύχεται, ἔχει εἰκόνες ὑλικές, ἔχει λογισμοὺς ὑλικῶν πραγμάτων.Ὁ ἄνθρωπος ποὺ εἶναι ἀκρατής, δηλαδὴ κοιλιόδουλος, ἔχει σκέψεις καὶ λογισμοὺς γεμάτους ἀπὸ ἀκάθαρτα εἴδωλα. Ὁ ἅγ. Ἰωάννης τῆς Κλίμακος φέρνει καὶ ἕνα παράδειγμα. Ὅπως ἀκριβῶς τὸ πλῆθος τῆς κοπριᾶς γεννάει σκουλήκια, ἔτσι καὶ τὸ πλῆθος τῶν φαγητῶν γεννάει πτώσεις, πονηροὺς λογισμοὺς καὶ αἰσχρὰ ὄνειρα. Ἡ γαστριμαργία εἶναι ὅ,τι τὸ λάδι μὲ τὴν φωτιὰ γιὰ τοὺς λογισμοὺς τῆς πορνείας.Γι᾿ αὐτό, πολὺ σοφὰ ὁ ἅγ. Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης γράφοντας τὴν Κλίμακα, μετὰ τὸ λόγο γιὰ τὴν γαστριμαργία, τοποθέτησε τὸν περὶ πορνείας λόγο· «Διότι νομίζω, λέγει, ὅτι αὐτὴ εἶναι μητέρα ἐκείνης».Ἀπὸ ποῦ, δηλαδή, προέρχονται οἱ πορνικοὶ λογισμοί; Ἐὰν ἕνας ἄνθρωπος στὴ ζωή του καλοπερνάῃ καὶ ἔχῃ ὅλες τὶς ἀνέσεις καὶ δὲ σκληραγωγῆται καὶ δὲν ἀσκῆται καθόλου, τότε πολὺ φυσικὸ εἶναι ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς νὰ ἔχῃ λογισμοὺς πορνείας, οἱ ὁποῖοι θὰ καταλήξουν σὲ πράξεις. Ἄλλοτε, πάλι, ὅταν ἔχῃ ἐλεύθερες τὶς αἰσθήσεις του ὃ ἄνθρωπος καὶ δῇ κάποιο πρόσωπο, ἢ ἀκουμπήσῃ μὲ τὸ χέρι του κάποιον, ἢ ἀκούσῃ κάτι τὸ αἰσχρό, τότε εἶναι σὰν νὰ ἔχη ἀνοίξει τὴν πόρτα στοὺς ἀκάθαρτους λογισμούς. Βέβαια σὲ αὐτὸ βοηθάει καὶ ἡ φύσις τοῦ ἀνθρώπου ποὺ ρέπει πρὸς τοὺς λογισμοὺς αὐτούς.Ἀκόμη καὶ ἡ παρακοὴ στὶς ὑποσχέσεις τοῦ Θεοῦ γεννάει «ἀποθήκην λογισμῶν», δηλαδὴ ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου γίνεται ἀποθήκη πονηρῶν λογισμῶν. Τοὺς ἴδιους λογισμοὺς

δημιουργεῖ καὶ ἡ παρακοὴ στὸν πνευματικό μας πατέρα.

Πολλὲς φορὲς ἡ περιέργεια τοῦ ἀνθρώπου νὰ ἐξερεύνησῃ τὰ μυστήρια του Θεοῦ δημιουργεῖ λογισμοὺς βλασφημίας καὶ ἀκόμη ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι ἄδικος καὶ προσωπολήπτης. Σὲ ἄλλους δίνει ὁράσεις καὶ θαύματα καὶ σὲ ἄλλους δὲν δίνει τίποτε.

Συνδυασμὸς λογισμῶν

Ὑπάρχουν, ὅμως, λογισμοὶ ποὺ προέρχονται καὶ ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο καὶ ἀπὸ τὸν διάβολο. Εἶναι συνδυασμὸς λογισμῶν.

Εἶδα, λέγει ὁ ἅγ. Ἰωάννης τῆς Κλίμακος. μερικοὺς νὰ τρῶνε ἀπολαυστικὰ καὶ νὰ μὴν πολεμοῦνται ἀμέσως. Καὶ ἄλλους νὰ συνεσθίουν καὶ νὰ συναναστρέφωνται μὲ γυναῖκες καὶ νὰ μὴν ἔχουν τὴν ὥρα ἐκείνη κανένα πονηρὸ λογισμό. Τὴν ὥρα, ὅμως, ποὺ νόμιζαν ὅτι βρίσκονται στὸ κελλί τους σὲ εἰρήνη καὶ ἀσφάλεια, ἔπαθαν ξαφνικὰ ὄλεθρο. Ἡ φύσις τοὺς ἔσπρωξε νὰ τρώγουν καὶ νὰ πίνουν ἀπολαυστικὰ καὶ νὰ κοιτάζουν ἀκόλαστα. Ὁ σατανᾶς τὸ ἐκμεταλλεύθηκε καὶ τοὺς ἔρριξε στὴν ἁμαρτία.Αὐτοὶ εἶναι, σὲ γενικὲς γραμμές, οἱ λογισμοὶ ποὺ προέρχονται ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο καὶ ἀπὸ τὸν διάβολο. Σὲ ὅλον αὐτὸν τὸν ἀγώνα ὑπάρχει μία κλίμακα.

Προσβολή, συνδυασμός, συγκατάθεσις, αἰχμαλωσία. Προσβάλλει ὁ ἐχθρὸς τὸν ἄνθρωπο μὲ ἕναν ἁπλὸ λογισμὸ ἢ μὲ μία εἰκόνα. Ὅταν τὸν δεχθῆ, τότε γίνεται συγκατάθεσις. Ἀρχίζει ἡ συνομιλία μὲ τὸν λογισμό. Ἀπὸ τὸ σημεῖο αὐτὸ ἀρχίζει ἡ εὐθύνη τοῦ ἀνθρώπου. Κατόπιν συγκατατίθεται κανεὶς μὲ ἡδονὴ νὰ πραγματοποιήσῃ αὐτὸ ποὺ τοῦ ὑποβάλλει ὁ λογισμὸς καὶ στὸ τέλος ὑποδουλώνεται καὶ αἰχμαλωτίζεται ἀπὸ τὸ πάθος.

Ἱερομόναχος Βενέδικτος Ἁγιορείτης

Λογισμοί καὶ ἡ ἀντιμετώπισή τους

Ἔκδοση Συνοδίας Σπυρίδωνος Ἱερομονάχου

Νέα Σκήτη - Ἅγιον Ὄρος (1997)

Η  επεξεργασία, επιμέλεια  μορφοποίηση  κειμένου  και εικόνων έγινε από τον Ν.Β.Β

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση κειμένων στο Ορθόδοξο Διαδίκτυο, για μη εμπορικούς σκοπούς με αναφορά πηγής το Ιστολόγιο:

©  ΠΗΔΑΛΙΟΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

http://www.alavastron.net/

Kindly Bookmark this Post using your favorite Bookmarking service: