Τρίτη 7 Ιουνίου 2016
16 ΕΣΔΡΑΣ ή Β΄ΕΣΔΡΑΣ
Το βιβλίο “Εσδρας" ή “Β' Εσδρας”
αποτελεί συνέχεια των βιβλίων των Χρονικών, μαζί με τα οποία, όπως και με το
επόμενο βιβλίο, “Νεεμίας”, αποτελούσαν πιθανότατα ενιαίο έργο. Το έργο
τιτλοφορείται με το όνομα του ιερέα και γραμματέα Έσδρα, στη δράση του οποίου
αναφέρεται, και ο ρόλος του οποίου υπήρξε καθοριστικός για την οργάνωση της
μεταιχμαλωσιακής ιουδαϊκής κοινότητας. Στην ελληνική μετάφραση των Εβδομήκοντα
(θ') το βιβλίο φέρει τον τίτλο “Β'Εσδρας", επειδή προτάσσεται μια παραλαγή
του έργου αυτού με τον τίτλο “Α' Εσδρας".
Στη χριστιανική Βίβλο το έργο κατατάσσεται
στη φυσική του θέση, μετά τα βιβλία των Χρονικών ή Παραλειπομένων, στην ομάδα
Ιστορικά Βιβλία” της Παλαιάς Διαθήκης. Αντίθετα η ιουδαϊκή παράδοση κατατάσσει
το βιβλίο πριν από τα βιβλία των Χρονικών, στην ομάδα που φέρει το γενικό τίτλο
"Αγιόγραφα”.
Το έργο αρχίζει με επανάληψη των τελευταίων
στίχων του Β'Χρονικών που ανα-φέρονται στο διάταγμα του Κύρου (538 π.Χ.), με το
οποίο παρέχεται στους εξόριστους Ιουδαίους η άδεια να επιστρέφουν στην
Ιερουσαλήμ. Τα 6 πρώτα κεφάλαια περιγράφουν την επιστροφή μιας πρώτης ομάδας
εξόριστων, τις προσπάθειές τους για ανοικοδόμηση του ναού, αλλά και τις
δυσκολίες που συνάντησαν μέχρι την ολοκλήρωση του έργου. Τα υπόλοιπα 4 κεφάλαια
είναι αφιερωμένα στο έργο του Έσδρα, ο οποίος αποστέλλεται από το βασιλιά
Αρταξέρξη επικεφαλής νέας ομάδας εξόριστων στην Παλαιστίνη και αναλαμβάνει,
παίρνοντας αυστηρά μέτρα, να οργανώσει τη νέα ιουδαϊκή κοινότητα με βάση το
νόμο του Μωυσή.
Στόχος του συγγραφέα είναι να παρουσιάσει
μια συνθετική εικόνα της αναγέννησης του λαού του Θεού μετά τον ισχυρό κλονισμό
που δέχτηκε εξαιτίας της βαβυλώ-νιας αιχμαλωσίας. Πρωτεργάτης της αναγέννησης
αυτής υπήρξε ο ιερέας και γραμματέας Εσδρας, ο πατέρας του Ιουδαϊσμού. Οι αρχές
πάνω στις οποίες στηρίχτηκε η οργάνωση της νέας ιουδαϊκής κοινότητας
συνοψίζονται στο τρίπτυχο: εκλεκτός λαός -ναός - νόμος.
Διάγραμμα του περιεχομένου
1. Η επιστροφή της πρώτης ομάδας
εξόριστων: 1,1-2,70
2. Η ανοικοδόμηση του ναού: 3,1-6,22
3. Η επιστροφή της δεύτερης ομάδας
εξόριστων και η δράση του Έσδρα:
7,1-10,44
ΕΣΔΡΑΣ (ή Β΄ ΕΣΔΡΑΣ) 1
Διακήρυξη του βασιλιά
Κύρου
(Β΄ Χρ 36,22-23)
1Το πρώτο έτος της
βασιλείας του Κύρου, βασιλιά των Περσών, ο Κύριος πραγματοποίησε αυτό που είχε
αναγγείλει με τον προφήτη Ιερεμία.α Έβαλε στο νου του Κύρου την ιδέα να στείλει
σ’ όλο το βασίλειό του προφορική και γραπτή διακήρυξη με το ακόλουθο
περιεχόμενο:
2«Ο Κύρος, βασιλιάς της
Περσίας, λέει: Ο Κύριος, ο Θεός του ουρανού, έδωσε σ’ εμένα όλα τα βασίλεια της
γης και με πρόσταξε να του χτίσω έναν ναό στην Ιερουσαλήμ, στην Ιουδαία.
3Όποιος από σας ανήκει στο λαό του –ο Θεός του ας είναι μαζί του– ας επιστρέψει
στην Ιερουσαλήμ της Ιουδαίας, για να ξαναχτίσει το ναό του Κυρίου, του Θεού του
Ισραήλ, του Θεού της Ιερουσαλήμ. 4Οποιονδήποτε απέμεινε, σε οποιονδήποτε τόπο
και αν παροικούσε, οι άνθρωποι του τόπου ας τον βοηθήσουν με ασήμι και χρυσάφι,
με διάφορα αγαθά και κτήνη, παράλληλα με την προαιρετική του προσφορά για τον
οίκο του Θεού στην Ιερουσαλήμ».
Επιστροφή των αιχμαλώτων
στην Ιερουσαλήμ
5Τότε οι αρχηγοί των
συγγενειών των φυλών Ιούδα και Βενιαμίν, οι ιερείς και οι λευίτες, και γενικά
όλοι, όσους ο Θεός προδιέθεσε, ετοιμάστηκαν να πάνε και να ξαναχτίσουν το ναό
του Κυρίου στην Ιερουσαλήμ. 6Όλοι οι γείτονές τους τους βοήθησαν με κάθε τρόπο,
με ασήμι, με ασημένια σκεύη και χρυσάφι, διάφορα αγαθά και κτήνη, καθώς και με
πολύτιμα αντικείμενα, εκτός από τις προαιρετικές προσφορές.
7Ο ίδιος ο βασιλιάς Κύρος
παραχώρησε τα σκεύη του ναού του Κυρίου, τα οποία είχε πάρει ο Ναβουχοδονόσορ
από την Ιερουσαλήμ και τα είχε τοποθετήσει στο ναό του θεού του. 8Ο βασιλιάς
των Περσών τα παραχώρησε στο Μιθριδάτη, το θησαυροφύλακα, κι αυτός τα παρέδωσε
ένα προς ένα στο Σεσαβασσάρ, το διοικητή της Ιουδαίας. 9Επρόκειτο για: Τριάντα
λεκάνες χρυσές και χίλιες ασημένιες, είκοσι εννέα δοχεία, 10τριάντα χρυσά
κύπελλα και τετρακόσια δέκα ασημένια, και χίλια διάφορα άλλα σκεύη.
11Συνολικά πέντε χιλιάδες
τετρακόσια σκεύη από χρυσάφι και ασήμι.
Ο Σεσαβασσάρ τα μετέφερε
όλα μαζί του, όταν επέστρεψε μαζί με τους αιχμαλώτους από τη Βαβυλώνα στην
Ιερουσαλήμ.
ΕΣΔΡΑΣ (ή Β΄ ΕΣΔΡΑΣ) 2
Κατάλογοι των αιχμαλώτων
που επέστρεψαν στην Ιερουσαλήμ
(Νε 7,6-72)
1Κατάλογος των κατοίκων
της επαρχίας (Ιουδαίας), που επέστρεψαν από την αιχμαλωσία της Βαβυλώνας, όπου
τους είχε μεταφέρει ως αιχμαλώτους ο βασιλιάς της Βαβυλώνας Ναβουχοδονόσορ.
Όλοι τους γύρισαν στην Ιερουσαλήμ και στη χώρα του Ιούδα, καθένας στην πόλη
του. 2Στην πορεία της επιστροφής αρχηγοί τους ήταν οι Ζοροβάβελ, Ιησούς,
Νεεμίας, Σεραΐας, Ρεελαΐας, Μαρδοχαίος, Βιλσάν, Μισπάρ, Βιγβάι, Ρεχούμ και
Βαανά.
Ακολουθεί κατάλογος κατά
συγγένειες με τον αριθμό των αντρών του λαού του Ισραήλ, που επέστρεψαν από την
αιχμαλωσία:
3Η συγγένεια του Φαρώς,
δύο χιλιάδες εκατόν εβδομήντα δύο άντρες· 4του Σεφατία, τριακόσιοι εβδομήντα
δύο· 5του Αράχ, εφτακόσιοι εβδομήντα πέντε· 6του Φαχάθ-Μωάβ (απόγονοι του Ιησού
και του Ιωάβ), δύο χιλιάδες οκτακόσιοι δώδεκα· 7του Ελάμ, χίλιοι διακόσιοι πενήντα
τέσσερις· 8του Ζαττού, ενιακόσιοι σαράντα πέντε· 9του Ζακκάι, εφτακόσιοι
εξήντα· 10του Βανί, εξακόσιοι σαράντα δύο· 11του Βεβαΐ, εξακόσιοι είκοσι τρεις·
12του Αζγάθ, χίλιοι διακόσιοι είκοσι δύο· 13του Αδωνικάμ, εξακόσιοι εξήντα έξι·
14του Βιγβαΐ, δύο χιλιάδες πενήντα έξι· 15του Αδίν, τετρακόσιοι πενήντα
τέσσερις· 16του Ατέρ, δηλαδή του Εζεκία, ενενήντα οκτώ· 17του Βεσαΐ, τριακόσιοι
είκοσι τρεις· 18του Ιωρά, εκατόν δώδεκα· 19του Χασούμ, διακόσιοι είκοσι τρεις
20και του Γιββάρ, ενενήντα πέντε.
Πίνακας κατά πόλεις, στις
οποίες είχαν ζήσει οι πρόγονοι εκείνων που επέστρεψαν:
21Από τη Βηθλεέμ, εκατόν
είκοσι τρεις άντρες· 22από τη Νετωφά, πενήντα έξι· 23από την Αναθώθ, εκατόν
είκοσι οκτώ· 24από την Αζμαβέθ, σαράντα δύο· 25από την Κιριάθ-Ιαρίμ, την Κεφιρά
και τη Βερώθ εφτακόσιοι σαράντα τρεις· 26από τη Ραμά και τη Γεβά, εξακόσιοι
είκοσι ένας· 27από τη Μιχμάς, εκατόν είκοσι δύο· 28από τη Βαιθήλ και τη Γαι,
διακόσιοι είκοσι τρεις· 29από τη Νεβώ, πενήντα δύο 30κι από τη Μαγβίς, εκατόν
πενήντα έξι. 31Από τη συγγένεια ενός άλλου Ελάμ, χίλιοι διακόσιοι πενήντα
τέσσερις άντρες 32κι από τη συγγένεια του Χαρίμ τριακόσιοι είκοσι. 33Από τη
Λοδ, την Αδίδ και την Ωνώ, εφτακόσιοι είκοσι πέντε άντρες· 34από την Ιεριχώ,
τριακόσιοι σαράντα πέντε 35κι από τη Σεναά, τρεις χιλιάδες εξακόσιοι τριάντα.
36Ακολουθεί πίνακας των
ιερατικών συγγενειών, που επέστρεψαν από την αιχμαλωσία:
Η συγγένεια του Ιεδαΐα
(απόγονοι του Ιησού), εννιακόσιοι εβδομήντα τρεις άντρες· 37του Ιμμίρ, χίλιοι
πενήντα δύο· 38του Πασχούρ, χίλιοι διακόσιοι σαράντα επτά 39και του Χαρίμ,
χίλιοι δέκα επτά.
40Οι συγγένειες των
λευιτών που επέστρεψαν ήταν:
Του Ιησού και του Καδμιήλ
(απόγονοι του Ωδουΐα), εβδομήντα τέσσερις άντρες.
41Την ομάδα των ψαλτών
αποτελούσαν εκατόν είκοσι οκτώ απόγονοι του Ασάφ.
42Οι συγγένειες των
θυρωρών ήταν: Του Σαλλούμ, του Ατέρ, του Ταλμών, του Ακκούβ, του Χατιτά, του
Σωβαΐ, σύνολο εκατόν τριάντα εννέα άντρες.
43Οι συγγένειες των
υπηρετών του ναού, που επέστρεψαν από την αιχμαλωσία ήταν: Του Σιχά, του
Χασουφά, του Ταββαώθ, 44του Κερώς, του Σιαά, του Φαδών, 45του Λεβανά, του
Χαγαβά, του Ακκούβ, 46του Χαγάβ, του Σαλμαΐ, του Χανάν, 47του Γιδδήλ, του
Γαχάρ, του Ρεαΐα, 48του Ρεσίν, του Νεκωδά, του Γαζζάμ, 49του Ουζζά, του Φασεάχ,
του Βεσαΐ, 50του Ασενά, του Μεουνείμ, του Νεφουσείμ, 51του Βακββούκ, του
Χακουφά, του Χαρχούρ, 52του Βασλούθ, του Μεχιδά, του Χαρεά, 53του Βαρκώς, του
Σίσερα, του Θάμαχ, 54του Νεσιάχ και του Χατιφά.
55Οι συγγένειες των
απογόνων των δούλων του Σολομώνταβ ήταν: του Σωταΐ, του Σωφέρεθ, του Φερουδά,
56του Ιααλά, του Δαρκών, του Γιδδήλ, 57του Σαφατία, του Χαττίλ, του Φοχερέθ,
του Σεβαΐμ, του Αμί.
58Όλοι μαζί οι απόγονοι
των υπηρετών του ναού και των δούλων του Σολομώντα ήταν τριακόσιοι ενενήντα δύο
άντρες.
59Από τις πόλεις
Τελ-Μελάχ, Τελ-Χαρσά, Χερούβ-Αδδάν και Ιμμήρ επέστρεψαν ιερατικές συγγένειες,
οι οποίες όμως δεν μπόρεσαν να φέρουν τις απαραίτητες πληροφορίες για τις
οικογένειες των προγόνων τους, ώστε να αποδείξουν ότι κατάγονταν από
Ισραηλίτες. 60Αυτοί ήταν απόγονοι του Δελαΐα, του Τωβία και του Νεκωδά, σύνολο
εξακόσιοι πενήντα δύο άντρες.
61Το ίδιο συνέβη με
ορισμένους άλλους απογόνους ιερέων: Του Χαβαΐα, του Ακκώς, του Βαρζιλλαΐ (ο
οποίος ονομαζόταν έτσι γιατί είχε πάρει γυναίκα του μια από τις κόρες του
Γαλααδίτη Βαρζιλλαΐ). 62Όλοι αυτοί αναζήτησαν την εγγραφή τους στους
γενεαλογικούς καταλόγους των προγόνων τους αλλά δε βρέθηκαν εκεί· έτσι,
αποκλείστηκαν από την ιεροσύνη. 63Ο ίδιος ο κυβερνήτης τούς απαγόρευσε να τρώνε
από τις αγιότατες προσφορές, ωσότου ένας ιερέας συμβουλευτεί τα Ουρίμ και τα
Θουμμίμ.γ
64Όλη η σύναξη μαζί
έφτανε τους σαράντα δύο χιλιάδες τριακόσιους εξήντα άντρες, 65εκτός από τους
δούλους τους, άντρες και γυναίκες, που έφταναν τις εφτά χιλιάδες τριακόσια
τριάντα εφτά άτομα· επίσης υπήρχαν διακόσιοι ψάλτες και ψάλτριες. 66Μαζί τους
είχαν εφτακόσια τριάντα έξι άλογα, διακόσια σαράντα πέντε μουλάρια,
67τετρακόσιες τριάντα πέντε καμήλες και έξι χιλιάδες εφτακόσια είκοσι
γαϊδούρια.
68Μόλις έφτασαν στο ναό
του Κυρίου, στην Ιερουσαλήμ, μερικοί αρχηγοί συγγενειών έκαναν προαιρετικές
προσφορές για να ξαναχτιστεί ο ναός του Θεού στη θέση όπου ήταν πρωτύτερα.
69Έδωσαν ό,τι μπορούσαν για να χτιστεί το έργο: Εξήντα μία χιλιάδες χρυσούς
δαρεικούς,δ πέντε χιλιάδες ασημένιες μνες και εκατό ιερατικές στολές.
70Οι ιερείς, οι λευίτες
και μερικοί από το λαό, όπως θυρωροί, ψάλτες και υπηρέτες του ναού,
εγκαταστάθηκαν στις πόλεις στις οποίες τους κατένειμαν. Ενώ όλοι οι άλλοι
Ισραηλίτες εγκαταστάθηκαν στις πόλεις των προγόνων τους.
ΕΣΔΡΑΣ (ή Β΄ ΕΣΔΡΑΣ) 3
Η αποκατάσταση της
λατρείας
1Τον έβδομο μήνα από τότε
που οι Ισραηλίτες είχαν εγκατασταθεί στις πόλεις τους, ο λαός συγκεντρώθηκε με
κοινό σκοπό στην Ιερουσαλήμ. 2Τότε ο ιερέας Ιησούς, γιος του Ιωσαδάκ, μαζί με
άλλους συγγενείς του ιερείς, και ο Ζοροβάβελ, γιος του Σαλαθιήλ, με τους
συγγενείς του, άρχισαν να κατασκευάζουν το θυσιαστήριο του Θεού του Ισραήλ, για
να προσφέρουν πάνω σ’ αυτό ολοκαυτώματα, όπως είναι γραμμένο στο νόμο του
Μωυσή, του ανθρώπου του Θεού. 3Πράγματι, ξανάχτισαν το θυσιαστήριο στη θέση
του, μολονότι φοβόντουσαν τους κατοίκους που, κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας,
είχαν εγκατασταθεί στη χώρα. Πάνω σ’ αυτό πρόσφεραν στον Κύριο τα ολοκαυτώματα
τα καθορισμένα για το πρωί και για το βράδυ. 4Έπειτα τέλεσαν τη γιορτή της
Σκηνοπηγίας, σύμφωνα με τα γραμμένα, κι επίσης πρόσφεραν τον καθορισμένο αριθμό
ολοκαυτωμάτων, σύμφωνα με τον κανονισμό της κάθε μέρας.
5Μετά απ’ αυτά, εκτός από
το καθημερινό ολοκαύτωμα, πρόσφεραν τα ολοκαυτώματα για τις νουμηνίες και για
όλες τις άλλες καθιερωμένες γιορτές του Κυρίου, καθώς κι εκείνα που
προσφέρονταν ως προαιρετικές προσφορές στον Κύριο. 6Από την πρώτη μέρα του
έβδομου μήνα άρχισαν να προσφέρουν τα ολοκαυτώματα στον Κύριο, μολονότι ο ναός
του Κυρίου δεν είχε ακόμα θεμελιωθεί. 7Έδωσαν χρήματα στους χτίστες και στους
ξυλουργούς· στους Σιδώνιους και στους Τύριους έδωσαν ποτά, λάδι και άλλα
τρόφιμα, για να μεταφέρουν ξύλα κέδρου από το Λίβανο στην Ιόππη δια θαλάσσης,
με βάση την άδεια που τους είχε δώσει ο Κύρος, βασιλιάς των Περσών.
Αρχίζει η ανοικοδόμηση
του ναού
8Το δεύτερο μήνα του
δεύτερου έτους από τότε που γύρισαν στην Ιερουσαλήμ, την πόλη του ναού του
Θεού, ο Ζοροβάβελ γιος του Σαλαθιήλ και ο Ιησούς γιος του Ιωσαδάκ άρχισαν να
εργάζονται μαζί με τους υπόλοιπους συμπατριώτες τους, τους ιερείς, τους λευίτες
και όλους όσους είχαν γυρίσει από την αιχμαλωσία στην Ιερουσαλήμ. Στους λευίτες
από είκοσι ετών και πάνω ανέθεσαν να επιβλέπουν την εργασία του ναού του
Κυρίου. 9Ο Ιησούς, με τους γιους του και τους συγγενείς του: Καδμιήλ, Βανί και
Ωδαβία,ε είχαν αναλάβει την επίβλεψη των εργατών του ναού του Θεού. Επίσης
στους επιστάτες του ναού ανήκαν και οι λευίτες οι απόγονοι του Χεναδάδ.
10Όταν οι χτίστες έβαλαν
τα θεμέλια του ναού του Κυρίου, ήρθαν οι ιερείς με τις στολές τους και τις
σάλπιγγες και οι λευίτες, οι απόγονοι του Ασάφ, με τα κύμβαλα, για να υμνήσουν
τον Κύριο, σύμφωνα με τις οδηγίες που είχε δώσει ο Δαβίδ, βασιλιάς του Ισραήλ.
11Έψαλλαν αντιφωνικά αινώντας και ευχαριστώντας τον Κύριο. «Είναι καλός»,
έλεγαν, «κι αιώνια διαρκεί η αγάπη του για τον Ισραήλ!» Και όλος ο λαός με
δυνατές φωνές υμνούσε τον Κύριο, που είχαν τεθεί τα θεμέλια του ναού του.
12Πολλοί από τους ιερείς,
τους λευίτες και τους αρχηγούς των συγγενειών, που ήταν αρκετά ηλικιωμένοι και
είχαν προλάβει τον πρώτο ναό, έκλαιγαν τώρα δυνατά με τον καινούριο ναό, που
έβλεπαν να θεμελιώνεται. Οι άλλοι όμως πανηγύριζαν με αλαλαγμούς. 13Έτσι δεν
μπορούσε κανείς να ξεχωρίσει τους αλαλαγμούς τους από τους θρήνους των άλλων,
γιατί και οι δύο ήχοι ήταν πάρα πολύ δυνατοί κι ακούγονταν από πολύ μακριά.
ΕΣΔΡΑΣ (ή Β΄ ΕΣΔΡΑΣ) 4
Η αντίδραση στο έργο της
ανοικοδόμησης
1Όταν όμως οι εχθροί του
λαού του Ιούδα και του Βενιαμίν άκουσαν ότι αυτοί που ήρθαν από την αιχμαλωσία
έχτιζαν ναό στον Κύριο, το Θεό του Ισραήλ, 2ήρθαν στο Ζοροβάβελ και στους
αρχηγούς των συγγενειών και τους είπαν: «Αφήστε μας να σας βοηθήσουμε στο
χτίσιμο του ναού. Τον ίδιο Θεό λατρεύουμε εσείς κι εμείς και του προσφέρουμε
θυσίες από τον καιρό που ο βασιλιάς της Ασσυρίας Εσαρχαδδών μας μετέφερε εδώ».
3Ο Ζοροβάβελ, όμως, ο Ιησούς και οι άλλοι αρχηγοί των συγγενειών του Ισραήλ
τους απάντησαν: «Τίποτα κοινό δεν υπάρχει ανάμεσα σ’ εμάς και σ’ εσάς, για να
μας βοηθήσετε να χτίσουμε το ναό του Θεού μας.ς Μόνοι μας θα χτίσουμε ναό για
τον Κύριο, το Θεό του Ισραήλ, όπως μας διέταξε ο Κύρος, ο βασιλιάς των Περσών».
4Τότε οι κάτοικοι της
χώρας προσπαθούσαν να σπάσουν το ηθικό των Ιουδαίων και τους εμπόδιζαν να
χτίζουν. 5Πλήρωσαν μάλιστα και κρατικούς συμβούλους για να τους εναντιωθούν και
να ματαιώσουν το σχέδιό τους. Αυτό συνεχίστηκε σ’ όλη τη διάρκεια της βασιλείας
του Κύρου, βασιλιά των Περσών, και ως τη βασιλεία του Δαρείου.ζ
Η ανασυγκρότηση της
Ιερουσαλήμ υπονομεύεται
6Στην αρχή της βασιλείας
του Ξέρξη,η οι εχθροί των Ιουδαίων, του έστειλαν μια δυσφημιστική αναφορά
εναντίον των κατοίκων της Ιουδαίας και της Ιερουσαλήμ.
7Επίσης, τον καιρό της
βασιλείας του Αρταξέρξη στην Περσία, ο Βισλάμ, ο Μιθριδάτης, ο Ταβεήλ και οι
συνάδελφοί τους των δημοσίων υπηρεσιών έστειλαν στο βασιλιά σχετική επιστολή,
γραμμένη με αραμαϊκούς χαρακτήρες και σε αραμαϊκή γλώσσα.θ
8Αλλά και ο διοικητής
Ρεχούμ, κι ο γραμματέας Σιμσαΐ έγραψαν στο βασιλιά Αρταξέρξη την παρακάτω
επιστολή εναντίον της Ιερουσαλήμ:
9«Ο διοικητής Ρεχούμ, ο
γραμματέας Σιμσαΐ και οι διοικητικοί συνάδελφοί τους, κριτές, κυβερνήτες,
αξιωματούχοι, οι συνάδελφοι των περιοχών Αρχάδ, της Βαβυλώνας και των Σούσων,
δηλαδή οι Ελαμίτες, 10εξ ονόματος και των άλλων πληθυσμών, που ο μέγας και
ένδοξος βασιλιάς Ασεναφάρι μετέφερε και εγκατέστησε στις πόλεις της Σαμάρειας
και στην υπόλοιπη επαρχία, δυτικά του ποταμού Ευφράτη,ια αναφέρουν τα εξής».
11Ακολουθεί αντίγραφο της
επιστολής:
«Προς το βασιλιά
Αρταξέρξη, οι δούλοι σου, οι κάτοικοι της επαρχίας δυτικά του Ευφράτη κ.τ.λ.
12»Επιθυμούμε να σε
πληροφορήσουμε, βασιλιά, ότι οι Ιουδαίοι, που επέστρεψαν από τον τόπο σου στην
περιοχή μας, ήρθαν στην Ιερουσαλήμ και ξαναχτίζουν την επαναστατική και εχθρική
αυτή πόλη· ανοικοδομούν τα τείχη της κι έχουν βάλει κιόλας τα θεμέλια.
13Επίσης, ας πληροφορηθεί ο βασιλιάς ότι αν ξαναχτιστεί η πόλη και υψωθούν τα
τείχη της, αυτοί οι Ιουδαίοι δε θα πληρώνουν πια φόρους υποτελείας και δασμούς
κι έτσι το βασιλικό εισόδημα θα μειωθεί. 14Εμείς, βασιλιά, που είμαστε στην
υπηρεσία σου, δεν ανεχόμαστε να βλέπουμε αυτή την προσβολή που σου γίνεται. Γι’
αυτό σε ενημερώνουμε σχετικά, 15ώστε να ερευνηθούν τα αρχεία των προκατόχων
σου. Εκεί θα βρεις αποδείξεις ότι αυτή η πόλη ήταν ανέκαθεν πόλη επαναστατική,
επιζήμια για τους βασιλιάδες και τις επαρχίες, πόλη που από παλιά συνταρασσόταν
από επαναστατικά κινήματα· γι’ αυτό άλλωστε κι έχει καταστραφεί. 16Επίσης σε
προειδοποιούμε, βασιλιά, ότι αν αυτή η πόλη ξαναχτιστεί και αποκατασταθούν τα
τείχη της, τότε δεν θα έχεις πια δικαιοδοσία στην επαρχία δυτικά του Ευφράτη».
17Ο βασιλιάς έστειλε την
παρακάτω απάντηση:
«Προς το διοικητή Ρεχούμ,
το γραμματέα Σιμσαΐ και τους υπόλοιπους συναδέλφους τους στη Σαμάρεια, και στις
υπόλοιπες επαρχίες δυτικά του Ευφράτη. Χαίρετε!
18»Η επιστολή που μας
στείλατε διαβάστηκε μπροστά μου σε μετάφραση. 19Έδωσα, λοιπόν, εντολή να γίνουν
έρευνες και βρέθηκε πραγματικά ότι η Ιερουσαλήμ ανέκαθεν επαναστατούσε εναντίον
των βασιλιάδων και συνταρασσόταν από συνωμοσίες και επαναστατικά κινήματα.
20Υπήρχαν άλλοτε στην πόλη ισχυροί βασιλιάδες που κυβερνούσαν ολόκληρη την
επαρχία δυτικά του Ευφράτη· και μάλιστα σ’ αυτούς τους βασιλιάδες πληρώνονταν
φόροι υποτελείας και δασμοί.
21»Τώρα, λοιπόν, διατάξτε
να σταματήσουν οι εργασίες ανοικοδόμησης της πόλης μέχρι εγώ να εκδώσω νεώτερη
διαταγή. 22Προσέξτε να μην αμελήσετε να κάνετε αυτό που σας ζητώ, ώστε η
κεντρική κυβέρνηση να μην υποστεί επιπλέον ζημίες».
23Αντίγραφο της επιστολής
του βασιλιά Αρταξέρξη διαβάστηκε στο Ρεχούμ, στο γραμματέα Σιμσαΐ και στους
συναδέλφους τους. Τότε αυτοί πήγαν αμέσως στην Ιερουσαλήμ κι ανάγκασαν με τη
βία τους Ιουδαίους να σταματήσουν να χτίζουν.
Ολοκληρώνεται η
ανοικοδόμηση του ναού
24Έτσι σταμάτησε το έργο
της ανοικοδόμησης του ναού του Θεού στην Ιερουσαλήμ, και η διακοπή κράτησε ως
το δεύτερο έτος της βασιλείας του Δαρείου,ιβ βασιλιά των Περσών.
ΕΣΔΡΑΣ (ή Β΄ ΕΣΔΡΑΣ) 5
1Μια μέρα, όμως, ήρθαν ο
προφήτης Αγγαίος και ο προφήτης Ζαχαρίας, απόγονος του Ιδδώ, και μίλησαν στους
Ιουδαίους της Ιερουσαλήμ και της Ιουδαίας, εξ ονόματος του Θεού του Ισραήλ, που
τους καθοδηγούσε. 2Έτσι ο Ζοροβάβελ, γιος του Σαλαθιήλ, και ο Ιησούς, γιος του
Ιωσαδάκ, άρχισαν να ξαναχτίζουν το ναό του Θεού, στην Ιερουσαλήμ. Μαζί τους
ήταν κι οι προφήτες του Θεού και τους ενθάρρυναν.
3Μετά από λίγον καιρό,
όμως, ο Τατναΐ, κυβερνήτης της επαρχίας δυτικά του Ευφράτη, ο Σεθάρ-Βοζνάι και
οι συνάδελφοί τους ήρθαν και βρήκαν τους εργάτες και τους ρωτούσαν: «Ποιος σας
έδωσε εντολή να ξαναχτίσετε το ναό και να τον περιτειχίσετε; 4Ποιοι άλλοι
συμμετέχουν στην ανοικοδόμηση;» 5Ο Θεός όμως προστάτευε τους επικεφαλής των
Ιουδαίων· έτσι, οι Πέρσες αξιωματούχοι δεν τους σταμάτησαν από το έργο τους ως
την ημέρα που θα έστελναν αναφορά στο Δαρείο, για να λάβουν γραπτή απάντηση γι’
αυτό το ζήτημα. 6-7Πράγματι, ο Τατναΐ, κυβερνήτης της επαρχίας δυτικά του
Ευφράτη,ιγ ο Σεθάρ-Βοζνάι και οι συνάδελφοί τους αξιωματούχοι της επαρχίας
έστειλαν στο βασιλιά Δαρείο ανοιχτή επιστολή-αναφορά, που το κείμενό της είχε
ως εξής:
«Στο βασιλιά Δαρείο,
ευχόμαστε κάθε ευτυχία.
8»Πρέπει να
πληροφορηθείς, βασιλιά, ότι εμείς πήγαμε στην επαρχία της Ιουδαίας, στο ναό του
μεγάλου Θεού και διαπιστώσαμε πως ο ναός αυτός συνεχίζει να χτίζεται με μεγάλα
λιθάρια· στους τοίχους τοποθετούνται ξύλα και η όλη εργασία προχωράει με ζήλο
και παρουσιάζει θεαματική πρόοδο. 9Ρωτήσαμε τους επικεφαλής του λαού ποιος τους
είχε δώσει εντολή να ξαναχτίσουν το ναό και το τείχος. 10Επίσης ζητήσαμε τα
ονόματα των υπευθύνων, για να σε πληροφορήσουμε σχετικά.
11»Πήραμε, λοιπόν, την
ακόλουθη απάντηση: “εμείς είμαστε δούλοι του Θεού του ουρανού και της γης και
ξαναχτίζουμε το ναό που είχε κατασκευαστεί πριν από πολλά χρόνια. Ένας μεγάλος
βασιλιάς του Ισραήλ τον είχε χτίσει και τον είχε εξοπλίσει. 12Αλλά επειδή οι
πρόγονοί μας εξόργισαν το Θεό του ουρανού, αυτός τους παρέδωσε στην εξουσία του
Ναβουχοδονόσορ της Βαβυλώνας, βασιλιά της δυναστείας των Χαλδαίων. Αυτός
κατέστρεψε εκείνον το ναό και πήρε το λαό αιχμάλωτο στη Βαβυλώνα. 13Αλλά το
πρώτο έτος της βασιλείας του Κύρου στη Βαβυλώνα, ο βασιλιάς εκείνος έδωσε
διαταγή να ξαναχτιστεί ο ναός του Θεού. 14Επίσης, ο βασιλιάς Κύρος πήρε από το
ναό της Βαβυλώνας τα χρυσά και τα ασημένια σκεύη του ναού του Θεού και τα
παρέδωσε σε κάποιον που ονομαζόταν Σεσαβασσάρ και που ο ίδιος ο βασιλιάς τον
διόρισε κυβερνήτη της Ιουδαίας. Τα σκεύη αυτά ο Ναβουχοδονόσορ τα είχε
αφαιρέσει από το ναό της Ιερουσαλήμ και τα είχε τοποθετήσει στο ναό της
Βαβυλώνας. 15Ο Κύρος, λοιπόν, ανέθεσε στο Σεσαβασσάρ να παραλάβει τα σκεύη και
να πάει να τα τοποθετήσει στο ναό της Ιερουσαλήμ, κι επίσης να δώσει την άδεια
ανοικοδόμησης του ναού του Θεού στην παλιά του θέση. 16Έτσι ο Σεσαβασσάρ ήρθε
κι έβαλε τα θεμέλια του ναού του Θεού στην Ιερουσαλήμ, κι από τότε μέχρι σήμερα
ο ναός ξαναχτίζεται και δεν τέλειωσε ακόμα”.
17»Τώρα, λοιπόν, αν σου
φαίνεται καλό, βασιλιά, ας γίνει έρευνα στα βασιλικά αρχεία της Βαβυλώνας, για
να διαπιστωθεί αν πραγματικά έχει εκδοθεί διαταγή από το βασιλιά Κύρο να
ξαναχτιστεί ο ναός του Θεού στην Ιερουσαλήμ, και ας μας κοινοποιηθεί η απόφασή
σου γι’ αυτό το ζήτημα».
ΕΣΔΡΑΣ (ή Β΄ ΕΣΔΡΑΣ) 6
Η ανεύρεση του
διατάγματος του Κύρου
1Ο βασιλιάς Δαρείοςιδ
έδωσε διαταγή να γίνει έρευνα στη Βαβυλώνα, στους χώρους όπου φυλάσσονταν τα
αρχεία και τα πολύτιμα αντικείμενα. 2Στα Εκβάτανα, λοιπόν, μια οχυρωμένη πόλη
της επαρχίας της Μηδίας, βρέθηκε ένα κυλινδρικό βιβλίο, όπου ήταν γραμμένα τα
εξής:
«Υπόμνημα. Το πρώτο έτος
της βασιλείας του Κύρου, 3ο βασιλιάς έβγαλε διαταγή να ξαναχτιστεί στην
Ιερουσαλήμ ο ναός του Θεού, για να είναι τόπος όπου θα προσφέρονται θυσίες. Θα
χτιστεί πάνω στα ίδια θεμέλια. Το ύψος και το πλάτος του θα είναι από εξήντα
πήχεις 4με μία σειρά ξύλα κάθε τρεις σειρές μεγάλα λιθάρια. Τα έξοδα θα
πληρωθούν από τα ανάκτορα. 5Επίσης, τα σκεύη του ναού του Θεού, τα χρυσά και τα
ασημένια, που τα είχε πάρει ο Ναβουχοδονόσορ από το ναό της Ιερουσαλήμ και τα
είχε φέρει στη Βαβυλώνα, να επιστραφούν, για να πάρουν πάλι τη θέση τους στο
ναό του Θεού στην Ιερουσαλήμ».
Το διάταγμα του Δαρείου
για τη συνέχιση της ανοικοδόμησης
6«Τώρα λοιπόν Τατναΐ,
κυβερνήτη της επαρχίας δυτικά του Ευφράτη,ιε Σεθάρ-Βοζνάι και οι συνάδελφοί
σας, οι αξιωματούχοι αυτής της επαρχίας, απομακρυνθείτε από ’κει. 7Αφήστε
ελεύθερο το έργο του ναού του Θεού. Αφήστε τον κυβερνήτη των Ιουδαίων και τους
επικεφαλής τους να ξαναχτίσουν το ναό του Θεού στη θέση του.
8»Εκδίδω και διαταγή
σχετικά με την οικονομική βοήθεια που θα δώσετε εσείς στους επικεφαλής των
Ιουδαίων για να ξαναχτίσουν το ναό του Θεού· τα έξοδα θα καταβληθούν σ’ αυτούς
τους ανθρώπους αμέσως, χωρίς καμιά καθυστέρηση, από το βασιλικό ταμείο, δηλαδή
από τους φόρους της επαρχίας δυτικά του Ευφράτη.
9»Επίσης, οτιδήποτε
απαιτείται για τα ολοκαυτώματα του Θεού του ουρανού, μοσχάρια, κριάρια και
αρνιά ή σιτάρι, αλάτι, κρασί και λάδι, θα τους τα δίνετε αμέσως σε καθημερινή
βάση, όπως θα τα ζητούν οι ιερείς της Ιερουσαλήμ. 10Έτσι θα μπορούν να
προσφέρουν θυσίες που η ευωδιά τους ευχαριστεί το Θεό του ουρανού και να
προσεύχονται για τη ζωή του βασιλιά και των παιδιών του.
11»Ακόμη διατάζω για
όποιον παραβεί αυτήν τη διαταγή, να ξεριζώσουν έναν πάσσαλο από το σπίτι του
και πάνω σ’ αυτόν να τον κρεμάσουν· και το σπίτι του να γίνει σκουπιδότοπος
εξαιτίας αυτής του της παράβασης. 12Και ο Θεός, που θέλησε να λατρεύεται το
όνομά του εκεί, ας ανατρέψει κάθε βασιλιά ή λαό, που θα επιχειρήσει να
τροποποιήσει τη διαταγή μου με σκοπό να καταστρέψει αυτόν το ναό του Θεού στην
Ιερουσαλήμ. Εγώ, ο Δαρείος, εξέδωσα διαταγή. Να εκτελεστεί με ακρίβεια».
Η αποπεράτωση του ναού
13Ο Τατναΐ, κυβερνήτης
της επαρχίας δυτικά του Ευφράτη, ο Σεθάρ-Βοζνάι και οι συνάδελφοί τους, έκαναν
όπως ακριβώς τους παρήγγειλε ο βασιλιάς Δαρείος. 14Έτσι, οι επικεφαλής των
Ιουδαίων συνέχισαν την ανοικοδόμηση και προχωρούσαν καλά, με την ενθάρρυνση του
προφήτη Αγγαίου και του προφήτη Ζαχαρία, γιου του Ιδδώ· και τελείωσαν το
χτίσιμο, σύμφωνα με την εντολή του Θεού του Ισραήλ, και τα διατάγματα του
Κύρου, του Δαρείου και του Αρταξέρξη, βασιλιάδων των Περσών.
15Ο ναός αυτός
συμπληρώθηκε την τρίτη μέρα του μήνα Αδάρ, το έκτο έτος της βασιλείας του
Δαρείου. 16Οι Ιουδαίοι, οι ιερείς, οι λευίτες και όλοι οι άλλοι που είχαν έρθει
από την αιχμαλωσία, τέλεσαν με πανηγυρισμούς τα εγκαίνια του ναού του Θεού.
17Με την ευκαιρία των εγκαινίων πρόσφεραν εκατό μοσχάρια, διακόσια κριάρια,
τετρακόσια αρνιά και δώδεκα τράγους, έναν για κάθε φυλή του Ισραήλ, θυσία
εξιλέωσης για την αμαρτία όλων των Ισραηλιτών. 18Έπειτα διόρισαν τους ιερείς
στις αρμοδιότητές τους και τους λευίτες στις θέσεις τους, για να υπηρετούν το
Θεό στην Ιερουσαλήμ, σύμφωνα με τα γραμμένα στο βιβλίο του Μωυσή.
Ο εορτασμός του Πάσχα
19Όλοι όσοι είχαν
επιστρέψει από την αιχμαλωσία γιόρτασαν το Πάσχα τη δέκατη τέταρτη μέρα του
πρώτου μήνα. 20Οι ιερείς και οι λευίτες εξαγνίστηκαν όλοι μαζί και ήταν όλοι
καθαροί. Οι λευίτες ήταν έτσι σε θέση να θυσιάσουν τα αρνιά του Πάσχα για όλους
τους αιχμαλώτους που είχαν επιστρέψει, για τους συγγενείς τους, για τους
ιερείς, και για τον εαυτό τους. 21Οι Ισραηλίτες που είχαν επιστρέψει από την
αιχμαλωσία, έφαγαν το πασχαλινό αρνί μαζί με όλους όσοι είχαν παραμείνει στη
χώρα αλλά είχαν εξαγνιστεί, προκειμένου να λατρεύσουν τον Κύριο, το Θεό των
Ισραηλιτών. 22Εφτά μέρες γιόρταζαν τη γιορτή των Αζύμων με πανηγυρισμούς, γιατί
ο Κύριος τους έδωσε χαρά, μετατρέποντας τη διάθεση του βασιλιά της Ασσυρίας
απέναντί τους, ώστε αυτός να τους βοηθήσει να ξαναχτίσουν το ναό του Θεού του
Ισραήλ.
ΕΣΔΡΑΣ (ή Β΄ ΕΣΔΡΑΣ) 7
Ο Έσδρας και οι
συνεργάτες του έρχονται στην Ιερουσαλήμ
1-6Μετά απ’ αυτά τα
γεγονότα, την εποχή που βασιλιάς στην Περσία ήταν ο Αρταξέρξης,ις ήρθε από τη
Βαβυλώνα κάποιος Έσδρας, γιος του Σεραΐα, εγγονός του Αζαρία και δισέγγονος του
Χελκία. Οι άλλοι του πρόγονοι (πριν από το Χελκία) με ανιούσα σειρά, ήταν οι
Σαλλούμ, Σαδώκ, Αχιτώβ, Αμαρίας, Αζαρίας, Μεραϊώθ, Ζαραχίας, Ουζζί, Βουκκί,
Αβισουά, Φινεές και Ελεάζαρ, γιος του αρχιερέα Ααρών.
Ο Έσδρας ήταν γραμματέας,
δηλαδή έμπειρος γνώστης του Μωσαϊκού νόμου, που είχε δοθεί από τον Κύριο, το
Θεό του Ισραήλ. Ο βασιλιάς τού έδωσε ό,τι του ζήτησε, γιατί ο Κύριος ο Θεός του
ήταν μαζί του.ιζ 7Το έβδομο έτος της βασιλείας του Αρταξέρξη ήρθαν στην
Ιερουσαλήμ και μερικοί Ισραηλίτες, ιερείς, λευίτες, ψάλτες, θυρωροί και
υπηρέτες του ναού. 8Τον πέμπτο μήνα του έβδομου έτους της βασιλείας του
Αρταξέρξη, ήρθε και ο Έσδρας στην Ιερουσαλήμ. 9Είχε αναχωρήσει από τη Βαβυλώνα
την πρώτη μέρα του πρώτου μήνα κι έφτασε στην Ιερουσαλήμ την πρώτη μέρα του
πέμπτου μήνα, χάρη στην ευεργετική παρουσία του Θεού, που ήταν μαζί του.
10Ο Έσδρας είχε πράγματι
αποφασίσει μ’ όλη του την καρδιά να ερευνήσει το νόμο του Κυρίου και να τον
εφαρμόσει, κι επίσης να διδάξει τα προστάγματα και τις εντολές του στους
Ισραηλίτες.
Ο Αρταξέρξης φροντίζει
για το ναό
11Ακολουθεί αντίγραφο
εγγράφου, με το οποίο ο βασιλιάς Αρταξέρξης εφοδίασε τον ιερέα Έσδρα, τον
έμπειρο γνώστη γύρω από τα ζητήματα των εντολών και των προσταγμάτων που ο
Κύριος είχε δώσει στους Ισραηλίτες:
12«Ο Αρταξέρξης,ιη
βασιλιάς των βασιλιάδων, προς τον Έσδρα, τον ιερέα, τον γνώστη του νόμου του
Θεού του ουρανού· θερμό χαιρετισμό κ.λπ.
13»Εκδίδω διαταγή να
επιτραπεί να φύγουν μαζί σου από το βασίλειό μου όσοι Ισραηλίτες, λαϊκοί,
ιερείς ή λευίτες, θέλουν να επιστρέψουν στην Ιερουσαλήμ.
14»Εγώ, ο βασιλιάς, και
οι εφτά σύμβουλοί μου, σε στέλνουμε στην Ιουδαία και στην Ιερουσαλήμ, για να
δεις πώς εφαρμόζεται εκεί ο νόμος του Θεού σου, που το κείμενό του το έχεις στα
χέρια σου· 15και με την ευκαιρία αυτή, να μεταφέρεις το ασήμι και το χρυσάφι
που εγώ και οι σύμβουλοί μου επιθυμούμε να προσφέρουμε στο Θεό του Ισραήλ, που
έχει το θυσιαστήριό του στην Ιερουσαλήμ. 16Επίσης θα μεταφέρεις στο ναό του
Θεού σας, στην Ιερουσαλήμ, όλες τις εισφορές σε ασήμι και χρυσάφι που θα
συγκεντρώσεις από ολόκληρη την επαρχία της Βαβυλώνας, μαζί με τις προαιρετικές
εισφορές του λαού σου και των ιερέων. 17Έπειτα, με τα χρήματα αυτά θα αγοράσεις
αμέσως ταύρους, κριάρια, αρνιά, τις προσφορές των σιτηρών και τις σπονδές, και
θα τα προσφέρεις στο θυσιαστήριο του ναού του Θεού σας, στην Ιερουσαλήμ. 18Ό,τι
περισσέψει από το ασήμι και το χρυσάφι, χρησιμοποιήστε το όπως νομίζετε
καλύτερα εσύ και οι συμπατριώτες σου, αλλά πάντα ενεργώντας σύμφωνα με το θέλημα
του Θεού σας. 19Τα σκεύη που σας έχουν δοθεί για την υπηρεσία του ναού του
Θεού, θα τα τοποθετήσετε ενώπιον του Θεού στην Ιερουσαλήμ. 20Και καθετί που θα
χρειαστεί να προμηθευτείτε για το ναό του Θεού σας, θα το πληρώνετε με χρήματα
από το θησαυροφυλάκιο του βασιλιά.
21»Εγώ, ο βασιλιάς
Αρταξέρξης, δίνω διαταγή σ’ όλους τους θησαυροφύλακες της επαρχίας δυτικά του
Ευφράτηιθ να εκτελούν πρόθυμα ο,τιδήποτε τους ζητήσει ο ιερέας Έσδρας, ο
έμπειρος γνώστης του νόμου του Θεού του ουρανού· 22να του δίνουν ως και εκατό
ασημένια τάλαντα, εκατό κορ σιτάρι, εκατό βαθ κρασί, εκατό βαθ λάδι και άφθονο
αλάτι. 23Καθετί που θα ζητήσει ο Θεός του ουρανού για το ναό του, να το
προμηθεύουν με προθυμία, για να μην έρθει η οργή αυτού του Θεού στη χώρα του
βασιλιά και των παιδιών του. 24Επίσης γνωστοποιήθηκε στους θησαυροφύλακες ότι
δεν επιτρέπεται να επιβάλλεται φόρος και δασμός στους ιερείς, στους λευίτες,
στους ψάλτες, στους θυρωρούς, στους υπηρέτες του ναού, δηλαδή σε όλους εκείνους
που απασχολούνται στο ναό του Θεού. 25Εσύ λοιπόν, Έσδρα, σύμφωνα με τη σοφία
του Θεού σου, που την κατέχεις, να διορίσεις αξιωματούχους και δικαστές, που θα
διοικούν όλο το λαό της επαρχίας δυτικά του Ευφράτη, δηλαδή όλους όσοι είναι
γνώστες των νόμων του Θεού σου· κι επίσης θα τους διδάξεις σ’ εκείνους που δεν
τους γνωρίζουν. 26Όποιος δεν τηρεί το νόμο του Θεού σου ή το νόμο του βασιλιά,
θα τιμωρείται αυστηρά είτε με θάνατο είτε με εξορία είτε με δήμευση της
περιουσίας του είτε με φυλάκιση».
Δοξολογία του Έσδρα
27Ευλογημένοςκ να είναι ο
Κύριος, ο Θεός των προγόνων μας, που έβαλε στην καρδιά του βασιλιά την
επιθυμία, ν’ ανακαινίσει το ναό του Κυρίου, στην Ιερουσαλήμ! 28Ο Θεός μού έδωσε
τη χάρη του, ώστε ν’ αποκτήσω την εύνοια του βασιλιά και των συμβούλων του και
όλων των ισχυρών αρχόντων του βασιλείου του. Έτσι ενισχυμένος από την προστασία
του Κυρίου, του Θεού μου, μπόρεσα να συγκεντρώσω τους αρχηγούς του Ισραήλ, για
να φύγουν μαζί μου.
ΕΣΔΡΑΣ (ή Β΄ ΕΣΔΡΑΣ) 8
Οι οικογένειες που
συνόδευσαν τον Έσδρα
1Ακολουθεί πίνακας των
αρχηγών των συγγενειών, που έφυγαν μαζί μου από τη Βαβυλώνα τον καιρό της
βασιλείας του Αρταξέρξη:
2Ο Γηρσών, από τη
συγγένεια του Φινεές, ο Δανιήλ, από τη συγγένεια του Ιθάμαρ και ο Χαττούς, γιος
του Σεχανία, από τη συγγένεια του Δαβίδ. 3Ο Ζαχαρίας, από τη συγγένεια του
Φαρώς, και μαζί του ήταν καταγεγραμμένοι εκατόν πενήντα άντρες· 4ο Ελιωεναΐ,
γιος του Ζεραχία, από τη συγγένεια του Φαχάθ-Μωάβ, με διακόσιους άντρες· 5ο
Σεχανίας, γιος του Ιααζιήλ, από τη συγγένεια του Ζαττού,κα με τριακόσιους
άντρες· 6ο Εβέδ, γιος του Ιωνάθαν, από τη συγγένεια του Αδίν, με πενήντα
άντρες· 7ο Ιεσαΐας, γιος του Γοθολία, από τη συγγένεια του Ελάμ, με εβδομήντα
άντρες· 8ο Ζεβαδίας, γιος του Μιχαήλ, από τη συγγένεια του Σεφατία, με ογδόντα
άντρες· 9ο Οβαδίας, γιος του Ιεχιήλ, από τη συγγένεια του Ιωάβ, με διακόσιους
δεκαοκτώ άντρες· 10ο Σελωμείθ, γιος του Ιωσηφία, από τη συγγένεια του Βανί,κβ
με εκατόν εξήντα άντρες· 11ο Ζαχαρίας, γιος του Βεβαΐ, από τη συγγένεια του
Βεβαΐ, με είκοσι οκτώ άντρες· 12ο Ιωχανάν, γιος του Ακκατάν, από τη συγγένεια
του Αζγάδ, με εκατόν δέκα άντρες· 13οι Ελιφαλέτ, Ιεϊήλ και Σεμαΐα, νεότεροι
απόγονοι από τη συγγένεια του Αδωνικάμ, με εξήντα άντρες· 14ο Ουθαΐ και ο
Ζαββούδ, από τη συγγένεια του Βιγβαΐ, με εβδομήντα άντρες.
Ο Έσδρας συγκεντρώνει
λευίτες και υπηρέτες του ναού
15Όλους αυτούς τους
συγκέντρωσα στον ποταμό που περνάει από την Ααβάκγ κι εκεί κατασκηνώσαμε τρεις
μέρες. Είδα ότι ανάμεσα στο λαό υπήρχαν ιερείς, αλλά δε βρήκα κανένα λευίτη.
16Τότε κάλεσα τους αρχηγούς Ελεάζαρ, Αριήλ, Σεμαΐα, Αλωνάμ, Ιαρίβ, Ελνάθαμ,
Νάθαν, Ζαχαρία και Μεσουλλάμ, και τους δασκάλους Ιωϊαρίβ και Ελνάθαμ, 17και
τους έστειλα στον Ιδδώ, αρχηγό της κοινότητας Χασιφία· προηγουμένως τους είπα
τι να πουν στον Ιδδώ και στους συντρόφους του,κδ τους υπηρέτες του ναού που
κατοικούσαν στην περιοχή Χασιφία, ώστε να μας στείλουν υπηρέτες για το ναό του
Θεού μας.
18Χάρη στην εύνοια του
Θεού απέναντί μας, αυτοί συμφώνησαν και μας έστειλαν έναν άντρα σοφό, το
Σερεβία, από τη συγγένεια του Μααλί και απόγονο του Λευί, γιου του Ιακώβ, μαζί
με τους γιους του και τους συγγενείς του συνολικά δεκαοκτώ άντρες· 19επίσης μας
έστειλαν το Χασαβία και μαζί του τον Ιεσαΐα, από τη συγγένεια του Μεραρί, με
τους συγγενείς του και τους γιους του, είκοσι άντρες. 20Κι από το κατώτερο
προσωπικό του ναού, μάς έστειλαν διακόσιους είκοσι άντρες, απογόνους υπηρετών
του ναού, που ο Δαβίδ και οι αξιωματούχοι του τους είχαν διορίσει στην υπηρεσία
των λευιτών. Όλοι αυτοί ήταν καταγεγραμμένοι ονομαστικά.
Προετοιμασία για την
επιστροφή
21Τότε εκεί κοντά στον
ποταμό Ααβά κήρυξα νηστεία, για να ταπεινωθούμε ενώπιον του Θεού μας και να του
ζητήσουμε να προστατεύσει εμάς, τα παιδιά μας και τα υπάρχοντά μας. 22Ντράπηκα
να ζητήσω από το βασιλιά στρατιωτική δύναμη και ιππείς για να μας προστατεύσουν
στο δρόμο μας από τους εχθρούς μας· του είχαμε πει ότι το χέρι του Θεού μας
προστατεύει όλους εκείνους που τον αναζητούν με αγαθή πρόθεση, και η οργή του
ξεσπάει με δύναμη ενάντια σ’ εκείνους που τον εγκαταλείπουν. 23Νηστέψαμε,
λοιπόν, και παρακαλέσαμε το Θεό μας να μας προστατεύσει· κι αυτός άκουσε την
παράκλησή μας.
24Μετά ξεχώρισα δώδεκα
από τους διευθύνοντες ιερείς, καθώς και τους Ζεραχία και Χασαβία και μαζί μ’
αυτούς δέκα άντρες από τους συγγενείς τους. 25Τους ζύγισα το ασήμι, το χρυσάφι
και τα σκεύη που είχαν προσφέρει για το ναό του Θεού μας ο βασιλιάς, οι
σύμβουλοι και οι άρχοντές του, καθώς και όλοι οι Ισραηλίτες που βρίσκονταν στη
χώρα. 26Τους μέτρησα εξακόσια πενήντα ασημένια τάλαντα, εκατό ασημένια σκεύη
και εκατό τάλαντα χρυσά· 27είκοσι χρυσά δοχεία αξίας χιλίων δαρεικώνκε και δύο
σκεύη καμωμένα από ωραίο λαμπερό χαλκό· τόσο πολύτιμα έμοιαζαν, σαν να ήταν από
χρυσάφι.
28Τους είπα: «Όπως εσείς
είστε αφιερωμένοι στην υπηρεσία του Κυρίου, έτσι και τα σκεύη είναι κι αυτά
αφιερωμένα στον Κύριο. Αυτό το ασήμι και το χρυσάφι είναι προαιρετική προσφορά
στον Κύριο, το Θεό των προγόνων μας. 29Φυλάξτε τα, λοιπόν, με προσοχή, ωσότου
τα μετρήσετε μπροστά στους προϊσταμένους των ιερέων και των λευιτών, και στους
αρχηγούς των συγγενειών του Ισραήλ στην Ιερουσαλήμ, στα παραοικοδομήματα του
ναού του Κυρίου».
30Έτσι, οι ιερείς και οι
λευίτες παρέλαβαν το ασήμι, το χρυσάφι και τα πολύτιμα σκεύη, για να τα
μεταφέρουν στην Ιερουσαλήμ, στο ναό του Θεού μας.
Άφιξη στην Ιερουσαλήμ
31Τη δωδέκατη μέρα του
πρώτου μήνα φύγαμε από τον ποταμό Ααβά για να πάμε στην Ιερουσαλήμ. Ο Θεός ήταν
μαζί μας και μας προστάτευε στο δρόμο από τις ενέδρες των εχθρών μας. 32Φτάσαμε
στην Ιερουσαλήμ και ξεκουραστήκαμε εκεί τρεις μέρες. 33Την τέταρτη μέρα
μετρήσαμε το ασήμι, το χρυσάφι και τα πολύτιμα σκεύη στο ναό του Θεού μας και
τα παραδώσαμε στον ιερέα Μερημώθ, γιο του Ουρία. Μαζί του ήταν παρών ο Ελεάζαρ,
γιος του Φινεές κι επίσης οι λευίτες Ιωζαβάδ, γιος του Ιησού και Νωαδίας, γιος
του Βιννούι. 34Τα πάντα μετρήθηκαν και ζυγίστηκαν και το βάρος τους
καταγράφτηκε.
35Τότε αυτοί που είχαν
έρθει από την αιχμαλωσία πρόσφεραν ολοκαυτώματα στο Θεό του Ισραήλ, δώδεκα
μοσχάρια, για όλες τις φυλές των Ισραηλιτών, ενενήντα έξι κριάρια, εβδομήντα
εφτά αρνιά, δώδεκα τράγους, για την εξιλέωση της αμαρτίας. Όλα αυτά τα ζώα
κάηκαν εντελώς προς τιμήν του Κυρίου.
36Επίσης επέδωσαν τα
βασιλικά διατάγματα στους σατράπες και στους κυβερνήτες της επαρχίας δυτικά του
Ευφράτη·κς κι αυτοί πρόσφεραν τη βοήθειά τους στο λαό σε ό,τι αφορούσε το ναό
του Θεού.
ΕΣΔΡΑΣ (ή Β΄ ΕΣΔΡΑΣ) 9
Ο Έσδρας πληροφορείται
για τους μικτούς γάμους
1Μετά απ’ αυτά τα
γεγονότα, με πλησίασαν μερικοί άρχοντες του λαού και μου είπαν: «Οι ιερείς, οι
λευίτες και ο υπόλοιπος λαός του Ισραήλ έχουν δεχτεί τις επιδράσεις των άλλων
λαών αυτής εδώ της χώρας. Τηρούν τα βδελυρά έθιμα των Χαναναίων, των Χετταίων,
των Φερεζαίων, των Ιεβουσαίων, των Αμμωνιτών, των Μωαβιτών, των Αιγυπτίων και
των Αμορραίων. 2Αυτό συνέβη γιατί οι Ισραηλίτες και τα παιδιά τους έχουν πάρει
γυναίκες από τις κόρες αυτών των λαών κι έτσι ο λαός του Θεού έχει έρθει σε
επιμειξία με τους πληθυσμούς αυτής της χώρας· οι άρχοντες μάλιστα και οι
αξιωματούχοι πρωτοστατούν σ’ αυτήν την απιστία».
3Όταν άκουσα αυτά τα
πράγματα, έσκισα τα ρούχα μουκζ και το μανδύα μου, ξερίζωσα τα μαλλιά και τα
γένια μου και κάθισα σε μια μεριά φοβερά ταραγμένος. 4Γύρω μου συγκεντρώθηκαν
όλοι όσοι έτρεμαν την κρίση του Θεού του Ισραήλ για την απιστία αυτών που είχαν
γυρίσει από την αιχμαλωσία, ενώ εγώ καθόμουν σε μια μεριά ταραγμένος ως την ώρα
της βραδινής θυσίας.
5Όταν έφτασε η ώρα της
βραδινής θυσίας σηκώθηκα από ’κει που είχα πέσει ταπεινωμένος και με σχισμένα
τα ρούχα μου και το μανδύα μου έπεσα στα γόνατα, άπλωσα τα χέρια μου στον
Κύριο, το Θεό μου, 6και είπα: «Θεέ μου, είμαι φοβερά ταραγμένος και ντρέπομαι
να σηκώσω τα μάτια μου σ’ εσένα, γιατί οι ανομίες μας έχουν γίνει τόσες πολλές,
που μας έπνιξαν· η ενοχή μας έχει γίνει σωρός, που φτάνει μέχρι τον ουρανό.
7Από τον καιρό των προγόνων μας μέχρι σήμερα, η ενοχή μας ήταν πάντα μεγάλη.
Εξαιτίας των ανομιών μας ο λαός μας, οι βασιλιάδες μας και οι ιερείς μας
παραδοθήκαμε στην εξουσία των βασιλιάδων των χωρών αυτών. Και μέχρι σήμερα μας
κατέσφαζαν, μας είχαν αιχμαλώτους, μας λεηλατούσαν και μας εξευτέλιζαν. 8Αλλά
εδώ και λίγον καιρό εσύ Κύριε, Θεέ μας, μας έδειξες την εύνοιά σου, και σ’ ένα
υπόλοιπο από μας που επέζησε του επέτρεψες να εγκατασταθεί μόνιμα στον άγιο
τόπο σου. Έτσι αναζωογόνησες τις καρδιές μας και μας έδωσες χαρά για λίγον
καιρό μέσα στη σκλαβιά μας. 9Πράγματι είμαστε δούλοι! Αλλά εσύ, Θεέ μας, δε μας
εγκατέλειψες στη δουλεία μας. Επειδή μας αγαπάς, προκάλεσες την εύνοια του
βασιλιά των Περσών για μας, ώστε να μπορέσουμε να ξαναχτίσουμε το ναό σου, ν’
αναστηλώσουμε τα ερείπιά του κι έτσι να βρίσκουμε ένα ασφαλές καταφύγιο στην
Ιουδαία και στην Ιερουσαλήμ. 10Τώρα όμως, Θεέ μας, τι να πούμε, που μετά απ’
όλα αυτά εμείς έχουμε λησμονήσει τις εντολές 11που μας έδωσες με τους δούλους
σου, τους προφήτες; Πράγματι, μας είχες πει τότε: “η χώρα που πάτε να
κατακτήσετε είναι ακάθαρτη, μολυσμένη από τους λαούς της περιοχής. Την έχουν
γεμίσει με τα βδελυρά τους είδωλα από τη μιαν άκρη ως την άλλη. 12Γι’ αυτό δεν
θα δίνετε τις κόρες σας στους γιους τους για γυναίκες, ούτε θα παίρνετε τις
κόρες τους για γυναίκες στους γιους σας. Δε θα επιδιώξετε ποτέ την ειρήνη τους
και το καλό τους, αν θέλετε να γίνετε ισχυροί, ν’ απολαμβάνετε τα αγαθά της
χώρας και να την αφήσετε στους γιους σας κληρονομιά παντοτινή”. 13Κι όμως, εσύ,
Θεέ μας, δε μας τιμώρησες όσο μας άξιζε για τις παρανομίες μας, αλλά επέτρεψες
να επιζήσουμε ελεύθεροι όλοι εμείς, που τώρα βρισκόμαστε εδώ. Μετά, όμως, απ’
όσα μας έχουν βρει εξαιτίας των αμαρτιών μας και της μεγάλης ενοχής μας, 14πώς
να παραβούμε πάλι τις εντολές σου και να συνάψουμε μικτούς γάμους με τους λαούς
που τηρούν όλα αυτά τα βδελυρά έθιμα; Δεν θα οργιζόσουν εναντίον μας, σε σημείο
να μας καταστρέψεις εντελώς και κανένας από μας να μην επιζήσει; 15Κύριε, Θεέ
του Ισραήλ, εσύ είσαι δίκαιος, γιατί επέτρεψες να επιβιώσει ένα υπόλοιπο από
μας. Και σήμερα εμείς στεκόμαστε εδώ ένοχοι ενώπιόν σου, που κανένας δε θα
μπορούσε να σταθεί μπροστά σου σε τέτοια κατάσταση».
ΕΣΔΡΑΣ (ή Β΄ ΕΣΔΡΑΣ) 10
Απομάκρυνση των αλλοεθνών
γυναικών και παιδιών
1Ενώ ο Έσδρας προσευχόταν
γονατιστός μπροστά στο ναό του Θεού, και ζητούσε με κλάματα συγχώρηση,
συγκεντρώθηκαν γύρω του μεγάλο πλήθος αντρών, γυναικών και παιδιών από το λαό.
Κι όλος αυτός ο κόσμος έκλαιγε γοερά. 2Τότε ο Σεχανίας, γιος του Ιεχιήλ, από τη
συγγένεια του Ελάμ, πήρε το λόγο και είπε στον Έσδρα: «Αμαρτήσαμε στο Θεό μας,
γιατί έχουμε πάρει αλλοεθνείς γυναίκες, από τους λαούς αυτής εδώ της χώρας.
Υπάρχει όμως ακόμα ελπίδα για τους Ισραηλίτες. 3Γι’ αυτό δίνουμε υπόσχεση στο
Θεό μας να διώξουμε όλες τις αλλοεθνείς γυναίκες και τα παιδιά τους, σύμφωνα με
την εντολή που μας έδωσε ο Κύριος κι εκείνοι που τηρούν με σεβασμό τις εντολές
του. Ας εφαρμοστεί ο νόμος του Θεού μας. 4Αυτό όμως είναι δικό σου έργο.
Ξεκίνα, λοιπόν, κι εμείς είμαστε μαζί σου. Πάρε θάρρος και πράξε!»
5Τότε ο Έσδρας όρκισε
τους επικεφαλής των ιερέων-λευιτών και ολόκληρου του Ισραήλ ότι θα πράξουν
σύμφωνα με όσα πρότεινε ο Σεχανίας. Κι αυτοί ορκίστηκαν. 6Μετά ο Έσδρας έφυγε
από την αυλή του ναού του Θεού και πήγε και διανυκτέρευσε στο δωμάτιο του
Ιωχανάν, γιου του Ελιασείβ. Όλη τη νύχτα δεν έφαγε ούτε ήπιε αλλά θρηνούσε
συνέχεια για την παράβαση που είχαν κάνει αυτοί που γύρισαν από την αιχμαλωσία.
7Έπειτα κυκλοφόρησαν μια
διακήρυξη στην Ιουδαία και στην Ιερουσαλήμ, σε όσους είχαν επιστρέψει από παλιά
από την αιχμαλωσία και τους όριζαν να συγκεντρωθούν στην Ιερουσαλήμ. 8Κι αν
κάποιος δεν θα ερχόταν μέσα σε τρεις μέρες, σύμφωνα με τη διαταγή των αρχόντων
και των ευγενών, θα δημευόταν η περιουσία του και ο ίδιος θα αποκλειόταν από
την κοινότητα. 9Έτσι, μέσα σε τρεις μέρες, συγκεντρώθηκαν στην Ιερουσαλήμ όλοι
οι άντρες των φυλών Ιούδα και Βενιαμίν, την εικοστή μέρα του ένατου μήνα. Όλος
ο λαός κάθισε στον ανοιχτό χώρο του ναού του Θεού, τρέμοντας εξαιτίας αυτής της
υπόθεσης αλλά και εξαιτίας της δυνατής βροχής.
10Ο ιερέας Έσδρας
σηκώθηκε και τους είπε: «Εσείς έχετε αμαρτήσει που πήρατε αλλοεθνείς γυναίκες,
με συνέπεια να προσθέσετε ενοχές σ’ όλο το λαό του Ισραήλ. 11Τώρα, όμως,
δοξάστε τον Κύριο, το Θεό των προγόνων σας, και εφαρμόστε το θέλημά του.
Αποχωριστείτε από τους λαούς αυτής της χώρας και διώξτε τις αλλοεθνείς
γυναίκες».
12Όλη η συνάθροιση αποκρίθηκε
με δυνατές φωνές: «Έτσι είναι! Θα πράξουμε όπως προστάζεις. 13Αλλά εδώ ο κόσμος
είναι πολύς και είμαστε στην εποχή των βροχών· δεν μπορούμε να παραμείνουμε σε
ανοιχτό χώρο. Εξάλλου η παράνομη αυτή υπόθεση δεν είναι δυνατόν να τακτοποιηθεί
σε μία ή δύο μέρες, γιατί είμαστε πολλοί που έχουμε εμπλακεί σ’ αυτήν. 14Ας
εκπροσωπήσουν τη συνέλευση οι αρχηγοί μας· και όλοι όσοι έχουν πάρει αλλοεθνείς
γυναίκες ας έρθουν σ’ αυτούς μια ορισμένη μέρα μαζί με τους πρεσβυτέρους και
τους δικαστές της πόλης τους. Έτσι θα σταματήσει ο φοβερός θυμός του Θεού μας
εναντίον μας γι’ αυτή μας την πράξη».
15Μόνον ο Ιωνάθαν, γιος
του Ασαήλ και ο Ιαχζεΐας, γιος του Τικβά, αντέδρασαν σ’ αυτή την πρόταση, και
τους υποστήριζαν ο Μεσουλλάμ και ο λευίτης Σαββεθάι. 16Όλοι οι άλλοι Ισραηλίτες
που είχαν επιστρέψει από την αιχμαλωσία, τη δέχτηκαν. Ο ιερέας Έσδρας διάλεξε
για βοηθούς του τους αρχηγούς των συγγενειών, τον καθένα ονομαστικά. Και την
πρώτη μέρα του δέκατου μήνα συνεδρίασαν για να εξετάσουν το ζήτημα. 17Την πρώτη
μέρα του πρώτου μήνα του επόμενου χρόνου είχαν τελειώσει με τη διερεύνηση όλων
των περιπτώσεων που Ισραηλίτες είχαν πάρει γυναίκες αλλοεθνείς.
Κατάλογος των Ισραηλιτών
που είχαν αλλοεθνείς γυναίκες
18Οι ιερείς που βρέθηκε
να έχουν πάρει αλλοεθνείς γυναίκες ήταν οι εξής:
Από τη συγγένεια του
Ιησού, γιου του Ιωσαδάκ, και των αδερφών του, οι Μαασεΐας, Ελιέζερ, Ιαρίβ και
Γεδαλίας. 19Αυτοί έδωσαν τα χέρια και υποσχέθηκαν να διώξουν τις γυναίκες τους
κι επίσης θυσίασαν ένα κριάρι από το κοπάδι τους για την εξιλέωση της ενοχής
τους. 20Από τη συγγένεια του Ιμμήρ, ο Ανανί και ο Ζεβαδίας. 21Από τη συγγένεια
του Χαρίμ, οι Μαασεΐας, Ηλίας, Σεμαΐας, Ιεχιήλ και Ουζίας. 22Από τη συγγένεια
του Φασχούρ, οι Ελιωεναΐ, Μαασεΐας, Ισμαήλ, Ναθαναήλ, Ιωζαβάδ και Ελασά.
23Λευίτες: οι Ιωζαβάδ, Σιμεΐ, Κελαΐας (που ονομαζόταν και Κελιτά), Πεθαχίας,
Ιούδας και Ελιέζερ. 24Από τους ψάλτες ο Ελιασείβ, και θυρωροί οι Σαλλούμ, Τελέμ
και Ουρεί. 25Ο υπόλοιπος λαός: Από τη συγγένεια του Φαρώς, οι Ραμίας, Ιζζίας,
Μαλκίας, Μιαμίν, Ελεάζαρ, Μαλκίας και Βεναΐας. 26Από τη συγγένεια του Ελάμ, οι
Ματτανίας, Ζαχαρίας, Ιεχιήλ, Αβδίας, Ιερεμώθ και Ηλίας. 27Από τη συγγένεια του
Ζαττού, οι Ελιωεναΐ, Ελιασείβ, Ματαναΐ, Ιερεμώθ, Ζαβάδ και Αζιζά. 28Από τη
συγγένεια του Βεβαΐ, οι Ιωχανάν, Ανανίας, Ζαββαΐ και Αθλαΐ. 29Από τη συγγένεια
του Βανί, οι Μεσουλλάμ, Μαλλούχ, Αδαΐας, Ιασούβ, Σεάλ και Ιεραμώθ. 30Από τη
συγγένεια του Φαχάθ-Μωάβ, οι Αδνά, Χελάλ, Βεναΐας, Μαασεΐας, Ματτανίας,
Βεσαλεήλ, Βινούι και Μανασσής. 31Από τη συγγένεια του Χαρίμ, οι Ελιέζερ,
Ισσίας, Μαλκίας, Σεμαΐας, Συμεών, 32Βενιαμίν, Μαλλούχ και Σεμαρίας. 33Από τη
συγγένεια του Χασούμ, οι Ματαναΐ, Ματατά, Ζαβάδ, Ελιφέλετ, Ιερεμαΐ, Μανασσής
και Σιμεΐ. 34Από τη συγγένεια του Βανί, οι Μααδαΐας, Αμράμ, Ουήλ, 35Βεναΐας,
Βεδαΐας, Κελλουΐ, 36Βανίας, Μερημώθ, Ελιασείβ, 37Ματτανίας, Ματαναΐ και Ιαασώ.
38Από τη συγγένεια του Βινούι, οι Σιμεΐ, 39Σελεμίας, Νάθαν, Αδαΐας,
40Μαχναδεβαΐ, Σασαΐ, Σαραΐ, 41Αζαρεήλ, Σελεμίας, Σεμαρίας, 42Σαλλούμ, Αμαρίας
και Ιωσήφ. 43Από τη συγγένεια του Νεβώ, οι Ιεϊήλ, Ματαθίας, Ζαβάδ, Ζεβινά, Ιαδαύ,
Ιωήλ και Βεναΐας. 44Όλοι αυτοί είχαν πάρει αλλοεθνείς γυναίκες· μερικοί μάλιστα
είχαν αποκτήσει και παιδιά απ’ αυτές.
Η ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
ΑΠΟ ΤΑ ΠΡΩΤΟΤΥΠΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Η ηλεκτρονική επεξεργασία
αναρτήσων κειμένων, τίτλων και εικόνων
έγινε από τον N.B.B
Επιτρέπεται η
αναδημοσίευση κειμένων σε Ορθόδοξα
Ιστολόγια, αρκεί να διατηρείται το αρχικό νόημα ,χωρίς περικοπές που πιθανόν να
το αλλοιώνουν για μη εμπορικούς σκοπούς,με βασική προϋπόθεση την αναφορά στην
πηγή :
© ΠΗΔΑΛΙΟΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
http://www.alavastron.net
Αν σας αρέσει αυτό το άρθρο, μπορείτε να το βάλετε στο Ιστολόγιο σας αντιγράφοντας έναν από τους παρακάτω κωδικούς
If you Like This Article,Then kindly linkback to this article by copying one of the codes below.
URL Of Post:
Paste This HTML Code On Your Page:
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης
(
Atom
)
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου