῾Ο προφήτης τῆς Πονεμένης Ρωμιοσύνης

῾Ο  προφήτης τῆς  Πονεμένης Ρωμιοσύνης
Μνήμη Φωτίου  Κόντογλου († 30.6./13.7.1965)
Φώτης Κόντογλου καὶ  Φιλοπαπικὰ «Δίπτυχα»

Ο μεγάλος  ζωγράφος  δὲν  ἔχει  καμμίαν  θέσιν εἰς  τὰς  φιλοπαπικὰς ἐκδηλώσεις

Τοῦ Πρωτοπρεσβυτέρου π. Θεοδώρου Ζήση, Καθηγητοῦ ᾿Α.Π.Θ.

α) ῾Ο φιλοπαπισμὸς προσβολὴ πρὸς  τοὺς ῾ΑγίουςΠρό τού 2001 θὰ  ἦταν  ἀρίστη  ἡ σκέψη  καὶ  ἡ ἀπόφαση  τῆς Διαρκοῦς  Συνόδου  τῆς  ᾿Εκκλησίας  τῆς  ῾Ελλάδος  νὰ  τιμήσει μὲ  τὸν  ὑψηλότερο,  τὸν  καταλληλότερο τρόπο,  τὸν  Φώτη Κόντο γλου,  ἐξαίροντας  καὶ προβάλλοντας τὶς τρεῖς  διαστάσεις  τοῦ προ σώπου καὶ τοῦ ἔργου του, τὴν λογοτεχνική, τὴν ἁγιογραφικὴ (=ζω γραφικὴ)  καὶ τὴν ῾Ομολογητική.῾Ο ἀοίδιμος Φώτιος ὡς συγγραφεύς, ὡς ἁγιογράφος καὶ ὡς ὁμολογητὴς  ἐσφράγισε  τὴν πνευματικὴ  πορεία  τοῦ Νέου ῾Ελληνι σμοῦ κατὰ τὸν 20ὸ αἰώνα καὶ ἀναδείχθηκε σὲ γιγάντια  μορφὴ τοῦ ῾Ελληνισμοῦ καὶ τῆς ᾿Ορθοδοξίας  μὲ τεράστια συμβολὴ στὴν ἀφύ πνιση  καὶ  στερέωση τῆς ὀρθοδόξου  αὐτοσυνειδησίας,  ποὺ ἐκινδύ νευε καὶ ἐξακολουθεῖ  νὰ κινδυνεύει  ἀπὸ  τὶς ξενικὲς  ἐπιρροές.῾Η τωρινὴ  πάντως  ἀπόφαση  τῆς  Διαρκοῦς  ῾Ιερᾶς  Συνόδου  νὰ ἀφιερωθοῦν  τὰ «Δίπτυχα», ἡ γνωστὴ ἑορτολογικὴ  καὶ διοικητικὴ ἐπετηρίδα  τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος, τοῦ 2006 στὸν Φώτη Κόντογλου, μὲ ἀφορμὴ τὴν συμπλήρωση σαράντα ἐτῶν ἀπὸ τὴν κοίμη σή του (1965  2005), δὲν  εἶναι  καθόλου  τιμητική,  ἀλλὰ   τουλάχι στον ὑποκριτική,  γιὰ  νὰ  μὴ χρησιμοποιήσουμε  βαρύτερους  χαρα κτηρισμούς.

Τιμᾶς  ἀληθινὰ  κάποιον,  ὅταν ἀποδέχεσαι  τὸ ἔργο  του καὶ  τὴν προσφορά του, ὅταν, ἰδιαίτερα  περὶ ἀνδρῶν,  ποὺ ἐχάραξαν  πορεία στὰ ἐκκλησιαστικὰ  πράγματα,  ἀκολουθεῖς καὶ ἐσὺ τὴν ἴδια πορεία ἢ συμφωνεῖς  μὲ αὐτὴν τὴν πορεία  κατὰ τὸ «τιμὴ  μάρτυρος,  μίμη σις μάρτυρος».Διαφορετικά,  ὅταν ἡ γραμμή  σου καὶ ἡ συμπεριφορά  σου εἶναι διαφορετικὲς καὶ  ἀντίθετες,   διστάζεις  ὅμως  νὰ  τὸ  πεῖς  φανερά, φοβούμενος  τὴν γνώμη  τοῦ εὐσεβοῦς λαοῦ,  καὶ  ἐμφανίζεσαι  συμ φωνῶν  καὶ  τιμῶν  «διὰ  τὸ θεαθῆναι  τοῖς  ἀνθρώποις», τότε αὐτὸ δὲν  εἶναι  τιμή, ἀλλὰ  φαρισαϊκὴ  ὑποκρισία.῏Αρά  γε,  δὲν  εἶναι  π.χ.  ὑποκρισία  καὶ  ἐμπαιγμὸς  τῆς  μνήμης τῶν ῾Αγίων ποὺ ἀγωνίσθηκαν  ἐναντίον  τοῦ πάπα,  τοῦ Μ. Φωτίου, τοῦ ῾Αγίου Γρηγορίου Παλαμᾶ,  τοῦ ῾Αγίου Μάρκου Εὐγενικοῦ,  τῶν ἐπὶ  Βέκκου  ἀναιρεθέντων  ῾Οσιομαρτύρων τοῦ ῾Αγίου ῎Ορους,  τοῦ ῾Αγίου Κοσμᾶ τοῦ  Αἰτωλοῦ,  τῶν  Κολλυβάδων   ῾Αγίων, ποὺ  τόσα ἔγραψαν  ἐναντίον  τοῦ Παπισμοῦ καὶ  τόσα ἔπαθαν  ἀπὸ  τὸν Παπι σμό, ἀπὸ  τὴν μία πλευρὰ  νὰ  ὑμνοῦμε  τοὺς ᾿Αγῶνες τους καὶ  τὴν ῾Ομολογία  τους,  νὰ  ἐπαναλαμβάνουμε   ὅσα  εἶπαν  γιὰ  τὸν  πάπα, ὅπως  αὐτὸ τοῦ ῾Αγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ «τὸν  πάπα  νὰ καταρᾶ σθε»,  νὰ λιτανεύουμε  τὰ Λείψανά τους, καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη  πλευρὰ νὰ θεωροῦμε ὡς «ἀδελφὴ ἐκκλησία» τὸν Παπισμό, νὰ ὑποδεχόμα στε «ἀγαλλομένῳ ποδὶ»  τὸν πάπα,  νὰ χαρακτηρίζουμε ὡς ἱστορι κὴ  τὴν  ἐπίσκεψή   του  στὴν  ᾿Αθήνα  τὸν  Μάϊο τοῦ  2001, καὶ  νὰ θεωροῦμε ὡς εὐλογία  ἀπὸ τὸν Θεὸ τὸ ὅτι μᾶς  ἀξίωσε νὰ ζήσουμε αὐτὴν τὴν ἐπίσκεψη;

β) Διαμαρτύρονται  καὶ  οἱ πέτρες γιατὶ  πάτησε στὴν ῾Ελλάδα  τὸ «παπικὸ ποδάρι»

ΣΤΑ «Δίπτυχα» τῆς  ᾿Εκκλησίας  τῆς  ῾Ελλάδος,  στὰ ὁποῖα  ἀπὸ τοῦ ἔτους 2002 καταχωρίζεται  ὡς μεγάλο  ἱστορικὸ γεγονὸς  ἡ ἐπί σκεψη τοῦ πάπα στὴν ᾿Αθήνα, δὲν ἔχει καμμία θέση ὁ Φώτης Κόντογλου,  δὲν  χωράει,  στενοχωρεῖται,  ζητάει  ἢ νὰ σβήσουμε τὴνἐπίσκεψη  ἢ νὰ  τὸν  βγάλουμε  ἀπὸ  αὐτὴν τὴν  ἀσύμβατη γειτνίαση καὶ συνύπαρξη,  γιατὶ ὅσα αὐτὸς πιστεύει  καὶ γράφει  μὲ παρρησία ἐναντίον  τοῦ πάπα,  εἶναι  παντελῶς  ξένα  πρὸς  τὴν πίστη πολλῶν φιλοπαπικῶν ἐπισκόπων.Θὰ ἦταν ἐκ τῶν πρώτων, μπροστάρης  καὶ ἀρχηγός, στὸν ἀγώνα νὰ  μὴ  πραγματοποιηθεῖ   ἐκείνη  ἡ  ἐπίσκεψη  τὸν  Μάϊο τοῦ  2001, ὅπως ἦταν μπροστάρης στὸν ἀγώνα νὰ μὴ πραγματοποιηθεῖ  ἡ συνάντηση τοῦ πατριάρχου  ᾿Αθηναγόρα καὶ τοῦ πάπα  στὰ ῾Ιεροσό λυμα,  τὸ 1964, συμπαριστάμενος  στὸν ἔχοντα  τὴν  ἴδια  ὀρθόδοξη καὶ πατερικὴ  γραμμὴ  ἀρχιεπίσκοπο ᾿Αθηνῶν Χρυσόστομο τὸν Βʹ.῎Εγραψε αὐστηρὰ ὁμολογητικὰ  ἄρθρα  ἐναντίον  τῶν ἀνοιγμάτων πρὸς  τὸν Παπισμό, τὰ περισσότερα  τῶν ὁποίων ἔχουν  κυκλοφορη θῆ  σὲ ἰδιαίτερο  τομίδιο  μὲ  τίτλο:  «Τί  εἶναι  ἡ  ᾿Ορθοδοξία  καὶ  τί εἶναι  ὁ Παπισμός».

᾿Εσχάτως ὁ ἀοίδιμος  καὶ ὁσιολογιώτατος μοναχὸς  π. Θεόκλητος Διονυσιάτης  († 7/20.1.2006) στὸ τελευταῖο του βιβλίο μὲ τίτλο: «῾Ο Φώτης Κόντογλου στὴν τρίτη διάστασή του», δημοσιεύει καὶ τέσσερις ἀντιπαπικὲς ἐπιστολὲς  ποὺ τοῦ ἔστειλε ὁ Κόντογλου,  ὁ ὁποῖος συγχαίρει   τὸν  π.  Θεόκλητο  γιὰ  τὴν  μαχητικὴ   ἀρθρογραφία  του στὸν «᾿Ορθόδοξο  Τύπο»,  γιὰ τὸν ὁποῖο λέγει  ὅτι «ἔγινε  τὸ φρού ριον τοῦ ἀγῶνος».Γράφει ὅτι «ἐπέστη  ἡ ὥρα τῆς καλῆς  καὶ θαρραλέας ὁμολογίας. Τώρα, γράφει,  θὰ χωρισθοῦν  τὰ πρόβατα ἀπὸ τὰ ἐρίφια. Τώρα θὰ ἀποκαλυφθοῦν οἱ κρυπτόμενοι...  ῾Ο πάπας  ἐπὶ θύραις.  ῾Η ἐπιβουλὴ  ἀπεκαλύφθη. ῾Η καταχθόνιος πα ρεμβολὴ  μάτην  ἐπιχειρεῖ  νὰ  συγκαλύψῃ   τοὺς  σατανι κοὺς  σκοπούς της καὶ τὰ δολοφονικὰς προθέσεις  της».

Πράττει καὶ αὐτὸς ὅ,τι δύναται,«ἀλλὰ αἱ σκοτειναὶ  δυνάμεις  ἐλλοχεύουν πανταχοῦ, ἰδίᾳ  εἰς  τὸν τύπον,  καὶ  παρεμβάλλουν ἐμπόδια  εἰς  ὅ,τι ἐπικρίνει  τὴν παπικὴν  ἐπιδρομήν».

᾿Ονομάζει  «νεοουνίτες» ὅσους  δὲν  διαμαρτύρονται,  «δυτικό πληκτους  καὶ ἄγευστους τῆς ᾿Ορθοδόξου Πίστεως».  ᾿Εκφράζει τὴν ὀργὴ  καὶ τὴν πίκρα  του, γιατὶ ἀκούσθηκαν  καὶ στὸ ῞Αγιον  ῎Ορος φιλοπαπικὲς φωνές.Γράφει:«῎Ω! δὲν ντρέπονται οἱ λίγοι ἁγιορεῖτες  ποὺ εἶναι φιλοπαπικοί; Τὸ  γράφω  καὶ  φρίττω! Πρέπει  νὰ  στηλι τευθοῦν  αὐτοὶ οἱ ἀναίσθητοι  κι᾿ ἀπὸ  τὶς πέτρες  τοῦ ῎Ο ρους, ποὺ θὰ σηκωνόντανε,  ἂν περνοῦσε ἀπὸ πάνω τους παπικὸ   ποδάρι.   Παπικοὶ  ῾Αγιορεῖτες!!! Πόσο  καλὰ   τὰ λέτε  ὅσα  λέτε  γιὰ  τὸν  Παπισμό!  Καὶ  ν᾿  ἀρνηθεῖ   τὶς πλάνες του, καὶ  νὰ  ὑποταχθεῖ  στὴν ᾿Ορθοδοξία,  πάντα Παπισμὸς  εἶναι.  Εἶναι  ἀποτρόπαιο  τέρας  ὁ  Παπισμός, ποὺ δὲν  ἔχει  μήτε ἕνα  μόριο ἐλάχιστον  Χριστιανισμοῦ.

῾Ο Παπισμὸς  εἶναι  ἡ  πιὸ  σατανικὴ  διαστροφὴ  τοῦ ἀν θρώπου.  Εἶναι ὁ ᾿Αντίχριστος»1.

γ)  ῾Η φιλοπαπικὴ καύχηση  τοῦ ἀρχιεπισκόπου

ΘΑ ΕΦΡΙΤΤΕ λοιπὸν  καὶ  θὰ  διεμαρτύρετο  μὲ  ὅλη  τὴ δύναμη τῆς ψυχῆς  του, γιατὶ «τὸ  παπικὸ  ποδάρι»  πάτησε στὸν ἁγιασμένο τόπο τῆς ᾿Ορθοδόξου ῾Ελλάδος  καὶ ἐξακολουθεῖ  νὰ πατάει  καὶ νὰ προσβάλλει  τὶς ὀρθόδοξες  συνειδήσεις  μὲ τὴν ἀναγραφὴ  τῆς ἐπι σκέψεως  τιμητικὰ  κάθε  χρόνο  στὰ «Δίπτυχα».Αὐτὴ ἡ σύγχρονη,  ἡ ταυτόχρονη  τιμὴ πρὸς  τὸν πάπα  καὶ πρὸς τὸν Κόντογλου  εἶναι ἀσύμβατη, ἀφύσικη,  τερατώδης,  προσβλητικὴ γιὰ  τὸν ᾿Ορθόδοξο ῾Ομολογητή.Θὰ  διεμαρτύρετο  ἐντονώτατα,  γιατὶ  ὁ ἀρχιεπίσκοπος ποὺ  ὑπο γράφει  τὴν ἀπόφαση  τῆς ἀφιερώσεως  τῶν «Διπτύχων», ὄχι  μόνο δὲν  ἐκατάλαβε  τίποτε ἀπὸ  τὸ μεγάλο  ἐκεῖνο  λάθος,  ποὺ προσπά θησε  νὰ  καλύψει   τότε  μὲ  διάφορες   δικαιολογίες,  ὄχι  μόνο  δὲν ἔδειξε  ἴχνος  μεταμελείας, ἀλλὰ  ἐξακολουθεῖ  καὶ σήμερα νὰ καυ χᾶται  γιὰ  τὴν  «πρωτοποριακὴ» ἐκείνη  ἐνέργεια,  γιὰ  τὴν  πρωτιὰ τῆς ἀποστασίας στὴν ἱστορία τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος,  καὶ νὰ ἑτοιμάζεται νὰ ἀνταποδώσει τὴν ἐπίσκεψη  στὸν πάπα, ἀνυπάκουος καὶ ἀπείθαρχος στὴν ἀπορριπτικὴ  ἀπόφαση  τῆς ῾Ιερᾶς Συνόδου,  ἡ ὁποία βέβαια κατὰ τὴν ἀλάθητη  καὶ αὐταρχικὴ  νοοτροπία τοῦ πάπα καὶ τῶν παπιζόντων  εἶναι  ὑπὸ τὸν πάπα,  ὑπὸ τὸν προκαθήμενο.

῾Η καύχηση  γιὰ  τὸν  φιλοπαπισμὸ φαίνεται  στὰ ὅσα εἶπε  κατὰ τὴν παρουσίαση (16112005) τοῦ Μηνολογίου τοῦ Αὐτοκράτορος Βασιλείου Βʹ, πανομοιότυπη ἔκδοση τοῦ ὁποίου ἔκαναν  ἀπὸ κοινοῦ ἡ «᾿Αποστολικὴ  Βιβλιοθήκη  τοῦ Βατικανοῦ»  καὶ  ἡ «᾿Αποστολικὴ Διακονία  τῆς ᾿Εκκλησίας  τῆς ῾Ελλάδος».

Θὰ ἔφριττε  χιλιάκις ὁ Κόντογλου  ἂν τὰ ἄκουγε  ἢ τὰ διάβαζε:

«᾿Επιτρέψτε  μου,  πρὸ  παντὸς  ἄλλου,  νὰ  τιμήσω τὴ μνήμη τοῦ ἐκλιπόντος Πάπα ᾿ΙωάννουΠαύλου, τοῦ πρώτου Προκαθημένου  τῆς  Ρώμης  ποὺ  ἦλθε  στὴν ᾿Αθήνα ἀπὸ τῆς  ἐποχῆς  τοῦ Σχίσματος,  προκειμένου  νὰ  προσκυνή σει  τὸ  σημεῖο  ἀπὸ  τοῦ  ὁποίου  ὁ  ᾿Απόστολος  Παῦλος κήρυξε στοὺς ᾿Αθηναίους τὸν θεῖο λόγο τοῦ Εὐαγγελίου.῾Ο Κύριος εὐλόγησε  νὰ εἶμαι ὁ ᾿Αρχιεπίσκοπος  ποὺ συν όδευσε  τὸν  Πάπα  στὴν  προσκύνηση  τοῦ  Βήματος  τοῦ ᾿Αρείου Πάγου. Εἴχαμε  ἀμφότεροι  τὴ βαθειὰ πεποίθηση ὅτι βαδίζουμε τὸν δρόμο ποὺ ὁ Κύριος ἤθελε,  εἴχαμε  τὴ συναίσθηση ὅτι ἡ ὥρα ἐκείνη  ἦταν ἱστορική, ὅτι ἄνοιγε ἕνα νέο κεφάλαιο  στὴν ἱστορία τῆς ᾿Εκκλησίας»2.Τὸ  κεφάλαιο  βέβαια αὐτὸ  τῆς  ἀποστασίας  δὲν  εἶναι  νέο  στὴν ἱστορία τῆς ᾿Εκκλησίας· τὸ ἄνοιξαν  πολλοὶ  ἀπὸ τὰ παλαιὰ  χρόνια μέχρι   σήμερα,  καὶ  βρίσκεται  πολὺ  πίσω  ὁ  ἀρχιεπίσκοπος  στὴν σειρὰ τῶν φιλοπαπικῶν καὶ λατινοφρόνων· δὲν εἶναι ἄλλωστε  καὶ τιμητικὴ  αὐτὴ ἡ πρωτιά.᾿Εμεῖς δὲν  θὰ σχολιάσουμε  περαιτέρω  τὰ λεχθέντα· δὲν  χρειά ζεται. ῾Ο τιμώμενος εἰς τὰ «Δίπτυχα» Φώτης Κόντογλου ἐπρόλαβε τὸ 1964 καὶ ἐχαρακτήρισε  ὀρθοδόξως  καὶ τὸν πάπα  καὶ τοὺς φιλο παπικούς.Δὲν  μποροῦμε  πάντως  νὰ  μὴ ἐπισημάνουμε,  ὅτι στὴν ἴδια  πα ρουσίαση τοῦ Μηνολογίου τῶν «ἀποστολικῶν» ἱδρυμάτων  τοῦ Βα τικανοῦ  καὶ  τῆς  ᾿Εκκλησίας  τῆς  ῾Ελλάδος,  ὁ ἀρχιεπίσκοπος εἶπε κάτι πολὺ χειρότερο, ποὺ θυμίζει τὶς οὐνιτικὲς ἀποφάσεις τοῦ Balamand.᾿Απέδωσε  ἴση  εὐθύνη  καὶ  στὴν  ᾿Ορθόδοξη  ᾿Εκκλησία  γιὰ  τὸ σχίσμα ποὺ χωρίζει  ᾿Ανατολὴ καὶ Δύση. Δὲν προκάλεσε  [δῆθεν] ὁ Παπισμὸς τὸ σχίσμα, δὲν ἀποσχίσθηκε  ὁ πάπας  ἀπὸ τὴν Μία, ῾Αγία, Καθολικὴ  καὶ  ᾿Αποστολικὴ  ᾿Εκκλησία,  ἀλλὰ   τὸ  προκαλέσαμε   καὶ ἐμεῖς.᾿Απὸ ποῦ  ὅμως  ἀποσχισθήκαμε ἐμεῖς;  Δὲν  ὑφίσταται  πλέον  ἡ ᾿Εκκλησία  καὶ  πρέπει  νὰ  τὴν  συναποτελέσουν  ἑνούμενοι  οἱ ἀπο σχισθέντες,   οἱ ὁποῖοι  ἔχουν  ἴση  εὐθύνη  καὶ  ἀνάλογη,   μειωμένη,ἐκκλησιαστικότητα;  Δὲν φταίει μόνον ὁ πάπας  Νικόλαος  Αʹ, ἀλλὰ ἐξ ἴσου καὶ  ὁ πατριάρχης Φώτιος; Φταίει καὶ  ὁ ῞Αγιος  Μάρκος ὁ Εὐγενικὸς  καὶ  ὄχι  μόνο  ὁ πάπας  Εὐγένιος  Δʹ;  Αὐτὰ δὲν  προκύ πτουν ἀπὸ  τὰ λεχθέντα στὴν ἴδια ἐκδήλωση;«῎Εχω  ἤδη σὲ παλαιότερη  ὁμιλία  μου παρατηρήσει   ὄχι χωρὶς  θλίψη   ὅτι οἱ ᾿Εκκλησίες,  σὲ Δύση καὶ ᾿Ανα τολή, δὲν ἐργάσθηκαν  γιὰ τὴν ὑπέρβαση τοῦ Σχίσματος τόσον, ὅσο γιὰ  τὴν κατασκευή  του»3.Δὲν  χρειάζεται  νὰ ἐργασθεῖς  γιὰ  τὴν ὑπέρβαση τοῦ Σχίσματος.᾿Επιστρέφεις ἐκεῖ  ὅπου ἤσουν, πρὶν  ἀποσχισθεῖς, καὶ θεραπεύεται τὸ Σχίσμα. Οὐδεὶς  ῞Αγιος πάντως  θὰ ἐδέχετο  αὐτὴν τὴν προσβολὴ καὶ ὕβρη, ὅτι ἐργάσθηκε  γιὰ  τὴν κατασκευὴ  τοῦ Σχίσματος.

῾Η ᾿Ορθόδοξη  Καθολικὴ  ᾿Εκκλησία δὲν  ἐργάσθηκε,  γιὰ  νὰ  κα τασκευάσει  κάποιο  σχίσμα,  ἀλλὰ   μὲ  τοὺς  ῾Αγίους  Πατέρας  καὶ ῾Ομολογητὰς ἐργάστηκε, γιὰ νὰ θεραπεύσει τὰ σχίσματα καὶ τὶς αἱρέσεις.Καὶ σ᾿ αὐτὸ πάντως  δὲν πρωτοπορεῖ ὁ ἀρχιεπίσκοπος· τὸν ἐπρό λαβε  ἄλλος  προκαθήμενος [ὁ πατριάρχης κ.  Βαρθολομαῖος],  ποὺ εἶπε  ὅτι οἱ κατασκευάσαντες  τὸ σχίσμα ἔχουν  ἀνάγκη  τοῦ ἐλέους τοῦ Θεοῦ καὶ πρέπει  νὰ προσευχόμαστε  γι᾿ αὐτούς!...Τί καθόμαστε λοιπόν;  Νὰ καταργήσουμε  τὶς μνῆμες  τῶν ῾Αγίων Πατέρων καὶ  ῾Ομολογητῶν,  καὶ  ἀντὶ  γιὰ  ὕμνους  καὶ  ἀκολουθίες, νὰ  τοὺς διαβάζουμε  τρισάγια  καὶ μνημόσυνα,  γιὰ  νὰ  τοὺς συγχω ρήσει ὁ Θεός,  ἐπικαλούμενοι τὶς πρεσβεῖες  τοῦ Βησσαρίωνος, τοῦ Μελετίου Μεταξάκη καὶ τοῦ ᾿Αθηναγόρα, καὶ ἄλλων  εἰρηνοφίλων καὶ  ἀγαπητικῶν!...

δ) Στὴν Σύρο σχεδὸν  ἔγινε  ἡ ἕνωση

ΘΑ ΔΙΕΜΑΡΤΥΡΕΤΟ ἐπίσης  ἔντονα ὁ Κόντογλου,  γιατὶ ὁ πρό εδρος  τῆς  Συνοδικῆς   ᾿Επιτροπῆς  ἐπὶ  τῆς  ἐκδόσεως  τῶν  «Διπτύ χων»  τοῦ 2006,  μητροπολίτης  Σύρου,  Τήνου,  ῎Ανδρου,  Κέας  καὶ Μήλου κ. Δωρόθεος,  ἔχει γκρεμίσει  ὅλα τὰ διαχωριστικὰ  ὅρια ποὺ ἔχουν  θέσει  οἱ ῞Αγιοι  Πατέρες  στὴν ἀντιμετώπιση  τῶν αἱρετικῶν καὶ συμπεριφέρεται  ἀπέναντι  τῶν Παπικῶν  τῆς ἐπαρχίας του, πα ρασύροντας  καὶ  τὸ ποίμνιο,  ὡσὰν  τίποτε  νὰ  μὴ  μᾶς  χωρίζει,  καὶ ἁπλῶς  ἡ ἀποξένωσή  μας  εἶναι  ἕνα  ἀδιάφορο  κατάλοιπο  τοῦ πα

ρελθόντος, ἕνα ἱστορικὸ κακὸ φορτίο, ποὺ σήμερα δὲν ἔχει κανένα ἀντίκρυσμα.Τὸ περασμένο  καλοκαίρι  ἔλαβα ἀπὸ τὴν Σύρο ἕνα καλογραμμέ νο καὶ εὐγενικό,  κατὰ τὰ ἄλλα,  γράμμα,  ὑπογραφόμενο  ἀπὸ μορ φωμένη γυναίκα, ἀρχαιολόγο καὶ ἱστορικό, προερχόμενη, ὅπως γράφει,  ἀπὸ γονεῖς  δασκάλους,  εὐλαβεῖς  ᾿Ορθοδόξους,  ἐγγονὴ  καὶ δισεγγονὴ  καὶ ἀνηψιὰ  ἱερέων  ᾿Ορθοδόξων.

Δὲν κατόρθωσα νὰ τῆς ἀπαντήσω ἀκόμη, μολονότι ἔχει τόση αὐτοπεποίθηση γιὰ τὴν ὀρθότητα τῶν θέσεών της, ποὺ δὲν ξέρω ἂν θὰ ὠφελοῦσε  νὰ τῆς γράψω.  ῞Οταν ἀρνεῖσαι  αὐτονόητα πράγματα στὴν Παράδοσή μας,  τότε περιττεύει  κάθε  διάλογος.Διαμαρτύρεται,  διότι  διαβάζοντας  τὸ βιβλίο μου: «Τὰ  ὅρια  τῆς ᾿Εκκλησίας»,  ὅπου ἐπικρίνω  τοὺς Παπικοὺς  καὶ τοὺς Λατίνους, μὲ ἀναφορὰ  καὶ στὴν Σύρο, θεωρεῖ  ὅτι ἔχω ἄδικο.Μὲ ὅσα, ὅμως,  γράφει  ἐπιβεβαιώνει  τὶς πληροφορίες μου:«Σᾶς   ἐνημερώνω  Αἰδεσιμολογιώτατε,  πὼς  ἡ  ἕνωση τῶν ἐκκλησιῶν  ἔχει  ἤδη πραγματοποιηθῆ  στὴ Σύρο καὶ στὶς Κυκλάδες,  πρὶν  ἀπὸ πάρα  πολλὰ  χρόνια.  Καὶ ἔχει πραγματοποιηθῆ  στέρεα καὶ ἀμετάκλητα  μέσα στὶς καρ διὲς   ὅλων  μας,  ὅλων  τῶν  Χριστιανῶν  κατοίκων  τῶν νησιῶν μας, ᾿Ορθοδόξων καὶ Καθολικῶν...  ῎Αλλωστε, τὸ Σχίσμα  καὶ  οἱ  διαφορὲς   μεταξὺ  τῶν  δύο  ᾿Εκκλησιῶν Ρώμης  καὶ Κωνσταντινουπόλεως,  πρὸ  ἀμνημονεύτων  ἐ τῶν, δὲν ἦταν ἀπόφαση  τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ  τῶν ἀνθρώπων χάριν  συμφερόντων,  φιλοδοξιῶν  ἢ πρωτείων... Αὐτὴ τὴν ἐποχὴ  ἀξιωθήκαμε  νὰ ἔχουμε  ἐπὶ  κεφαλῆς τῶν δογμά των μας ᾿Επισκόπους μὲ εὐρὺ πνεῦμα καὶ διάθεση ἀδελ φοσύνης. ῍Αν αὐτὸ κάνει τοὺς ῾῾Παπικοὺς᾿᾿ νὰ πανηγυρί ζουν μιὰ φορά,  ἐμεῖς  οἱ ᾿Ορθόδοξοι πανηγυρίζουμε δέ κα φορές».᾿Ακριβῶς γι᾿ αὐτὸ καὶ ἐγὼ γράφω ὅτι ὁ Κόντογλου, ποὺ δὲν ἔχει τὸ εὐρὺ πνεῦμα  καὶ  τὴν  διάθεση  ἀδελφοσύνης  τοῦ μητροπολίτου Σύρου, δὲν ἔχει τίποτε κοινὸ μὲ τοὺς φιλοπαπικοὺς καὶ «εἰρηνόφι λους»  ἐπισκόπους  καὶ Χριστιανούς,  ὅπως  δὲν  ἔχουν  καὶ οἱ μεγά λοι λογοτέχνες τῆς διπλανῆς Σκιάθου  Παπαδιαμάντης καὶ Μωρα ϊτίδης,  οἱ Κολλυβάδες  ῞Αγιοι τῶν ἄλλων  νησιῶν καὶ ὅλη ἡ χορεία τῶν ῾Αγίων Πατέρων.

Γιατί λοιπὸν  νὰ τιμᾶται στὰ «Δίπτυχα» ὁ στενόμυαλος καὶ φανα τικὸς  Κόντογλου;

Θέλω  πάντως  νὰ  πληροφορήσω  τὴν  εὐγενικὴ   Συριανὴ  κυρία ὅτι, ἂν δὲν ὑπῆρχε  καμμία  διαφορὰ  μεταξὺ ᾿Ορθοδόξων καὶ Λατί νων,  ἡ  Παναγία  μας  δὲν  θὰ  ἐδιάλεγε  τὴν  ῾Οσία  Πελαγία   τῆς αὐστηρῆς  καὶ  ἀντιπαπικῆς τότε  ῾Ιερᾶς  Μονῆς Κεχροβουνίου,  γιὰ νὰ ἀποκαλύψει  τὴν Εἰκόνα Της,  οὔτε τὸ συγκεκριμένο  νησὶ μὲ τὸ πλῆθος  τῶν «Καθολικῶν», στὸ ὁποῖο οἱ ᾿Ορθόδοξοι  χρειάζονταν ἐνίσχυση  στὴν πίστη τους.Οὔτε ὁ ῞Αγιος Σπυρίδων  στὴν Κέρκυρα θὰ ἐχάρασσε ἀκόμη καὶ γεωγραφικὰ  τὰ ὅρια μεταξὺ ᾿Ορθοδοξίας καὶ Παπισμοῦ, θαμαυ τουργώντας μάλιστα καὶ ἀκυρώνοντας κατὰ δραματικὸ καὶ κατα στροφικὸ τρόπο τὸ ἐγχείρημα  τοῦ ᾿Ενετοῦ διοικητοῦ ᾿Ανδρέα Πιζά νη, νὰ εγκαταστήσει  παπικὸ  ἀλτάριο  μέσα στὸν ναό του.

῞Οταν  ὑπάρχει   «Οὐρανοῦ   Κρίσις»,   ὅπως  λέγει   ὁ  ῞Αγιος  ᾿Α θανάσιος  Πάριος  στὸ ὁμώνυμο βιβλίο του, ὅπου παρουσιάζει  αὐτὸ τὸ θαῦμα  τοῦ ῾Αγίου Σπυρίδωνος  ἐναντίον  τῶν Παπικῶν,  τότε οἱ κρίσεις  τῶν ἀνθρώπων  μικραίνουν  μέχρις  ἐξαφανίσεως.῍Ας μὴ περιλαμβάνονται καὶ τὰ ἄλλα  νησιὰ τῶν Κυκλάδων  στὸν φιλοπαπισμὸ τῆς Σύρου. ῾Η Σκιάθος τῶν ᾿Αλέξανδρων καὶ τῶν Κολλυβάδων,   ἡ  Νάξος  τοῦ  ῾Αγίου Νικοδήμου  καὶ  ἡ  Πάρος  τοῦ ῾Αγίου ᾿Αθανασίου τοῦ Παρίου, τοῦ ῾Οσίου Φιλοθέου Ζερβάκου, τοῦ Γέροντος Αὐγουστίνου Καντιώτη καὶ ἄλλων διαψεύδουν καὶ ἀρ νοῦνται  τὸν φιλοπαπισμό.

ε) Κολοβὸς ὁ Φώτης Κόντογλου

ΘΑ ΔΙΕΜΑΡΤΥΡΕΤΟ ἐπίσης ὁ Κόντογλου, διότι ὁ κατὰ τὰ ἄλλα ἐμβριθὴς κάλαμος  τοῦ κ. ᾿Ι. ᾿Αθανασοπούλου ἐκολόβωσε κατὰ μέγα μέρος  τὸν  Κόντογλου,  ἀφοῦ  ἀπὸ  τὰ τρία  βασικὰ γνωρίσματα  τοῦ προσώπου καὶ τοῦ ἔργου του ὡς συγγραφέως,  ἁγιογράφου  καὶ ὁμολογητοῦ τῆς ᾿Ορθοδόξου Πίστεως, παραλείπει τελείως  τὸ τρίτο καὶ δὲν γράφει  οὔτε λέξη  γιὰ τοὺς ἀγῶνες  του ἐναντίον  τοῦ Παπι σμοῦ.

Τί  νὰ  ἔγραφε  ἄλλωστε;  Θὰ  δυσαρεστοῦσε  τὸν  ἀρχιεπίσκοπο, τὸν ὁποῖο ἐγκωμιάζει,  καὶ τοὺς φιλοπαπικοὺς τῆς μικρῆς  καὶ τῆς μεγάλης  Συνόδου καὶ θὰ προκαλοῦσε  πρόβλημα  στὴν φιλοπαπικὴ

γραμμὴ τῶν «Διπτύχων», τὰ ὁποῖα ἀμέσως μετὰ τὸ εἰσαγωγικό του σημείωμα, στὰ μεγάλα  ἱστορικὰ γεγονότα  ἀπὸ  τῆς Γεννήσεως  τοῦ Χριστοῦ μέχρι  σήμερα περιλαμβάνουν καὶ τὴν ἱστορικὴ ὄντως γιὰ τὸν  ἀποστατικό  της  χαρακτήρα  ἐπίσκεψη  τοῦ πάπα  στὴν  ᾿Αθήνα τὸν Μάϊο τοῦ 2001.

ϛ)  Κοινωνία  μὲ τοὺς ὁμόφρονες  ἐν ζωῇ καὶ  μετὰ θάνατον

Ο ΦΩΤΙΟΣ  ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ δὲν  ἔχει  ἀνάγκη  ἀπὸ  τὶς  τιμὲς  τῶν φιλοπαπικῶν. Θὰ  τὶς  ἀπέρριπτε,   γιὰ  νὰ  μὴ  φανεῖ  ὅτι  συμφωνεῖ μαζί  τους,  ὅπως  ἔκανε  ὁ  ῞Αγιος  Μᾶρκος  ὁ  Εὐγενικός,  ὁ  ὁποῖος λίγο  πρὸ  τοῦ θανάτου  του ἔδωσε ἐντολὴ  στοὺς περὶ  αὐτὸν νὰ  μὴ ἐπιτρέψουν  οὔτε στὸν  πατριάρχη   οὔτε σὲ ἄλλους   φιλοπαπικούς, λατινόφρονες κληρικούς, νὰ  παραστοῦν  στὴν κηδεία  του καὶ  νὰ τὸν τιμήσουν, γιὰ νὰ μὴ φανεῖ μὲ ὁποιοδήποτε τρόπο, ὅτι ἔστω καὶ κρυφὰ  ἀποδέχεται  τὴν κοινωνία  μαζί  τους,

«ὡς  οἱῳδήποτε τρόπῳ προσίεμαι,  κἂν  ἐν τῷ κρυπτῷ, τὴν αὐτοῦ κοινωνίαν».Διότι, ὅπως  γράφει, «οὔτε  βούλομαι  οὔτε  δέχομαι  τὴν  αὐτοῦ ἢ  τὴν  τῶν μετ᾿ αὐτοῦ  κοινωνίαν  τὸ  παράπαν,   οὐδαμῶς,  οὔτε  ἐπὶ τῆς ζωῆς  μου, οὔτε μετὰ θάνατον»4.Εἶναι ἀρκετὸ  γιὰ  τὸν ἀοίδιμο  Φώτιο, ὅτι ἡ συνείδηση  τοῦ πλη ρώματος  τῆς  ᾿Εκκλησίας,  μαρτυρεῖ  περὶ  τοῦ  ὅτι  βρίσκεται  στὴν γραμμὴ  τῶν ῾Αγίων Πατέρων καὶ ῾Ομολογητῶν τῆς Πίστεως, «σὺν πᾶσι  τοῖς  ῾Αγίοις»,  μέλος   τοῦ  χοροῦ  καὶ  τῆς  Συνάξεως   αὐτῶν, ὁμόφρων  καὶ ὁμόπιστος  καὶ σὲ κοινωνία  μαζί  τους.

Τὸν ἐτίμησε ἄλλωστε  ἀληθινὰ  καὶ γνήσια ἄλλος  ἀρχιεπίσκοπος᾿Αθηνῶν,  ὁ  σύμμαχος  καὶ  συναγωνιστὴς  ἐναντίον  τοῦ Παπισμοῦ καὶ  τῶν παποφίλων  Χρυσόστομος Βʹ, ὁ ἀπὸ  Φιλίππων,   ὁ ὁποῖος στὸν ἐπιτάφιο  λόγο του πρὸ τοῦ κεκοιμημένου  Φωτίου εἶπε μεταξὺ ἄλλων:«᾿Ηγωνίσθη  μὲ πᾶσαν  γενναιότητα  κατὰ  τὴν ἐποχὴν ἐκείνην,  κατὰ τὴν ὁποίαν ἐναντίον τῆς ᾿Εκκλησίας ἡμῶν ἀπὸ  τοὺς κόλπους  τῆς  Δύσεως  ὥρμησαν  οἱ ἐχθροὶ  τῆς᾿Ορθοδόξου Πίστεώς μας καὶ ἐστερούμεθα στελεχῶν  διὰ τὴν μάχην  αὐτήν,  ἐστερούμεθα  ὑποστηρίξεως  καὶ  πρὸς Κύριον ἀπευθύναμεν τὴν δέησιν  ἡμῶν,  διὰ  νὰ  στηρίξῃ ἡμᾶς καὶ τὴν Πίστιν τὴν ᾿Ορθόδοξον· πρῶτος πολεμιστὴς ἔπαλλε   τὸ δόρυ  αὐτοῦ καὶ  διὰ  συγγραμμάτων,  κηρυγ μάτων καὶ δημοσιογραφικῆς ἐργασίας, ὡς καλὸς  πολεμι στὴς προσῆλθε  πρὸς  ἡμᾶς  καὶ τὴν ζωὴν  αὐτοῦ δύναταί τις νὰ εἴπη ὅτι ἀφιέρωσεν  ἐν τῇ ἐντατικῇ ἐργασίᾳ ἐν τῷ πολέμῳ  καὶ  τῷ ἀγῶνι  τούτω... χωρὶς  νὰ  ὑπολογίσῃ  τὰς συνεπείας,  διότι καὶ συνέπειαι ἀκόμη ἐπαπειλοῦντο  μέσα εἰς αὐτὸν τὸν κυκεῶνα,  ἀπὸ τὸν ὁποῖον μόλις  διῆλθε  — καὶ δὲν διῆλθε  ἀκόμη —  ἡ ᾿Εκκλησία ἡμῶν ἐν τῷ πολέ μῳ ὑπὲρ τῆς ᾿Ορθοδόξου Πίστεως... ῾Υπεραγωνισθεὶς  τῆς πατρῴας εὐσεβείας μέχρι θανάτου, θὰ ἠδύνατο, χωρὶς ὑπερβολήν,  νὰ  καταταγῇ  μεταξὺ  τῶν ῾Αγίων καὶ  ῾Ομο λογητῶν  τῆς Πίστεως. Διότι οἱ ῾Ομολογηταὶ τῆς Πίστεως αὐτὸ ἀκριβῶς ἔκαμνον· ὅ,τι ἔκαμνε καὶ ὁ ἀείμνηστος Φώτιος.  ᾿Εστάθη εὐθυτενής,  ἐστάθη  γενναῖος   ἀπέναντι τῶν πολεμίων τῆς ᾿Ορθοδόξου ἡμῶν Πίστεως καὶ κατέλιπεν εἰς  τὸν κόσμον αὐτὸν μίαν παράδοσιν,  ἀλλὰ καὶ  γραπτὸν  λόγον,  ἵνα  ἡ νεωτέρα  γενεὰ  ἐκπαιδεύηται εἰς  τὰ ῾Ελληνοχριστιανικὰ νάματα»5.Καὶ ὁ γνωστὸς ῞Οσιος Γέροντας τῆς Πάρου Φιλόθεος  Ζερβάκος, τὸν ὁποῖο εἶχε Πνευματικὸ ὁ Κόντογλου, γράφοντας  συλλυπητήρια ἐπιστολὴ  στὴ σύζυγό  του Μαρία, λίγες   ἡμέρες  μετὰ  τὸν  θάνατό του, γράφει  γιὰ  τὴν ἀγωνιστικὴ  καὶ ὁμολογητική  του στάση:«῎Εχασα καὶ ἐγὼ ἕνα ἀπὸ τὰ καλλίτερα, ἐκλεκτότερα καὶ  ἐξαιρετικώτερα   πνευματικά   μου  τέκνα,  τὸ  ὁποῖον εἶχον ὡς βακτηρίαν καὶ ἐλπίδα  τοῦ γήρατός  μου, καὶ ὡς συμβοηθόν, συμπολεμιστὴν  καὶ συναγωνιστήν,  κατὰ τῶν ὁρατῶν καὶ ἀοράτων ἐχθρῶν  καὶ πολεμίων  τῆς ἀμωμή του  ἡμῶν  πίστεως,  τῆς  ῾Αγιωτάτης  ἡμῶν  ᾿Ορθοδόξου᾿Εκκλησίας καὶ τῶν ᾿Αποστολικῶν καὶ Πατερικῶν Παραδόσεων»6.

Τοῦ ἀρκοῦν αὐτὲς οἱ τιμὲς καὶ οἱ μαρτυρίες  ἀνάμεσα σὲ πολλὲς ἄλλες. Γιὰ τὶς τιμὲς τῶν μὴ ὁμοφρόνων,  τῶν φιλοπαπικῶν, ἰσχύει τὸ τῆς Γραφῆς:

«῾Ο  λαὸς  οὗτος  τοῖς  χείλεσί   με  τιμᾷ,  ἡ  δὲ  καρδία αὐτῶν πόρρω  ἀπέχει  ἀπ᾿ ἐμοῦ»7.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

(*) ᾿Εφημερ. «᾿Ορθόδοξος Τύπος»,  ἀριθ. 1635/17.3.2006, σελ. 1 καὶ 5· 1636/24.3.2006, σελ.  3 καὶ 4· περιοδ.  «Θεοδρομία», ᾿ΙανουάριοςΜάρτιος 2006, σελ.  311.  ᾿Επιμέλ. ἡμετ.

1. Μοναχοῦ Θεοκλήτου  Διονυσιάτου,  ῾Ο Φώτης Κόντογλου στὴν τρίτη διάστασή του

(ἁγιογράφος, λογοτέχνης,  ὁμολογητής), ἔκδ.  ῾Ιεροῦ Κοινοβίου ῾Οσίου Νικοδήμου

῾Αγιορείτου, Γουμένισσα 2003, σελ.  5457.

2. Περιοδ. «᾿Εκκλησία», ἔτος πβʹ, τεῦχος  11,  Δεκέμβριος  2005, σελ.  911.

3. Αὐτόθι, σελ.  912.

4. Λόγοι τοῦ ἐν ἁγίοις  πατρὸς  ἡμῶν Μάρκου, ἀρχιεπισκόπου ᾿Εφέσου ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐν ᾗ μετέστη πρὸς  τὸν Θεόν,  Patrologia Orientalis 17, 485.

5. Μοναχοῦ Θεοκλήτου  Διονυσιάτου,  ἔνθ᾿ ἀνωτ., σελ.  25.

6. Κ. Καβαρνοῦ, Συναντήσεις  μὲ  τὸν  Κόντογλου,  ἐκδ.  «᾿Αστὴρ»  Παπαδημητρίου,

᾿Αθῆναι 1985, σ. 200202.

7. Ματθ. 15,  8.

Kindly Bookmark this Post using your favorite Bookmarking service: