ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΕΚΤΟ
Ο ΘΕΟΣ ΩΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗ
«Ζω δε ουκέτι εγώ, ζη δε
εν εμοί Χριστός» (Γαλ. 2,3).
"Δεν υπάρχει ζωή
χωρίς προσευχή. Χωρίς προσευχή υπάρχει τρόμος. Η ψυχή της Ορθοδοξίας είναι
φτιαγμένη από το δώρο της προσευχής. " (Vasilii Rozanov)
"Οι αδελφοί ρώτησαν
τον Αββά Αγάθωνα: Πάτερ, ανάμεσα σ' όλες τις διάφορες δραστηριότητές μας, ποια
είναι η αρετή που απαιτεί την πιο μεγάλη προσπάθεια; Εκείνος απάντησε:
«Συχωρέστε με, αλλά νομίζω ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερος μόχθος από το το να
προσεύχεσαι στο Θεό. Γιατί κάθε φορά που ένας άνθρωπος θέλει να προσευχηθεί, οι
εχθροί του οι δαίμονες προσπαθούν να τον εμποδίσουν· γιατί ξέρουν ότι τίποτε
δεν τους είναι μεγαλύτερο εμπόδιο από την προσευχή στο Θεό. Σ' ο,τιδήποτε άλλο
αναλάβει ο άνθρωπος, αν επιμείνει, θα μπορέσει να ξεκουραστεί. Αλλά για να
προσευχηθεί κανείς πρέπει να παλεύει ως την τελευταία του αναπνοή»."
(Αποφθέγματα των Πατέρων της Ερήμου).
ΤΑ ΤΡΙΑ ΣΤΑΔΙΑ ΣΤΗΝ ΟΔΟ.
Λίγο μετά τη
χειροτονία μου σε ιερέα,
ζήτησα από έναν Έλληνα επίσκοπο συμβουλές
για τη διδασκαλία του
κηρύγματος. Η απάντησή
του ήταν ακριβής
και περιεκτική. «Κάθε
κήρυγμα», είπε,
«θάπρεπε να περιλαμβάνει
τρία σημεία· ούτε λιγότερα, ούτε περισσότερα».
Κατά τον ίδιο τρόπο
συνηθίζεται να χωρίζουμε την πνευματική Οδό σε τρία στάδια. Για τον Αγ.
Διονύσιο τον Αρεοπαγίτη αυτά είναι κάθαρση, έλαμψη και ένωση -ένα σχήμα που
συχνά υιοθετήθηκε στη Δύση. Ο Αγ. Γρηγόριος Νύσσης, παίρνοντας για πρότυπό του
τη ζωή του Μωυσή, μιλάει για φως, σύννεφο και σκοτάδι. Σ' αυτό το κεφάλαιο όμως
θ' ακολουθήσουμε το κάπως διαφορετικό τρίπτυχο σχήμα που επινόησε ο Ωριγένης,
απέδωσε με μεγαλύτερη ακρίβεια ο Ευάγριος και ανέπτυξε τέλεια ο Άγ. Μάξιμος ο
Ομολογητής. Εδώ το πρώτο στάδιο είναι η πρακτική ή η εξάσκηση των αρετών· το
δεύτερο στάδιο είναι η φυσική ή η θεωρία της φύσης· το τρίτο και τελικό στάδιο,
το τέλος του ταξιδιού μας, είναι η Θεολογία με την αυστηρή έννοια του όρου,
δηλαδή, η θεωρία του ίδιου του Θεού.
Το πρώτο στάδιο, η
εξάσκηση των αρετών, αρχίζει με τη μετάνοια. Ο βαφτισμένος Χριστιανός,
ακούγοντας τη συνείδησή του και ασκώντας τη δύναμη της ελεύθερης θέλησής του,
αγωνίζεται με τη βοήθεια του Θεού να ξεφεύγει την υποδούλωση σ' εμπαθείς ορμές.
Εκπληρώνοντας τις εντολές, αναπτύσσοντας τη διαίσθησή του για το καλό και για
το κακό και εξελίσσοντας την αίσθηση του καθήκοντος, αποκτά καθαρότητα καρδιάς·
κι αυτό είναι ό,τι αποτελεί τον απώτερο σκοπό του πρώτου σταδίου. Στο δεύτερο
στάδιο, τη θεωρία της φύσης, ο Χριστιανός οξύνει την αντίληψή του για την
ύπαρξη των δημιουργημάτων κι έτσι ανακαλύπτει ότι ο Δημιουργός βρίσκεται μέσα
στο κάθε τι. Αυτό τον οδηγεί στο τρίτο στάδιο, την άμεση θέα του Θεού, που δεν είναι
μόνο μέσα στο κάθε τι, αλλά πάνω και πέρ' από το κάθε τι. Σ' αυτό το τρίτο
στάδιο, ο Χριστιανός δεν έχει πια εμπειρία του Θεού μόνο με μεσολαβητή τη
συνείδησή του ή τα δημιουργήματα, αλλά συναντά το Δημιουργό πρόσωπο με πρόσωπο
σε μιαν άμεση ένωση αγάπης. Η τέλεια θεωρία της θεϊκής δόξας έχει κρατηθεί για
το Μέλλοντα Αιώνα, αν και ακόμη και σε τούτη τη ζωή οι άγιοι απολαμβάνουν τη
σίγουρη υπόσχεση και τις απαρχές της μελλοντικής συγκομιδής.
Read More ->>
Αναρτήσεις
