3. Οι περιπέτειες ενός Προσκυνητή

Γύρισα πίσω και μόλις έφθασα στο σπίτι του αξιωματικού όλοι οι κατάδικοι ήσαν έτοιμοι για να ξαναρχίσουν τον δρόμο τους. Επήγα γρήγορα κοντά σ' αυτούς τους δυο στρατιώτες και τους έδωσα το ρούβλι λέγοντας: «Μετανοείτε και προσεύχεστε· ο Χριστός αγαπά όλους τους ανθρώπους και δεν θα σας εγκαταλείψει ποτέ» κι αμέσως τους άφησα κι εξακολούθησα τον δρόμο μου. Μετά από 40 χιλιομέτρων πορεία στον αμαξωτό δρόμο, έκοψα σ' ένα μονοπάτι για νάχω περισσότερη ησυχία και να διαβάσω. Περπάτησα κάμποσο μέσα από την καρδιά του δάσους και πολύ σπάνια συναντούσα κανένα συνοικισμό. Μερικές φορές, καθόμουν όλη την ημέρα κάτω από τα δένδρα και διάβαζα με μεγάλη προσοχή την Φιλοκαλία, απ' την οποία έπαιρνα πολλές, πάρα πολλές γνώσεις. Η καρδιά μου φλεγόταν από την επιθυμία να ενωθεί με τον Θεό με την εσωτερική προσευχή και ανυπομονούσα να μάθω σχετικώς για την ένωση αυτή, με το μέτρο και την καθοδήγηση του βιβλίου μου αυτού. Συγχρόνως ήμουν και λυπημένος γιατί δεν είχα μια κατοικία που θα μπορούσα να διαβάζω ήσυχος αυτά που ήθελα. Διάβαζα κι απ' το Ευαγγέλιο και αισθανόμουν ότι καταλάβαινα καθαρότερα τώρα από άλλοτε, μερικά που δεν ημπορούσα να εννοήσω καθαρά και που με έκαναν να πέσω θύμα των διαφόρων αμφιβολιών

Read More ->>

4. Οι περιπέτειες ενός Προσκυνητή

Διάβαζα την Αγία Γραφή και την Φιλοκαλία κάθε βράδυ, μερικοί δε βλέποντάς με, με παρεκάλεσαν να διαβάζω δυνατά για ν' ακούνε.

Έπειτα   από   καιρό,   παρατήρησα   ότι   μια   χωριατοπούλα   ερχόταν   συχνά   στο   παρεκκλήσι   και προσευχόταν πολλή ώρα. Παρακολουθώντας το ψιθύρισμά της, κατάλαβα ότι τα λόγια που έλεγε σαν προσευχόταν, ήσαν παράξενα και οι προσευχές της διαφορετικές από τις συνηθισμένες. Την ερώτησα που τα έμαθε αυτά τα πράγματα και μου είπε ότι της τα δίδαξε η μητέρα της, που ήταν εκκλησιαστική γυναίκα. Μου είπε ακόμη, ότι ο πατέρας της ανήκε σε μιαν αίρεση, που δεν παραδεχόταν την ιεροσύνη.

Την λυπήθηκα και αισθάνθηκα καθήκον μου να την συμβουλεύσω να λέγει τις προσευχές με τον ορθό τρόπο και σύμφωνα με την παράδοση της ορθοδόξου Εκκλησίας μας. Έπειτα της δίδαξα την πραγματική  σειρά  του  «Πάτερ  ημών»  και  των  «Χαιρετισμών»  της  Θεοτόκου,  και  τελικά  την παρότρυνα να λέγει την Προσευχή του Ιησού Χριστού όσο πιο συχνά μπορούσε, επειδή αυτή φέρνει τον άνθρωπο κοντά στο Θεό περισσότερο από κάθε άλλη προσευχή. Η κοπέλα εύκολα τα αφομοίωσε. Συνέβη δε ύστερα από λίγο χρονικό διάστημα να συνηθίσει τόσο πολύ την «Προσευχή», ώστε, όπως η ίδια μου είπε, την αισθανόταν ότι την προσείλκυε συνεχώς, ότι την ευχαριστούσε να την λέγει όσο συχνότερα μπορούσε, και ότι αργότερα γέμιζε από αγαλλίαση την καρδιά της, οπότε ξανάρχιζε να την επαναλαμβάνει ακούραστα και πάλι.

Read More ->>

5.Οι περιπέτειες ενός Προσκυνητή

»Προχωρούσαμε δέκα έως δώδεκα χιλιόμετρα την ημέρα. Τον υπόλοιπο χρόνο καθόμαστε κάπου και διαβάζαμε. Του διάβασα απ' την Φιλοκαλία όλα όσα είναι γραμμένα για την Προσευχή της καρδιάς, με την σειρά την οποία μου έδειξε κάποτε ο μακαρίτης ο πνευματικός μου οδηγός, αρχίζοντας από τον Νικηφόρο τον μονάζοντα και τον άγιο Γρηγόριο τον Σιναΐτη.

»Με πόση προσοχή και προθυμία άκουγε, ενώ η χαρά είχε ξεχυθεί στο πρόσωπό του! Έπειτα άρχισε να μου υποβάλλει τέτοιες ερωτήσεις που δύσκολα μπορούσα να βρίσκω να του δίνω τις κατάλληλες απαντήσεις. Όταν διαβάσαμε τα απαραίτητα απ' την Φιλοκαλία, με παρεκάλεσε με επιμονή να του δείξω τον τρόπο με τον οποίο ο νους συναντάται με την καρδιά και σταλάζει μέσα της το θείο όνομα του Ιησού Χριστού, που φέρνει την ανείπωτη χαρά της επιτυχίας της εσωτερικής Προσευχής. Του τα εξήγησα,  λοιπόν,  ως  εξής:  "Τώρα  εσύ  επειδή  είσαι  τυφλός  δεν  ημπορείς  να  δεις  τίποτα.  Όμως ασφαλώς μπορείς με τη μνήμη και με τη φαντασία σου να σχηματίσεις στο μυαλό σου μιαν εικόνα, μια παράσταση ενός ανθρώπου, ενός ζώου, ενός δένδρου, ενός σπιτιού, όπως τα είχες δει στο παρελθόν όταν είχες την όρασή σου. Δεν ημπορείς, λοιπόν, να σχηματίσεις πλήρη εικόνα των χεριών σου, των ποδιών σου, όπως όταν θα είχες υγιή την όρασή σου";

Read More ->>

6. Οι περιπέτειες ενός Προσκυνητή

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΝ

 

Α' Ο  πνευματικός:  Ένας ολόκληρος χρόνος είχε περάσει  αφ' ότου  για τελευταία  φορά  είχα δει τον Προσκυνητή, όταν ένα κτύπημα στην πόρτα και μια συμπαθής γνωστή φωνή ανήγγειλε τον ερχομό του  αδελφού  αυτού  του  αφιερωμένου  στον  Θεό  τον  οποίον  καλωσόρισα  με  την  καρδιά  μου, λέγοντας:

 «Έλα μέσα, αγαπημένε μου αδελφέ, έλα να ευχαριστήσουμε μαζί τον Θεό που ευλόγησε το ταξίδι και την επάνοδό σου».

 Ο προσκυνητής: Ευλογημένο να είναι το όνομα του Πανάγαθου Θεού, για την αφθονία των αγαθών, που σύμφωνα με την αγία Του βουλή παρέχει σε μας τους προσκυνητές και ξένους σε ξένα μέρη.

 Να με πάλιν. Ο αμαρτωλός που έφυγα τον περασμένο χρόνο. Με την βοήθεια του Θεού και το έλεός του, ξαναήλθα για να ευχαριστηθώ με το θερμό σου καλωσόρισμα.

Ασφαλώς θα περιμένεις να μάθεις πολλά απ' την Αγία πόλη του Θεού, την Ιερουσαλήμ στην οποία με τόση θέρμη επιθυμούσα να πάγω για να προσκυνήσω. Αλλά οι επιθυμίες του ανθρώπου δεν εκπληρώνονται όλες όπως αυτός θέλει, αυτό δε συνέβη και μ' εμένα. Όμως δεν εκπλήττομαι γι' αυτό, γιατί πώς ημπορώ, εγώ ένας ταλαίπωρος αμαρτωλός, να φαντασθώ τον εαυτόν μου άξιο να πατήσω στα άγια χώματα, τα οποία άγιασαν τα πανάχραντα του Χριστού μας πόδια;

Read More ->>

7. Οι περιπέτειες ενός Προσκυνητή

Ύστερα  από  λίγο  ο  νοικοκύρης  του  σπιτιού  ήλθε  και  μας  επήρε  να  δειπνήσουμε  μαζί.  Κατά  το διάστημα του δείπνου κουβεντιάσαμε συνηθισμένα πράγματα, έπειτα, όμως, η συνομιλία μας εστράφη στην ετυμολογία του ονόματος του οικοδεσπότη, το οποίον ήτο, όπως είπαμε, Εβραιίνωφ.

«Θα σας ειπώ παράξενα πράγματα για τ' όνομά μου» είπε ο ενδιαφερόμενος και άρχισε να διηγείται:

«Συνέβη ως εξής:  Ο  πατέρας μου  ήτο  Εβραίος.  Είχε  γεννηθεί  στο Σκλοβ  και μισούσε  πολύ τους χριστιανούς. Από τα νεανικά του χρόνια προπαρασκευαζόταν για να γίνει ραβίνος και σπούδαζε και μελετούσε σκληρά για να μάθει όλα τα ιουδαϊκά μυστικά και τις παραδόσεις, οι οποίες υπήρχαν, με σκοπό την κατηγορία του Χριστιανισμού. Μιαν ημέρα έτυχε να περάσει μέσα από ένα χριστιανικό νεκροταφείο, όπου συνέβη να μπλεχθεί στα πόδια του ένα ανθρώπινο κρανίο, που φαινόταν πως αυτές τις ημέρες το είχαν μόλις ξεθάψει. Είχε και το κάτω σαγόνι, τα μεγάλα δε και γυμνά δόντια του του  έδιναν  μιαν  απαίσια  εμφάνιση.  Σε  μια  κατάσταση  μίσους  κλώτσησε  το  κρανίο  κι  έπειτα  το έφτυσε. Σε λίγο, χωρίς να αρκεσθεί σ' αυτά, το πήρε και το έστησε σ' ένα στύλο. όπως στήνουν τα κρανία των ζώων για να φοβούνται τα πουλιά. Την νύκτα, όμως, στον ύπνο του, παρουσιάστηκε ένας άγνωστός του και με παράπονο μαζί και αγανάκτηση του είπε:

Read More ->>

8. Οι περιπέτειες ενός Προσκυνητή

Δεν αγαπώ τον Θεό. Αν αγαπούσα πραγματικά τον Θεό θα είχα συνεχώς την σκέψη μου εστραμμένη προς Αυτόν και θα ήμουν ευτυχισμένος. Κάθε σκέψη για τον Θεό θα μου έδινε χαρά και αγαλλίαση. Αντιθέτως, όμως, πολύ συχνότερα και πολύ ευκολότερα σκέπτομαι διάφορα γήινα πράγματα, ενώ η απασχόληση της σκέψεώς μου με τον Θεό καταντά εργασία επίπονη και ξερή. Εάν αγαπούσα τον Θεό, η συνομιλία μου με Αυτόν, δια της προσευχής, θα ήτο η τροφή και η τρυφή μου και  θα  με  οδηγούσε  σε αδιάσπαστη επικοινωνία  με  Αυτόν.  Όμως,  όλως  αντίθετα,  όχι  μόνο  δεν ευρίσκω ευχαρίστηση στην προσευχή μου αλλά χρειάζεται κάθε φορά να καταβάλλω προσπάθεια για να προσευχηθώ. Αγωνίζομαι κατά της απροθυμίας, νικιέμαι από την αμαρτωλότητά μου και είμαι πάντα πρόθυμος να καταπατώ με κάθε ανόητη σκέψη και πράγμα, ακόμη και κατά την ώρα της προσευχής, γεγονότα, που, όπως είναι φυσικό, μικραίνουν την προσευχή και απομακρύνουν την σκέψη από αυτήν. Ο καιρός μου περνά αχρησιμοποίητος ή μάλλον χρησιμοποιείται σε μάταιες απασχολήσεις, όταν δε απασχολούμαι με τον Θεό, όταν θέτω τον εαυτόν μου κάτω από την παρουσία Του, τότε κάθε ώρα μου φαίνεται πως είναι ένας ολόκληρος χρόνος.

Read More ->>

9. Οι περιπέτειες ενός Προσκυνητή

Προχώρησε προς το μέρος μου με μια έκφραση γεμάτη θυμό και αγανάκτηση που με έκαναν να με κυριεύσει μεγάλος φόβος. Γύρω εκεί είδα ακόμα, διάφορους σωρούς από ποικίλα πράγματα που είχα κατά διάφορες εποχές κλέψει. Η θέα τους με τρομοκράτησε ακόμη περισσότερο. Συγχρόνως φάνηκε κι ο παππούς μου να έρχεται προς το μέρος μου, να δείχνει τον πρώτο σωρό και να λέει:

"Τι είναι αυτό; Τώρα θα το πληρώσεις"! Τότε ξαφνικά το έδαφος βούλιαξε κάμποσο γύρω μου κι άρχισε να με πιέζει απ' όλες τις πλευρές, τόσο σκληρά, ώστε δεν ημπορούσα να υποφέρω τον πόνο και την λιποψυχία που με κατέλαβαν. Εφώναξα: "Λυπήσου με". Αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Έπειτα, για δεύτερη φορά, ο παππούς μου δείχνοντάς μου έναν άλλο σωρό επανέλαβε λέγοντας: "Τι είναι αυτό; Δώστε του μια σκληρότερη πληρωμή". Τότε αισθάνθηκα τόσο βίαιο και μαρτυρικό πόνο κι αγωνία που δεν ημπορούν να συγκριθούν με τίποτε παρόμοιο στην γη.

»Τέλος ο παππούς μου έφερε κοντά μου το άλογο, που είχα κλέψει την προηγούμενη βραδιά και μου φώναξε: "Κι αυτό εδώ τι είναι; Βασανίσου, λοιπόν, τώρα όσο πιο σκληρότερα παίρνει"!

»Αποτέλεσμα των λόγων αυτών ήτο ένας τόσο σκληρός, τραχύς κι εξαντλητικός πόνος, που είναι αδύνατον να περιγραφή. Ήταν σαν κάποιος να μου έβγαζε τους τένοντας απ' τις σάρκες μου, πράγμα που με έκανε να κόβεται η αναπνοή μου, απ' τον πόνο που ακολουθούσε. Αισθάνθηκα ότι δεν θα άντεχα πλέον κι ότι θα εμένα πια αναίσθητος στο λάκκο αυτό αλλά το άλογο την ίδια στιγμή μου έδωσε ένα λάκτισμα στο μάγουλο, οπότε ξύπνησα τρέμοντας και σπαρταρώντας απ' τον φόβο σαν το ψάρι.

Read More ->>

10.Οι περιπέτειες ενός Προσκυνητή

 

«Πώς μπορώ να προσευχηθώ σε τέτοια κατάσταση που βρίσκομαι όταν δεν έχω δύναμη, να κάνω ούτε  μια  μετάνοια, ούτε  μιαν  υπόκλιση,  όταν  δεν ημπορώ  ούτε  το  σταυρό μου  να  κάνω  με  τα παράλυτα χέρια μου»; απήντησα με θλίψι και απογοήτευση. Εις αυτό, εκείνος μου είπε: «Πάντως καλόν είναι να προσπαθήσεις να προσεύχεσαι έστω κι αν είσαι ξαπλωμένος», περισσότερα δεν μου είπε ούτε μου εξήγησε, πώς πρέπει να προσεύχομαι. Όταν έφυγε ο μοναχός αυτός, αισθανόμουν μάλλον απροθυμία ν' αρχίσω να σκέπτομαι για την προσευχή, την δύναμη και τα αποτελέσματά της, καθώς και να ξαναθυμηθώ πράγματα και θρησκευτικές διδασκαλίες που είχα ακούσει χρόνια πριν, όταν ήμουν ακόμη μαθητής. Σιγά - σιγά, όμως, συνήθισα κι άρχισα να αισθάνομαι ευχαρίστηση σε τέτοιες σκέψεις θρησκευτικές που άρχιζαν να θερμαίνουν την καρδιά μου. Συγχρόνως άρχισα να καταλαβαίνω κάποιαν ανακούφιση και κάποια καλυτέρευση στην υγεία μου. Άρχισα να κουνώ ολίγο τα χέρια μου κι η πρώτη μου δουλειά ήτο να πάρω το Ευαγγέλιο από κάτω απ' το μαξιλάρι μου και να το κρατώ στα χέρια μου, επειδή πίστευα στην θαυματουργική δύναμή του. Από τότε έταξα να μη το αποχωρισθώ  ποτέ.  Θυμόμουν  ότι  το  Ευαγγέλιο  σε  πολλά  μέρη  ομιλεί  για  την  προσευχή  και μπορώντας πια να το ξεφυλλίζω άρχισα να το μελετώ. Διαβάζοντάς το κάθε μέρα ήταν σαν να έπινα καθημερινά, δροσερό κι άφθονο νερό από την πιο εξαίρετη πηγή. Βρήκα σ’ αυτό πλήρες το σύστημα της ζωής, της σωτηρίας και της αληθινής εσωτερικής προσευχής. Σημείωσα όλα τα χωρία του θέματος της προσευχής και μετά άρχισα με μεγάλο ζήλο να μαθαίνω την θεία διδασκαλία και μ' όλη μου την δύναμη, αν και όχι χωρίς δυσκολίες, άρχισα να την εφαρμόζω.

Read More ->>

11. Οι περιπέτειες ενός Προσκυνητή

Εάν ήτο αδύνατον πράγμα η προσευχή κατά το διάστημα της εργασίας, ή κατά το διάστημα της συναναστροφής με άλλα πρόσωπα, δεν θα λαβαίναμε ανάλογες εντολές. Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος στην διδασκαλία του για την προσευχή μας ομιλεί ως εξής: "Κανείς δεν μπορεί να απαντήσει και να πει ότι είναι αδύνατο για έναν άνθρωπο απασχολημένο με διάφορες κοσμικές φροντίδες, που τον εμποδίζουν να πάει στην εκκλησία, να μην προσεύχεται πάντοτε. Παντού, οπουδήποτε κι αν είναι ο  άνθρωπος, ημπορεί να κάνει θυσιαστήριο Θεού το μυαλό του με την δύναμη της προσευχής. Έτσι ημπορεί κανείς να προσεύχεται στο εμπόριό του, στο ταξίδι του, στο κατάστημά του, στο εργαστήριό του. Παντού, σε κάθε μέρος είναι δυνατή η προσευχή και αλήθεια, όταν ο άνθρωπος με επιμέλεια παρακολουθεί τον εαυτόν του, τότε θα βρει κατάλληλες περιστάσεις για προσευχή και προ παντός όταν πεισθεί από το γεγονός ότι η προσευχή πρέπει να αποτελεί την κυριότερή του απασχόληση και πρέπει να έρχεται πρώτη, πριν από κάθε άλλο καθήκον. Εις αυτή την περίπτωση θα πρέπει να κανονίζει τις υποθέσεις του με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα. Εις τις αναγκαίες συνομιλίες του με συνανθρώπους του θα είναι σύντομος, θα έχει μια τάσι προς την σιωπή, θα  αποστρέφεται  τους  περιττούς  λόγους  και  δεν  θα  σκοτίζεται  από  τα  διάφορα  καθημερινά καθήκοντα  πάρα  πάνω  από  το  πρέπον,  τον  δε  χρόνο  που  κερδίζει  θα  τον χρησιμοποιεί  για  την σιωπηλή προσευχή. Σε ένα τέτοιο είδος ζωής, όλες οι ενέργειές του, με την δύναμη της επικλήσεως του ονόματος του Θεού, στεφανώνονται από επιτυχία και τελικά ο άνθρωπος θα εξασκεί τον εαυτόν του στην αδιάσπαστη επίκληση του ονόματος του Ιησού Χριστού, θα μάθει ακόμη από πείρα ότι η συχνότητα της προσευχής, ο απλός αυτός τρόπος της σωτηρίας, είναι κατορθωτός για την θέληση του ανθρώπου επειδή ο καθένας ημπορεί να προσεύχεται πάντοτε, σε κάθε περίσταση, σε κάθε τόπο κι είναι εύκολο να προχωρήσει από την συχνή, προφορική προσευχή, στην νοερά προσευχή της καρδιάς, η οποία ανοίγει διάπλατα την Βασιλεία του Θεού μέσα μας".

Read More ->>

12. Οι περιπέτειες ενός Προσκυνητή

14. Οι περιπέτειες ενός Προσκυνητή

Προσκυνητής: Ο αγαπητός μου φίλος, ο καθηγητής και εγώ, δεν μπορέσαμε να αντισταθούμε στην επιθυμία να ξεκινήσουμε σήμερα για το ταξίδι μας. Πριν, λοιπόν, αναχωρήσουμε, θέλουμε να σας χαιρετήσουμε και να σας παρακαλέσουμε για τις προσευχές σας να μη μας ξεχνάτε σ' αυτές.

Καθηγητής: Βεβαίως, η φιλία μας μαζί σας σήμανε πολλά για μας και αποτέλεσμα αυτής ήταν η αποχαιρετιστήριος συνομιλία για τα πνευματικά ζητήματα, τα οποία τόσο μας χαροποίησαν εδώ στο σπίτι σας, μαζί με την συντροφιά των φίλων σας.

»Θα τα θυμόμαστε όλα αυτά πάντοτε και θα τα έχουμε στην καρδιά μας, σαν υποθήκη χριστιανικής αγάπης, στην μακρινή χώρα προς την οποία κατευθυνόμαστε.

Πνευματικός: Ευχαριστώ γιατί με θυμηθήκατε. Είναι δε μαζί με τα άλλα, επιπλέον και μια ιδιαίτερη ευκαιρία η άφιξή σας εδώ, γιατί υπάρχουν δυο ταξιδιώτες κοντά μου, ένας Μολδαβός μοναχός και ένας ερημίτης, ο οποίος έχει ζήσει σε σιωπή είκοσι πέντε ολόκληρα χρόνια σε ένα δάσος. Θέλουν να σας δουν, τους έχω δε καλέσει ήδη να έλθουν στην παρέα μας. Νάτοι, ήλθαν κιόλας.

Προσκυνητής: Ω! Πόσον ευλογημένη είναι η ζωή της μοναξιάς και πόσο κατάλληλη για να φέρνει την ψυχή σε αδιάσπαστη επαφή με τον Θεό! Το δάσος της σιωπής είναι σαν ένας Κήπος της Εδέμ στον οποίον το γλυκύτατο δένδρο της ζωής θάλλει, ριζωμένο στην γεμάτη προσευχή καρδιά του ερημίτη. Εάν μπορούσα να εξασφαλίσω την στοιχειώδη τροφή μου, τίποτε δεν θα ήτο δυνατόν να με κρατήσει από την ζωή της οσιότητας στην ερημιά.

Read More ->>

1. Προσκύνημα στο Άγιον Όρος

Περιεχόμενα

Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΨΑΛΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ΣΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ        4

Η ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΣΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ           10

ΟΜΙΛΙΕΣ       13

Η Σπουδαιότητα του Αγιορειτικού Μοναχισμού για την ζωή της Εκκλησίας            17

Μοναχική Αναχώρησις και Μαρτυρία στο Άγιον Όρος των Δυσμών του Εικοστού Αιώνος            21

Η αναχώρησις στο Άγιον Όρος σήμερα         22

Η μοναχική μαρτυρία  24

Η μαρτυρία του Αγίου Όρους σήμερα           24

Μοναχικός βίος, Οίκος Θεού και Πύλη του Ουρανού            26

Β. ΔΕΝΔΡΟΝ (Μοναχική πολιτεία)   26

Γ. ΚΟΡΜΟΣ (Αγιορείτικη πολιτεία)  29

Δ. ΒΛΑΣΤΟΣ (Σιμωνόπετρα) 30

Ε. ΦΥΤΕΥΜΑ ΚΥΡΙΟΥ ΕΙΣ ΔΟΞΑΝ (Γέροντας)  33

ΣΤ. Η ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ (Αντί επιλόγου)           34

Η Παραβολή του Ασώτου Υιού         35

Η ανταρσία του νεώτερου υιού και η διαγωγή του πατέρα     36

Το ψεύτικο χάνεται, μας εγκαταλείπει            37

Το αληθινό μένει, μας σώζει  38

Συνάντηση νεώτερου υιού με τον πατέρα       38

Επιστροφή που σε ελευθερώνει         40

Επιστροφή που σε πνίγει        41

Χαρακτηριστικά του πρεσβύτερου υιού         43

Αντιπαραβολή των δύο υιών  44

Χαρακτηριστικά του Πατέρα  45

Η παραβολή και εμείς 46

Εμείς ως πατέρες πνευματικοί            47

Λόγιοι κι ενάρετοι Αγιορείτες των τελευταίων χρόνων         49

Read More ->>

2. Ομιλίες

Άγιον Όρος και Ευρωπαϊκή Κοινότης

Οι πολυπληθείς αρχαίες Μοναστικές Κοινότητες της Αιγύπτου, Παλαιστίνης, Συρίας, Μικράς Ασίας, Κωνσταντινουπόλεως δεν υπάρχουν πια σήμερα επί της γης. Οι βαρβαρικές επιδρομές τις εξαφάνισαν. Μόνο στο Άγιον ʹΟρος του Άθω σώζεται η αρχαία μοναχική παράδοσις και κοινότης σε αδιάκοπη συνέχεια χιλίων και πλέον ετών.

Είναι λοιπόν απολύτως δικαιολογημένο το ενδιαφέρον για την Μοναστική Πολιτεία του Αγίου Όρους όχι μόνο των Ελλήνων και Ορθόδοξων Χριστιανών αλλά και κάθε ανθρώπου που έχει κάποια πνευματικά ενδιαφέροντα και ανησυχίες.

Καρπός του ενδιαφέροντος αυτού είναι και το συνέδριο αυτό.

Πολλά ημπορούν να λεχθούν για την ιστορία του Αγίου Όρους, την τέχνη, την πνευματική ζωή. Πολλά επίσης έχουν γραφή γύρω από τα θέματα αυτά στην διεθνή βιβλιογραφία. Κατά βάθος όμως η ζωή του Αγίου Όρους είναι ένα Μυστήριο που είναι πέρα από κάθε περιγραφή. Πρέπει να διανοιχθούν οι οφθαλμοί μας για να ιδούμε το Μυστήριο. Πρέπει να μυηθούμε στο Μυστήριο. Η μύησις δεν είναι καρπός λογικής μόνο κατανοήσεως. Είναι υπόθεσις πνευματικής αναβάσεως. Εκεί που ο άνθρωπος αναβαίνει και ο Θεός καταβαίνει, εκεί που γίνεται η συνάντησις, εκεί τελεσιουργείται το Μυστήριο. Αυτό το Μυστήριο είναι που κάνει τον Άθω όχι απλώς Όρος, αλλά Άγιον Όρος.

Read More ->>

3. Η Συγκομιδή - Αντί Επιλόγου

Ο ταξιδιώτης τρέχει εις θάλασσα, γην και αέρα δια να τακτοποιήσει τας υποθέσεις του και να ησυχάση πλέον εις το σπίτι του, συγκομίζων τους πόνους του, τας ευκαιρίας, τας λύπας, την χαράν και προπάντων, τους θησαυρούς ‐καρπούς που συνοίθρησε. Ο εργάτης, ο γεωργός, ο επιστήμων παλαίουν εις την ζωήν δια να δημιουργήσουν τον «βίον» αυτών, να συντάξουν την οικογένειά τους, να απολαύσουν τα αγαθά και να αποκαταστατήσουν τα

τέκνα τους. Το ίδιο συμβαίνει και με κάθε πατέρα, πολύ δε περισσότερον με τον πνευματικόν πατέρα και τον πνευματικόν αμητόν. Τα σπαρτά και οι θησαυροί είναι τα παιδιά του. Και τα παιδιά είναι η ζωή του πατέρα.

Μέχρι τώρα ωμιλούσαμεν δια τα αντίτυπα του ουρανού. Τώρα θέλομεν αυτόν τον ουρανόν,

όπου πάντες οι δίκαιοι αναπαύονται. Και ο ουρανός δεν μένει...εις τον ουρανόν! Η Εκκλησία αναβαίνει και κατεβαίνει προς ημάς ως οθόνη πεπληρωμένη εκ των τέκνων του Θεού.

Η αναστροφή των μοναχών είναι τόσον οικεία με τον Θεόν, διότι αφετηριακώς έχει δύο σταθερούς πόθους: να ζώμεν ομοθυμάδον, συνεχίζοντες την αποστολικήν κοινότητα όσον υπάρχομεν∙ και να έχωμεν ως πρότυπον του βίου την εν τω προσώπω μας τελείωσιν των αγίων μαρτύρων, παρατεινόμενην και αυτήν εις τους αιώνας.

Read More ->>

4. Αρχιτεκτονική

Μιλτιάδης Δ. Πολυβίου

Εισαγωγή

Η ξεχωριστή σημασία της αρχιτεκτονικής του Αγίου Όρους είναι προφανής για όποιον συνειδητοποιεί την ιδιαιτερότητα των συνθηκών διαμόρφωσής της. Η μακραίωνη ιστορία του εγγυάται την ύπαρξη σʹ αυτό μνημείων από τα μεσοβυζαντινά χρόνια ως τον αιώνα που διανύουμε, ενώ οι διαβαθμίσεις συγκρότησης της μοναστικής ζωής και η ποικιλομορφία των λειτουργιών της έχει ως φυσική συνέπεια τη μεγάλη ποικιλία των κτισμάτων του. Στη διατήρηση του μνημειακού αυτού πλούτου καθοριστικό στοιχείο υπήρξε ο συντηρητισμός της μοναστικής ζωής, η οποία παραμένει ουσιαστικώς ανεξέλικτη.

Τα κτίσματα του Αγίου Όρους συγκροτούνται στις εξής κατηγορίες καθιδρυμάτων:

 

α) Στις είκοσι μονές, που αποτελούν μεγάλα οχυρωμένα συγκροτήματα, τα οποία

συμπληρώνονται από έναν αριθμό βοηθητικών κτιρίων (εργαστήρια, εργατόσπιτα, κ.λ.π.)

στον άμεσο περίγυρο τους.

Read More ->>

5. Στιγμές του Αθωνικού βίου

Αθανάσιος Α. Χύτας

Άγιον Όρος, η χερσόνησος του Άθω, το Περιβόλι της Παναγίας. Λέξεις ανυπότακτες σε ορισμούς, ωστόσο ενδεικτικές ενός τόπου και τρόπου ζωής.

Το ταξίδι ενός προσκυνητή ή απλώς ενός περίεργου διαβάτη παίρνει διαστάσεις συχνά ανύποπτες, καθώς το απρόσμενα θεϊκό συναπαντάται στις απροσδιόριστες ατραπούς του Πνεύματος που με ανεκλάλητους στεναγμούς επιθυμεί να μας γνωρίσει την αγάπη του Πατρός.

Το πλοιάριο σαλπάρει από την Ουρανούπολη, από την πλευρά του Σιγγιτικού και παραπλέει την όχθη της χερσονήσου. Αρσανάδες και μοναστήρια φαίνονται από την πλώρη. Δοχειαρίου, Ξενοφώντος, Παντελεήμονος, Ξηροποτάμου∙ αποβίβαση στη Δάφνη. Ο εκεί χώρος είναι η πρώτη αίσθηση της ειρήνης του αναχωρητή και της βοής του κοσμικού

σε μια συμπλοκή κίνησης εισόδου και εξόδου.

Read More ->>

6. Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας

ΤΑ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ

 

Η Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας βρίσκεται κτισμένη στη νοτιοανατολική πλευρά της χερσονήσου στην τοποθεσία Μελανά, περιοχή όπου διασώζονται σπαράγματα μνημείων που μας πάνε πίσω σε προχριστιανικά χρόνια.

Η Λαύρα κατέχει την πρώτη θέση στην ιστορία και ιεραρχία των μονών του Άθω, και ιδρυτής της είναι η σεβασμιώτερη μορφή μεταξύ των Αγιορειτών, ο άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης. Είναι το πρόσωπο που εισάγει στον μέχρι τότε σπηλαιώδη και ερημιτικό μοναχισμό τον κατεξοχήν μετέπειτα τρόπο μοναχικής ζωής, τον κοινοβιακό.

Με άδεια του αυτοκράτορα Ρωμανού του Β΄ ο Αθανάσιος ξεκινά τα έργα. Σύντομα, αυτοκράτορας ανακηρύσσεται ο φίλος του αγίου Νικηφόρος Φωκάς, ο οποίος και του συμπαραστέκεται πολύτροπα. Αρχικά ανεγείρεται το Καθολικό και πολύ σύντομα πολλοί, αλλόγλωσσοι και αλλόφυλοι, επιφανείς και άσημοι, έρχονται να μονάσουν υπό την καθοδήγηση του αγίου. Την πολιτική υποστήριξης του Φωκά προς τον Αθανάσιο συνεχίζουν και οι διάδοχοί του Τσιμισκής και Βασίλειο Β΄ ο Βουλγαροκτόνος, παρά τις αντιδράσεις και κατηγορίες που κάποιοι έσπευσαν να κομίσουν κατά του αγίου Αθανασίου.

Read More ->>

7. Ιερά Μονή Ιβήρων

Η Ιερά Μονή Ιβήρων ιδρύθηκε προς το τέλος του 10ου αιώνα από τον άγιο Ιωάννη τον Ίβηρα λίγο μετά την ίδρυση της Μεγίστης Λαύρας και της Βατοπαιδίου. Ο άγιος Ιωάννης μόνασε κοντά στον άγιο Αθανάσιο και σύντομα ήλθαν και άλλοι Ίβηρες. Ανάμεσά τους ήταν και ο γυναικάδελφός του Ιωάννης Τορνίκιος. Ο Ιωάννης Τορνίκιος ως μοναχός κλήθηκε από τον αυτοκράτορα του Βυζαντίου Βασίλειο Β΄ και μαζί κετέστειλαν την ανταρσία του στρατηγού Βάρδα του Σκληρού. Από τα λάφυρα και τις αυτοκρατορικές δωρεές διευρύνθηκε η παλαιότερη μονή του Κλήμεντος και δημιουργήθηκε η μονή των Ιβήρων. Ο άγιος Ιωάννης και ο κατά σάρκα γιος του άγιος Ευθύμιος ‐συνκτίτορας της μονής και μετέπειτα ηγούμενος‐, αναδείχθηκαν σε φωτιστές των Ιβηριτών.

Στην Ιβήρων από νωρίς προστέθηκαν άλλα μικρότερα μονύδρια, όπως του Λεοντίου στη Θεσσαλονίκη, του Ιωάννη Κολοβού στην Ιερισσό, του αγίου Σάββα του Χάλδου και του Κάσπακος. Τον 14ο αιώνα υπέστη καταστροφές από πειρατές Καταλανούς και ενωτικούς της Δύσης. Η μονή ωστόσο θα ορθοποδήσει με την αμέριστη συμπαράσταση των Παλαιολόγων και των ηγεμόνων της Σερβίας και της Γεωργίας. Στις δύσκολες στιγμές του16ου αιώνα διάφοροι Γεωργιανοί ηγεμόνες ευεργέτησαν τη μονή και την έβγαλαν από τα οικονομικά της αδιέξοδα.

Read More ->>

8. Ιερά Μονή Ξηροποτάμου

Η Ιερά Μονή Ξηροποτάμου, κλασικό δείγμα αγιορειτικής αρχιτεκτονικής, γεωγραφικά εντοπίζεται περίπου στο μέσο της χερσονήσου του Άθω σε θέση περίβλεπτη, και σε ύψος

200 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας.

Αποτελεί ένα από τα αρχαιότερα μοναστήρια, αλλά η πρώιμη ιστορία του παραμένει ασαφής όσον αφορά στον ακριβή χρόνο ίδρυσής του και τον κτίτορα του μοναστηριού. Η προφορική παράδοση θέλει ιδρυτή της μονής την αυτοκράτειρα Πουλχερία που ζει τον 5ο αιώνα, ενώ σύμφωνα με άλλη πηγή ιδρυτές θεωρούνται οι αυτοκράτορες Κωνσταντίνος Ζ΄ ο Πορφυρογέννητος και ο Ρωμανός Α΄ ο Λεκαπηνός κατά τον 10ο αιώνα. Σε χειρόγραφα και διάφορα έγγραφα υπάρχει μια ασάφεια όσον αφορά στο όνομα της μονής και την προσωπικότητα του οσίου Παύλου που είναι πιθανότατα ο κύριος κτίτορας της μονής. Πρόκειται μάλλον για κάποιον ασκητή μοναχό ο οποίος έχαιρε μεγάλης εκτίμησης στον Άθω, υπήρξε σύγχρονος του αγίου Αθανασίου και με βάση την προφορική παράδοση ταυτίζεται με τον γιο του Μιχαήλ Α΄ του Ραγκαβέ.

Read More ->>

9. Ιερά Μονή Φιλοθέου

Η Ιερά Μονή Φιλοθέου είναι χτισμένη σε καστανόφυτο οροπέδιο της ΒΑ πλευράς της χερσονήσου, κοντά στο αρχαίο Ασκληπιείο. Ιδρύθηκε από τον όσιο Φιλόθεο, σύγχρονο του αγίου Αθανασίου του Αθωνίτου περί το τέλος του 10ου αιώνα.

Από τους βυζαντινούς αυτοκράτορες που πρόσφεραν δωρεές στη μονή ξεχωρίζουν οι

Νικηφόρος Βοτανειάτης τον 11ο αιώνα, Ανδρόνικος Β΄ και Γ΄ και ο Ιωάννης Ε΄ στα τέλη του

13ου και στη διάρκεια του 14ου αιώνα. Από τους Σέρβους ηγεμόνες διακρίνεται ο Στέφανος

Δουσάν (1346) που πρόσφερε έμψυχο υλικό για την επάνδρωση της μονής. Στα μέσα του

14ου αιώνα στη Φιλοθέου μόνασε και ο άγιος Θεοδόσιος μετέπειτα μητροπολίτης Τραπεζούντας, αυτάδελφος του οσίου Διονυσίου, κτίτορα της ομώνυμης μονής. Κατά τα πρώιμα χρόνια της τουρκοκρατίας, αρχές του 16ου αιώνα, η παρουσία του ηγουμένου Διονυσίου, γνωστού ως οσίου Διονυσίου του εν Ολύμπω, μετέφερε τη μονή από το ιδιόρρυθμο στο κοινοβιακό σύστημα. Όμως η αντίδραση βουλγαρόφωνων μοναχών τον ανάγκασε να εγκαταλείψει τη μονή. Στα μέσα περίπου του 17ου αιώνα οι τσάροι της Ρωσίας έδωσαν άδεια στους μοναχούς κάθε επτά χρόνια να περιέρχονται για εράνους. Την πολιτική υποστήριξης των μονών ακολούθησαν και Έλληνες ηγεμόνες των παραδουνάβιων χωρών. Ο Γρηγόριος Γκίκας υπήρξε ένας από τους πολύ γνωστούς ευεργέτες της μονής.

Read More ->>