Αγιος Λουκάς Αρχιεπίσκοπος Συμφερουπόλεως και Κριμαίας

«Αγάπησα το μαρτύριο...»
ΑΙΊΟΣ ΛΟΥΚΑΣ (ΒΟΪΝΟ-ΓΙΑΣΕΝΕΤΣΚΙ)
ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΣΥΜΦΕΡΟΥΠΟΛΕΩΕ ΚΑΙ ΚΡΙΜΑΙΑΣ
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΤΟΠΟΓΡΑΦ1ΚΗΣ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ 1877 - 1961

«Αγάπησα το μαρτύριο, το οποίο τόσο παράξενα καθαρίζει την ψυχή»

Η ζωή αυτού του μεγάλου Αγίου μας έχει να μας διδάξει στην πράξη πολλά για την εν Χριστώ ζωή. Επίσης είναι σημαντικάτατο το άτι μέσα απά την ζωντανή μαρτυρία του βίου του δίδεται ηχηρή απάντηση σε δύο πολυσυζητημένες απάψεις. Πρώτον, η διπλή ιδιάτητά του- σπουδαίου ιατρού και επισκάπου- καταρρίπτει την θέση που θέλει την επιστήμη αντικρουάμενη με την θρησκεία. Δεύτερον, τα άδικα φρικτά μαρτύρια που υπέστη και η αδιάντροπη απαξίωση αυτού του σπουδαίου επιστήμονα- που οι ανακαλύψεις του, οι μελέτες του και οι προοδευτικές του πρακτικές- σε σημείο να θεωρείται «πολίτης δευτέρας κατηγορίας», ξεσκεπάζουν την θηριωδία των αθεϊστικών ολοκληρωτικών καθεστώτων. Ο βίος του Αγίου Λουκά οφείλει να μελετηθεί άχι μάνον θρησκευτικά και ιατρικά- άπως ήδη γίνεται-αλλά επίσης κοινωνικά, πολιτικά και ιστορικά. Έχει να δώσει πολλές απαντήσεις στην αμάθεια και στην προπαγάνδα.

Αν κανείς βρεθεί στο Άγιον Όρος ή και σε άλλες παλιές εκκλησίες θα παρατηρήσει ότι πολλές από τις εκκλησίες είναι βαμμένες με κόκκινο χρώμα. Και αν ρωτήσει τους μοναχούς θα του πουν πως το κόκκινο αυτό χρώμα συμβολίζει το αίμα του Χριστού και των Αγίων Του. Θέλει να θυμίζει πως αν οι διάφορες θρησκείες ή ιδεολογίες διαδόθηκαν με την προπαγάνδα, τη βία, την καταπίεση, η Εκκλησία του Χριστού κέρδισε τις καρδιές των ανθρώπων με την αδυναμία, το αίμα του Χριστού και των Αγίων, το μαρτύριο και την μαρτυρία. Δεν υπάρχει Ορθόδοξη Εκκλησία που να μην έζησε το δικό της μαρτύριο. Αλλά ούτε και υπήρξε Άγιος που να μην πέρασε από το δικό του καμίνι των θλίψεων, των πειρασμών, του μαρτυρίου.

Read More ->>

Σπουδές στην Ιατρική

Αγιος Λουκάς Αρχιεπίσκοπος
Συμφερουπόλεως και Κριμαίας

Σπουδές στην Ιατρική

Το 1898 ξεκινάει τις σπουδές του στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Κιέβου, που φημιζόταν για το άριστο επίπεδο των σπουδών του. Ήδη από τα πρώτα χρόνια το ενδιαφέρον του στράφηκε στην ανατομία.

Τελείωσε αριστούχος τις σπουδές του με την ειδικότητα του χειρουργού. Αμέσως άρχισε να χειρουργεί, κυρίως οφθαλμολογικές παθήσεις. Τότε ήταν πολύ διαδεδομένο το τράχωμα, μια φοβερή αρρώστια των οφθαλμών και πολλοί άνθρωποι τυφλώνονταν. Ο νεαρός τότε γιατρός εφάρμοζε μια δύσκολη μέθοδο, την χειλεοπλαστική και έδωσε το φώς σε χιλιάδες ανθρώπους

Πριν προλάβει να εργαστεί στην επαρχία, ξέσπασε τότε ο Ρωσοϊαπωνικός πόλεμος και ο Βαλεντίνος προσφέρθηκε να υπηρετήσει ως εθελοντής με το τάγμα του Ερυθρού Σταυρού. Μαζί με άλλους γιατρούς αναχώρησαν με τρένο για την Άπω Ανατολή. Το ταξίδι κράτησε ένα μήνα. Εγκαταστάθηκαν στην πόλη Τσιτά και ο ίδιος παρότι νέος, ανέλαβε την διεύθυνση ενός χειρουργικού τμήματος του στρατιωτικού νοσοκομείου. Χειρουργούσε τους τραυματίες στρατιώτες και έκανε από τις πιο άπλες ως και τις πιο σοβαρές επεμβάσεις με απίστευτη ευκολία.

Read More ->>

Γιατρέ πρέπει νά γίνετε Ιερέας

Αγιος Λουκάς Αρχιεπίσκοπος
Συμφερουπόλεως και Κριμαίας
Γιατρέ πρέπει νά γίνετε Ιερέας

Εκτός από την επιστημονική του κατάρτιση, διακρινόταν και για την βαθειά του πίστη στον Θεό. Μέσα στο χειρουργείο επικαλείτο την βοήθεια του.

Στον τοίχο είχε κρεμασμένη την εικόνα του Χριστού και της Παναγίας και μπροστά ένα καντήλι. Το άναβε, προσευχόταν λίγα λεπτά κι έπειτα με τις γάζες και με το ιώδιο σχημάτιζε το σταυρό στο σώμα του ασθενούς, εκεί που θα γινόταν η εγχείρηση. Μόνον τότε ξεκινούσε την επέμβαση. Αν και πάντα ο Άγιος Λουκάς ήταν κοντά στην εκκλησία, την εποχή αυτή συμμετέχει πιο ενεργά στην εκκλησιαστική ζωή της Τασκένδης. Αυτό έδινε ιδιαίτερη χαρά στους πιστούς. Κάποια μέρα έγινε  στο Μητροπολιτικό ναό ένα κληρικολαϊκό δικαστήριο με σκοπό να δικαστεί και να διωχθεί ο αρχιεπίσκοπος Τασκένδης Ιννοκέντιος. Στο δικαστήριο κλήθηκε και ο γιατρός τότε, Βαλεντίνος, ο οποίος με σθένος υπερασπίστηκε τον Αρχιεπίσκοπο. Ο Αρχιεπίσκοπος Ιννοκέντιος αθωώθηκε και συγκινήθηκε ιδιαίτερα από τη στάση του γιατρού. Όταν τελείωσε η συνεδρίαση ο Αρχιεπίσκοπος περίμενε τον γιατρό στην πόρτα, περπάτησαν δυο τρεις φορές γύρω από το ναό, ευχαριστώντας τον για την υπεράσπιση. Και ξαφνικά ο Αρχιεπίσκοπος σταμάτησε, κοίταξε στα μάτια τον γιατρό και του είπε:

Read More ->>

Εξορία στη Σιβηρία

Αγιος Λουκάς Αρχιεπίσκοπος 
Συμφερουπόλεως και Κριμαίας
Εξορία στη Σιβηρία

Μετά από ένα μήνα έφτασαν στην καρδιά της Σιβηρίας, στην πόλη Κρασνογιάρσκ. Έπειτα τον εξόρισαν στην πόλη Γενισέισκ, 430 χιλιόμετρα βορειότερα. Το ταξίδι έγινε στα σκοτεινά αμπάρια ενός πλοίου, που σήμερα είναι μουσείο. Στα μέσα του χειμώνα έφτασε στο Γενισέισκ. Το κατάλυμα του ήταν πιο ανθρώπινο. Ένα δωμάτιο στο σπίτι κάποιου εύπορου κατοίκου. Μαζί του ήταν και δύο ακόμη ιερείς. Το σπίτι μετατράπηκε σε εκκλησάκι και ιατρείο όπου δεχόταν τους ασθενείς.

Λίγο μετά ζήτησε εργασία στο νοσοκομείο του Γενισέισκ. Οι γιατροί εξεπλάγησαν αλλά και χάρηκαν που θα είχαν ανάμεσα τους έναν διάσημο χειρουργό. Του έδωσαν την άδεια και άρχισε να χειρουργεί. Οι ανάγκες κι εδώ ήταν πολλές. Οι λίστες αναμονής έφταναν τους δύο μήνες. Το 1924 επεχείρησε μία πρωτοποριακή και δυσκολότατη εγχείρηση. Του έφεραν έναν άνδρα με βαριά νεφρική ανεπάρκεια και ο Άγιος Λουκάς επεχείρησε με επιτυχία την πρώτη στον κόσμο μεταμόσχευση νεφρού από ζώο σε άνθρωπο.

Σαν επιβράβευση οι τοπικές αρχές τον διώχνουν μακριά, σ' ένα ξεχασμένο χωριό, την Χάγια, η οποία είχε μόλις οκτώ σπίτια και ήταν αποκλεισμένη από τα χιονιά. Παρ' όλες τις δυσκολίες και στο μέρος αυτό με τα ελάχιστα μέσα που διέθετε δεν σταμάτησε να χειρουργεί. Χειρούργησε μεταξύ άλλων επιτυχέστατα κι έναν ασθενή από καταρράκτη. Να σημειώσουμε ότι τα εργαλεία τα αποστείρωνε στο ...σαμοβάρι.

Read More ->>

Στή φυλακή

Αγιος Λουκάς Αρχιεπίσκοπος 
Συμφερουπόλεως και Κριμαίας
Στή φυλακή

Το 1933 εκδόθηκε το περίφημο βιβλίο του, «Δοκίμια για τη χειρουργική των πυογόνων λοιμώξεων» και υπέγραψε, «Επίσκοπος Λουκάς». Το βιβλίο αυτό έγινε δεκτό με ενθουσιασμό και γνώρισε αλλεπάλληλες εκδόσεις. Ο καθηγητής Πολιανώφ δήλωσε τότε: «Δεν υπάρχει στη χώρα μας άλλο παράμοιο βιβλίο με τάσες γνώσεις χειρουργικής και με τάση αγάπη για τον άνθρωπο». Από το 1933 ως το 1937 παρέμενε στην Τασκένδη. Ζει ήσυχες οικογενειακές στιγμές με τα παιδιά του, που τόσο τα είχε στερηθεί. Εργάζεται κυρίως στην επιστημονική έρευνα, η οποία τον έχει συνεπάρει. Θέλει να ανακαλύψει με κάθε λεπτομέρεια το μηχανισμό του πύου. Γράφει στο γιο του: «Κάνω συγκλονιστικές ανακαλύψεις. Εργάζομαι ασταμάτητα. Θέλω να γράψω πολλά. Φοβάμαι ότι δε θα προλάβω. Βρίσκομαι στο ζενίθ της ηλικίας μου. Πρέπει να προλάβω...».

Βρισκόταν ένα βήμα πριν να ανακαλύψει την πενικιλίνη. Δεν πρόλαβε... Η περίοδος του '30 είναι η εποχή της παντοδυναμίας του Στάλιν. Το αρχιπέλαγος γκουλάγκ βρισκόταν στο ζενίθ. Εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονταν στα στρατόπεδα και δούλευαν στα καταναγκαστικά έργα. Στο Μπελομόρ-κανάλ δούλευαν πάνω από 300.000 άνθρωποι για να ανοίξουν μια διώρυγα 280 χιλιομέτρων, σκάβοντας με πρωτόγονα μέσα σε έδαφος από γρανίτη. Τουλάχιστον 100.000 πέθαναν ενώ άλλοι σακατεύτηκαν. Το 1936 η τρομοκρατία είχε φτάσει στα ύψη. Στη Μόσχα γίνονταν οι περίφημες δίκες της Μόσχας, όπου εξοντώνονταν οι πρωτεργάτες της επανάστασης. Οι συλλήψεις αθώων πολιτών είχαν πάρει τη μορφή επιδημίας. Και βέβαια ο επίσκοπος Λουκάς θεωρείται ύποπτος. Ενα βράδυ του 1937 μπήκαν στο σπίτι του οι κομισάριοι και τον συνέλαβαν. Απ' έξω περίμενε ο μαύρος κόρακας που τον οδήγησε στις φυλακές Τασκένδης. Η κατηγορίες ήταν ότι ως γιατρός σκότωνε τους ανθρώπους, ότι ετοίμαζε αντεπανάσταση και σχέδιο δολοφονίας κατά του Στάλιν. Συνελήφθησαν και πολλοί συνεργάτες του, οι οποίοι υπέκυψαν στα βασανιστήρια και κατέθεσαν εναντίον του. Ο ίδιος για να αναγκαστεί να υπογράψει, υπεβλήθη στη φοβερή, βασανιστική αλυσιδωτή ανάκριση. Στημένος σε μια καρέκλα κάτω από το φως δυνατού προβολέα, τον ανέκριναν ασταμάτητα νύχτα-μέρα, διαφορετικοί ανακριτές επί 13 μερόνυχτα.

Read More ->>

Στή Κριμαία

Στή Κριμαία
Αγιος Λουκάς Αρχιεπίσκοπος 
Συμφερουπόλεως και Κριμαίας

Η Κριμαία είναι μια όμορφη περιοχή με έντονο ελληνικό χρώμα, αλλά πολύπαθη. Οι καταστροφές που άφησε ο πόλεμος ήταν κι εδώ πάρα πολλές.

Η εκκλησία διαλυμένη. Και ο άγιος Λουκάς θα κάνει τιτάνιους αγώνες για να την ανασυγκροτήσει. Στην προσπάθειά του αυτή θα συναντήσει την αντίδραση των αρχών που συνεχώς τον δυσκολεύουν και τον υπονομεύουν. Οι φτωχοί είναι πάρα πολλοί και στο σπίτι του οργανώνει συσσίτιο. Πολλές φορές μένει νηστικός για να μην στερήσει το φαγητό από κάποιον φτωχό. Κι εδώ τον καλούν σε συνέδρια, ή να παραδώσει μαθήματα στην Ιατρική Σχολή. Μερικές φορές οι αρχές απαιτούσαν να μην παρουσιάζεται με το ράσο του. Ο ίδιος δεν δέχεται και κάποια συνέδρια ματαιώθηκαν.

Η καθημερινή του ζωή ήταν πλήρης. Ξυπνούσε πολύ πρωί και έκανε την ακολουθία του για 2-3 ώρες. Έπειτα διάβαζε ένα απόσπασμα από την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη. Ακολούθως πήγαινε στο γραφείο του και ασχολείτο με τις υποθέσεις της Αρχιεπισκοπής. Το απόγευμα δεχόταν τους ασθενείς πάντα δωρεάν.

Read More ->>

«Μακαρία ή όδός ή πορεύη σήμερον.»

Αγιος Λουκάς Αρχιεπίσκοπος
Συμφερουπόλεως και Κριμαίας
«Μακαρία ή όδός ή πορεύη σήμερον.»

Μπροστά στο φέρετρο του ξεσπούσαν σε καυτά δάκρυα και φώναζαν:

«Έφυγε ο πατέρας μας, ο άγιός μας» και διηγούνταν τις ευεργεσίες και τα θαύματά του».

«Μακαρία ή όδός ή πορεύη σήμερον.

Ολος  αυτός ο λαός ήθελε να κάνει μια μεγαλοπρεπή κηδεία και να μεταφέρει το σκήνωμά του μέσα από τον κεντρικό δρόμο της Συμφερούπολης. Όμως την ημέρα της κηδείας ήλθε επείγον τηλεγράφημα από τη Μόσχα που απαγόρευε την εκφορά του νεκρού από τους κεντρικούς δρόμους.

Οσοι  ήθελαν να συμμετάσχουν θα έπρεπε να μπουν σε λεωφορεία δωρεάν και να πάνε από περιφερειακούς δρόμους μέχρι το κοιμητήριο. Απαγόρευε δε οποιαδήποτε ψαλμωδία. Μέσα σε τρία λεπτά όλα θα έπρεπε να τελειώσουν και ο νεκρός θα έπρεπε να βρίσκεται στον τάφο.

Την κηδεία παρακολουθούσαν πολλοί αστυνομικοί για να εφαρμοστεί η διαταγή. Όμως μετά τη νεκρώσιμη ακολουθία ο κόσμος επαναστάτησε. Ακολούθησαν μάχες και διαπληκτισμοί με τους αστυνομικούς. Κάποια στιγμή ο δρόμος άνοιξε και η νεκροφόρα πήγε να φύγει. Κάποιες γυναίκες έσπασαν τον κλοιό, γαντζώθηκαν στο αυτοκίνητο, ενώ τρεις ηρωικές γυναίκες έπεσαν στις ρόδες του αυτοκινήτου και το ακινητοποίησαν φωνάζοντας: «Μόνο πάνω από τα πτώματά μας θα πάτε απ' εκεί που θέλετε».

Read More ->>

Κυριακὴ τοῦ Λουκᾶ ΙΕ. Ὁμιλία εἰς τὸν Ζακχαῖον τὸν Τελώνην.

Κυριακὴ τοῦ Λουκᾶ ΙΕ. Ὁμιλία εἰς τὸν Ζακχαῖον τὸν Τελώνην.
Ἁγίου Ἰωάννου Χρυσοστόμου

Ὅσοι ἐπιθυμοῦν τὰ καλά, δέ διαφέρουν ἀπὸ τοὺς διψασμένους, ἀγαπητοί. Ὅσο δὲ βρίσκουν αὐτὸ ποὺ   ζητοῦνε, τόσο ἀνάβει ἡ δίψα τους γιὰ ὅ,τι ποθοῦν.  Καὶ τὴ νύχτα ὀνειρεύονται σὰ διψασμένοι τίς πηγές τῶν πόθων τους.  Κι ὅταν ξημερώση πηγαίνοντας ἀπό τόπο σέ τόπο, μέ ἀεικίνητα μάτια βλέποντας γύρω, ἀναζητοῦν αὐτά πού ποθεῖ ἡ καρδιά τους. Κι ὅπως ὁδοιπόροι, πού σέ ὥρα μεσημεριοῦ διασχίζουν ἄνυδρο τόπο, ἀναγκασμένοι ἀπὸ τὴ δίψα βλέπουν γύρω τους πηγές·  καὶ πολλὲς φορὲς θὰ τοὺς δῆς ν’ ἀνεβαίνουν καὶ βουνὰ ὅπου ὑπάρχει πηγή· κι ὅταν ἀπό μακριὰ τὴ δοῦν, χαίρονται καὶ συνεχίζουν τὴν πορεία τους πρὸς αὐτὴ μέ βιάση· ἔπειτα φθάνουν στὴν πηγὴ καὶ σβήνουν μὲ τὸ νερὸ τὴ δίψα τους· τέτοιοι εἶναι κι οἱ φίλοι τοῦ Χριστοῦ. Τὴν ἡμέρα ἀναζητοῦν τὸν ποθητό τους Χριστὸ μὲ καλά ἔργα καὶ τὴ νύχτα εἶναι κοντά του μὲ τὴν προσευχή κι ὅταν κοιμοῦνται βλέπουν στὸ ὄνειρό τους ὅτι περπατοῦν μαζί του.

 Ὅταν στὰ ὁράματά τους τὸν ἰδοῦν ἀπὸ μακριά χαίρονται κι ἀναγαλλιάζουν καθὼς οἱ διψασμένοι, ὅταν βροῦν τὶς πηγὲς ποὺ ποθοῦν.  Κι ὅταν ξυπνήσουν θέλουν νά ξανακοιμηθοῦν, γιὰ ν’ ἀντικρύσουν στὸν ὕπνο τους τὴν ἴδια πάλι ὁπτασία. Τέτοιος καὶ ὁ Ζακχαῖος ποὺ διαβάσαμε πρὶν ἀπὸ λίγο στὸ Εὐαγγέλιο. Δῆτε τον ποὺ τρέχει καὶ ὁ θεῖος πόθος τὸν πυρπολεῖ· σκαρφαλώνει στὸ δένδρο καὶ ψάχνει γύρω τὸν Ἰησοῦ, γιὰ νὰ δῆ τὴ ζωοδότρα πηγή.  Κι ὅταν ὁ Ζακχαῖος ἀντίκρυσε τὸν Κύριο, ξεκούρασε τὴν ὅραση του, περισσότερο ὅμως ἀναρρίπισε τὸν πόθο στὴν καρδιά του· «Μπῆκε λοιπόν ὁ Ἰησοῦς στὴν Ἱεριχὼ καὶ περιπατοῦσε στὸν δρόμο.  Βρῆκε κάποιον λεγόμενο Ζακχαῖο. Ἦταν ἀρχιτελώνης καὶ πολὺ πλούσιος. Ἤθελε πολὺ νὰ ἰδῆ τὸν Ἰησοῦ ποὺ ἦταν νὰ περάση ἀπὸ κεῖ». Πρόσεξε, ἀγαπητέ μου, τόν πόθο τῆς ψυχῆς του. Δέν μποροῦσε ὅμως νὰ δῆ ἀπὸ τὸ πλῆθος, γιατὶ ἦταν μικρὸ τὸ ἀνάστημά του.  Τρέχει λοιπὸν μπροστά κι ἀνεβαίνει σὲ μιὰ μουριὰ γιὰ νὰ δῆ τὸν Ἰησοῦ, ποὺ ἦταν νὰ περάση ἀπὸ κεῖ. Ὁ Ζακχαῖος μὲ τὸ μικρὸ ἀνάστημα καὶ τὴν πολλὴ γνώση ζητοῦσε νὰ δῆ τὸν Χριστὸ, ἐπιθυμοῦσε νὰ δῆ τὸ θεὸ μέσα στοὺς ἀνθρώπους πού χάριζε τὸν οὐρανό, ἤθελε νὰ δῆ τὸ δημιουργὸ τῶν ἀγγέλων, νὰ δῆ νὰ βαδίζη μὲ βήματα ἀνθρώπου ὁ φωτοδότης τοῦ οὐρανοῦ, ὑπέργειου φωτός. Ζητοῦσε νὰ δῆ πῶς ὁ ἥλιος τῆς δικαιοσύνης καθισμένος στὸ νέφος πλημμύρισε μὲ φῶς τῶν πιστῶν τὰ ψυχικὰ μάτια.  Ζητοῦσε νὰ δῆ τὸ θεὸ Ἰησοῦ, τὸν ὡραῖο, τὸν ποθητὸ, τὸ γλυκύ, ποὺ μὲ τὄνομά του δηλώνει καὶ τὴν πράξη.  Νὰ δῆ τὸ πορφυρόμαλλο πρόβατο, ποὺ τὸ αἶμα του ἔγινε τὸ τίμημα τῆς οἰκουμένης καὶ τὸ μαλλί του ἔντυσε τοὺς γυμνοὺς ἀπὸ τὸν Ἀδὰμ ὡς τὸ τέλος. Ἐπιθυμοῦσε νὰ δῆ ὁ αἰχμάλωτος στρατιώτης τὸ βασιλιά του, τὸ πρόβατο τὸ βοσκό του, ὁ παραπλανημένος τὸ δρόμο του, ὁ σκοτισμένος τὸ φῶς. Ἐπιθυμοῦσε νὰ δῆ τὸν κήρυκα τῆς εὐσεβείας, αὐτὸς ποὺ δὲν εἶχε γευτῆ τὴ γλυκύτητα τῆς θεογνωσίας.

Read More ->>

Το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας

Το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας
Πρόλογος

Το μυστήριο της θείας Ευχαριστίας αποτελεί το κέντρο της ζωής της Εκκλησίας και το θεμέλιο της ἐν Χριστῷ ζωής των πιστών. Είναι η μυστηριακή ένωση του Πλάστη με το πλάσμα Του, η χειροπιαστή απόδειξη της σαρκωμένης Αγάπης στην καθημερινή ζωή του κόσμου, η αληθής μέθεξη του αμέθεκτου Θεού. Παράλληλα, είναι, ίσως, το πιο παρερμηνευμένο – ας μου επιτραπεί, ίσως και κακοποιημένο – μυστήριο στην τρέχουσα πραγματικότητα του εκκλησιαστικού βίου των πιστών, αφού εκεί συναντώνται ποικίλες παρανοήσεις, απλουστεύσεις, παραπληροφορήσεις, δεισιδαιμονίες και προσωπικές απόψεις, που καθιστούν τη συμμετοχή μια τελείως ιδιωτική υπόθεση, που έχει διαφορετική ταυτότητα για τον καθένα, ως προς την προσέλευση, το σκοπό και το αποτέλεσμα. Στην αναζήτηση της γνήσιας θεολογίας και λατρευτικής πράξης, η Εκκλησία μας προ(σ)καλεί να ανατρέξουμε στην Παράδοση, όχι με διάθεση φονταμενταλιστική, αλλά με δίψα για το αυθεντικό και το θεόσδοτο, όπως τα διαφύλαξαν οι Πατέρες, οι θεματοφύλακες της αλήθειας της ορθόδοξης πίστης μας. Ιδανικότερος οδοδείκτης, για την επιστροφή στην αλήθεια, δεν θα μπορούσε να είναι άλλος από τον χρυσορρήμονα, τον ιερότατο ρήτορα και διδάσκαλο, τον Αρχιεπίσκοπο Κωνσταντινουπόλεως άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο. 

Read More ->>

Εισαγωγή

Το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας
Εισαγωγή

Για το μυστήριο της θείας Ευχαριστίας έχουν γραφτεί πολυάριθμες επιστημονικές μελέτες, άπειρα βιβλία, άρθρα, κείμενα εισηγήσεων· τόσο πολλά που η μελέτη όλης της σχετικής βιβλιογραφίας θα ήταν σχεδόν αδύνατη. Η παρούσα εργασία δεν φιλοδοξεί να παραθέσει όλο τον θεολογικό πλούτο που σχετίζεται με την Ευχαριστία, αλλά να συμπυκνώσει, κατά το δυνατόν, τη διδασκαλία του ιερού Χρυσοστόμου αναφορικά με το μυστήριο. Η ίδια η προσωπικότητα και το συγγραφικό έργο του αγίου Ιεράρχου προκαλεί το μελετητή να αναζητήσει την ουσία του μυστηρίου της θείας Ευχαριστίας στα κείμενά του, μιας και εντυπωσιάζει πραγματικά το πόσο συχνά, πόσο ξεκάθαρα και δυναμικά, και πόσο ρεαλιστικά ο ίδιος αναφέρεται σε αυτήν, σε μια εποχή - τον δ΄ και ε΄ αιώνα - που μαστίζεται από τις χριστολογικές αιρέσεις και που είναι αναγκαία η ορθή ερμηνεία των μυστηρίων, προκειμένου να μη παρερμηνευθούν ως συμβολικές τελετές μυστικιστικού χαρακτήρα. Σε αυτές τις προκλήσεις ο ιερός Χρυσόστομος, όχι απλώς ορθώνει το ανάστημα της ορθόδοξης θεολογίας, αλλά με τον πατρικό και ποιμαντικό του λόγο γλυκαίνει τον πιστό - του δ΄ και ε΄ αιώνα και τον σημερινό εξίσου - και τον εισάγει στην προσέγγιση και την προσέλευση στο μυστήριο αυτό της ζωής. Δεν είναι, εξάλλου, τυχαία η προσφώνησή του ως «διδασκάλου της Ευχαριστίας». Στο πρώτο, εισαγωγικό κεφάλαιο παρουσιάζεται συνοπτικά ο βίος του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου και γίνεται αναφορά στην ιδιότητά του ως διδασκάλου εν γένει και πιο συγκεκριμένα ως «διδασκάλου της Ευχαριστίας»

Read More ->>

Ο ιερός Χρυσόστομος ως Διδάσκαλος Ευχαριστίας

Το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΩΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΣ

α. Σύντομα βιογραφικά του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου Ο άγιος Ιωάννης, Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, ο Χρυσόστομος γεννήθηκε μεταξύ και στην Αντιόχεια. Ο καθηγητής Π. Χρήστου θεωρεί τη δεύτερη χρονολογία πιο κοντά στην αλήθεια, ενώ την πρώτη αυθαίρετη. Πιθανότερο θεωρεί το . Ήταν γόνος επίσημης οικογένειας της Αντιοχείας, υιός του ανώτατου αξιωματικού του συριακού στρατού Σεκούνδου και της Ανθούσας. Όταν ο Σεκούνδος πέθανε – λίγο χρόνο μετά τη γέννηση του υιού του – η μητέρα του, αν και μόλις είκοσι ετών, αρνήθηκε να ξαναπαντρευτεί και αφοσιώθηκε στην ανατροφή του Ιωάννου. Η σωφροσύνη της Ανθούσας είναι αυτή που έκανε, πιθανά, τον Λιβάνιο να αναφωνήσει: «Βαβαί, οἷαι παρὰ χριστιανοῖς γυναῖκές εἰσιν!». Πήρε την πρώτη αγωγή από τη μητέρα του και σε ηλικία ετών σπούδασε κοντά στο σοφιστή Λιβάνιο ρητορική και στον Ανδραγάθιο φιλοσοφία. Τις σπουδές ακολούθησε η εργασία ως ρητοροδιδασκάλου για μικρό χρονικό διάστημα. Κατόπιν εγκαταλείποντας την κοσμική σοφία, σπούδασε τα θεολογικά γράμματα στο περίφημο «Ασκητήριον», τη θεολογική σχολή που είχαν ιδρύσει ο Διόδωρος - μετέπειτα επίσκοπος Ταρσού - και ο Καρτέριος. Την ίδια εποχή βαπτίστηκε χριστιανός, Την επιθυμία του να ζήσει την ασκητική ζωή αρχικά συγκράτησαν τα δάκρυα της μητέρας του, λίγο όμως μετά το θάνατό της (το μ. Χ.) χειροθετήθηκε αναγνώστης από τον Αντιοχείας Μελέτιο (ο οποίος εξορίσθηκε αμέσως μετά) και έφυγε για την έρημο. Μόνασε τέσσερα ή έξι έτη κοντά σε γέροντα (Σύρο που γνώριζε την ελληνική, αφού ο Ιωάννης δεν γνώριζε τη συριακή γλώσσα) και δύο μόνος του σε σπήλαιο, όπου προσευχόταν και μελετούσε τη Γραφή όλο το εικοσιτετράωρο χωρίς ανάπαυση, καθώς κοιμόταν ελάχιστα στηρίζοντας απλώς την πλάτη του στο βράχο. Κατά τα τέλη του αναγκάστηκε να επιστρέψει στην Αντιόχεια, λόγω σοβαρού προβλήματος υγείας -πιθανότατα πάθηση των νεφρών- που υπέστη από την αυστηρή άσκηση και στις αρχές του χειροτονήθηκε διάκονος από το Μελέτιο (ο οποίος πέθανε τη χρονιά εκείνη). Πρεσβύτερος χειροτονήθηκε από τον αρχιεπίσκοπο Φλαβιανό προ της Τεσσαρακοστής του .

Read More ->>

Θεολογία του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας

Το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας
Θεολογία του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΜΥΣΤΗΡΙΟΥ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΣ

 Ως σπουδαίος θεολόγος και διδάσκαλος του μυστηρίου της Ευχαριστίας, ο ιερός Χρυσόστομος δεν θα μπορούσε παρά να θεολογήσει αναλύοντάς το σε βάθος και έκταση πρωτοφανή για την εποχή του. α. Προτυπώσεις Ο μέγας ρήτορας και διδάσκαλος της Εκκλησίας αναζητεί την ουσία του μυστηρίου ανατρέχοντας στη θεία οικονομία στο σύνολό της, ξεκινώντας από τις προτυπώσεις εκείνου, σε χαρακτηριστικά συμβάντα της ζωής του λαού του Ισραήλ, όπου και «προσκιαγραφήθηκε». Η θεία Ευχαριστία προτυπώθηκε από πολλά γεγονότα της εποχής της Παλαιάς Διαθήκης, τα οποία υπήρξαν προάγγελοι της Αλήθειας· οι ίδιοι οι συγγραφείς της Καινής Διαθήκης τα αναζήτησαν, οι δε Πατέρες της Εκκλησίας τα ερμήνευσαν. Οι σημαντικότερες από τις προτυπώσεις αυτές είναι οι παρακάτω: Ο Παράδεισος, η πηγή της Εδέμ. Τύπος του μυστηρίου, η πηγή που ανέβλυζε μέσα στον Παράδεισο και «ἐπότιζεν πᾶν τό πρόσωπον τῆς γῆς». Από αυτήν ξεχύνονταν οι αισθητοί ποταμοί, που ομόρφαιναν τον Παράδεισο και δρόσιζαν τους Πρωτοπλάστους. Από το θυσιαστήριο της Ευχαριστίας αναβλύζουν οι πνευματικοί ποταμοί, που ποτίζουν δέντρα που φτάνουν στον ουρανό και έχουν καρπούς αιώνιους και με τη δροσιά τους σβήνουν «τά πεπυρωμένα βέλη». 

Read More ->>

Προϋποθέσεις μετοχής στη Θεία Ευχαριστία

Το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας
Προϋποθεσεις μετοχής στη Θεία Ευχαριστία

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΜΕΤΟΧΗΣ ΣΤΗ ΘΕΙΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ

«Η Ευχαριστία είναι η εμπειρία του Παραδείσου».

Η δε αιώνια ζωή είναι η γνώση του Θεού. Η γνώση αυτή δεν ταυτίζεται με την εγκεφαλική κατανόηση του Θεού, αλλά με τη συνάντηση, την κοινωνία μαζί Του. Η Ευχαριστία συνεπώς είναι το σημείο, η παρουσία, η χαρά, η πληρότητα της γνώσης του Θεού. Η γνώση του Θεού μεταμορφώνει τη ζωή σε Ευχαριστία και η Ευχαριστία μεταμορφώνει την αιωνιότητα σε αιώνια ζωή. Η «λογική αὐτή καὶ ἀναίμακτος λατρεία» προσφέρεται «παντὶ τῷ λαῷ». Πουθενά στη θεία λειτουργία δε βρίσκουμε την παραμικρή διάκριση των εκκλησιαζομένων σε αυτούς που προτίθενται να κοινωνήσουν των Αχράντων Μυστηρίων και σε αυτούς που δεν προτίθενται. Η Εκκλησία ανέκαθεν αναγνώριζε την αναξιότητα της ανθρώπινης φύσης, ποτέ όμως δεν έθεσε τον πιστό μπροστά στο δίλημμα της επιλογής της προσέλευσης ή μη, αντίθετα ήταν, από τις απαρχές ακόμη της ζωής της, γενικώς αποδεκτό να κοινωνούν όλοι οι παριστάμενοι στη σύναξη. Η προσέλευση, βέβαια, αυτή του πληρώματος της Εκκλησίας δεν θα μπορούσε να είναι τελείως απροϋπόθετη. Ο ίδιος ο απόστολος Παύλος θέτει τους πιστούς προ των ευθυνών τους, προτρέποντάς τους να εξετάζουν τον εαυτό τους πριν προσεγγίσουν το θεϊκό Σώμα και Αίμα.

Read More ->>

Συχνότητα μετοχής στη Θεία Ευχαριστία

Το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας
Συχνότητα μετοχής στη Θεία Ευχαριστία

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ

ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΜΕΤΟΧΗΣ ΣΤΗ ΘΕΙΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ

«Πολλοί τῆς θυσίας ταῦτης ἅπαξ μεταλαμβάνουσι τοῦ παντός ἐνιαυτοῦ, ἄλλοι δὲ δίς, ἄλλοι δὲ πολλάκις. Τί οὖν; Τίνας ἀποδεξόμεθα; Τοὺς ἅπαξ; Τοὺς πολλάκις; Τοὺς ὀλιγάκις; Οὔτε τοὺς ἅπαξ, οὔτε τοὺς πολλάκις, οὔτε τοὺς ὀλιγάκις, ἀλλὰ τοὺς μετὰ καθαροῦ συνειδότος, τοὺς μετὰ καθαρᾶς καρδίας, τοὺς μετὰ βίου ἀλήπτου. Οἱ τοιοῦτοι ἀεὶ προσίτωσαν· οἱ δὲ μὴ τοιοῦτοι, μηδὲ ἅπαξ». Το πρόβλημα της συχνότητας μετοχής των πιστών στο μυστήριο της θείας Ευχαριστίας θέτει και αμέσως φροντίζει να επιλύσει, με λιτότητα και σαφήνεια, ο μέγας κήρυκας της Εκκλησίας στις παραπάνω γραμμές. Θα αναρωτιόταν, ίσως, ο πιστός για ποιο λόγο το πρόβλημα της συχνότητας προσέλευσης στο μυστήριο ταλαιπωρεί το πλήρωμα των μελών της Εκκλησίας έως σήμερα, εφόσον τόσο απλά και κατηγορηματικά δόθηκε η απάντηση αιώνες νωρίτερα. Η συνήθεια της αραιής προσέλευσης στη θεία Κοινωνία φαίνεται να είναι αποτέλεσμα της εκκοσμίκευσης και πνευματικής χαλάρωσης, που ακολούθησε την αθρόα είσοδο πλήθους ανθρώπων στο Χριστιανισμό μετά το διάταγμα της Ανεξιθρησκίας, αλλά και της πράξης των ερημιτών ασκητών - γι αυτό και ο ιερός Χρυσόστομος διευκρινίζει ότι απευθύνει τον παραπάνω λόγο σε όλους, όχι μόνο τους παρόντες, αλλά και τους «ἐν τῇ ἐρήμῳ καθεζομένους» - που λόγω ανάγκης κοινωνούσαν μία φορά κατά τη διάρκεια του έτους ή ακόμη και των δύο ετών. Η παραδοσιακή πράξη της καθημερινής προσέλευσης του πληρώματος της Εκκλησίας στα Τίμια Δώρα αρχίζει να διαταράσσεται - γεγονός που χαρακτηριστικά αποτυπώνει ο β΄ κανόνας της τοπικής συνόδου Αντιοχείας το μ. Χ. - καθώς υιοθετείται, παράλληλα με την αμέλεια, η ευσεβιστική πρόφαση της αναξιότητας, που διογκώνεται αργότερα, κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, εξαιτίας της δουλείας, των διωγμών αλλά και της αμάθειας και της πρακτικής αδυναμίας, που προέκυψαν εξ αυτών. Η δε λειτουργική τυποποίηση και η πρόταξη της άσκησης σε βάρος της Ευχαριστίας, που έλαβε χώρα στη συνέχεια, οδήγησε στην παγίωση της πλήρως αντιπαραδοσιακής συνείδησης των μελών της Εκκλησίας, ότι η αραιή θεία Κοινωνία είναι όχι μόνο αρκετή, αλλά εκφράζει και την ταπεινή έκφραση σεβασμού προς το μυστήριο.

Read More ->>

Συνέπειες απο την αναξία μετάληψη

Το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας
Συνεπειες απο την αναξια μεταληψη

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ

ΑΓΙΑΣΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΥΣΤΗΡΙΟΥ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΣ

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΞΙΑ ΜΕΤΑΛΗΨΗ

Στο ίδιο το κείμενο της θείας Λειτουργίας απαριθμούνται τα αγιαστικά της θείας Ευχαριστίας αποτελέσματα. Το μυστήριο προσφέρεται, «ὥστε γενέσθαι τοῖς μεταλαμβάνουσιν εἰς νῆψιν ψυχῆς, εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν, εἰς κοινωνίαν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, εἰς Βασιλείας οὐρανῶν πλήρωμα, εἰς παρρησίαν...» προς το Θεό, και οι πιστοί παρακαλούν, πριν προσέλθουν στο άγιο ποτήριο, να γίνουν μέτοχοι όλων αυτών των δωρεών και να μη κατακριθούν λόγω της αναξιότητάς τους. Η θεία Ευχαριστία είναι φωτιά - άνθρακας σαν αυτόν που άγγιξε τα χείλη του Ησαΐα και τον εξαγίασε - που μπορεί να κάψει τις αμαρτίες του πιστού όταν προσέρχεται άξια στο μυστήριο, ή να «καεί» ο ίδιος, ως χόρτο ξερό και άχρηστο. Είναι, συνεπώς, σημαντικό να μελετήσουμε, τελειώνοντας, τα αγιαστικά αποτελέσματα του μυστηρίου των μυστηρίων και μαζί τις συνέπειες της ανάξιας μετάληψης, όπως τα περιγράφει ο άγιος της Εκκλησίας διδάσκαλος. α. Αγιαστικά αποτελέσματα του μυστηρίου της θείας Ευχαριστίας Η νήψη και η άφεση των αμαρτιών δεν αποτελούν προϋποθέσεις μόνο της προσέλευσης στη θεία Ευχαριστία, αλλά και αποτελέσματά της. Ο ιερός Χρυσόστομος παραινεί τους πιστούς, ακολουθώντας το παράδειγμα των Αποστόλων και των πρώτων χριστιανών, να «προσκαρτερούν» στην προσευχή και τη διδασκαλία, να εντείνουν τον αγώνα τους, διατηρώντας και επιτείνοντας τη νηστεία και τη σωφροσύνη, καθώς «δεῖ μὲν ἐν ἑκατέρῳ σωφρονεῖν, μάλιστα δὲ μετὰ τὸ δέξασθαι τὸν Νυμφίον· πρὸ τοῦτου μὲν ἵνα ἄξιος γένῃ τοῦ λαβεῖν, μετὰ δὲ ταῦτα ἵνα μὴ ἀνάξιος φανῇς ὧν ἔλαβες».

Read More ->>

Συμπεράσματα

Το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας
Συμπεράσματα 

Ο άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος είναι ο διαπρεπέστερος ευχαριστιακός Πατέρας της Εκκλησίας. Η διδασκαλία του γύρω από το μυστήριο της θείας Ευχαριστίας είναι πλούσια, μεστή και διακρίνεται από έντονο ρεαλισμό, που σκοπό έχει να παιδαγωγήσει τους πιστούς, ώστε να προσεγγίσουν οντολογικά το μυστήριο. Σε μια εποχή δύσκολη, που ενείχε τον κίνδυνο της θεώρησης του μυστηρίου ως μίας πράξης συμβολικής ή εθιμοτυπικής, και σε ένα τόπο, την Αντιόχεια, που αποτέλεσε την αφετηρία του Ιεράρχη, στην οποία οι ποικίλες αιρέσεις επιβουλεύονταν την αλήθεια γύρω από το πρόσωπο του Χριστού, ως σπουδαίος ποιμένας καταφέρνει να προσφέρει γνήσια θεολογία, θεμελιώνοντας την περί του μυστήριου διδασκαλία του σε στέρεες και απλανείς ορθόδοξες βάσεις. . Ανατρέχοντας σε όλο το σχέδιο της θείας οικονομίας, ο ιερός Χρυσόστομος αναλύει τις προτυπώσεις του μυστηρίου στην Παλαιά Διαθήκη, θέτοντας τα θεμέλια της τυπολογίας για την κατανόηση της περί την ευχαριστία αλήθειας και παράλληλα την συνδέει άρρηκτα με την ιστορική σύστασή της, από τον ίδιο το Θεάνθρωπο Χριστό, κατά την ώρα του Μυστικού Δείπνου.

Read More ->>