«Τα σχολεία δεν είναι απλώς τόποι προσκτήσεως γνώσεων, αλλά κυρίως φροντιστήρια ηθικής, χριστιανικής και εθνικής αγωγής»
«Κάλλιο γνώση παρά
γρόσι».
Από τα χρόνια της
δουλείας μας έρχεται η σοφή παροιμία του λαού μας, που εξεικονίζει τον ζήλο των
προγόνων μας για τα γράμματα. Αλλά για ποια γράμματα; Εκείνο το φαινομενικώς
απλοϊκό τραγουδάκι του «Κρυφού Σχολειού», το «φεγγαράκι μου λαμπρό», μας λέει ότι
τα σκλαβόπουλα, «μέσα στη θολόκτιστη εκκλησιά», άκουγαν από το στόμα τού παπά
για γράμματα και σπουδάματα, αλλά, κυρίως, θέριευαν την αποσταμένη ελπίδα με
«του Θεού τα πράματα».
Όπως γράφει ο ακαδημαϊκός
Σίμος Μενάρδος, στα χρόνια της φρικτής Οθωμανοκρατίας «…η ψυχή του Έθνους
αγρυπνούσε. Φτωχοί παπάδες και δάσκαλοι, που ετρέφοντο με λίγο ψωμί, είχαν το
σθένος εις το βάθος της ψυχής των, σθένος ποιητών. Καταλάβαιναν την ευθύνην που
τους εβάρυνε να συνεχίσουν την ελληνικήν παράδοσιν, διηγούντο εις τα Ελληνόπουλα
ποια ήταν άλλοτε η πατρίδα τους και τους εδίδασκαν δύο ονόματα: Ελλάς και
ελευθερία». (αρχ. Ιω. Αλεξίου, «Η Παιδεία στην Τουρκοκρατία», εκδ. «Ζωής», σελ.
181). Από εκείνα τα σχολεία και με τέτοιους δασκάλους «αποφοίτησαν» τα
λιοντάρια του ’21. Μα και ο άγιος των σκλάβων, ο Πατροκοσμάς, τα ίδια δεν
κανοναρχούσε στο Γένος; «Το σχολείον ποτίζει την ψυχή και ανοίγει τες
εκκλησιές» κήρυττε, γιατί γνώριζε ο άγιος ότι τα προσανάμματα της εθνικής
ελευθερίας τα προσφέρει του Χριστού η πίστη η αγία.
Read More ->>