Β΄ Εκατοντάδα Κεφαλαίων Περί Αγάπης και Εγκράτειας

Ὅσιος Θαλάσσιος ὁ Λίβυος

Β΄ Εκατοντάδα Κεφαλαίων Περί Αγάπης και Εγκράτειας και της κατά Νουν Πολιτείας

Ο νέος Ιερός Ναός της Ι.Μ.Αγίου Γερασίμου!

1. Αν θέλεις να απαλλαγείς ταυτόχρονα από όλες τις κακίες, απαρνήσου την μητέρα των κακών, τη φιλαυτία.

2. Υγεία της ψυχής είναι η απάθεια και η γνώση. Είναι αδύνατο να την αποκτήσει κανείς, εφόσον είναι υποδουλωμένος στις ηδονές.

3. Τις σωματικές και ψυχικές ηδονές τις ξεραίνει η εγκράτεια μαζί με την υπομονή, και η αγάπη μαζί με την μακροθυμία.

4. Αρχή των κακών για την ψυχή είναι η φιλαυτία. Φιλαυτία είναι η αγάπη προς το σώμα.

5. Ιδίωμα του λογικού είναι να υποταχθεί στον ορθό λόγο, και να ταλαιπωρήσει το σώμα και να το μεταχειριστεί σαν δούλο(Α΄ Κορ. 9, 27).

6. Είναι προσβολή στο λογικό να υποταχθεί στο άλογο σώμα και να φροντίζει πώς να ικανοποιεί τις αισχρές επιθυμίες του(Ρωμ. 13, 14).

7. Κακό έργο της ψυχής είναι να αφήνει τον Κτίστη και να λατρεύει το σώμα.

8. Έλαβες εντολή να έχεις το σώμα υπηρέτη, όχι να δουλεύεις παρά φύση στις ηδονές του.

9. Σπάσε τα δεσμά της αγάπης προς το σώμα και μη δίνεις τίποτε στο δούλο (σώμα) εκτός από τα απολύτως αναγκαία.

10. Κλείσε τις αισθήσεις στο φρούριο της ησυχίας, για να μην απασχολούν το νου στις επιθυμίες τους.

11. Μέγιστα όπλα εκείνου που ησυχάζει με υπομονή είναι η εγκράτεια και η αγάπη, η προσοχή και η ανάγνωση.

12. Δεν παύει ο νους να στρέφεται γύρω από τις ηδονές, μέχρις ότου κάνεις τη σάρκα δούλο και αφιερωθείς στη θεωρία.

13. Ας αγωνιστούμε για τις εντολές, για να ελευθερωθούμε από τα πάθη. Ας αγωνιστούμε επίσης για τα θεία δόγματα, για να αξιωθούμε τη θεία γνώση.

14. Αθανασία ψυχής είναι η απάθεια και η γνώση• αυτή δεν μπορεί να την αποκτήσει εκείνος που είναι υποδουλωμένος στις ηδονές.

15. Έχε δούλο το σώμα αφού αφαιρέσεις τις ηδονές, και απάλλαξέ το από την ελεεινή δουλεία.

16. Αφού ο Θεός σ' έπλασε ελεύθερο και σε κάλεσε για να είσαι ελεύθερος(Γαλ. 5, 13), μην ανέχεσαι να είσαι δούλος στα ακάθαρτα πάθη.

17. Με λύπες και ηδονές, με επιθυμίες και φόβους, οι δαίμονες δένουν το νου στα αισθητά.

18. Ο φόβος του Κυρίου νικά τις επιθυμίες, και η κατά Θεόν λύπη διώχνει την ηδονή.

19. Η επιθυμία της σοφίας καταφρονεί το φόβο, και η ηδονή της γνώσεως διώχνει τη λύπη.

20. Αυτά τα τέσσερα περιέχουν οι άγιες γραφές: τις εντολές, τα δόγματα, τις απειλές και τις υποσχέσεις.

21. Την επιθυμία τη σταματά η εγκράτεια και ο κόπος. την ελαττώνει η ησυχία και ο θείος έρωτας.

22. Μην πειράξεις τον αδελφό με υπονοούμενα. Γιατί και συ δε θα μπορέσεις να υπομείνεις όταν σου κάνει τα ίδια.

23. Το θυμό τον σταματά η μακροθυμία και η αμνησικακία. Τον ελαττώνει η αγάπη και η συμπάθεια.

24. Σε όποιον δόθηκε γνώση, δόθηκε φως νοερό. Εκείνος που έλαβε γνώση και την περιφρονεί, θα δει σκότος.

25. Η τήρηση των εντολών του Θεού γεννά την απάθεια. Η απάθεια της ψυχής συντηρεί τη γνώση.

26. Ανέβαζε τα αισθητά στη νοητή θεωρία, και θ' ανασύρεις την αίσθηση πάνω από τα αισθητά.

27. Η γυναίκα συμβολίζει την πρακτική ψυχή, με την οποία όταν συνευρεθεί ο νους, γεννά τις αρετές.

28. Η έρευνα των λόγων του Θεού γεννά τη γνώση του Θεού σ' εκείνον που ζητεί ειλικρινά με ευλάβεια και πόθο.

29. Ό,τι είναι το φως για κείνους που βλέπουν και για κείνα που βλέπονται, αυτό είναι και ο Θεός για κείνους που νοούν και για κείνα που νοούνται.

30. Το στερέωμα του ουρανού συμβολίζει το στερέωμα της πίστεως, όπου όλοι οι Άγιοι λάμπουν σαν αστέρια.

31. Η Ιερουσαλήμ είναι η επουράνια γνώση των ασωμάτων. Γιατί σ' αυτήν θεωρείται το όραμα της ειρήνης.

32. Μην αμελείς την πρακτική αρετή, γιατί ελαττώνεται η γνώση• και όταν συμβεί λιμός, θα κατεβείς στην Αίγυπτο(Γέν. 12, 10).

33. Νοητή ελευθερία είναι η απελευθέρωση από τα πάθη, την οποία κανείς δεν αποκτά χωρίς το έλεος του Χριστού.

34. Γη της επαγγελίας είναι η βασιλεία των ουρανών, την οποία προξενούν η απάθεια και η γνώση.

35. Ο σκοτισμός των παθών είναι νοητή Αίγυπτος, στην οποία κανείς δεν κατεβαίνει, εκτός αν πέσει σε λιμό.

36. Άκουε συχνά πνευματικούς λόγους, και θα απομακρυνθεί ο νους σου από ακάθαρτους λογισμούς.

37. Αγαθός και σοφός είναι μόνο ο Θεός από τη φύση Του. Γίνεται τέτοιος και ο νους κατά μέθεξη, αν προσπαθήσει.

38. Να κυριαρχείς στην κοιλιά, στον ύπνο, στο θυμό και στη γλώσσα, και δεν θα σκοντάψει το πόδι σου σε πέτρα(Ψαλμ. 90, 12).

39. Αγωνίσου να αγαπήσεις κάθε άνθρωπο εξίσου, και διώχνεις όλα μαζί τα πάθη σου.

40. Η θεωρία των αισθητών είναι κοινή του νου και της αισθήσεως• η γνώση όμως των νοητών ανήκει μόνο στο νου.

41. Αδύνατο ο νους να αφιερωθεί στα νοητά, αν δεν αποκόψει τη σχέση με την αίσθηση και τα αισθητά.

42. Η αίσθηση έχει φυσική κλίση προς τα αισθητά και περισπά μαζί και το νου, καθώς αυτά την περισπούν γύρω τους.

43. Κάνε να κλίνει η αίσθηση στην υπηρεσία του νου και μην της δώσεις ευκαιρία να τον στρέψει αλλού εκείνη.

44. Όταν συμβεί να ασχοληθεί ο νους με τα αισθητά, τράβηξε σ' αντιπερισπασμό την αίσθηση, οδηγώντας στο νου τα κοντινά πράγματα.

45. Σημάδι ότι ο νους ασχολείται με τα νοητά είναι να περιφρονεί όλα όσα κολακεύουν την αίσθηση.

46. Όταν ο νους ανοιχτεί όλως διόλου στη θεωρία των νοητών, δύσκολα ξεκολλά από την ηδονή που είναι γύρω από αυτά.

47. Όταν ο νους πλουτίσει με τη γνώση της Μονάδας, τότε έχει τελείως υποδουλωμένη και την αίσθηση.

48. Εμπόδιζε το νου σου να στρέφεται γύρω από τα αισθητά, για να μην τρυγήσει απ' αυτά ηδονές και λύπες.

49. Όποιων ο νους ασχολείται πάντοτε με τα θεία, αυτών και το παθητικό μέρος της ψυχής έγινε θείο όπλο.

50. Αδύνατο ο νους να αποκτήσει σαν ιδιότητα τη γνώση, αν δεν εξορίσει πρωτύτερα την αμαρτητικότητα του παθητικού μέρους μέσω των αρετών του.

51. Τότε γίνεται ο νους ξένος προς τα κοσμικά, όταν αποκόψει εντελώς τη σχέση προς την αίσθηση.

52. Ιδίωμα του λογιστικού μέρους της ψυχής είναι να ασχολείται με τη γνώση του Θεού, ενώ του παθητικού μέρους της, με την αγάπη και την εγκράτεια.

53. Αδύνατο είναι να ασχολείται ο νους με αισθητό πράγμα, αν οπωσδήποτε δεν έχει πάθος σ' αυτό.

54. Νους τέλειος είναι εκείνος που απόκτησε σαν ιδίωμά του τη γνώση. Ψυχή τέλεια είναι εκείνη που ζυμώθηκε με τις αρετές.

55. Η σχέση του νου προς την αίσθηση τον κάνει δούλο των σωματικών ηδονών.

56. Ο νους απομακρύνεται από τον τόπο της γνώσεως, όταν το παθητικό μέρος της ψυχής μετακινηθεί από τις αρετές του.

57. Έχομε λάβει εξουσία να γίνομε παιδιά του Θεού(Ιω. 1, 12). Δεν γινόμαστε όμως, αν δεν ξεντυθούμε τα πάθη.

58. Κανείς ας μη νομίζει ότι έγινε πράγματι παιδί του Θεού, αν δεν απόκτησε ακόμη τα θεία χαρακτηριστικά.

59. Η ομοίωση του τρόπου μας με το καλό ή με το κακό, μας κάνει παιδιά του Θεού ή του σατανά.

60. Συνετός άνθρωπος είναι εκείνος που προσέχει στον εαυτό του(Εξ. 23, 21) και σπεύδει να χωριστεί από κάθε μολυσμό.

61. Η πωρωμένη ψυχή όταν μαστιγώνεται, δεν αισθάνεται και δεν ανέχεται να έρθει σε συναίσθηση του ευεργέτη της.

62. Το λερωμένο φόρεμα βγάζει έξω από τους θείους γάμους και οδηγεί στο σκότος το εξώτερο(Ματθ. 22, 11-13).

63. Εκείνος που φοβάται το Θεό, φροντίζει για την ψυχή του, και αποφεύγει τις κακές συναναστροφές.

64. Αδύνατο να βρει το έλεος του Θεού εκείνος που τον άφησε και δουλεύει στις ηδονές.

65. Ο ίδιος ο Ιησούς το είπε — και αν ακόμη δε θέλομε να το πιστέψομε — ότι «κανείς δεν μπορεί να είναι δούλος σε δύο κυρίους»(Ματθ. 6, 24).

66. Η ψυχή που λερώθηκε από τα πάθη, είναι πωρωμένη, και χωρίς τη χρήση νυστεριού και καυτηριασμών δε δέχεται να πιστεύει.

67. Φοβερές δοκιμασίες περιμένουν τους σκληρούς• γιατί χωρίς μεγάλους πόνους δεν καταδέχονται να μαλακώσουν.

68. Ο συνετός άνθρωπος φροντίζει για τον εαυτό του, και με θεληματικούς κόπους αποφεύγει τους αθέλητους.

69. Επιμέλεια της ψυχής είναι η κακοπάθεια και η ταπείνωση. Με αυτά τα δύο ο Θεός συγχωρεί όλες τις αμαρτίες.

70. Όπως οι επιθυμίες και οι οργές πληθαίνουν τις αμαρτίες, έτσι η εγκράτεια και η ταπείνωση τις εξαλείφουν.

71. Η κατά Θεόν λύπη καθαρίζει την καρδιά. Αυτήν τη γεννά ο φόβος της κολάσεως.

72. Η κατά Θεόν λύπη καθαρίζει την καρδιά και απομακρύνει απ' αυτήν τους μολυσμούς των ηδονών.

73. Υπομονή είναι η φιλοπονία της ψυχής• και όπου υπάρχει φιλοπονία, εξορίζεται η φιληδονία.

74. Κάθε αμαρτία γίνεται για την ηδονή, και κάθε συγχώρηση πετυχαίνεται με κακοπάθεια και λύπη.

75. Πέφτει σε αθέλητους πόνους, σύμφωνα με τη θεία πρόνοια, εκείνος που δεν ανέχεται να μετανοεί με θεληματικούς κόπους.

76. Ο Χριστός είναι Σωτήρας όλου του κόσμου και χάρισε τη μετάνοια στους ανθρώπους για τη σωτηρία τους.

77. Η μετάνοια γεννά την τήρηση των εντολών. Η τήρηση των εντολών καθαρίζει την ψυχή.

78. Η κάθαρση της ψυχής είναι απελευθέρωση από τα πάθη. Η απελευθέρωση από τα πάθη γεννά την αγάπη.

79. Ψυχή καθαρή είναι εκείνη που αγαπά το Θεό. Και νους καθαρός είναι εκείνος που απομακρύνθηκε από την άγνοια.

80. Αγωνίσου υπέρ των εντολών του Χριστού μέχρι θανάτου, γιατί αν καθαριστείς με αυτές, θα μπεις στην αιώνια ζωή.

81. Να μεταχειρίζεσαι το σώμα σαν υπηρέτη των εντολών, κρατώντας το όσο μπορείς μακριά από ηδονή και αρρώστια.

82. Η επανάσταση της σάρκας έρχεται από αμέλεια της προσευχής και της δίαιτας και της καλής ησυχίας.

83. Η καλή ησυχία γεννά καλά παιδιά, την εγκράτεια, την αγάπη και την καθαρή προσευχή.

84. Η ανάγνωση των Γραφών και των ιερών βιβλίων και η προσευχή καθαρίζουν το νου• η αγάπη και η εγκράτεια καθαρίζουν το παθητικό μέρος της ψυχής.

85. Κράτα την εγκράτεια πάντοτε ισορροπημένη, για να μην σε ρίξει η ανωμαλία στα αντίθετα.

86. Εκείνος που βάζει νόμους στον εαυτό του, να προσέχει να μην τους παραβεί. Γιατί εκείνος που προσπαθεί να γελάσει τον εαυτό του, αυταπατάται.

87. Οι εμπαθείς ψυχές είναι νοητές δύσεις. Γιατί σ' αυτές έδυσε ο ήλιος της δικαιοσύνης.

88. Παιδί του Θεού είναι εκείνος που ομοιώθηκε με το Θεό με την αγαθότητα, τη σοφία, τη δύναμη και τη δικαιοσύνη.

89. Ασθένεια της ψυχής είναι η έξη της κακίας, και θάνατός της η έμπρακτη αμαρτία.

90. Η τέλεια απάθεια είναι νοητή ακτημοσύνη. Όταν ο νους φτάσει σ' αυτήν, εγκαταλείπει τα γήινα.

91. Να διατηρείς σε ισορροπία τις ψυχικές αρετές· απ' αυτό γεννιέται ο καρπός της δικαιοσύνης.

92. Λένε πως η θεωρία των νοητών είναι ασώματη, γιατί είναι απαλλαγμένη από ύλη και μορφή.

93. Όπως τα τέσσερα στοιχεία αποτελούνται από ύλη και μορφή, έτσι και τα σώματα που προέρχονται από αυτά, είναι από ύλη και μορφή.

94. Όταν ο Λόγος έγινε σάρκα(Ιω. 1, 14) από φιλανθρωπία, ούτε αυτό που ήταν μετέβαλε, ούτε αλλοίωσε αυτό που έγινε.

95. Όπως λέμε ότι ο ένας Χριστός είναι από θεότητα και ανθρωπότητα και κατέχει ολόκληρη τη θεότητα και ολόκληρη την ανθρωπότητα, Ετσι λέμε ότι είναι από δύο φύσεις και κατέχει ολόκληρες τις δύο φύσεις.

96. Μια υπόσταση παραδεχόμαστε στο Χριστό, σε δύο φύσεις αδιαίρετα ενωμένες.

97. Αδιαίρετη πιστεύομε τη μία υπόσταση του Χριστού, και παραδεχόμαστε ασύγχυτη την ένωση των δύο Του φύσεων.

98. Προσκυνούμε ως τρισυπόστατη τη μία ουσία της θεότητας, και ομολογούμε ομοούσια την Αγία Τριάδα.

99. Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των τριών Υποστάσεων είναι πατρότητα, υιότητα, εκπόρευση. Και κοινά χαρακτηριστικά των τριών Υποστάσεων είναι η ουσία, η φύση, η θεότητα, η αγαθότητα.

Εισαγωγή στο Ορθόδοξο Διαδίκτυο απο το Βιβλίο :

Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών, μεταφρ. Αντώνιος Γαλίτης, εκδ. Το περιβόλι της Παναγίας, 1986, β΄τόμος, σελ. 279-284

Η ηλεκτρονική επεξεργασία  μορφοποίηση  κειμένου  και εικόνων έγινε από τον Ν.Β.Β

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση κειμένων στο Ορθόδοξο Διαδίκτυο , για μη εμπορικούς σκοπούς με αναφορά πηγής το Ιστολόγιο

©ΠΗΔΑΛΙΟΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

http://www.alavastron.net/ 

Kindly Bookmark this Post using your favorite Bookmarking service: