Συμπεράσματα

Η ελπίδα τής θεραπείας μέσα απο τούς Παρακλητικούς Κανόνες 

1. Ἡ  ὑμνογραφικὴ παραγωγὴ  τῆς  Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας εἶναι  ἡ λειτουργικὴ τέχνη τοῦ λόγου  καὶ τοῦ μέλους,  ποὺ ὑπηρετεῖ ταπεινὰ καὶ ἔλλογα τὴν  ψαλλόμενη προσευχὴ τῶν  πιστῶν στὶς  ἐνορίες  καὶ  τῶν  μοναχῶν στὶς ἱερὲς  μονές.

2. Ὅλη ἡ ἐκκλησιαστικὴ ποίηση, ἀλλὰ  ἰδιαίτερα ἡ κανονογραφία τῶν με γάλων  ὑμνογράφων καὶ  μελουργῶν, ἐπλούτισε τὴ θεία  λατρεία τῶν Ὀρθο δόξων   μὲ  τὶς  ἀκένωτες πηγὲς  τοῦ  καθαροῦ  προσευχητικοῦ  πνεύματος, καταθέτοντας κείμενα θεολογικά, ἑορταστικά, ὑμνητικά, ἐγκωμιαστικὰ ἱκε τήρια  καὶ  παρακλητικά.

3. Μέσῳ τῆς συγκροτήσεως τοῦ λειτουργικοῦ βιβλίου  τῆς Παρακλητικῆς ἀναδείχθηκε ἰδιαίτερα ὁ ἱκετευτικὸς καὶ  παρακλητικὸς πλοῦτος τῆς ψυχῆς τῶν λατρευτῶν τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ ἀγάπη καὶ ἡ τιμὴ πρὸς τοὺς  φίλους  Του πάντας  τοὺς  ἁγίους, ὁ ὁποῖος καταγράφεται  πληθωρικὰ στοὺς  ἱκετήριους καὶ παρακλητικοὺς κανόνες.

4. Μὲ τρόπο μοναδικό,  στὰ  κείμενα τῶν  παρακλητικῶν κανόνων  συνυφαίνονται ἡ ἐξομολόγηση, ἡ ἱκεσία,  ἡ δέηση  καὶ  ἡ παράκληση πρὸς τὰ θεῖα πρόσωπα, μὲ τὸν ἐγκωμιασμό, τὴν ἐξύμνηση,  τὴ δοξολογία καὶ  τὴν εὐχαρι στία  τῶν εὐεργετουμένων καὶ  θεραπευομένων πιστῶν.

5. Οἱ παρακλητικοὶ κανόνες εἶναι  ἀναρίθμητοι, ἀνέκδοτοι καὶ  ἐκδεδομέ νοι, ὀνοματιζόμενοι ἔτσι  ἢ ὄχι, καθὼς  κατὰ τὸ περιεχόμενο σχεδὸν  πάντες οἱ κανόνες εἶναι  ἱκετικοί, ὅπως αὐτὸ  διαφαίνεται τουλάχιστον ἀπὸ τὰ  ἐπί σημα  ἐν χρήσει  λειτουργικὰ βιβλία  τῆς Ἐκκλησίας.

6. Ἡ πατρότητα τῶν  κανόνων  καὶ  οἱ μεταξύ τους  ἐξαρτήσεις εἶναι  ἕνα ἀκανθῶδες ζήτημα  τῆς ὑμνολογικῆς ἔρευνας, τὸ ὁποῖο ἀπαιτεῖ γνώση, ὑπο μονὴ  καὶ  ἐρευνητικὴ μεθοδικότητα στὴν ἐξαγωγὴ συμπερασμάτων. Ἐλατ τώματα καὶ ἀδυναμίες ἐπίσης παρουσιάζονται ἐνίοτε  στὴν ποιητικὴ καλολογία. Ὅμως  τελικὰ ἡ ποίηση τῶν  παρακλητικῶν κανόνων  μπορεῖ νὰ χαρακτηρισθεῖ ὡς  ἕνας  κρυστάλλινος καὶ  καθαρὸς ποταμὸς πνευματικῶν ὁρμημάτων, ποὺ εὐφραίνουν τὶς  καρδιὲς καὶ  θεραπεύουν τὴν ὕπαρξη.

7. Αἰτία  τῶν ἀσθενειῶν θεωρεῖται στὶς καταγραφὲς τῶν κανόνων  ἡ φθορὰ τῆς φύσεως τοῦ  ἀνθρώπου ἐξαιτίας τῆς προπατορικῆς ἀστοχίας στὴν ἀγαπητικὴ μετὰ  τοῦ  Θεοῦ  κοινωνία. Ἔκτοτε  ἡ πολυποίκιλος ἁμαρτία καὶ  ὁ σκοτασμὸς τῆς ἐμπαθείας, ἐπιτεινόμενος ἀπὸ φθόνους δαιμονικοὺς καὶ λο γισμοὺς στρεβλωμένους, ἀρρωσταίνουν κυριολεκτικὰ τὴ σύνολη ὕπαρξη τοῦ ἀνθρώπου.

8. Τὰ  εἴδη  τῶν  ἀρρωστημάτων εἶναι  πολλὰ καὶ  πολλὲς φορὲς  δυστυχῶς δυσίατα. Σχετίζονται μὲ  τὸ σῶμα  ἢ τὴν ψυχή,  ποὺ ἄμεσα καὶ  καταλυτικὰ ἀλληλοεπηρεάζονται στὴ  νοσογόνο  διαδικασία. Μὲ  τὰ  ἐντονότερα ὅμως χρώματα οἱ κανονογράφοι περιγράφουν καὶ τὰ λυπηρὰ τοῦ βίου τοῦ ἀνθρώπου, τὰ  ὁποῖα εἶναι  δεῖγμα τῆς  ἀσθενούσης φύσεως, ἀλλὰ  καὶ  συντείνουν στὴν ἐμφάνιση καὶ  παραμονὴ τῶν ψυχοσωματικῶν ἀρρωστημάτων.

9. Μὲ τοὺς  μελανότερους ἐκφραστικοὺς τόνους  οἱ ὑμνογράφοι καταγράφουν  τὰ  βιώματα τῶν  σωματικῶν πόνων καὶ  τῶν  ψυχικῶν ὀδυνῶν.  Ἡ καταβύθιση αὐτὴ  στὰ  πολυσύνθετα καὶ  περιπεπλεγμένα  ψυχοσωματικὰ καὶ ὑπαρξιακὰ προβλήματα τοῦ συγχρόνου ἀνθρώπου, ποὺ τόσο πολὺ ὁμοιάζει μὲ τὸν παλαιό, στὸ νοσηρὸ ὑπόβαθρο τῆς φύσεως καὶ  τῆς ὑποστάσεώς του, ἀποτελεῖ ἀληθινὴ  διάβαση διὰ  μέσου  σκοτεινοτάτων ἀβύσσων.

10.  Ἡ  ταπεινὴ  συναίσθηση ὅτι  ἡ φύση  καὶ  ἡ ὑπόσταση (σῶμαψυχὴ αὐτεξούσιοσυνείδηση) ἀσθενοῦν ὁδηγεῖ τὸν  πιστὸ ἄνθρωπο στὶς  ἐκστατικὲς    καταστάσεις  τῆς   μετανοίας,   τῆς   ἐλπίδας  καὶ   τῆς   ἀναζήτησης θεραπείας. Ἔτσι,  στοὺς  παρακλητικοὺς κανόνες,  τὰ  αἰτήματα τῆς  προσευχῆς  πρὸς θεραπεία κατατίθενται μὲ  θάρσος  ἐκρηκτικό, μὲ  ρηματικὲς προστακτικὲς ἀνατρεπτικὲς καὶ  ἀλλοιωτικὲς παγιωμένων κακῶν.

11 . Στὸ  θεμέλιο τῆς  καταφυγῆς καὶ  ἐκζήτησης  ἐλέους  καὶ  βοηθείας, τῆς προσευχητικῆς ἐκτενείας καὶ  τῆς  ἐκ  βάθους κραυγῆς, τῆς  ἐνσυναισθήτου μετανοίας καὶ  προσπτώσεως, ἀλλὰ  καὶ  τῆς  γνήσιας ταπεινοφροσύνης καὶ αὐτομεμψίας, ἐκεῖνο  ποὺ κατ᾽ ἐξοχὴν σφραγίζει τὸν τρόπο τῆς παρακλήσεως καὶ ἀποτελεῖ καίρια προϋπόθεση τῆς θεραπείας τῶν ψυχοσωματικῶν ἀσθενειῶν  εἶναι  ἡ ὁλόθυμη  ἐλπίδα τῆς  ἰάσεως καὶ  ἡ ἀκράδαντη πίστη στὴν ἰατρικὴ δύναμη καὶ  χάρη  τοῦ  Χριστοῦ,  ἀλλὰ  παράλληλα καὶ  στὴν  πρε σβευτικὴ πρὸς ἴαση μεσιτεία καὶ πρεσβεία τῆς Παναγίας, τοῦ σταυροῦ, τῶν ἀγγέλων καὶ  τῶν ἁγίων.

12. Ἡ ἀκλόνητη  αὐτὴ  πίστη τῶν  πιστῶν δὲν  λειτουργεῖ μαγικὰ καὶ  δεισιδαιμονικὰ ἢ κατὰ ψυχολογικὴ αὐθυποβολὴ οὔτε  ὀφείλεται στὴν  ἐκ  τῆς ἀνάγκης τῶν νόσων  βία  τῶν συναισθηματικῶν φορτισμῶν, ἀλλὰ  ἑδράζεται σὲ βάσεις  θεολογικὲς καὶ  προϋποθέσεις σωτηριολογικές, τὶς  ὁποῖες γνωρίζουν  καλῶς  οἱ  ἐγκρατεῖς τῶν  δογμάτων τῆς  πίστεως καὶ  βαθεῖς καὶ  ἐξέχοντες,  στὴν  πλειοψηφία τους,  θεολόγοι κανονογράφοι τῶν  παρακλητικῶν καὶ  ἱκετηρίων ὕμνων  τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.

13. Ὁ Κύριος  ἰάτρευσε τὸν προπάτορα Ἀδὰμ  καὶ  ἰατρεύει τοὺς  ἀπογόνους  του  ἀναιρώντας τὴν φθοροποιὸ καὶ  νοσογόνο  κατάρα τῆς  παρακοῆς. Ὁ Χριστὸς  ἐπλήγη ἐπὶ τοῦ σταυροῦ, γιὰ  νὰ ἰατρεύσει τὶς σωματικὲς καὶ τὶς ψυχικὲς πληγὲς τῶν  ἀνθρώπων,  τὰ  τραύματα καὶ  τὰ  συντρίμματα  τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως. Ἔπαθε γιὰ  νὰ πηγάσει τὴν ἀπάθεια.

14. Παράλληλα ἡ πίστη στὴν ἰαματικὴ δύναμη τῆς Παναγίας ἑδράζεται, γιὰ  τοὺς  ἁγίους ὑμνογράφους καὶ  τοὺς  προσευχομένους μὲ  τοὺς  ὕμνους τους  πιστούς, στὸ  γεγονὸς ὅτι  αὐτὴ  ἐκυοφόρησε καὶ  ἐγέννησε τὸν  ἰατήρα τῶν ἀνθρώπων. Κατὰ ταῦτα ἡ Θεοτόκος καθίσταται «ἱλαστήριον» τῆς φύσεως,  τοῦ  κόσμου  καὶ  τοῦ  ἀνθρώπου, ἔχοντας χάρη  καὶ  παρρησία πρε σβευτική,  διὰ  τῆς ὁποίας δυνάμει τοῦ  Υἱοῦ καὶ  Θεοῦ  της ἀπαλλάττει τοὺς πιστοὺς νόσων παντοίων καὶ  δεινῶν  συμφορῶν, γινόμενη πηγὴ τῶν ἰάσεων καὶ  μεσίτις ἄγρυπνος πρὸς τὸν φιλάνθρωπο Θεό.

15. Καὶ  ὁ πανσεβάσμιος Σταυρὸς προσπηγάζει ἰάματα στοὺς  μετὰ  πί στεως  ἀσπαζομένους, προσκυνοῦντας καὶ τυποῦντας αὐτόν,  διὰ  τὸν ἐν αὐτῷ θυσιαστικῶς προσπαγέντα καὶ  ἐθελουσίως ἐκχύσαντα τὸ πανάγιον αὐτοῦ αἷμα.  Παράλληλα οἱ ἅγιοι ἄγγελοι παρίστανται ἱκέτες θερμοὶ  στὸν  θρόνο τοῦ  Θεοῦ, ὡς φύλακες καὶ  λειτουργοὶ ἐκλεκτοὶ τῆς θεραπείας καὶ  τῆς σωτηρίας τῶν  ἀνθρώπων, ἀλλὰ  καὶ  ὡς  χειραγωγοὶ καὶ  βοηθοὶ  καὶ  πρόμαχοι, πλουτοῦντες πολλὴ παρρησία καὶ  πρεσβεία ἰαματική.

16. Ὁ τίμιος  Πρόδρομος καὶ  οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι ἔλαβαν ἐπίσης ἀπὸ τὸν Κύριο  θαυμάτων καὶ ἰάσεων  χάρη ἀκένωτο, ὡς τὰ μετὰ  τὴν Θεοτόκο  οἰκειό τερα  πρόσωπα τοῦ  Υἱοῦ καὶ  Λόγου.  Ἐνῶ  πάντες οἱ  ἅγιοι ἔλαβαν χάρη πλουσίων θαυματουργιῶν πρὸς θεραπεία τῶν ἀρρωστημάτων, ἰδιαίτερα οἱ ἅγιοι μάρτυρες, ὡς μιμητὲς τοῦ πρωτομάρτυρος Χριστοῦ  ἐκχύσαντες αὐτοθελήτως τὰ  αἵματα ὑπὲρ αὐτοῦ,  ἔλαβαν τὴν δωρεά «ρεῖθρα ἰαμάτων ἀνα πηγάζειν» πᾶσι τοῖς  πιστῶς αὐτοῖς προστρέχουσιν.

17. Ὁ λυτρωμένος ψυχικὰ καὶ θεραπευμένος σωματικὰ πιστὸς ἄνθρωπος βιώνει  ἐνεπίγνωστα τὴ δωρεὰ τοῦ Χριστοῦ,  τῆς Θεοτόκου καὶ τῶν ἁγίων ὡς πολυχεύμονα ποταμὸ ἰαμάτων στὴν  ὕπαρξή του.  Ἡ  θεραπεία εἶναι  κατ᾽ ἐξοχὴν τῆς ψυχῆς,  ἡ ὁποία ὑπομένει πλέον τὰ παρόντα ἢ ἐπερχόμενα δεινὰ μαρτυρικὰ καὶ  ἀρχοντικά. Ἡ ἀσθένεια παύει νὰ εἶναι  κατάρα σὲ μία  ὀλιγόπιστη καὶ  ὀλιγόθυμη ὕπαρξη καὶ  γίνεται ἀληθὴς  σωστικὴ  εὐεργεσία γιὰ τοὺς  ἀγωνιστές.

18. Ἡ ψυχὴ  ἐκρήγνυται σὲ δοξολογία καὶ  τιμὴ  καὶ  ἐξύμνηση  τῶν  θείων καὶ  ἁγίων προσώπων, ποὺ ἔγιναν αἴτια τῶν  ἰάσεων.  Ἀλλὰ  καὶ  ὑψώνεται στὴν  εὐρυχωρία τῆς  εὐγνωμοσύνης καὶ  τῆς  εὐχαριστιας. «Οὐ σιωπᾷ τοῦ βοᾶν  τρανότατα τὰ  μεγαλεῖα» τῶν  ἰαματικῶν θαυμάτων. Εὐχαρίστως δοξάζει  καὶ  ἀνυμνεῖ καὶ  γεραίρει καὶ μεγαλύνει καὶ κηρύττει τὶς ἄπειρες σω στικὲς  καὶ  ἰαματικὲς δωρεὲς ποὺ ἔλαβε  καὶ  λαμβάνει.

19. Εἶναι  ἀνάγκη, στὸ πλήρωμα τῆς ἐνορίας, νὰ καλλιεργηθεῖ μὲ ὑπομονὴ τὸ ἀληθὲς  ἦθος  τῆς  Ὀρθοδοξίας, τὸ ἀσκητικὸ καὶ  ἀγωνιστικό. Στὸν  κατανυκτικὸ αὐτὸ  τρόπο καὶ  στὸν  χαρμολυπικὸ καὶ  σταυροαναστάσιμο αὐτὸ δρόμο   οἱ  πιστοὶ θὰ  βοηθοῦνται προληπτικὰ  στὴν  ἄρση  τῶν  νοσογόνων αἰτιῶν,  ἰδιαίτερα τῶν ψυχικῶν ἀρρωστημάτων, καὶ  θὰ θεμελιώνουν τὴ ζωή τους  στὴ λειτουργικὴ πνευματικότητα τῆς Ἐκκλησίας, ὥστε  στὶς  δύσκολες, δεινὲς καὶ  θλιπτικὲς καταστάσεις τοῦ  πόνου καὶ  τῆς  ἀσθενείας νὰ  ἔχουν ἀσφαλὲς καταφύγιο τὴν  ἀκαταίσχυντη ἐλπίδα,  τὴ  βοήθεια,  τὴ  σκέπη καὶ τὴν παρηγορία τοῦ  Κυρίου  καὶ  τῶν ἁγίων του.

20. Θεραπευτικά, ὁ καλὸς  ποιμένας θὰ χρησιμοποιήσει τὰ δραστικὰ φάρ μακα τῆς  ἐμπόνου ἱκεσίας τῶν  παρακλητικῶν κανόνων.  Θὰ  κράξει πρὸς Κύριον  ὑπὲρ τῶν  πονούντων, θὰ  κλαύσει μετὰ  τῶν  θλιβομένων, θὰ  προ στρέξει στὴν κλίνη  τῆς  ἀρρωστίας τους,  θὰ  παρακινήσει τοὺς  πιστοὺς καὶ εὐλαβεῖς ἀνθρώπους σὲ  συναγερμὸ προσευχῆς καὶ  θὰ  πρωτοστατήσει σ᾽ αὐτήν.  Ἔτσι  μόνο  θὰ  ὁδηγήσει τοὺς  ἀνθρώπους τῆς  πνευματικῆς εὐθύνης του  στὸ ἄθλημα τῆς ἀληθοῦς ἐλευθερίας, τῆς ἀγάπης καὶ  τῆς κοινωνίας.

 Η ελπίδα τής θεραπείας μέσα απο τούς Παρακλητικούς Κανόνες
Ἀρχιμ.  Νικοδήμου Σκρέττα
Ἐπικούρου Καθηγητοῦ τοῦ  Α.Π.Θ.

Kindly Bookmark this Post using your favorite Bookmarking service: