Φώτης Κόντογλου
Το Αιβαλί η Πατρίδα μου
ΜΕ ΤΟ ΓΛΥΚΟΧΑΡΑΓΜΑ σηκώνεται ό παπάς καί μπαίνει στην έκκλησιά γιά νά λειτουργήσει. Σκύβει μπροστά στους ανθρώπους πού στέκουνται σταυροχεριασμένοι, γιά νά πάρει συχώρεση, καί κείνοι πάλε γέρνουνε τά κεφάλια τους.“Υστερα μπαίνει μέσα στ’ Άγιο Βήμα άπό τή μικρή τήν πόρτα καί προσκυνά τρεις φορές τήν “Αγια Τράπεζα καί τήν άνεσπάζεται, έπειτα παίρνει τό θυμιατό, τό βλογά καί θυμιάζει λέγοντας: «Ευλογητός ό Θεός ημών πάντοτε, νϋν καί άεί καί εις τούς αιώνας τών αιώνων!» Τότες ό αναγνώστης άρχίζει νά λέγει τόν Εξάψαλμο, καί στό μεταξύ ό παπάς ξεσκούφωτος λέγει μέ κατάνυξη μυστικά τις εύχές τού Όρθρου: «Εύχαριστοΰμεν σοι, Κύριε ό Θεός ημών, τφ έξαναστήσαντι ημάς έκ τών κοιτών ημών καί έμβάλλοντι εις τό στόμα ημών λόγον αινέσεως!» Στή μέση τοΰ Εξάψαλμου βγαίνει ήσυχα άπό τή μικρή πόρτα τού 'Ιεροΰ καί τελειώνει τήν ευχή μπροστά στήν εικόνα τοΰ Χριστού, ύστερα τήν άνασπάζεται καί στέκεται άκίνητος ίσαμε νά τελειώσει ό Εξάψαλμος. Τότες λέγει τά Ειρηνικά.Είναι σάν αρχαίος ιερέας, βουνίσιος άνθρωπος, μέ μαλλιά μακριά, ξεμπλεγμένα στις πλάτες του. Όλόλευκα φορεμένος,,δέεται μυστικά μπροστά στήν 'Αγια Τράπεζα, ενώ οί ψαλτάδες ψέλνουνε τόν ιαμβικόν Κανόνα.
Πίσω από τήν Άγια Τράπεζα φέγγει ένα στενό παραθυράκι, καί στόν άρμό του άνεμίζεται ένα αγριολούλουδο καμιά φορά κάθεται καί κανένα πουλί καί σκύβει γιά μιά στιγμή μέσα στ’ Άγιο Βήμα.Τήν ώρα πού προσκομίζει ό παπάς, σκυμμένος στή θυρίδα, θυμιάζει λέγοντας σιγανά: «Θυμίαμά Σοι προσφέρομεν, Χριστέ ό Θεός ημών, εις οσμήν ευωδίας πνευματικής!»Σάν χτυπήσει καλά ό ήλιος άπάνου στόν κουμπέ, μπαίνουνε πιά στή Λειτουργία. Άμα πει ό παπάς τό Βαγγέλιο, οί ψαλτάδες άρχίζουνε καί ψέλνουνε άργά καί μέ μέλος τό Χερουβικό. Άπό μέσα, στό Τερό, μέ κλεισμένη τήν Άγια Πόρτα, ό παπάς ξέσκεπος, μ’ άνοιχτές απαλάμες, λέγει μυστικά καί μέ συντριβή: «Ούδείς άξιος των συνδεδεμένων τοίς σαρκικαΐς έπιθυμίαις καί ήδοναΐς προσέρχεσθαι, ή προσεγγίζειν, ή λειτουργεΐν Σοι, Βασιλεύ τής δόξης- τό γάρ διακονεΐν σοι μέγα καί φοβερόν καί αύταϊς ταΐς έπουρανίαις δυνάμεσιν. Άλλ’ όμως διά τήν άμετρόν σου φιλανθρωπίαν άτρέπτως καί άναλλοιώτως γέγονας άνθρωπος καί άρχιερεύς ημών έχρημάτισας, καί τής λειτουργικής ταύτης καί άναιμάκτου θυσίας τήν ιερουργίαν παρέδωκας ήμΐν, ως Δεσπότης τών άπάντων. Σύ γάρ μόνος, Κύριε, δεσπόζεις τών έπουρανίων καί τών έπιγείων, ό επί θρόνου Χερουβικοΰ εποχούμενος, ό τών Σεραφείμ Κύριος καί βασιλεύς τού Ισραήλ, ό μόνος άγιος καί έν Αγίοις άναπαυόμενος. Σέ τοίνυν δυσωπώ, τόν μόνον άγαθόν καί εύήκοον. Έπίβλεψον επ’ έμέ τόν άμαρτωλόν καί άχρεΐον δούλάν Σου, καί καθάρισόν μου τήν ψυχήν καί τήν καρδίαν άπό συνειδήσεως πονηρός-καί ίκάνωσόν με τή δυνάμει τού Άγιου Πνεύματος, ένδεδυμένον τήν τής 'ιερατείας χάριν, παραστήναι τή άγίρ Σου ταύτη τραπέζη, καί 'ιερουργήσαι τό άγιον καί άχραντόν Σου Σώμα καί τό τίμιον Αιμα. Σοι γάρ προσέρχομαι κλίνας τόν έμαυτοΰ αυχένα, καί δέομαι Σου μή άποστρέψης τό πρόσωπόν Σου απ’ εμού, μηδέ άποδοκιμάσης με εκ παίδων Σου...»
Ειπώθηκαν σέ άλλη γλώσσα τέτοια πράματα; Πώς νά μήν ανατριχιάσει άνθρωπος, άκούγοντας νά λέγει κείνος ό άγράμ- ματος άπόγονος τής φυλής τών Ελλήνων αυτά τά άρχαΐα λόγια; Τό λιβάνι άνεβαίνει στόν τροΰλλο, π’ ολόγυρά του είναι γραμμένα τούτα τά λόγια: «Ουρανός πολύφωτος ή Εκκλησία, συγκαλοΰσα άπαντας πρός ευφροσύνην τούς πιστούς, έν ω έστώτες κραυγάζομεν- τούτον τόν οίκον στερέωσον, Κύριε.»
Οί άπελέκητοι κείνοι άνθρώποι στέκουνται μέ μεγάλη εύλάβεια, σά νά καταλαβαίνουνε τήν άρχαία γλώσσα. Τό λιβάνι ευωδιάζει μαζί μέ τό σκίνο, στην ψαλμωδία βαστά τό ϊσο ή βουή τής θάλασσας π’ άκούγεται άπ’ όξω.Κατά τίς λαμπερές μέρες τού Δεκαπενταύγουστου όλη ή πλάση πανηγύριζε τή μέρα πού μεταμορφώθηκε ό Χριστός κ’ έ'λαμψε σάν ήλιος τό πρόσωπό του. Τότες λέγανε οί ψαλτάδες, άνάμεσα σέ άλλα, καί τούτα τά θεσπέσια τροπάρια:
«Θαβώρ καί Έρμών έν τω όνόματί σου άγαλλιάσονται.» «"Ηλιος μέν τήν γήν φαιδρύνων αύθις δύνει Χριστός δέ μετά δόξης άστράψας έν τω όρει, τόν κόσμον κατεφώτισεν.» «Όρος τό ποτέ ζοφώδες καί καπνώδες, νύν τίμιον καί άγιόν έστιν, έν ω οί πόδες σου έστησαν, Κύριε.» «Ίσχύν τών έθνών κατέδεσθε, φίλοι μαθηταί- θαυμασθήσεσθε δέ τώ πλούτω αυτών, ότι δόξης πληρούσθε, ως όφθήσομαι, λαμπρότερον ήλιου έξαστράπτων, έν αγαλλιάσει μέλποντες αίσωμεν τώ Θεώ ημών, ότι δεδόξασται.»
«Ό τού φωτός διατμήξας τό πρωτόγονον χάος, ως έν φωτί τά έργα υμνεί Σε, Χριστέ.» «Προσενωπίω σοι ώραι ΰπεκλίθησαν.» «Ευγέ σοι τφ Θαβώρ, τω πρίν ζοφωδεστάτω, φωτός γάρ ήξιώθης ούκ αισθητού ήλιου, τής άνω δέ λαμπρότητος.»
Πρίν νά τελειώσει ή Λειτουργία, άντίς τό «’Άξιόν έστιν» ψέλνανε μέ μεγαλοπρέπεια: «Νύν τά άνήκουστα ήκούσθη ό άπάτωρ γάρ υιός εκ τής Παρθένου, τή πατρώςι φωνή ένδόξως μαρτυρεΐται, οΐα Θεός καί άνθρωπος, ό αύτός εις τούς αιώνας.»
Όξω ή θάλασσα γιόρταζε τά βουνά πανηγυρίζανε. Τό Θαβώρ καί Έρμών χορεύανε μαζί με τό Χοντροβουνο και με τής Άγιάς-Παρασκευής τόν θεόχτιστο βράχο. Ό Ιάκωβος κι ό Ιωάννης κατεβαίνανε άπό τό μονοπάτι άντίπερα- ό γερο-Εύμαιος κι ό Προφήτης Ήλίας κουβεντιάζανε καθισμένοι στό μαντρί τοΰ Γιάννη τοϋ Βλογημένου. Ό Άγιος Πέτρος βόλευε τά δίχτυα μαζί μέ τόν γερο-Νηρέα καί μέ τόν μπαρμπα-Λιβανή στό νάρτηκα τής Νησοπούλας. Τό κόνισμα τ’ Άγιου Νικόλα στεκότανε άκουμπισμένο σ’ ένα άρχαΐο μάρμαρο πού παράσταινε τόν Ποσειδώνα. Ό ηλιοκαμένος παπα-Στέφανος επινε τόν καφέ του μετά τή Λειτουργία κι άγνάντευε τή θάλασσα, καθισμένος σέ μιά σπασμένη κολόνα άπό τόν καιρό των Ελλήνων.
Μακαριότητα άπλωνε άπάνου σ’ όλη τήν πλάση.
Photo : Κ.Ξενόπουλος
ΦΩΤΗΣ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ
ΤΟ ΑΙΒΑΛΙ Η ΠΑΤΡΙΔΑ ΜΟΥ
Αναρτήσεις
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου