Κεφάλαιον Α΄
Τό Θαύμα Μιά αληθινή Ιστορία
Λεωνίδα Κουμάκη
Κωνσταντινούπολη, Σεπτέμβρης 1964
Τα μάτια της έπαιξαν ανήσυχα μέσα στις κόγχες τους. Γύρισε και κοίταξε φοβισμένα προς τα πίσω και, αφού βεβαιώθηκε πως δεν μας άκουγε κανείς, μου είπε με φωνή που φανέρωνε περισσή αγωνία:
— Είσαι πια ολόκληρος άντρας. Πόσες φορές δεν σου είπα πως δεν πρέπει να μιλάς ελληνικά στην μέση του δρόμου; Δε μας φθάνουν όσα μας βρήκανε; Δε φτάνει η καταστροφή πού 'πεσε πάνω μας; Θέλεις να σ' ακούσει κανείς και να 'χουμε κι άλλες φασαρίες τώρα που ο πατέρας σου είναι μακριά μας; Τόσο γρήγορα ξέχασες τι τράβηξε ο θείος Σιδερής;Είχε δίκιο. Απ' τη μέρα που έφυγε ο πατέρας μου κακήν-κακώς, η γλώσσα της είχε βγάλει μαλλί επαναλαμβάνοντας συνεχώς σε μένα και στην αδελφή μου πως, όταν περπατούσαμε στον δρόμο ή σε δημόσιο χώρο, έπρεπε νάμασταν μουγγοί. Μουγγοί από ανάγκη. Γιατί κινδυνεύαμε. Το να μιλάς ελληνικά στο δρόμο ή σε δημόσιους χώρους στην Τουρκία ισοδυναμούσε περίπου με ανθρωποκτονία από πρόθεση. Ήταν σαν να διασχίζεις με τα πόδια μια Εθνική οδό χωρίς να κοιτάς ούτε δεξιά ούτε αριστερά. Γιατί στην Τουρκία υπάρχει ένας Νόμος του 1932 «περί εξυβρίσεως του Τουρκισμού». Ο Νόμος αυτός ψηφίστηκε για την τρομοκράτηση και την καταπίεση των μη Τουρκικών πληθυσμών. Αρκούσε η ψευδομαρτυρία δύο ατόμων που θα έλεγαν αορίστως πως, τάχα, έβρισες την Τουρκία ή τους Τούρκους. Η καταδίκη που ακολουθούσε σήμαινε φυλάκιση χωρίς επιστροφή. Έτσι φοβόμασταν να αρθρώσουμε στον δρόμο ακόμα και μία λέξη ελληνική, γιατί κινδυνεύαμε να κατηγορηθούμε ότι βρίζαμε την Τουρκία.
Το πάθημα του θείου Σιδερή, πριν από 4 χρόνια περίπου, που γλίτωσε τη ζωή του παρά τρίχα, πληρώνοντας στα «κατάλληλα» πρόσωπα όλα όσα είχε συγκεντρώσει μια ζωή, ήταν πραγματικά πολύ χαρακτηριστικό.
Ο Σιδερής Βαφειάς, μακρινός ξάδελφος της μητέρας μου, είχε ένα κατάστημα με φαγώσιμα είδη στο εμπορικό κέντρο της Κωνσταντινούπολης, στο επάνω μέρος του Καπαλί Τσαρσί. Τυροκομικά, ελιές, βούτυρα, και τρόφιμα γέμιζαν ασφυκτικά το μαγαζί του που έλαμπε από καθαριότητα, λόγος για τον οποίο ήταν δημοφιλέστατο όχι μόνο στους Έλληνες αλλά και στους Τούρκους. Ο θείος Σιδερής ήταν πολύ τσιγκούνης. Είχε δημιουργήσει σημαντική περιουσία με την εργατικότητα αλλά και την τσιγκουνιά του και σ' όλο τον κύκλο των γνωστών και φίλων είχε το παρατσούκλι «παχειά κότα». Είχε φιλοσοφήσει τη ζωή και υπηρετούσε πιστά αυτό που στόχευε -να μαζεύει χρήματα- έτσι δεν τον ενοχλούσε καθόλου που οι συγγενείς κι οι φίλοι τον πείραζαν αποκαλώντας τον «παχειά κότα».
Τη μέρα εκείνη -ήταν η 30η Αυγούστου 1960- βρισκόταν στο μαγαζί του καθαρίζοντας και τακτοποιώντας εμπορεύματα παρ' όλο που ήταν αργία, επειδή οι Τούρκοι γιόρταζαν την έναρξη της εκστρατείας τους που κατέληξε στην Μικρασιατική καταστροφή του Ελληνισμού τον Σεπτέμβρη του 1922.
Ξαφνικά, εμφανίστηκε ένας Τούρκος στην πόρτα του μαγαζιού του και με προκλητικό τόνο, σηκώνοντας το χέρι του δεικτικά, του είπε:
— Ρε γκιαούρη, πώς τολμάς και δουλεύεις σήμερα; Δε σέβεσαι τις αργίες των Τούρκων;
Ο θείος Σιδερής αψήφησε τον κίνδυνο που διαγραφόταν και χαμογελώντας του απάντησε:
— Οι αργίες είναι για τους τεμπέληδες! Όταν υπάρχει δουλειά, δεν υπάρχουν αργίες!
Αυτό ήταν. Ο Τούρκος τον κοίταξε με ένα βλέμμα πούβγαζε φλόγες, χαμογέλασε περίεργα και χωρίς να πει κουβέντα εξαφανίστηκε.
Σε λιγότερο από μια ώρα εμφανίστηκαν στο μαγαζί του, τρεις άντρες από την Τουρκική ασφάλεια. Μπήκαν στο μαγαζί και ένας απ' αυτούς γάβγισε μάλλον παρά μίλησε:
— Παράτησέ τα όλα, κλείσε το μαγαζί σου και έλα μαζί μας στην Ασφάλεια! Ο θείος Σιδερής τους κοίταξε έκπληκτος:
— Γιατί πρέπει να έλθω στην Ασφάλεια; ρώτησε.
— Αυτό θα το μάθεις όταν φτάσουμε εκεί!
Ήταν η κοφτή απάντηση που δεν του έδινε πολλά περιθώρια άλλης συζήτησης. Η έκπληξη έδωσε τόπο σ' ένα μούδιασμα και σ' ένα κακό προαίσθημα. Έβγαλε την ποδιά του, κλείδωσε το μαγαζί και τους ακολούθησε.
Όταν φθάσανε στην Ασφάλεια μπήκανε σ' ένα δωμάτιο, την ώρα ακριβώς που έβγαινε ο Τούρκος που πριν λίγη ώρα είχε κάνει την εμφάνισή του στην πόρτα του μαγαζιού του και τον είχε επιπλήξει επειδή δούλευε.
Μόλις έκλεισε η πόρτα, ένας απ' τους τρεις Τούρκους, αιφνιδιαστικά, χωρίς καν ν' ανοίξει το στόμα του, άρχισε να γρονθοκοπεί τον θείο Σιδερή στο πρόσωπο, στο στομάχι, στο κεφάλι -όπου έβρισκαν οι γροθιές του. Όταν σωριάστηκε αναίσθητος τον έσυραν σε μια καρέκλα και τον έλουσαν με ένα κουβά κρύο νερό.
Μετά από αρκετή ώρα άρχισε να συνέρχεται. Σιγά-σιγά συνειδητοποίησε που βρισκόταν και τι είχε πάθει, όταν άκουσε μια μοχθηρή φωνή, να τον βρίζει:
— Ισίδωρος Βαφέας, ένας βρωμερός γκιαούρης που τόλμησε να βρίσει την ιερή Τουρκική σημαία. Κανονικά έπρεπε να σ' εκτελέσουμε επί τόπου για το έγκλημά σου αυτό, αλλά ούτως ή άλλως η ζωή σου τέλειωσε. Πρέπει επιτέλους αυτά τα σκουλήκια οι Ρωμιοί να μάθουν πως εδώ είναι Τουρκία και δεν μπορούν να βρίζουν τους Τούρκους και τη σημαία τους χωρίς να το πληρώσουν με την ζωή τους!
Ζείτε στη γη μας, που είναι πια ιδιοκτησία μας και δεν λέτε να το χωνέψετε! Και σαν να μην έφτανε αυτό, βρίζετε και τους Τούρκους! Όπως εσύ, βρωμερέ γκιαούρη, τόλμησες να βρίσεις την ιερή Τουρκική σημαία!
— Όχι, όχι! Δεν έβρισα την Τουρκική σημαία! τραύλισε ο θείος Σιδερής. Δεν έχω την παραμικρή ιδέα για...
Οι λέξεις του διακόπηκαν απότομα, όταν όρμησαν πάνω του δύο απ' τους τρεις Τούρκους και άρχισαν να τον κτυπούν στα τυφλά. Ανυπεράσπιστος και χωρίς την παραμικρή αντίσταση έχασε τις αισθήσεις του.
Τις ξαναβρήκε μετά από αρκετές ώρες στο υγρό πάτωμα ενός σκοτεινού κελιού.
Οι ώρες άρχισαν να κυλούν αργά, βασανιστικά. Όλο το κορμί του ήταν γεμάτο πληγές κι' αισθανόταν αφόρητους πόνους παντού.
«Όλα τέλειωσαν»! σκέφτηκε. «Πάει, ξόφλησα. Θα πεθάνω εδώ μέσα!». 24 ώρες, 48 ώρες, 72 ώρες. Η μονοτονία του μουχλιασμένου χώρου διακόπηκε ελάχιστες φορές, όταν ένα βρώμικο πιάτο που υποτίθεται πως είχε φαγητό, αφέθηκε με θόρυβο μέσα στο κελί.
Η οικογένεια του θείου Σιδερή, εν τω μεταξύ, είχε αναστατωθεί. Οι γονείς του, τα πέντε αδέλφια του, οι φίλοι του δεν μπορούσαν να εξηγήσουν την ξαφνική του εξαφάνιση.
Την τρίτη μέρα, μετά την εξαφάνισή του, έφθασαν στη Γενική Ασφάλεια απ' όπου έμαθαν πως ο Ισίδωρος Βαφειάς ήταν κρατούμενος με την κατηγορία της εξύβρισης του Τουρκισμού, σύμφωνα με το Νόμο του 1932.
Τα πράγματα ήταν πάρα πολύ σκούρα. Οι Τούρκοι δεν αφήνουν καμιά ευκαιρία να πάει χαμένη όταν πρόκειται να εξοντώσουν ένα γκιαούρη. Εκτός βέβαια αν έχει πολλά λεφτά.
Εκεί η ζυγαριά της συνείδησης, στην «εφαρμογή» του Νόμου, μετακινείται ανάλογα με το χρυσάφι που θα μπει στη μια πλευρά της. Και ο θείος Σιδερής είχε μπόλικο χρυσάφι. Έτσι άρχισε ένας αγώνας για τη διάσωσή του, βασισμένος στην μόνιμη «αδυναμία» των Τούρκων, την εκτεταμένη διαφθορά, που καλύπτει ολόκληρη την Τουρκία απ' την κορυφή ως τα νύχια.
Πρώτα κόστισε μια περιουσία η «αφαίρεση» του φακέλου του από τις «τρέχουσες» υποθέσεις και η τοποθέτησή του στο τέλος για να κερδηθεί χρόνος. Στη συνέχεια η καταβολή ενός υπέρογκου ποσού σαν «εγγύηση» για την απελευθέρωσή του, μέχρι τη μέρα της δίκης. Και τέλος, η φυγάδευσή του στην Σμύρνη, την ίδια μέρα της απελευθέρωσής του για να περάσει στη Χίο και ταυτόχρονα στην ελεύθερη Ελλάδα.
Όταν έφθασε στην Σμύρνη ο θείος Σιδερής, σωστό ψυχικό και σωματικό ράκος, πήγε στον Τσεσμέ που βρίσκεται ακριβώς απέναντι απ' την Χίο σε τόσο κοντινή απόσταση, ώστε τα βράδια διακρίνεις τα φώτα της πόλης. Βρήκε ένα πλοίο που εκτελούσε δρομολόγια μεταξύ Χίου - Τσεσμέ και σαν τουρίστας επιβιβάστηκε για το ταξίδι προς την ελευθερία και τη ζωή. Όταν όμως πλησίαζαν στον προορισμό τους, ο καπετάνιος του πλοιαρίου πήρε σήμα από τον ασύρματο να επιστρέψει στον Τσεσμέ και κάνοντας στροφή άρχισε το ταξίδι για την επιστροφή στο Τουρκικό λιμάνι. Ο θείος Σιδερής έχασε μαζί με το χρώμα του και πολλά χρόνια απ' τη ζωή του. Η λαχτάρα του ήταν μεγάλη γιατί είχε την βεβαιότητα πως η αιτία της επιστροφής του πλοιαρίου στον Τσεσμέ ήταν αυτός. Δεν είχε όμως ούτε τις φυσικές ούτε τις ψυχικές δυνάμεις για να αντιδράσει. Έτσι αποφάσισε να περιμένει καρτερικά, σαν πραγματικά άψυχο σώμα, να εκδηλωθεί η αιτία της απότομης επιστροφής στην Τουρκία. Το πλοιάριο επέστρεψε στον Τσεσμέ, έμεινε εκεί τρεις ώρες και πενήντα λεπτά -που του φάνηκαν σαν τρεις αιώνες- και ξαναξεκίνησε για την Χίο.
Ο θείος Σιδερής δεν έμαθε ποτέ την αιτία της ξαφνικής επιστροφής στην Τουρκία, ούτε θέλησε να την μάθη ακόμα και όταν αποβιβάστηκε επιτέλους, ζωντανός, στην Χίο για να ξαναρχίσει πάλι την ζωή του απ' την αρχή.
Αυτά είχαν έρθει στο νου μου, καθώς περπατούσαμε σιωπηλοί στο δρόμο. Πηγαίναμε στο Sirkeci. Η μητέρα μου, η αδελφή μου κι εγώ. Ο πατέρας μου, δέκα βδομάδες νωρίτερα, είχε συρθεί κυριολεκτικά στην πόρτα ενός αεροσκάφους που όταν έκλεισε τον μετέφερε στην Αθήνα, μετανάστη με το ζόρι, κοντά στα 50 χρόνια του. Το Sirkeci ήταν ο Κεντρικός Σιδηροδρομικός Σταθμός της Κωνσταντινούπολης. Είχαμε παραδώσει μέσα σε ένα μεγάλο μπαούλο το βιός μιας ζωής που είχαν την «μεγαλοψυχία» να μας επιτρέψουν να πάρουμε μαζί μας. Δηλαδή μόνο τα απαραίτητα είδη ρουχισμού. Όλα τα άλλα είχαν κατασχεθεί από τις Τουρκικές αρχές Ασφαλείας.
Η «κατάσχεση» είχε ένα ιδιότυπο χαρακτήρα. Κατέγραφαν όλη την κινητή περιουσία του θύματος την οποία δεν είχε δικαίωμα να πουλήσει. Για τα ακίνητα, φυσικά, ίσχυε το ίδιο. Έτσι όσοι ξαναγκαζόταν να φύγουν άφηναν υποχρεωτικά το βιός τους στους Τούρκους που το λεηλατούσαν. Τα λιγοστά πράγματα που επέτρεπαν στα θύματά τους να πάρουν μαζί, αφορούσαν είδη ρουχισμού.
Αυτά τα λιγοστά πράγματα, στριμωγμένα σε ένα μπαούλο, θα περνούσαν από τον έλεγχο του Τελωνείου και έπρεπε να ήμασταν παρόντες. Η μητέρα μου, που πλησίαζε τα 40 της χρόνια, η αδελφή μου στα 17 και εγώ στα 15.
Σιωπηλοί και με ένα αόρατο χέρι να σφίγγει τις καρδιές μας, συνεχίζαμε σιωπηλοί τον δρόμο μας για το Sirkeci.
Θα αντιμετωπίζαμε τα φανατισμένα όργανα του Τουρκικού Κράτους που με πραγματική ευχαρίστηση εκτελούσαν το «καθήκον» τους. Και το καθήκον τους ήταν να κάνουν ό, τι ήταν ανθρώπινα δυνατό, ώστε τα θύματά τους να φύγουν από τις εστίες τους πραγματικά ράκη, στραγγισμένα οικονομικά και χωρίς τίποτα απολύτως από την περιουσία που ενδεχομένως δημιούργησαν.
Εισαγωγή και πρώτη αποκλειστική δημοσίευση κειμένων στο Ορθόδοξο Διαδίκτυο
ΛΕΩΝΙΔΑ ΚΟΥΜΑΚΗ ΤΟ ΘΑΥΜΑ
Μιά πραγματική ιστορία
Η επεξεργασία, επιμέλεια και μορφοποίηση κειμένου και εικόνων έγινε από τον Ν.Β.Β
Επιτρέπεται η αναδημοσίευση κειμένων στο Ορθόδοξο Διαδίκτυο , για μη εμπορικούς σκοπούς με αναφορά πηγής το Ιστολόγιο
© ΠΗΔΑΛΙΟΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
http://www.alavastron.net/
Αναρτήσεις
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου