6. Στον όσιο Κοσμά τόν Ζωγραφίτη

Ό όσιος Κοσμάς (τέλη ΙΓ' αί.), Βούλγαρος κατά τό γένος, άφοΰ ντύθηκε τό άγγελικό σχήμα των μοναχών, διορίστηκε άπό τόν τότε ήγούμενο νά υπηρετεί τήν έκκλησία τής μονής. Κάποια χρονιά βρέθηκε στήν Ιερά Μονή Βατοπαιδίου, γιά νά παρακολουθήσει τήν άγρυπνία, λόγω τής εορτής τοϋ Εύαγγελισμοϋ, καί νά προσκυνήσει τήν Αγία Ζώνη. Όταν μπήκε στο ναό, έκπληκτος είδε μιά γυναίκα νά υπηρετεί καί νά επιμελείται τήν έκκλησία καθώς επίσης νά υπηρετεί στήν τράπεζα τής μονής. Δεν κατάλαβε, κατά θεία βούληση, ότι αύτή ή γυναίκα ήταν ή Παναγία. Έπιστρέφοντας στή Μονή Ζωγράφου, εξομολογήθηκε στον ηγούμενο όσα είδε νά κάνει αύτή ή γυναίκα. Ό ηγούμενος χάρηκε πού ένας μοναχός τής μονής του άξιώθηκε νά δεί τέτοια οπτασία καί τοϋ είπε:

«Γνώριζε, παιδί μου, ότι εκείνη ή γυναίκα ήταν ή Ύπεραγία Θεοτόκος, ή προστάτης τής Μονής καί όλου του Αγίου Όρους».

Όταν άκουσε αύτά ό όσιος Κοσμάς, μέ μεγάλη χαρά καί συγκίνηση εύχαρίστησε τήν Παναγία πού καταδέχθηκε νά παρουσιαστεί σ' αύτόν τόν άμαρτωλό καί άνάξιο.

15· Στον όσιο Σίμωνα

’Έμεινε λοιπόν πάλι στο σπήλαιο ό Ιερός Σίμωνας (13ος μ.Χ. αιώνας) -καθώς και ό Μέγας Αντώνιος στο μνήμα-, άγωνιζόμενος πολλούς χρόνους καί ύπομένοντας κάθε κακοπάθεια, καί πολλοί άπό πολλά μέρη τού ’Όρους πήγαιναν σ’ αύτόν καί ωφελούνταν ψυχικά καί σωματικά, διότι καί διακριτικό χάρισμα διέθετε, για νά έξηγεί τις θείες Γραφές καί νά δίνει καί άλλες ψυχωφελείς συμβουλές, άλλά καί αξιώθηκε νά έχει προορατικό χάρισμα, προλέγοντας τα μέλλοντα. Όμως, αύτός δεν ευχαριστιόταν καθόλου μέ αύτά, μισώντας ώς ταπεινός την τιμή τών ανθρώπων καί άποφεύγοντας την ενόχληση τών πολλών, έπειδή τόν εμπόδιζε στην ησυχία του καί γέ αύτό σκεπτόταν νά αναχωρήσει για πιο έρημο τόπο. Άλλά ό Θεός, ό Όποίος προνοεΐ καί φροντίζει για την κοινή ώφέλεια τών άνθρώπων, τόν έμπόδισε άπό αυτή τήν επιθυμία διαμέσου τής πανάχραντης Μητέρας Του μέ έναν άξιοπερίεργο καί άξιομνημόνευτο τρόπο. Εκεί λοιπόν πού μία νύχτα προσευχόταν ό όσιος, βλέπει πάλι τή σπηλιά γεμάτη άπό φωτοχυσία θεϊκή, ενώ παράλληλα αισθανόταν άρρητη εύωδία καί εύφραινόταν πνευματικά. Σέ αυτή τήν υπερκόσμια κατάσταση άκουσε καί μία φωνή γλυκύτατη καί ειρηνική, ή όποια τόν προέτρεπε έτσι: «Σίμωνα, Σίμωνα, πιστέ φίλε καί λάτρη τού Υίου μου, μήν άναχωρείς άπό αύτό τόν τόπο, έπειδή σέ έχω καταστήσει φωτεινό άστέρα καί πρόκειται νά δοξάσω τήν περιοχή μέ τό όνομά σου». Ωστόσο, ό ταπεινότατος Σίμωνας δέν πιστεύει άρχικά στήν οπτασία καί φοβάται μήπως όλα αυτά είναι μία άπάτη τού διαβόλου, ό οποίος συχνά, σύμφωνα καί μέ τή ρήση τού Αποστόλου Παύλου, μετασχηματίζεται σέ άγγελο φωτός. Έπιζητά, έτσι, έναγωνίως ένα κατάλληλο μέρος γιά νά ησυχάσει έως ότου μία νύκτα, λίγο πρίν άπό τά Χριστούγεννα τού έτους 1242, βλέπει έξω άπό τή σπηλιά ένα εξαίσιο καί φοβερό θέαμα· τού φαίνεται σαν νά άποσπάται άπό τό ούράνιο στερέωμα ένα άστέρι τό όποίο στέκεται πάνω άπό την αντικρινή πέτρα, εκεί όπου σήμερα είναι κτισμένο τό Μοναστήρι της Σιμωνόπετρας. Την οπτασία αυτή έβλεπε ό άγιος πολλές συνεχόμενες νύκτες, άλλα φοβόταν μήπως ήταν δαιμονική πλάνη. Φτάνοντας έτσι ή κυριώνυμη ημέρα των Γενεθλίων τοΰ Σωτήρα, τότε δέν είδε μόνον τό άστέρι πού στάθηκε πάνω άπό τήν πέτρα άλλα ακούσε καί θεία φωνή πού τού έ'λεγε τα έξης: «Έδώ πρέπει νά θεμελιώσεις, ώ Σίμωνα, τό κοινόβιό σου καί νά σώσεις ψυχές· πρόσεχε, όμως, νά μήν άπιστήσεις όπως έκανες τις άλλες φορές καί εγώ θά είμαι βοηθός σου. Κοίταξε καλά καί μήν άμφιβάλλεις, γιά νά μήν πάθεις κανένα κακό». Ό θείος άνδρας άκουσε αύτήν τή φωνή τρεις φορές καί ενθουσιάστηκε πάρα πολύ, ένώ τοΰ φάνηκε -καθώς εξιστορούσε τά γεγονότα αργότερα στούς μαθητές του- ότι βρέθηκε στή Βηθλεέμ τής Ίουδαίας τό ίδιο βράδυ τής Γέννησης, μαζί μέ τούς ποιμένες καί τούς αγγέλους πού άνέμελπαν τον γλυκόφθογγο ύμνο τους στόν Δεσπότη τοΰ παντός. Τότε, κατά τά λεγάμενα τοΰ αγίου Σίμωνα, άρχισε νά τοΰ φεύγει ό τρόμος καί νά εύφραίνεται πνευματικά, σάν νά έβλεπε παρούσα τήν Ύπεραγία Θεοτόκο καί τον δίκαιο Ιωσήφ μαζί μέ τούς γιούς του, αλλά καί τον Κύριο, νήπιο σπαργανωμένο μέσα στή φάτνη τών άλογων ζώων.

16. Στόν άγιο ’Ιωάννη τον Κουκουζέλη

Ήταν Σάββατο τοΰ Ακαθίστου καί ό Κουκουζέλης, άφοΰ έψαλε μέ επιμέλεια τά ιδιόμελα καί τον κανόνα τής Θεοτόκου, άποκοιμή- θηκε γιά λίγο άπό τήν κούραση, όρθιος στο στασίδι του.

Βλέπει τότε μπροστά του τήν Ύπεραγία Θεοτόκο καί άκούει τή γλυκιά φωνή Της:

«Χαΐρε Ιωάννη, παιδί μου. Ψάλλε μου καί δέν θά σ’ έγκαταλείψω».

Καί λέγοντας αύτά, τοΰ έδωσε ένα χρυσό νόμισμα. Ξυπνά άμέ- σως ό όσιος καί βλέπει γεμάτος χαρά στό δεξί του χέρι τό φλουρί.

Ευχαρίστησε τη, Θεοτόκο για την εΰνοιά Της καί τό παρέδωσε στην εκκλησία. Τό νόμισμα αύτό είχε θαυματουργική δύναμη καί τελούσε μεγάλα θαύματα.

Άπό τότε ό όσιος ’Ιωάννης δεν έλειπε ποτέ από τον δεξιό χορό, ψάλλοντας με προθυμία καί δοξολογώντας τον Κύριο καί τϊι Μητέρα Του. Άπό την έπίπονη προσπάθεια καί την ορθοστασία σάπισε τό πόδι του κι έβγαζε μια δυσάρεστη οσμή. Ή Παναγία όμως δέν τον έγκατέλειψε· έμφανίζεται πάλι καί τού λέει:

«Άπό τώρα θά είσαι ύγιής».

Αμέσως ό όσιος θεραπεύθηκε καί παρέμεινε ύγιής έως τό τέλος της ζωής του. Προεΐδε μάλιστα τό θάνατό του, ζήτησε συγχώρηση απ' όλους τούς αδελφούς καί κοιμήθηκε όσιακά την 1η 'Οκτωβρίου (τον 13ο αιώνα).

17 Στον ηγούμενο τής Ί. Μ. Μ. Βατοπαιδίου

Όταν το έτος 807 μ.Χ. αποβιβάστηκαν κρυφά πειρατές στην παραλία τής μονής Βατοπαιδίου και περίμεναν κρυμμένοι τό πρωινό άνοιγμα τής πύλης, για να έπιτεθοΰν, ό ηγούμενος τής μονής, ό όποίος μετά τό τέλος τού άρθρου έμεινε μόνος γιά νά συνεχίσει την προσευχή του, ακούσε τά έξής λόγια τής Παναγίας: «Μην ανοίξετε σήμερα τις πύλες τής μονής, άλλά ανεβείτε στά τείχη καί διώξτε τούς πειρατές». Στρέφοντας τό βλέμμα του έκεΐ είδε τό θείο βρέφος νά άπλώνει τό χέρι του καί νά σκεπάζει τά χείλη τής Μητέρας Του λέγοντας: «Μη μητέρα μου, άφησέ τους νά τιμωρηθούν δπως τούς άξίξει». Άλλά ή Παναγία πιάνοντας μέ τό χέρι Της τό χέρι τού Υιού Της καί στρέφοντας λίγο το κεφάλι, γιά νά ελευθερώσει τά χείλη Της, έπανέλαβε τά ίδια λόγια. Αυτός ό τελευταίος σχηματισμός τών προσώπων παρέμεινε μόνιμα στην εικόνα, ενώ οί μοναχοί, άφοΰ σώθηκαν θαυματουργικά άπ’ τούς πειρατές, ευχαρίστησαν την Παναγία καί ονόμασαν την εικόνα της αύτή «Παραμυθία», πού σημαίνει καταπράυνση η παρηγοριά, έννοιες πού εξίσου άποδίδουν τό περιστατικό τού θαύματος.

18. Στον όσιο Νεόφυτο τον Προσμονάριο

Μέ την προαναφερθεϊσα εικόνα τής Παραμυθίας συνδέεται καί ό βίος τού οσίου Νεοφύτου (14ος αί.), ό όποίος διετέλεσε προ- σμονάριος, φύλακας δηλαδή καί διακονητής τού παρεκκλησίου τής Θεοτόκου στο Βατοπαίδι. Όταν κάποτε ό όσιος βρισκόταν σέ μετόχι τής μονής στην Εύβοια καί άρρώστησε βαριά, παρα- κάλεσε την Παναγία νά τόν άξιώσει νά πεθάνει στην μονή τής μετάνοιας του. Τότε ακούσε τή φωνή τής Παναγίας νά τού λέει: «Νεόφυτε, πήγαινε στή μονή καί μετά ένα έτος νά έτοιμασθείς γιά τίιν έξοδό σου από τη, ζωή». Ό όσιος ευχαρίστησε τΐι Θεοτόκο για την παράταση ζωής που τοϋ δόθηκε καί είπε στον υποτακτικό του να ετοιμάσει τά της έπιστροφής. Πράγματι, μετά την παρέλευση ένός έτους, άφοΰ ετοιμάστηκε καί μετάλαβε τά’Άχραντα μυστήρια καί ενώ άνέβαινε τη σκάλα, ακούσε ξανά μπροστά άπό τό παρεκκλήσιο τής Παραμυθίας τη φωνή της Παναγίας νά τού λέει: «Νεόφυτε, ό καιρός τής εξόδου σου έφθασε». Όταν πήγε στο κελλί του αίσθάνθηκε αδιαθεσία καί, άφοΰ έ'λαβε συγχώρηση άπό όλη τήν άδελφότητα, παρέδωσε τό πνεύμα του στον Κύριο.

Ή μνήμη του τιμάται στις 21 Ίανουαρίου.

19· Στην όσία μονάχη Πελαγία τής Τήνου

"Ενα άπό τά άρχαιότερα γυναικεία Μοναστήρια της Ελλάδος είναι της Κυρίας τών Αγγέλων στο Κεχροβούνι Τήνου. Σύμφωνα μέ τήν παράδοση, κτίσθηκε άπό τρεις άδελφές τον 11ο αιώνα εκεί όπου ύπήρχαν τρία ερειπωμένα ξωκκλήσια στήν κορυφή τοϋ όρους «Κέχρος». Μία άπό τίς μορφές πού άσκήτεψε στο μοναστήρι αύτό καί άξιώθηκε νά δεί τήν Παναγία καί νά λάβει μήνυμα ένός νέου Ευαγγελισμού ήταν Λ όσία Πελαγία (Νεγρεπόντη). Προσήλθε στή Μονή άπό πολύ νεαρή ήλικία καί πέρασε τή ζωή της άσκη- τικότατα. Έως σήμερα σώζονται τό πέτρινο προσκεφάλι καί τό τρίχινο σκέπασμά της, μερικές άπό τίς άποδείξεις τού άσκητικοϋ της φρονήματος.

Στις 9 Ιουλίου τά ξημερώματα είδε στον ύπνο της μία γυναίκα μέ λαμπρή περιβολή, με εξαίσια μορφή και ακτινοβολία, νά τίιν προτρέπει νά ένεργήσει για τίιν ανεύρεση τής θαυματουργού εικόνας τού Ευαγγελισμού τής Θεοτόκου, πού υπάρχει στην Τήνο, αφού προηγουμένως τής ύπέδειξε την τοποθεσία.

«Πήγαινε» τής είπε «στόν επίτροπο τής Μονής Σταματέλο Καγκάδη και πές του νά σκάψουν νά βροΰν τό σπίτι μου στό χωράφι τού Αντωνίου Δοξαρά καί νά επιστατήσει ό ίδιος στό κτίσιμο τού ναού μου».

'Έντρομη ξύπνησε ή Πελαγία, χωρίς νά μπορεί νά άξιολογήσει τό περίεργο αύτό όνειρο. Την επόμενη Κυριακή τό ί'διο όνειρο έπαναλήφθηκε: Στις 23 Ιουλίου 1822 παρουσιάστηκε πάλι ή ίδια γυναίκα καί μέ προστακτικό αυστηρό τόνο είπε στη μοναχή νά υπακούσει, διαφορετικά θά πέσει μεγάλη συμφορά στό νησί. Τρέμοντας σύγκορμη ή Πελαγία, κατάφερε ύστερα άπό πολλή δυσκολία νά ρωτήσει τή λαμπροφορεμένη βασίλισσα: «Καί ποιά είσαι, Κυρία, πού μέ διατάξεις αύτά;». Τότε ή ουράνια γυναίκα έ'δειξε μέ τό χέρι της τόν γύρω χώρο, σαν νά ήθελε νά δείξει όλο τον κόσμο καί είπε: «Εύαγγελίζου γη, χαράν μεγάλην». Ή μονάχη Πελαγία γονάτισε μπροστά στη, φωτόλουστη Κυρία των Αγγέλων καί συμπλήρωσε: «Αινείτε ουρανοί Θεοΰ την δόξαν».

Μετά ή ουράνια οπτασία χάθηκε, άφήνοντας μιά άρρητη εύωδία. Ή Πελαγία άνακοίνωσε τό όραμα στην ηγούμενη της Μονής καί στη συνέχεια έπισκέφθηκε τόν άρχιερέα τής Τήνου Γαβριήλ, γιά νά τοϋ εξομολογηθεί τό συμβάν καί νά λάβει οδηγίες.

’Έτσι, στις 30 Ίανουαρίου 1823 άνακαλύφθηκε ή έπί αιώνες θαμμένη στη γή θαυματουργή εικόνα τοΰ Ευαγγελισμού τής Θεοτόκου καί στη συνέχεια κτίστηκε ό μεγαλοπρεπής Ναός τής Παναγίας τής Τήνου.

Τό θαύμα τής Παναγιοφάνειας με απόφαση τού Οικουμενικού Πατριαρχείου καί τής Εκκλησίας τής Ελλάδος καταχωρίστηκε στο εορτολόγιο τής Εκκλησίας γιά τήν εικοστή τρίτη ήμέρα στον μήνα ’Ιούλιο.

20. Στον άγιο νεομάρτυρα Κωνσταντίνο τον έξ ’Αγαρηνών

Ό όσιομάρτυρας Κωνσταντίνος γεννήθηκε στή Μυτιλήνη από μουσουλμάνους γονείς. Στή Σμύρνη πού εγκαταστάθηκε μικρός, τού άρεσε νά συναναστρέφεται μέ χριστιανούς, νά ακούει γιά τούς άγιους καί Ιδιαίτερα γιά τούς μάρτυρες. ’Έτσι ή καρδιά του θερμάνθηκε άπό ουράνιο ζήλο καί θέλησε νά γίνει χριστιανός. Έπισκέφθηκε τό 'Άγιον ’Όρος θέλοντας νά βαπτιστεΐ χριστιανός, αλλά οί προσπάθειες στή Νέα Σκήτη, στήν Αγία’Άννα καί στή Σκήτη τών Καυσοκαλυβίων άπέτυχαν. Βαδίζοντας άπογοητευμέ- νος προς τή Μονή Ίβήρων, συνάντησε μιά ωραιότατη γυναίκα μέ άρχοντικό παρουσιαστικό, ή όποια μέ γλυκύτατη φωνή τοΰ λέει:

«Μή λυπεΐσαι, παιδί μου. Είμαι πάντα μαζί σου καί βλέπω τή μεγάλη αγάπη πού έχεις γιά τόν Υίό μου. Γύρισε στά Καυσοκαλύβια και δλα θά γίνουν κατά το θέλημα τοϋ Θεοϋ καί τη. δική σου επιθυμία».

Έπέστρεψε στά Καυσοκαλΰβια κα'ι βαπτίστηκε. Κατά τη διάρκεια της βάπτισής του το πρόσωπό του έ'λαμψε, ώστε οί παρι- στάμενοι νά μην μπορούν νά τό ατενίσουν.

Στη συνέχεια έπισκέφθηκε τη μονή Ίβήρων γιά νά προσκυνήσει τη μεγαλόχαρη Πορταίτισσα. Όταν σέ μιά άκολουθία ακούσε στην άνάγνωση τον λόγο τού προφήτη Ιερεμία: «Ό έξάγων άξιον έξ άναξίου ώς στόμα μου έσται» (Ίερ. 15, 19), τοϋ γεννήθηκε ή σκέψη νά κάνει χριστιανή τήν άδελφή του. ’Έτσι μέ την ευλογία τοϋ γέροντά του πήγε στο Άϊβαλί τής Μ. Ασίας (Κυδωνιές). Έκεΐ αναγνωρίστηκε άπό γνωστό του Τοϋρκο, συνελήφθη, παραπέμ- φθηκε στόν κατή (δικαστή) και φυλακίστηκε. Εκεί στή φυλακή τόν έπισκέφθηκε ή Θεοτόκος όλολαμπής, μέ όλο εκείνο τό φως τής δόξας, μέ τό οποίο λάμπει στόν ουρανό, τόν ευλόγησε και τοϋ είπε:

«Χαϊρε, Κωνσταντίνε, πιστέ υπηρέτη τοϋ Υίοΰ μου καί έμοϋ τής Μητρός Του. Διότι συνεχώς επικαλείσαι τό όνομά μου. Γνώριζε ότι θέλημα τοϋ Υίοΰ μου είναι νά μαρτυρήσεις στή Βασιλίδα τών πόλεων ποϋ φέρει τό όνομά σου καί εκεί θά τελειώσεις τό δρόμο τής άθλήσεως. Καί άνάφερε στόν λαό τής πόλεως αυτής έκ μέρους μου, νά μή δέονται πλέον γιά σένα, κάνοντας λιτανείες».

Έτσι, στίς 2 Ιουνίου 1819, στήν Κωνσταντινούπολη, ό Κωνσταντίνος παρέδωσε μέ άπαγχονισμό τό πνεΰμα του στόν Χριστό, όπως τοϋ προεΐπε ή Παναγία.

21   Στόν άγιο Αρσένιο τόν Καππαδόκη

Πηγαίνοντας ό άγιος κάποια μέρα γιά Εσπερινό, μόλις άνοιξε τήν πόρτα τής εκκλησίας, είδε μιά γυναίκα, πού άστραφτε τό πρόσωπό της, νά βγαίνει από τό ναό καί να χάνεται μπροστά στα μάτια του. Ό άγιος είπε ότι αυτή ήταν ή Παναγία.

22. Στον όσιο Λάζαρο τον Γαλλησιώτη

Ή ζωή τού όσιου Λαζάρου (10ος αί.), τού μεγάλου άσκητή καί στυλίτη, ήταν γεμάτη άπό θείες έλλάμψεις καί εμφανίσεις, όπως μάς πληροφορεί ό βιογράφος του Γρηγόριος Β' ό Κύπριος (1283-1289). Όταν γεννήθηκε, όλο το σπίτι γέμισε φως ουράνιο καί μια νεφέλη σκέπασε τό δωμάτιο, τό δέ βρέφος στάθηκε όρθιο καί με σταυρωμένα τα χέρια στράφηκε στην άνατολή σέ στάση προσευχής.

Στους άγώνες του καί στά άσκητικά παλαίσματα είχε ό όσιος προστάτιδα καί βοηθό την Ύπεραγία Θεοτόκο, προς την Όποια κατέφευγε με πίστη καί ελπίδα.

Διηγείται ό βιογράφος του ότι, όταν ό άγιος τελείωσε τό Μοναστήρι τής Ύπεραγίας Θεοτόκου στό Γαλλήσιο όρος, έκτισε στο πίσω μέρος καί έναν στύλο υψηλό καί άσκεπή καί μόλις τρεις σπιθαμές πλατύ. Εκεί ανέβηκε φορώντας ένα δερμάτινο φόρεμα, έχοντας την κεφαλή του άσκεπή, τά πόδια του άνυπόδητα καί βαστάζοντας βαριά σίδερα, ύποφέροντας τά δεινά τού χειμώνα καί τοϋ θέρους. Μια φορά, έπειτα άπό μια καταρρακτώδη βροχή, ένας βοσκός μην ύποφέροντας τον κατακλυσμό, έτρεξε στό μοναστήρι για νά γλιτώσει άπό τόν κίνδυνο. Πλησιάζοντας, κοίταξε στόν στύλο ζητώντας άπό τόν άγιο βοήθεια. Τότε βλέπει την Ύπερα- γία Θεοτόκο νά στέκεται στόν άέρα πάνω άπό τόν στύλο καί νά σκεπάζει άπό τη βροχή τόν όσιο. Καί όχι μόνον ό βοσκός άλλα καί πολλοί άλλοι είχαν δεί την Παναγία σαν φωτεινή νεφέλη νά στέκεται πάνω άπό τό κεφάλι τοΰ οσίου καί νά διώχνει τό χαλάζι, τή βροχή, τό χιόνι καί καθετί πού θά τοΰ προξενούσε θλίψη.

Και στό τέλος της ζωής του ό όσιος είχε τήν επίσκεψη της Θεοτόκου. Προγνωρίζοντας τό θάνατο, παρακάλεσε τίιν Παναγία για χάρη των πνευματικών του τέκνων να τοΰ χαρίσει χρόνους ζωής. Μια μέρα σέ έκσταση είδε τίι Θεοτόκο νά παρακαλεΐ υπέρ αύτοϋ τον Υίό Της, αίτημα τό όποίο εκπληρώθηκε, άφοϋ ό όσιος έζησε ακόμη δεκαπέντε χρόνια. Και όπως στίι γέννησή του φωτεινή νεφέλη σκέπασε τό πατρικό του σπίτι, έτσι καί στην τελευτή του ολόφωτη νεφέλη κάλυψε τον στύλο καί ολόκληρο τό μοναστήρι, προμηνΰοντας την υπερκόσμια δόξα την όποια απόλαυσε ό άγιος.

23· Στον βατοπαιδινό μοναχό Λάζαρο καί τούς οσίους Βαρνάβα καί Σωφρόνιο

Οί κατά κόσμον συγγενείς (θείος καί ανιψιός) γεννήθηκαν στην Αθήνα τον 10ο αιώνα. Όταν έγιναν μοναχοί καί χειροτονήθηκαν Ιερείς, κατόπιν θεοσημείας ξεκίνησαν μεγάλο ταξίδι για τον Πόντο για νά βρουν τη θαυματουργή εικόνα τής Παναγίας τής Άθηνιώ- τισσας (τής λεγομένης Σουμελά).

Κατά τήν ίεραποδημία τους πέρασαν καί από τό 'Άγιον Όρος, όπου προσκύνησαν στή Μεγίστη Λαύρα τοϋ όσιου Αθανασίου τοΰ Αθωνίτου καί έπισκέφθηκαν τή Μονή Βατοπαιδίου. Εκεί τούς ύποδέχθηκε ό μοναχός Λάζαρος, ό όποίος είχε πληροφορηθεϊ από τή Θεοτόκο γι’ αύτούς.

Μετά μια εβδομάδα ό μοναχός Λάζαρος είπε στον ηγούμενο νά επιτρέψει στους όσιους νά άναχωρήσουν γιά εκεί πού τούς προσκαλοΰσε ή Θεοτόκος στον μακρινό Πόντο. Ό ηγούμενος τούς κατευόδωσε, ύποτασσόμενος στό θέλημα τής Θεοτόκου. Νέο μάλιστα σημείο επιβεβαίωνε τήν Ιερότητα τοϋ σκοπού τών όσιων Βαρνάβα καί Σωφρονίου. Κατερχόμενοι στον άρσανά τής μονής συνάντησαν ναύτες πού αναζητούσαν τούς όσιους όνο- μαστικά. Όταν έπλεαν στο πέλαγος για την Κύπρο, παρουσιάστηκε ή Θεοτόκος στον κυβερνήτη τοϋ πλοίου και τοϋ μήνυσε νά πορευθεί εκεί όπου θά παραλάμβανε τους άθηναίους όσιους γιά νά τούς μεταφέρει στη Μαρώνεια καί άπό έκεί στο όρος τοΰ Μελά έκτελώντας τη θέλησή Της. ’Έτσι, κοντά στην Τραπεζούντα, έγκαταστάθηκαν στό Σπήλαιο τοΰ μονόλιθου Βράχου.

Σέ αυτό τό σημείο άνέμενε ή εικόνα της Παναγίας. Μέσα έκεί καί τό Άγιασμα πού δεν έ'παψε άπό τότε νά θεραπεύει ψυχικές καί σωματικές νόσους. Δέν μπόρεσε νά τό στερέψει ούτε ή καταστροφή. Οί δυο μοναχοί μετά τούς δοξαστικούς αίνους πού έψαλλαν μέσα στην ασυγκράτητη αγαλλίασή τους γιά τό θαύμα πού αξιώθηκαν νά βρουν τό εικόνισμα· στη συνέχεια έκτισαν Μοναστήρι προς τιμήν Της.

24  Στον όσιο Λαυρέντιο, κτίτορα τής Μονής Φανερωμένης Σαλαμίνας

'Ο όσιος Λαυρέντιος γεννήθηκε στα Μέγαρα της Αττικής, κατά τό πρώτο ήμισυ τού 17ου αιώνα, άπό γονείς απλοϊκούς, τον Δημήτριο και την Κυριακή, εύλαβείς στην ορθόδοξη πίστη και άφοσι- ωμένους στην Εκκλησία.

Τό κοσμικό του όνομα ήταν Λάμπρος Κανέλλος. Όταν ένηλι- κιώθηκε, τέλεσε τό γάμο του μέ ευλαβή σύζυγο, τή Βασίλω, μέ την όποια άπέκτησαν δυο παιδιά, τον Δημήτριο καί τον ’Ιωάννη. Μέ την οικογένειά του ζοΰσαν ευσεβή καί απλοϊκή ζωή, μέσα στα πολύ δύσκολα εκείνα χρόνια της Τουρκοκρατίας.

Τό επάγγελμά του ήταν αγρότης, γνώριζε όμως καί τήν τέχνη τοΰ οικοδόμου. Ή ζωή του ήταν απολύτως ενάρετη, μέ εγκάρδια ορθόδοξη παραδοσιακή εύσέβεια καί προσευχή, χαρίσματα τά όποια τον έκαναν φίλο τοΰ Θεού καί τών άγιων Του.

Γι’ αύτόν τό λόγο, όταν κάποτε βρισκόταν μέ άλλους συμπολίτες του σέ άγροτική περιοχή γιά καλλιέργεια τών χωραφιών, κάποια νύχτα εμφανίσθηκε σ’ αύτόν σέ όραμα ή Ύπεραγία Θεοτόκος, ή Όποια τόν καλοΰσε νά μεταβεϊ σέ τόπο πού τοΰ ύπέδειξε, για νά οικοδομήσει τήν εκκλησία Της. Ό τόπος αυτός βρισκόταν στο βόρειο μέρος τής νήσου Σαλαμίνας, απέναντι άπό τήν παραλία τής Μεγαρίδος μέ τήν ονομασία Μεγάλο Πεύκο (σημερινή Νέα Πέρα- μος). Ό γέροντας δέν άποφάσίζε νά έκτελέσει αύτή τήν εντολή, γι’ αύτό τήν επόμενη νύχτα εμφανίσθηκε καί πάλι ή Παναγία, προτρέποντάς τον μέ τρόπο εντονότερο. Επειδή όμως έμενε στις άμφιβολίες του, βλέπει γιά τρίτη φορά τήν Παναγία προστάζοντάς τον: «Τάχιστα πορεύου, άνθρωπε, εις τήν νήσον, εις τήν οποίαν σοΰ εΐπον, νά εκτελέσεις τό παρ’ έμοΰ προσταττόμενον».

Τότε ό ταπεινός γέροντας έπέστρεψε έντρομος στην πόλη του, τά Μέγαρα, και διηγήθηκε τό όραμα σέ γνωστούς και φίλους, άπό τούς όποίους άλλοι πίστευαν σ’ αύτά και άλλοι άμφέβαλλαν, αυτός δέ παρέμενε στο σπίτι του αναποφάσιστος.

Κάποια νύχτα εμφανίσθηκε καί πάλι σ αυτόν ή Ύπεραγία Θεοτόκος, άπειλώντας τον αύτήν τίι φορά, νά πάει στη Σαλαμίνα καί νά έκτελέσει τΐιν εντολή Της.

Τότε πήρε τη μεγάλη άπόφαση καί ήρθε στην παραλία για νά περάσει άπέναντι. 'Ηταν όμως τόσο μεγάλη ή θαλασσοταραχή καί πλοιάριο πουθενά δεν ύπήρχε, ώστε νά φαίνεται άκατόρθωτο νά περάσει άπέναντι στη Σαλαμίνα. Ένώ δέ καθόταν συλλογισμένος καί άπελπισμένος, άκούει ύπερκόσμια φωνή νά τού λέει: «Ρίξε τήν κάπα σου στή θάλασσα καί άφοϋ καθίσεις επάνω σ’ αυτήν, θά σέ οδηγήσει χωρίς κίνδυνο στο νησί». Με άπόλυτη έμπιστοσύνη στή θεία προσταγή καί άποβάλλοντας κάθε φόβο καί ένδοιασμό, διέσχισε τή θάλασσα επάνω στήν κάπα του καί έφθασε σώος καί άβλαβής στή νήσο Σαλαμίνα. Εύθύς πήγε στον τόπο όπου τού είχε ύποδείξει ή Θεοτόκος καί σκάβοντας στά ερείπια παλαιότερης 1. Μονής, μέ πολλούς κόπους, βρήκε τή θαυματουργή εικόνα τής Θεομήτορος, μαυρισμένη μεν άπό τήν ύγρασία, πραγματικό όμως θησαυρό γιά τό νησί τής Σαλαμίνας καί γιά όλη τήν 'Ορθόδοξη Εκκλησία.

Ή εικόνα αυτή τής Ύπεραγίας Θεοτόκου ονομάστηκε Φανερωμένη, διότι άκριβώς φανερώθηκε στον όσιο. Τό ’ίδιο όνομα πήρε καί ή Ιερά Μονή πού στή συνέχεια άνοικοδόμησε μέ πολλούς κόπους ό όσιος, ό οποίος έγινε Μοναχός μέ τό όνομα Λαυρέντιος. Σ’ αύτή τήν Ί. Μονή χρημάτισε Ηγούμενος, άφοΰ συγκέντρωσε Τερομονάχους καί Μοναχούς, διδάσκοντας καί δίνοντας τό παράδειγμα τής κατά Θεόν όσιας βιοτής καί καθιστώντας τή Μονή περιώνυμη καί σεβάσμια στήν έποχή του.

Β. Από τη Θηβαΐδα τοϋ Βορρά

1. Στον άγιο Σεραφείμ τοϋ Σάρωφ

Αυτός ό άγιος γεννήθηκε στο Κούρσκ κατά τό 1759 και κοιμήθηκε τό 1833, δηλαδή έζησε στον ϊδιο καιρό μέ τον δικό μας άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη. Τό κοσμικό όνομά του ήτανε Προχόρ, δηλαδή Πρόχορος, κι ήταν τό τρίτο παιδί τής οικογένειας του. Τά μεγαλύτερα του ήταν ένας αδελφός και μια αδελφή. Ό πατέρας του ήταν πρακτικός κάλφας (δηλαδή χτίστης) πού έχτιζε έκκλη- σιές. Λίγο πριν γεννηθεί ό Προχόρ, έπιασε νά χτίζει μια μεγάλη εκκλησία, μά δέν πρόφτασε νά την τελειώσει, γιατί πέθανε. Αλλά ή γυναίκα του ήταν άξια κι είχε μάθει κοντά του κάμποσα από την τέχνη του, καί άμα άπόμεινε χήρα, άνάλαβε εκείνη νά αποτελειώσει την έκκλησιά. Πολλές φορές έπαιρνε μαζί της καί τον μικρό Προχόρ, πού έδειχνε μεγάλη αγάπη στην τέχνη των γονιών του.

Από τότε φανέρωσε ό Θεός πώς τον προόριζε γιά τό μεγαλύτερο πνευματικό αξίωμα πού ύπάρχει, δηλαδή νά γίνει άγιος. Καί τό φανέρωσε μέ αύτό τον τρόπο:

Ο Προχόρ ήτανε εφτά χρόνων. Μιά μέρα τόν πήρε ή μητέρα του μαζί της στήν εκκλησία πού έχτιζε. Τήν ώρα πού ανεβαίνανε στο καμπαναριό, ό Προχόρ παίζοντας, σάν παιδί, παραπάτησε καί έπεσε από τόσο ψηλά, ώστε ήταν σίγουρο ότι θά είχε σκοτωθεί. Μά σάν νά τόν πιάσανε κάποια άόρατα χέρια, καί δέν έπαθε τίποτα. Εκείνη τήν ώρα έτυχε νά πέρνα ένας θεοφοβούμενος άνθρωπος πού είχε προορατική χάρη, καί είπε στή μητέρα του πώς ό Θεός έκανε εκείνο τό θαύμα, γιατί προόριζε τό παιδί νά γίνει ένας μεγάλος άγιος.

Σάν έγινε δέκα χρόνων, άρρώστησε, καί έπαψε νά πηγαίνει στο σχολειό. Δέν έφτανε ή άρρώστια, άλλά στενοχωριόταν περισσότερο πού έχανε τά μαθήματα, επειδή αγαπούσε πολύ τά γράμματα. Μια νύχτα τον ακούσε ή μητέρα του νά μιλά με κάποιον. Σαν τον ρώτησε, τής άνέφερε ότι  είχε δεί την Παναγία και τού είπε πώς θά τον γιατρέψει. Όπως κι έγινε. Γιατί, ύστερα άπό λίγες μέρες περνούσε άπό τό σπίτι τους μια λιτανεία με τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας καί ή μητέρα του τον πήγε καί τήν προσκύνησε. Τήν άλλη μέρα τό παιδί έγινε όλότελα καλά.

Άπό τή χορεία των ρώσων άγιων ξεχωριστή άγάπη στην Παναγία έτρεφε ό όσιος Σεραφείμ τού Σάρωφ. Αλλά καί ή Μητέρα τού Θεού τον περιέβαλλε με ιδιαίτερη εύνοια, όπως άποδεικνύουν οί πολλές Της εμφανίσεις σ’ αύτόν.

Τό 1780 ό π. Πρόχορος (άργότερα στάρετς Σεραφείμ) άσθένησε βαριά άπό ύδρωπικία μέ άποτέλεσμα νά πρησθεί ύπερβολικά το σώμα του καί νά υποφέρει άπό φρικτούς πόνους. 'Ο ιερομόναχος της μονής π. Ιωσήφ, ύστερα άπό παράκληση τού άρρώστου, έκανε όλονύκτια αγρυπνία μέ Θεία Λειτουργία. Μετά τό τέλος τής Θείας Μεταλήψεως εμφανίστηκε ή Ύπεραγία Θεοτόκος, μέσα σέ άρρητο φώς, λουσμένη μέ θείες φωτοχυσίες, συνοδευόμενη άπό τούς άγιους άποστόλους Ιωάννη τον Θεολόγο καί Πέτρο. Στρέφοντας τό φωτοβόλο θείο πρόσωπό Της προς τον άγιο Ιωάννη, έδειξε τον Πρόχορο καί είπε: «Αύτός είναι άπό τό γένος μας».

Κατόπιν άπλωσε τό δεξί Της χέρι καί άγγιξε τό κεφάλι τού Πρόχορου. Τήν ίδια στιγμή άνοιξε μιά τρύπα στον δεξιό μηρό τού άρρώστου καί άρχισε νά ρέει τό βρώμικο ύγρό πού είχε συσσω- ρευθεί στο σώμα. Ό Πρόχορος σύντομα θεραπεύτηκε καί μόνον το σημάδι τής πληγής, άπό τήν οποία έτρεξε τό ύγρό, παρέμεινε στό σώμα, γιά νά διαλαλεί τή θαυμαστή θεραπεία του άπό τή μεγάλη ιατρό τών ψυχών καί τών σωμάτων, τήν Παναγία.

Τό άκόλουθο όραμα τού όσιου είναι τό πιο εντυπωσιακό καί συνέβη στις 25 Μαρτίου 1831, δυο χρόνια πριν άπό τήν όσιακή κοίμησή του. Τό διηγείται ή μοναχή τού Ντιβέγιεβο Εύπραξία, γιατί άξιώθηκε κι αύτή νά το άπολαύσει μαζί μέ τόν άγιο:

«Νωρίς τό πρωί τής 25ης Μαρτίου 1831 ακούστηκε μια δυνατή βοή καί ακολούθησε ένας άρμονικός ύμνος. Ή πόρτα τού δωματίου άνοιξε μόνη της κι απλώθηκε παντού φως κι εύωδία. 'Ο στάρετς Σεραφείμ ήταν γονατιστός μέ τά χέρια υψωμένα. Έγώ έτρεμα.

Ξαφνικά σηκώνεται καί μοΰ λέει:

— Μή φοβάσαι, παιδί μου. Νά, ή Δέσποινά μας, ή Ύπεραγία Θεοτόκος έρχεται κοντά μας!

Πράγματι, μπροστά πήγαιναν δύο άγγελοι κρατώντας ανθισμένα κλαδιά. Ακολουθούσαν ό Τίμιος Πρόδρομος καί ό Θεολόγος άγιος ’Ιωάννης, ένώ πίσω τους έκανε την εμφάνισή της ή Παναγία με δώδεκα παρθενομάρτυρες.

Ή Θεοτόκος, φορώντας έναν λαμπρό μανδύα κι ένα υπέροχο στέμμα, μέ πλησίασε, ένώ ήμουν πεσμένη κάτω. Με άγγιξε καί ευδόκησε νά μοϋ πει:

—        Σήκω, αδελφή, καί μη φοβάσαι. Μαζί μου έχουν έρθει παρθένες σαν κι έσένα.

Δεν κατάλαβα πώς σηκώθηκα. Ή βασίλισσα έπανέλαβε:

—        Μη φοβάσαι. ’Ήρθαμε νά σάς έπισκεφθοΰμε. Ό π. Σεραφείμ, όρθιος μπροστά στην Παναγία, μιλούσε μαζί της με πολλή οικειότητα. Ή Θεοτόκος τού είπε πολλά. ”Αν καί συμμετείχα στο όραμα, δεν μπόρεσα ν’ άκοΰσω τί έλεγαν. ’Ακόυσα μόνο το εξής:

—        Μήν άφήνεις τις παρθένες μου τού Ντιβέγιεβο.

—        Ή Δέσποινα! Τις συγκεντρώνω, άλλα δεν μπορώ νά τις κατευθύνω μόνος μου.

—        Θά σε βοηθήσω σέ όλα εγώ. Θά τις διδάξεις την ύπακοή. Άν την κρατήσουν, θά είναι μαζί σου καί κοντά μου. Διαφορετικά, θά χάσουν τη θέση πού τούς έτοιμάξω άνάμεσα σ' αύτές εδώ τίς παρθένες. Ούτε τέτοια θέση ούτε τέτοιο στεφάνι θ’ άπολαύ- σουν. 'Οποιοσδήποτε τίς προσβάλλει, θά τιμωρηθεί άπό μένα. Κι όποίος τίς διακονήσει γιά την άγάπη τού Χριστού, θά βρει έλεος ενώπιον Του.

Κατόπιν ή Παναγία στράφηκε σ’ έμένα.

—        Κοίταξε, μοΰ είπε, αύτές τίς παρθένες καί τά στεφάνια τους. Μερικές άφησαν επίγεια βασίλεια καί πλούτη γιά την ούράνια Βασιλεία. Όλες άγάπησαν την εκούσια πτωχεία, άγάπησαν μόνο τον Κύριο, καί γέ αύτό βλέπεις πόση δόξα καί τιμή άξιώθηκαν. Όπως ύπέφεραν οί άρχαίες μάρτυρες, έτσι υποφέρουν καί οί σημερινές. Μόνο πού εκείνες ύπέφεραν φανερά, ένώ σήμερα ύποφέρουν μυστικά, μέ θλίψη καρδίας. Ό μισθός τους όμως θά είναι ό ’ίδιος.

Γυρίζοντας υστέρα ή Θεοτόκος στον Στάρετς, τον ευλόγησε και τοΰ είπε:

—        Σύντομα, αγαπητέ μου, θά είσαι μαζί μας!

Κατόπιν ό όσιος άντάλλαξε μαζί της χαιρετισμό, καθώς καί μέ όλους τούς άγιους. Κάποιος άπ’ όλους γύρισε καί μοϋ είπε:

—        Αξιώθηκες αύτό τό όραμα χάρη στις προσευχές των πατέρων Σεραφείμ, Μάρκου, Ναζαρίου καί Παχωμίου».

Ξαφνικά όλα χάθηκαν. Τό όραμα, πού είχε διαρκέσει λιγότερο άπό μία ώρα, τελείωσε. "Ήταν τό δωδέκατο πού άξιώθηκε ν’ άπο- λαύσει ό όσιος Σεραφείμ στην επίγεια ζωή του.

2. Στον άγιο 'Ιλαρίωνα τον ’Ίβηρα

Ό άγιος Ίλαρίων γεννήθηκε τό 822 κοντά στην Τιφλίδα της Γεωργίας, άπό γονείς εύγενείς καί ευσεβείς. Άπό μικρή ηλικία ό Ίλαρίων έ'δειξε κλίση προς τή μοναχική ζωή καί ό πατέρας του, άντί νά έναντιωθεΐ στις επιθυμίες τοΰ γιου του, έχτισε έ'να είδος μοναστηριού, όπου σε λίγο δεκαέξι νέοι προσήλθαν γιά νά ζήσουν τήν κοινοβιακή ζωή. Σέ ηλικία 15 ετών γίνεται άναχωρητής καί άποσύρεται μόνος σέ μιά σπηλιά τής ερήμου Καρετζά. Σέ ηλικία 25 ετών χειροτονείται πρεσβύτερος καί τό 847 έ'ρχεται στήν περίφημη Λαύρα τοΰ άγιου Σάββα, γιά νά συμπληρώσει τά κενά τής μοναστικής του μορφώσεως. Τό 854 δέχθηκε θεομητορικό μήνυμα. Είδε τήν Παναγία νά τοΰ παρουσιάζεται καί νά τον διατάζει νά επιστρέφει στή χώρα του, γιατί εκεί υπάρχουν πολλά πρόβατα πού διψοΰν καί έχουν άνάγκη νά ξεδιψάσουν άπό τά νάματα τής δικής του πνευματικής ζωής καί διδασκαλίας. ’Έτσι μέ τήν προσταγή τής Παναγίας γύρισε στή χώρα του, όπου έχτισε καί οργάνωσε πολλά μοναστήρια σύμφωνα μέ τις κοινοβιακές παραδόσεις.

3· Στον άγιο Άνδρέα Μπογκολιούμπσκυ

(μτφρ: τής θείας αγάπης)

Ό άγιος Άνδρέας, γιος τοΰ Μεγάλου ίιγεμόνα τού Κίεβου Γεωργίου (Γιούρι) Ντολγκορούκι και έγγονός τοϋ Βλαδίμηρου τοΰ Μονομάχου, γεννήθηκε τό 1111 κα'ι έλαβε άπό τον λαό την προσωνυμία Μπογκολιούμπσκυ (=τής θείας αγάπης) επειδή άγα- ποΰσε τον Θεό και τα έργα της εύσεβείας. Τό 1155 έγινε ηγεμόνας τοϋ Σουςντάλ καί τοΰ Ροστώφ. Φεύγοντας άπό τό Κίεβο για να άναλάβει την ηγεμονία του, πήρε μαζί του μια αρχαία είκόνα της Παναγίας, πού αποδίδεται στον Ευαγγελιστή Λουκά καί είχε δοθεί ώς δώρο στον πατέρα του άπό τον Οικουμενικό Πατριάρχη Λουκά Χρυσοβέργη. Όμως στή διαδρομή, κοντά στήν πόλη Βλαδιμήρ, ή Θεοτόκος εμφανίστηκε στόν πρίγκιπα καί τοΰ ζήτησε νά αφήσει τήν είκόνα της εκεί. Ή είκόνα αύτή άπό τότε είναι γνωστή ώς Παναγία τοΰ Βλαδιμήρ.

Ό άγιος Άνδρέας, για νά τιμήσει τήν έμφάνιση τής Θεομήτο- ρος, έ'κτισε πέτρινο ναό προς τιμήν τοΰ Γενεθλίου της καί ίδρυσε μονή. Εκεί κατέθεσε τήν είκόνα τής έμφανίσεως τής Παναγίας, πού άγιογραφήθηκε με εντολή του. Έτσι, τόσο ή είκόνα δσο καί ή μονή έγιναν γνωστές σάν «τοΰ άγιου Άνδρέα τής θείας άγάπης».

Τό 1157, μετά τό θάνατο τοΰ πατέρα του, ό άγιος Άνδρέας μετέφερε τό πολιτικό κέντρο τής κιεβινής Ρωσίας στο Βλαδιμήρ καί κόσμησε τή νέα πρωτεύουσα μέ λαμπρούς ναούς. Περίπου τό 1160 κατέθεσε στόν καθεδρικό ναό τής Κοιμήσεως τήν Παναγία τοΰ Βλαδιμήρ. Ό άγιος Άνδρέας δολοφονήθηκε άπό δυσαρεστημένους βογιάρους τή νύκτα τής 18ης ’Ιουνίου 1174, στήν άγαπημένη του μονή τής Γεννήσεως τήν ώρα τής προσευχής. Κηδεύτηκε στόν καθεδρικό ναό τής Κοιμήσεως, άπ’ όπου το 1702 τό λείψανό του άνακομίσθηκε αφθορο. Ή Παναγία τοϋ άγιου Άνδρέα τιμάται την ήμερα τής μνήμης του, την 18η Ιουνίου. Άπό τα αντίγραφά της περισσότερο γνωστά είναι εκείνα της Μόσχας καί τοΰ Ζιμαρώφ.

4· Στον άγιο ’Αλέξανδρο τοΰ Σβίρ

Ό όσιος Αλέξανδρος (16ος αί.) ήταν ηγούμενος τής μονής τοΰ Σβίρ (ποταμός) καί τον διέκρινε τό πνεύμα τής θυσίας και τής προσφοράς. Κάποια νύχτα ό στάρετς Αλέξανδρος γονατιστός έκανε τόν κανόνα του μπροστά στην εικόνα τής Ύπεραγίας Θεοτόκου, πού είχε στο κελλί του. Αφού προσευχήθηκε γιά άρκετή ώρα, έψαλλε τόν κανόνα τοΰ Ακαθίστου 'Ύμνου και τούς Χαιρετισμούς καί στη συνέχεια είπε στόν μαθητή του Αθανάσιο ότι πρέπει νά μείνει ξάγρυπνος, γιατί θά έχουν μια θαυμαστή καί φοβερή επίσκεψη. Είχε δεχθεί θεία άποκά- λυψη καί γνώριζε την έλευση τής μεγάλης Έπισκέπτριας.

Ξαφνικά άκούστηκε μιά δυνατή φωνή:

«Ιδού έρχεται ό Κύριος καί Εκείνη πού τόν γέννησε».

Τότε ό Όσιος έτρεξε στόν εξώστη τοΰ κελιού του καί ένα ουράνιο καί πλούσιο φώς, λαμπρότερο άπό εκείνο τού ήλιου, περιέλουσε τόσο αυτόν όσο καί ολόκληρο τό μοναστήρι. Πάνω στά θεμέλια τής «’Ένδοξης Προστασίας Της», στή θέση τοΰ θυσιαστηρίου είδε νά κάθεται ή Παναγία, ίδια βασίλισσα πάνω σε θρόνο, κρατώντας στά χέρια Της σάν νήπιο τόν Κύριό μας· γύρω της στεκόταν ένα πλήθος άγγελικών χορών πού έλαμπαν μέ άνέκφραστη χαρά. Ατενίζοντας ό όσιος αυτήν τη θαυμαστή οπτασία έπεσε στο έδαφος έντρομος. Τότε ή Θεοτόκος τού είπε: «Σήκω εκλεκτέ τοΰ Υιού καί Θεού μου, γιατί ήρθα νά σέ έπισκεφθώ καί νά δω τά θεμέλια τής εκκλησίας μου. Μη λυπάσαι πιά, ή προσευχή σου είσακούσθηκε καί όπως ζήτησες στήν προσευχή σου τό μοναστήρι σου θά έχει όλα τά άγαθά μέ άφθονία. Καί όχι μόνο όσο ζείς, άλλά καί μετά την αναχώρησή σου, θά είμαι πάντα κοντά στό μοναστήρι σου καί θά τό προστατεύω. Κοίταξε πόσοι είναι οί μοναχοί πού ήρθαν στην ποίμνη σου καί πρέπει νά καθοδηγηθούν άπό εσένα “εις οδόν σωτηρίας” στό όνομα της Αγίας Τριάδος».

Άπό αύτή την οπτασία καί άπό τό άκουσμα τής φωνής τής Μητέρας τού Θεού ό όσιος καταλήφθηκε άπό φόβο καί έτρεμε, ό δέ μαθητής του Αθανάσιος έπεσε στό έδαφος έντρομος καί έμοιαζε σάν νεκρός.

5· Στην όσία ’Αναστασία τού Παντάν

Ή μεγάλη αύτή άσκήτρια καί ήσυχάστρια Αναστασία (19ος αί.) άπό νεαρή ηλικία έζησε μιά αύστηρή άσκητική ζωή, τέτοια πού καί ό άγιος επίσκοπος ’Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ, όταν τήν έπισκέφθηκε, θαύμασε τή μεγάλη αυταπάρνησή της καί τήν υπομονή της. Συγκεκριμένα, όταν τήν έπισκέφθηκε καί είδε τό ταπεινό καί παγωμένο κελί της καί σέ μιά γωνιά τοποθετημένα βρύα, πού τις πρωινές ώρες πάγωναν καί πάνω σ’ αυτά κοιμόταν, ξέσπασε σέ λυγμούς.

Ή όσια όμως είχε σκέπη καί προστασία της τήν Παναγία, τήν όποια πολλές φορές είδε σέ οράματα νά τήν ένισχύει. Κάποια μέρα είδε τήν Παναγία σέ οπτασία μέσα σέ ύπέρλαμπρο κάλλος καί ύπερκόσμια ομορφιά, όπως παρουσιάζεται απεικονισμένη στήν ιερή εικόνα «Τών θλιβομένων ή χαρά». Αμέσως μετά τήν οπτασία θεραπεύτηκε άπό μιά βαριά άρρώστια πού προερχόταν άπό τις πολλές θυσίες στούς πνευματικούς άγώνες.

6. Στον στάρετς ’Ιωνά τού Κιέβου

Ό στάρετς ’Ιωνάς (19ος αιώνας) ήταν μαθητής τού άγιου Σεραφείμ τού Σάρωφ. "Οπως άναφέρει ό ’ίδιος σέ γράμμα στον βασιλικό επίτροπο της Ίεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ρωσίας, «μέ υπόδειξη της Παναγίας πήγα στό Σαρώφ, όχι στό μοναστήρι, άλλα κατευθείαν στον στάρετς Σεραφείμ πού ζοΰσε στό δάσος. Εκεί έμεινα οκτώ χρόνια».

Στη συνέχεια ή ίδια ή Παναγία ανήγγειλε στόν όσιο Σεραφείμ να πάει ό στάρετς Ιωνάς στη μονή Μπελομπερέσκαγια. Εκεί τόν Μάιο ή Ιούνιο τού 1847 δέχθηκε την πρώτη επίσκεψη της Θεομή- τορος. Αυτή συνοδευόταν άπό τούς αποστόλους Πέτρο, Παύλο, ’Ιάκωβο, Ιωάννη καί Λουκά, τόν άγιο Νικόλαο τόν θαυματουργό, τόν μεγαλομάρτυρα Γεώργιο, τίς άγιες μεγαλομάρτυρες Βαρβάρα καί Αικατερίνη, τήν όσιομάρτυρα Φεβρωνία καί τήν όσια Ευφροσύνη, τήν ήγουμένη τού Πόλοτσκ.

«Ακούσε, θεόφιλε μοναχέ, καί πρόσεξε καλά» τού είπε ή Κυρία Θεοτόκος. «Πρέπει να άφήσεις τήν άγια αύτή μονή καί νά πάς σέ άλλο μέρος, πού θά σοΰ υποδειχθεί καί θά χτίσεις μονή, όπου θεοφιλέστατοι μοναχοί θά συναχθοΰν γιά νά ύπηρετοΰν καί νά δοξάζουν τόν Κύριο. Μήν ταράζεσαι. [...] Νά είσαι βέβαιος ότι ό Υιός καί Θεός μου καί εγώ θά μένουμε πάντα εκεί στούς αιώνες».

Στις ταπεινές άντιρρήσεις τού στάρετς ή Θεοτόκος άπαντάει:

«Μάταια άντιδράς στό θέλημα τού Παναγάθου Θεού, πού θέλει νά έπιτελέσει ένα έργο άγιο καί σωτήριο γιά τούς άνθρώπους. Θυμήσου όσα έπαθε ό Σαϋλος, πού ήταν υπερήφανος καί άντι- στεκόταν στόν Κύριο Ιησού διώκοντας τήν Εκκλησία καί τούς πιστούς της. ’Ιδού, στέκεται τώρα ενώπιον σου. Ρώτησέ τον καί θά σοΰ άπαντήσει. Υποτάχθηκε τότε στή δύναμη τού Θεού καί έκτοτε είναι ό άγιος ’Απόστολος τού Χριστού Παύλος, πιστός δούλος καί κήρυκας αύτοΰ. Θυμήσου άν ό άγιος Πατριάρχης Αβραάμ άντέ- δρασε όταν ό Κύριος θέλησε νά τόν στείλει σέ άλλη γη. Τά άφησε όλα καί πήγε έκεΐ πού τού ύπέδειξε. Σκέψου καλά καί νά θυμάσαι πάντα ότι δεν θέλω ποτέ τό κακό σου, άλλα μόνο το καλό σου, όπως καί για όλο τόν κόσμο. Σκέψου και θά ξανάρθω».

Δεύτερη επίσκεψη τής Παναγίας

Πέρασε λίγος καιρός και Λ Παναγία μας κατά τίιν υπόσχεσή τας ξαναήρθε. Θυμάμαι πώς ήταν κάποια γιορτή, μοΰ φαίνεται ή Κυριακή τας Αγίας Τριάδος. Συνοδευόταν άπό τις άγιες Μαρία Μαγδαλανή, Θέκλα, Βαρβάρα, Αίκατερίνα, τους αγίους Νικόλαο, Γεώργιο Τροπαιοφόρο, Θεόδωρο Τήρων, Θεόδωρο Στραταλάτα, τήν αγία βασίλισσα Αλεξάνδρα, τούς άγιους άποστόλους Πέτρο, Ιάκωβο, Ιωάννα, Λουκά, Σίμωνα τόν ςαλωτή, Ιάκωβο, τόν πρώτο επίσκοπο Ιεροσολύμων, τόν άγιο Ιωάννα τόν Έλεήμονα, τόν άγιο ίσαπόστολο Κωνσταντίνο, τόν Βλαδίμαρο τόν Μέγα, τόν Αλέξανδρο Νέφσκυ καί τήν άγια Όλγα. Όλοι έ'στεκαν με εύλάβεια καί σιγή άκούγοντας τά λόγια τας Δέσποινας:

«... Ιδού πάλι ερχόμαστε σέ σένα μέ εντολή τού Κυρίου. Τί έχεις σκεφτεί για τήν ύπακοή σου στόν Θεό καί σωτήρα τών όλων;».

«Πολυέλεα Δέσποινα, Κυρία Θεοτόκε, έπίτρεψέ μου νά μείνω γιά πάντα έδώ» άπάντασε ό στάρετς.

Καί ή Θεοτόκος τού είπε στή συνέχεια: «Μάταια άνασυχείς καί αμφιβάλλεις. Σοΰ ξαναλέω ότι ό Κύριος άποφάσισε νά κτιστεί ένας θείος οίκος καί εύδόκασε νά άναθέσει τό έργο του σέ σένα. Έσύ θά είσαι μόνο τό όργανο πού εξέλεξε, ενώ ή έκτέλεσα τού άγιου αύτοϋ έργου θά γίνει άπ' Αύτόν. Όλο τό έργο θά έκτελεΐται χωρίς πόνο τας καρδιάς σου καί χωρίς κόπο τών χεριών σου. Ό ίδιος ό Παντοκράτωρ Κύριος θά ενεργεί τά πάντα καί σύ θά διάγεις μέ είρήνα καί ήσυχία. Γιατί λοιπόν άνασυχείς καί δυσπιστεϊς; Νά καί οί άγιοι πού ήλθαν μαζί μου, θά είναι μάρτυρες γιά όσα σοϋ είπα. Άπόβαλε τούς βλαβερούς καί μάταιους λογισμούς καί άγάπασε μέ όλα σου τήν καρδιά τόν Κύριο. Γίνε άνδρεΐος καί ύποτάξου στο θέλημά Του. Αγαπάει πολύ τό γένος των χριστιανών και άγάλλεται άπό τό τάγμα των μοναζόντων. Πρέπει νά ξέρεις ότι  σ’ αύτήν τη, μονή θά γίνουν μεγάλες καί επιζήμιες άλλαγές. Ή διοίκησή της θά αποδυναμωθεί καί οί παραδόσεις της θά άτονήσουν. Θά επικρατήσουν άλλότριες παραδόσεις καί οί διοικοΰντες θά άνέχονται τις καινοτομίες γιά νά ικανοποιούν τά θελήματά τους. Οί μοναχοί θά γίνουν σάν κοσμικοί. Ανάμεσα στην άδελφότητα θά ξεσηκωθούν θυμοί, ταραχές καί κακίες. Οί νεωτεριστές θά πολεμήσουν τούς ευλαβείς καί θά άδικήσουν τούς γέροντες. Θά τούς κατηγορούν καί θά τούς διαβάλλουν. Γι’ αύτό ειρήνευε, σκέψου καλά καί θά ξανάρθω γιά νά μοΰ πεις τις άποφάσεις σου».

Τρίτη επίσκεψη τής Παναγίας

Πέρασαν τρεις εβδομάδες, ίσως καί περισσότερο, καί δλα στη ζωή μου ήταν, δπως προηγουμένως. Αλλά μιά συνηθισμένη μέρα μετά τή Θεία Λειτουργία, ενώ έλεγα δπως πάντα την εύχή στο κελί μου επί μιά ώρα σχεδόν, ακούω πάλι στην πόρτα μου την φωνή: «Δι ευχών τών άγιων Πατέρων ημών, Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ τού Θεού ημών, έλέησον ημάς». Καί δλα έγιναν περίπου, δπως τίς δύο προηγούμενες φορές. Έγώ έπεσα σάν νεκρός κάτω καί ή Παναγία μας, άφού μέ συνέφερε, είπε σέ μένα τον παρήκοο μέ μητρική στοργή: «Βλέπεις πώς ήρθα πάλι καί μαζί μου οί άγιοι. ’Ήρθαμε γιά τρίτη φορά χάριν τής αγίας ύπακοής. Μάθε καί σύ λοιπόν νά άγαπάς την ύπακοή, γιατί δίνει στον άνθρωπο παρηγοριά, μεγάλη χαρά καί άγαλλίαση».

Μά εγώ πού κατάλαβα αμέσως τί υπονοούσε μ’ αύτά τά λόγια άρχισα νά την θερμοπαρακαλώ νά μ’ αφήσει έδώ. Όλοι οί άγιοι έστεκαν μέ μεγάλη εύλάβεια μπροστά Της καί μέ άκουγαν πού έπέμενα νά άπορρίπτω μέ την άφροσύνη μου τό άνέκφραστο έλεος τού Θεού καί τής Παναγίας ακόμη μιά φορά. Τότε ό άγιος Ιωάννης ό Πρόδρομος καί Βαπτιστής τού Κυρίου στράφηκε πρός εμένα:

«Ίσως έχεις ακούσει» μοΰ είπε «ότι , δίαν ό παντοκράτωρ Κύριος, ό Πλάστης και Δεσπότης ευδόκησε νά έρθει ταπεινά σαν άμνός τού Θεού γιά νά Τόν βαπτίσω, έγώ έ'φερα αντίρρηση: “Τί θέλεις από μένα; Είσαι ό Θεός μου, και Κύριός μου. Έσύ είσαι ή φωτιά, ένώ έγώ τό άχυρο. Πώς μπορώ λοιπόν νά σε άγγίξω, Πανάγιε Δέσποτα;”. Καί τί έγινε; Μοΰ έδωσε έντολή νά εκπληρώσω “πάσαν δικαιοσύνην”. ’Έτσι με φόβο μεγάλο χάριν της ύπακοής έβαλα τό κτιστό μου χέρι πάνω στο κεφάλι τού κτίστη τών δλων έκτελώντας την εντολή Του».

Έγώ άκουγα στενοχωρημένος καί σιωπηλός. Μετά γυρίζει προς εμένα καί ό θείος άπόστολος Παύλος: «Ξέρω ότι  έχεις διαβάσει γιά μένα, πώς ήμουν ζηλωτής τοΰ Ιουδαϊσμού, καταδίωκα την Εκκλησία τού Θεού καί τούς άγιους της καί πήγα μέ μεγάλη υπερηφάνεια στη Δαμασκό νά δέσω τούς άγιους, νά τούς ρίξω στη φυλακή καί νά τούς βασανίσω. Ένώ δμως μέ τέτοιο κακό σκοπό βάδιζα στο δρόμο, ξαφνικά μέ τύφλωσε τό φώς τό μέγα καί κυριεύτηκα άπό φόβο. ’Ακόυσα τότε μία ήρεμη φωνή γεμάτη άγάπη καί ζωή: “Σαούλ, Σαούλ, τί μέ διώκεις;”. Άκούγοντας τή φωνή έντρομος απορούσα πώς ό Κύριος καί Θεός μου δέν μέ έξολόθρευσε γιά τήν άσέβειά μου καί τήν ύπερηφάνειά μου! Τό μέγα έλεος Του λοιπόν μέ νίκησε καί άπό τότε έως τώρα είμαι μαζί Του. Μάθε καί σύ, έτσι, νά υποτάσσεσαι στο έλεος καί τήν αγαθότητα τής Βασίλισσας τοΰ ούρανοΰ καί τής γής, πού ώς μητέρα τοΰ Θεού μεριμνά γιά τή σωτηρία δλων τών πιστευόντων στό δνομά Του».

Όταν ακόυσα δλα αυτά τά λόγια άπό τή Μητέρα τού Κυρίου κι άπό τούς μεγάλους άγιους, γλυκάθηκε πολύ ή καρδιά μου καί τό πνεύμα μου καί ταπεινώθηκα έπιτέλους ενώπιον τοΰ Θεού μου καί τής Παναγίας Δέσποινας. Συναισθάνθηκα τό πείσμα μου, φόβος μέ κυρίεψε. Πώς δέν έπεσε φωτιά νά μέ κάψει; Τότε οι θείοι απόστολοι Πέτρος καί Ιωάννης μοΰ λένε: «Πές, άμήν». Κι εγώ ό πεισματάρης είπα επιτέλους: «Άμήν».

Έπειτα ή Δέσποινα ξαναλέει σ’ εμένα τον κολασμένο: «Όπως σοΰ είπα καί την προηγούμενη φορά, εδώ στη μονή Μπελομπερέσκα- για τά πάντα θά αλλάξουν προς το χειρότερο. Οί προϊστάμενοι θά είναι φιλόσαρκοι, φιλόκοσμοι καί θά πίνουν πολύ κρασί. Θά είναι ψυχροί κι άπρόσεκτοι στη δοξολογία τοΰ Κυρίου καί Δεσπότη τους.

Θά περιφρονοΰν την άγια ύπακοή καί δεν θά μεριμνούν γιά τη σωτηρία τής αδελφότητας καί τών πιστών. Έξαιτίας τους θά εισχωρήσουν στο μοναστήρι τά κοσμικά, οί κοσμικοί καί οί γυναίκες.

Οί γεροντάδες καί οί ευλαβείς μοναχοί, πού θά φροντίζουν γιά την άκρα κεκρυμμένη σοφία καί γιά την άσκηση τής ορθής μοναχικής πολιτείας σύμφωνα μέ τό θέλημα τοΰ Θεού καί τη διδασκαλία τών άγιων πατέρων θά κακολογοΰνται, θά αδικούνται καί μερικοί θά διωχθοΰν. Επειδή εσύ είσαι μικρόψυχος καί δεν θά μπορέσεις νά τά άντέξεις 6λ’ αύτά, ό καλός Θεός άποφάσισε νά σε πάρει άπό δώ· γι’ αύτό φρόντισε νά Τον υπηρετείς πιστά καί νά εκτελέσεις τό άγιο έργο Του».

«Καταλαβαίνω, Παναγία μου, τό μεγάλο καί άπερίγραπτο έλεος τοΰ Θεού. Θά ήθελα νά ήμουν πιο πρόθυμος, άλλά βλέπω τον εαυτό μου άπειρο καί άνίκανο καί φοβάμαι πολύ».

«Άπό σένα, καθώς σοΰ ξαναεΐπα, χρειάζεται μόνον ή άγια ύπακοή. Όσα μεγάλα καί θαυμαστά γίνουν, δεν θά είναι δικά σου, άλλά τοΰ Θεού».

Κι εγώ μέ τήν καρδιά γεμάτη συγκίνηση χύνοντας στή γή τά άτιμά μου δάκρυα έβαλα μετάνοια στήν Κυρία τών αγγέλων καί είπα: «’Άς γίνει τό θέλημα τοΰ Θεοΰ σέ μένα τον άνάξιο. Θά υποταχθώ κατά πάντα. Μά, σέ ικετεύω Παναγία Δέσποινα Θεοτόκε, μητέρα τοΰ νοεροΰ φωτός, νά είσαι πάντα σκέπη μου καί οδηγός».

Ή Παναγία μας μέ στήριξε και μέ δυνάμωσε μέ τις νουθεσίες της, ώστε ή καρδιά και τό πνεύμα μου ξαναζωντάνεψαν, ό νους μου φωτίστηκε κι δλα μοΰ φάνηκαν πια εύκολα. ’Ένιωθα μέσα μου δροσιά κι ένα σφρίγος σάν νά ξαναγεννήθηκα.

’Έπειτα δλοι οί ούράνιοι επισκέπτες μου έκαναν τρεις φορές τον σταυρό τους και ύποκλίθηκαν προς την εικόνα τού Σωτήρος Χριστού πού βρισκόταν στη γωνία τού κελιού. Ή Δέσποινα καταδέχτηκε νά μοΰ δώσει τό δεξί Της χέρι κι εγώ τό άσπάστηκα μέ τά ακάθαρτα χείλη μου.

«Κατευόδωσέ μας» μοΰ είπε.

Καί βγήκε άπδ τό κελλί στο ξώστεγο μέ τούς αγίους. Ξαφνικά θυμήθηκα νά ρωτήσω:

«Παναγία Δέσποινα, ποιόν τόπο δρισε ό Κύριος γιά την εκπλήρωση τού άγιου έργου του;».

Δύτη γύρισε καί μοΰ έδειξε προς τον νότο:

«Στο Κίεβο, κοντά στη Λαύρα τών σπηλαίων πάνω άπό τον ποταμό Δνείπερο. Θά δείς έναν πύρινο στύλο στον τόπο αύτό. Μη φοβάσαι!».

Έγώ έσκυψα καί ύποκλίθηκα στη Δέσποινα, ένώ αύτή εξαφανίστηκε μαζί μέ όλους τούς άγιους.

’Έτσι τελικά ό π. 'Ιωνάς άποφάσισε νά ύποταχθεί στο θέλημα τού Θεού καί νά πάει στό Κίεβο, όπου ήρθε τό 1847. Εκεί ίδρυσε τη Μονή τής Αγίας Τριάδος, ή όποια χάρη στην πνευματική ακτινοβολία του άναπτύχθηκε μέ θαυμαστή ταχύτητα, ώστε σέ περίπου 30 χρόνια μόναζαν σ' αύτήν 462 μοναχοί. Εξελίχθηκε σέ άριστο κοινόβιο όπου έφαρμοζόταν τό παλιό τυπικό τής Μονής Στου- δίου. Υπήρξε κέντρο καλλιέργειας τής νοερός προσευχής, τήν όποια δίδασκε ό ίδιος ό στάρετς, όπως τήν παρέλαβε άπό τον όσιο Σεραφείμ τού Σαρώφ καί τούς μαθητές τού όσιου Πάίσίου Βελιτσκόφσκυ.

Ό στάρετς ’Ιωνάς αναγνωρίστηκε άγιος τό 1996 από την Εκκλησία.

Kindly Bookmark this Post using your favorite Bookmarking service: