ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΤΕΙΧΙΣΙΝ
Παναγιώτης Τσάλλος
Ιστορικός
14ος ΑΙΩΝΑΣ
Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς
Καὶ γὰρ οἱ τῆς τοῦ Χριστοῦ ἐκκλησίας τῆς ἀληθείας εἰσί· καὶ οἱ μὴ τῆς ἀληθείας ὄντες οὐδὲ τῆς τοῦ Χριστοῦ ἐκκλησίας εἰσί, καὶ τοσοῦτο
μᾶλλον, ὅσον ἂν καὶ σφῶν αὐτῶν καταψεύδοιντο, ποιμένας καὶ ἀρχιποιμένας ἱεροὺς ἑαυτοὺς καλοῦντες καὶ ὑπ’ ἀλλήλων καλούμενοι· μηδὲ γὰρ προσώποις τὸν χριστιανισμόν, ἀλλ’ ἀληθεία καὶ ἀκριβεία πίστεως χαρακτηρίζεσθαι μεμυήμεθα.
(Γρηγορίου Παλαμᾶ, ᾿Αναίρεσις γράμματος ᾿Ιγνατίου ᾿Αντιοχείας, ΕΠΕ 3, 608)
(σ.σ. ΄Εξοχα ερμηνεύει την ανωτέρω πηγή ο π. Θεόδωρος Ζήσης:
...γράφει αυστηρότερα (από τον Άγιο Μάξιμο) ότι στην Εκκλησία ανήκουν όσοι δέχονται την αλήθεια της Εκκλησίας· όσοι δεν υπακούουν στην αλήθεια της Εκκλησίας δεν ανήκουν σ’ αυτήν· έστω και αν ονομάζουν τους εαυτούς τους ποιμένες και αρχιποιμένες. Ο Χριστιανισμός, ο γνήσιος και αληθινός, δεν χαρακτηρίζεται από τα πρόσωπα, αλλά από την αλήθεια και την ακρίβεια της πίστεως. Θεόδωρος Ζήσης, ό.π., σ. 41 )
Αυτός (ο Ιωάννης Καλέκας, πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως) που έπειτα γράφει τόσα πολλά εναντίον των μοναχών και επέτρεψε σε οποιονδήποτε επιθυμεί να ανακινεί όλη την παρ΄εκείνου κατηγορία, δεν υποβάλλει πολλαπλασίως τον εαυτό του σε αυτές τις αποκηρύξεις, αποχωρίζοντας τον εαυτό του από την Εκκλησία του Χριστού και ολόκληρο το σύστημα των Ορθοδόξων; (Αναίρεσις εξηγήσεως τόμου Καλέκα,13, Ε.Π.Ε. τόμος 3,σελ.670)
(σ.σ. ο Άγιος Γρηγόριος σε αυτό το απόσπασμα, μας εξηγεί ότι ο πατριάρχης Καλέκας, παρόλο που δεν είχε καταδικασθεί επίσημα από Σύνοδο, ήταν ήδη χωρισμένος από την Εκκλησία του Χριστού. Στην επόμενη πηγή που θα παραθέσουμε, ο Άγιος θα ορίσει ποιος τελικά ανήκει στην Εκκλησία του Χριστού και ποιος όχι κατά την περίοδο της αιρέσεως. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι ο Άγιος δεν αναφέρει καν το αξίωμα του Καλέκα, θέλοντας μάλλον με αυτό τον τρόπο να δείξει ότι ο τελευταίος, είχε δυνάμει εκπέσει του αξιώματός του επειδή απώλεσε την ορθή πίστη. )
Εφόσον ο Καλέκας είναι με αυτό τον τρόπο και τόσες φορές αποκομμένος από ολόκληρο το πλήρωμα των Ορθοδόξων, είναι κατά συνέπεια αδύνατο να ανήκει στους ευσεβείς, όποιος δεν έχει αποχωρισθεί από αυτόν. Αντιθέτως, όποιος για τους λόγους αυτούς είναι αποχωρισμένος από τον Καλέκα, τότε ανήκει πράγματι στον κατάλογο των Χριστιανών και είναι ενωμένος με τον Θεό κατά την ευσεβή πίστη.
(Αρχιμανδρίτου Βασιλείου Παπαδάκη, ό.π., σ. 268)
Ιωσήφ ο Καλόθετος
Αντιθέτως, δεν γνωρίζω πως θα καταφέρει να μη συγκαταλεχθεί μετά των υποκριτών (Ματ. Κδ’, 51) και απίστων, αυτός που δεν απέχει από την κοινωνία με τον αμετανόητο (Ακίνδυνο), η μάλλον αυτός που δεν εναντιώνεται διαρκώς και δεν προετοιμάζεται πάντοτε για να πολεμήσει κατά του αμετανοήτου, έως ότου διάκειται έτσι εχθρικά προς τον Θεό και τις αΐδιες ενέργειές Του.
(Ιωσήφ Καλοθέτου συγγράμματα, παρά Δ. Τσάμη, Λόγος 2,κεφ. 36-37, σ. 138)
Όταν δε ο πατριάρχης Καλέκας ‘‘απέκοψε’’ τον θείο Γρηγόριο και τους ομόφρονές του από την Εκκλησία(1344), ο ιερός Ιωσήφ έγραφε: Ποια είναι η Εκκλησία, η οποία ισχυρίζεται (ο Καλέκας) ότι μας έχει αποδιώξει; Η των Αποστόλων; (σ.σ. Ασφαλώς όχι, αφού) Εμείς όμως είμαστε υποστηρικτές της και συμφωνούμε σε όλα μαζί της. Επιθυμήσαμε μάλιστα να πάθουμε τα πάντα για χάρη της κατά την παρούσα περίσταση και έχουμε σκοπό να υποφέρουμε με γενναιότητα κάθε πόνο και κόπο με την βοήθεια του Θεού. Εξαιτίας
δε αυτής υφίσταται ο διαρκής πόλεμος με τον Θρασύμαχο (Βαρλαάμ) και τον Γλαυκοφάνη (Ακίνδυνο). Επομένως δεν λέγει ότι μας έχει αποβάλει η Αποστολική Εκκλησία -διότι πως ήταν δυνατό να γίνει αυτό;- αλλά η καινοφανής Εκκλησία και τα παράδοξα δόγματαπου αυτός συνέστησε με τα περί τον Θρασύμαχο και Γλαυκοφάνη νεαρά άτομα. Οι «φάγοντες τράπεζαν Ιεζάβελ» (Γ’ Βασ. ιη’, 19) περιφρόνησαν λόγους, νόμους, Προφήτες, Αποστόλους και τόσους άλλους. Πώς και είσαι εσύ Εκκλησία ευσεβών; Από τον τρόπο; Από τις πράξεις; Από τα υγιή δόγματα; Αφού λοιπόν έγινες εργαστήριο κάθε ψεύδους, κάθε συκοφαντίας, οποιουδήποτε φαύλου πράγματος, κάθε επαναστατικού φρονήματος, κάθε αδικίας, πλεονεξίας, ιεροσυλίας, αρπαγής και καπηλείας, έπειτα ‘‘χειροτονείς’’ –ώ του θράσους!- και τον εαυτό σου Εκκλησία. Δεν γνωρίζεις φαίνεται, ότι και οι Νεστόριος και Μακεδόνιος πιθανώς να ισχυρίστηκαν αυτό που και εσύ τώρα ισχυρίζεσαι, διότι και αυτοί είχαν τον ίδιο θρόνο με σένα.
Γιατί είσαι Εκκλησία; Από το ότι δωροδοκείς; Από το ότι εξαγοράζεις τις δίκες; Από το ότι δεν κάνεις διάκριση μεταξύ των ανιέρων και των αγίων; Από το ότι επιτρέπεις την είσοδο του ιερού σε όλους τους μολυσμένους και βεβήλους; Από το ότι καταπείθεις τους ανθρώπους να χορταίνουν από συγγενικό αίμα; Από το ότι πωλείς την Χάρι του Αγίου Πνεύματος; Από το ότι γέμισες την Εκκλησία με όλες τις αιρέσεις –προχωρώ δε και σ΄αυτή την κορωνίδα των κακών- ή από το ότι πωλείς (διά της Σιμωνίας) την ευσέβεια την δική σου και των επισκόπων σου και όσων σε ακολουθούν, για τους οποίους και καυχάσαι ότι αποτελούν και Εκκλησία;
Τέτοιου είδους μεν είναι η κατά την γνώμη σου Εκκλησία, την οποία συνέστησες πριν από λίγο καιρό, αφού αποστάτησες από την δική μας. Η δική μας όμως Εκκλησία είναι από παλαιά αγνή, καθαρή, ειρηνική, αποχωρισμένη από οποιοδήποτε φαύλο και πονηρό πράγμα, ελεύθερη από οποιαδήποτε κακία, καθαρή από κάθε ακαθαρσία και κηλίδα. Σέβεται επίσης τα υγιή, καθαρά και αποδεδειγμένως ειλικρινή δόγματα των θεοφόρων ανδρών. Κεφαλή της Εκκλησίας είναι ο
Κύριός μας, μέλη δε και μέρη αυτής της Εκκλησίας το σύνολο και σύνταγμα των ευσεβών.
(Αρχιμανδρίτου Βασιλείου Παπαδάκη, ό.π., σ. 274-275)
Αλλοτε πάλι χαρακτηρίζει την ψευδεκκλησία του Καλέκα «ὡς σφαλεράν καί πόρρω Θεοῦ βάλλουσαν ». Κατά συνέπεια ο πατριάρχης (σ.σ. άκριτος ακόμα από Ορθόδοξη Σύνοδο) «δεῖ ὑποταγῆναι τῆ ἡμετέρα ἐκκλησία, ῆς πρό ὀλίγου ἀφηνίασεν ἀποσκιρτήσας». Για όλα αυτά ο ιερός Ιωσήφ συνιστούσε: «ἀποκοπτέον ἡμᾶς τῆς ἐκείνου κοινωνίας ». Προσέθετε δε, ότι χρειάζονται πηγές δακρύων για να κλαύση κανείς το «σύντριμμα» της Εκκλησίας. Τις σφαγές -όχι των σωμάτων- αλλά των ψυχών και την καινοτομία της πίστεως. (Αρχιμανδρίτου Βασιλείου Παπαδάκη, ό.π., σ. 275)
Όσιος Μάξιμος ο Καυσοκαλυβίτης
Ἐλθόντες ποτὲ πρὸς τὸν ὅσιον, ὡς συχνῶς εἴθισται, μοναχοὶ ἐκ τῆς Λαύρας, εἶχον μεθ᾿ ἑαυτῶν κοσμικὸν ἐν μυχῶ τὰ Ἀκινδύνου νοσοῦντα παρὰ μηδενὸς γιγνωσκόμενον, ὅν ὁ μέγας μακρόθεν εἰδώς: «τὸν σὺν ὑμῖν Ἀκινδυνᾶτον καὶ ἄπιστον ἐκδιώξατε, ἐξεβόησε, πρότερον, καὶ τότε πρὸς ἐμὲ ἀφίχθητε· λίαν γὰρ τὸν ληρώδη Ἀκίνδυνον ὡς ὑπουργὸν τοῦ Ἀντιχρίστου καὶ ψυχωλέθρου αἱρέσεως ὁ ὅσιος ἐβδελύττετο προφανῶς καὶ τοὺς θιασώτας αὐτοῦ καὶ κοινοὺς πάσης αἰρέσεως, οὐδ᾿ ὀφθαλμοῖς ὅλως προσβλέπειν ἠνείχετο, ἀλλ᾿ ἐλέγχων παρρησία τῶ ἀπὸ Θεοῦ ἀναθέματι καθυπέβαλλεν».
(Ευλ. Κουρίλα, Μνημ. Έργον, σ. 126)
15ος ΑΙΩΝΑΣ
Ιωσήφ ο Βρυέννιος
Ήταν δυνατό και εξαιρετικά εύκολο να συναινέσω με τους
αρχιερείς της Κύπρου και να τους δεχθώ σε εκκλησιαστική κοινωνία (σ.σ. αυτό άλλωστε ήθελε το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως) μέσα σε τρείς μόνο ώρες, αφού άλλωστε όλη η υπόθεσις είχε ανατεθεί σε μένα. Για τον σκοπό αυτό μάλιστα με παρακινούσαν και με πίεζαν με μύρια δώρα, απειλές, φόβητρα, υποψίες, υποσχέσεις, δόξα, κολακεία… Παρά ταύτα εγώ απετίναξα όλα εκείνα με μεγάλη ανδρεία –με την βοήθεια του Θεού φυσικά- και επέδειξα σε όλα γενναία αντίσταση χωρίς να ενδώσω ούτε στο ελάχιστο. Αντιθέτως, με όλη μου την ψυχή και την καρδιά διάλεξα την φτώχεια και την ακάθαρτη δυσφημία, μόνο και μόνο για να διατηρήσω καθαρή και αμώμητη την αγνή εν Χριστώ πίστη.
(Ιωσὴφ Βρυεννίου, Τα ευρεθέντα ἔργα, Μελέτη περί της των Κυπρίων…,
τόμος β’, σ. 29)
Τι είδους κοινωνία μπορεί να υπάρξει μεταξύ αληθείας και πλάνης; Αλλά και τι κοινό μεταξύ των Κυπρίων και ημών; Εκείνοι, αν και ήταν πάντοτε αυτόνομη Εκκλησία, πρόδωσαν την αυτονομία τους αυτή σε μία Εκκλησία, που είναι αντίθετη από εμάς στα καίρια σημεία των δογμάτων. Από τότε λοιπόν υπόκεινται ολωσδιόλου σ’αυτήν και ως τώρα την υπηρετούν εκουσίως ή ακουσίως. Εμείς όμως, τι όφελος ή υπηρεσία ελπίζουμε να έχουμε από αυτούς, ώστε να δεχθούμε να κοινωνήσουν μαζί μας; Ας μας αφήσουν ήσυχους, ή μάλλον ας χαθούν απ’εδώ. Διότι θέλουν μεν να ενωθούν με την Εκκλησία των Ορθοδόξων, αλλά όμως να μείνουν αμετάτρεπτες και όλες τους οι
συνηθισμένες τους υποχρεώσεις, τις οποίες οφείλουν να επιτελούν προς τους Λατίνους...
…Όλα αυτά όμως δεν θα σημάνουν την προσάρτησι της
Εκκλησίας των Κυπρίων προς την οικουμενική, αλλά την υποταγή του οικουμενικού πατριάρχου και των υπό αυτόν, στον πάπα της Ρώμης χωρίς να το πάρουμε είδηση. Άλλωστε, και κάθε αίρεση παρακαλεί να ενωθεί με μας τους Ορθοδόξους, εφόσον θα διατηρήσει αμετάτρεπτες τις συνήθειές της. Αλλά και αυτός ο πάπας δεν ζητεί τίποτε άλλο από μας, παρά να τον αποκαλούμε άγιο και να συλλειτουργούμε με τους υπηκόους του.
(Αρχιμανδρίτου Βασιλείου Παπαδάκη, ό.π., σ. 284)
Από τότε που οι Κύπριοι υπέκυψαν στους Λατίνους, πέρασαν διακόσια σαράντα έτη. Επίσης έζησαν τριάντα δύο πατριάρχαι αυτής εδώ της βασιλίδος των πόλεων και δεκαεπτά βασιλείς, οι οποίοι δεν σκέφτηκαν ούτε στο όνειρό τους να δεχθούν τους Κυπρίους σε εκκλησιαστική κοινωνία. Αυτούς λοιπόν που τόσο πολλοί και εξαίρετοι άνδρες περιφρόνησαν ως αναξίους για εκκλησιαστική κοινωνία με τους Ορθοδόξους, εμείς θα τους δεχθούμε, ωσάν να ήμαστε δήθεν αγιώτεροι και σοφώτεροι από όλους αυτούς; Μακριά από μας μία τέτοια άγνοια, για να μην πω πώρωσις! Διότι το να δεχθούμε αυτούς που εκείνοι απέφυγαν, προσάπτει μεν σε όλους εκείνους τη κατηγορία της μεγίστης απραξίας, σε μας δε, καταδεικνύει τελεία παραφροσύνη.
Εγώ φυσικά θα προτιμούσα να θανατωθώ μύριες φορές, παρά να
δω την Ορθόδοξο Εκκλησία(η οποία ενώνεται βέβαια μόνο με την ουράνια Εκκλησία των πρωτοτόκων) ενωμένη με την Κυπριακή… (Αρχιμανδρίτου Βασιλείου Παπαδάκη, ό.π., σ. 285)
Πᾶς ὁ δυνάμενος λέγων τὴν ἀλήθειαν καὶ μὴ λέγων κατακριθήσεται ὑπὸ τοῦ Θεοῦ. Καὶ ταῦτα ἔνθα πίστις ἐστὶ τὸ κινδυνευόμενον καὶ τῆς
ὅλης Ἐκκλησίας τῶν Ὀρθοδόξων ἡ κρηπίς. Τὸ γὰρ ἐφησυχάζειν ἐν τοῖς τοιούτοις ἀρνήσεως ἴδιον, τὸ δὲ λέγειν, ὁμολογίας εἰλικρινοῦς. (Ιωσὴφ Βρυεννίου, ό.π., Τόμος Β’, Θεσσαλονίκη 1990, σ. 18)
(σ.σ. Όταν οι Θείοι νόμοι υβρίζονται και εμείς διατελούμε εν σιγή και ου κατ’ επίγνωση οικονομία, στηριζόμενοι σε νεφελώδεις δυνητικές θεωρίες, τότε, μας αναμένει η κόλασις, κατά τον Ιωσήφ Βρυέννιο. Μη γένοιτο.)
Άγιος Μάρκος ο Ευγενικός
Αντιθέτως, όσοι αγαπούν τον Θεό, πρέπει να έχουν ετοιμασθεί να
πολεμήσουν μαζί τους στα έργα. Επίσης, να είναι έτοιμοι να υποφέρουν κάθε κίνδυνο για την ευσέβεια και για τον αγώνα να μην μολυνθούν από την κοινωνία με τους ασεβείς.
(Α. Δημητρακοπούλου, Ορθόδοξος Ελλάς, σ. 106-107)
Οι περισσότεροι αδελφοί, έχοντας πάρει θάρρος από την εξορία μου, ελέγχουν με αυστηρότητα τους αλητήριους (Λατινόφρονες) και παραβάτες της ορθής πίστεως και των πατρικών θεσμών. Τους διώχνουν επίσης από παντού ως καθάρματα, χωρίς να ανέχονται να συλλειτουργούν μαζί τους, ούτε να της μνημονεύουν καθόλου στα μυστήρια ως Χριστιανούς…
Να συμβουλεύσεις δε τους ιερείς του Θεού να αποφεύγουν με κάθε τρόπο την εκκλησιαστική κοινωνία με τον λατινόφρονα μητροπολίτη τους και ούτε να συλλειτουργούν μαζί του, ούτε να τον μνημονεύουν καθόλου, ούτε να τον θεωρούν αρχιερέα, αλλά ως μισθωτό λύκο!
Ο δε καλόγηρος αυτού του μισθωτού και όχι γνησίου ποιμένος σας,
ο επίσκοπος Μονεμβασίας που προανέφερα, αφού έλαβε από τον βασιλέα την ηγουμενία της Μονής του Προδρόμου, ούτε μνημονεύεται από τους καλόγηρούς του, ούτε τον θυμιάζουν καθόλου ως Χριστιανό…
(Αρχιμανδρίτου Βασιλείου Παπαδάκη, ό.π., σ. 298)
Να αποφεύγετε λοιπόν και εσείς αδελφοί, την εκκλησιαστική κοινωνία με τους ακοινωνήτους και το μνημόσυνο των αμνημονεύτων. Δείτε, εγώ ο αμαρτωλός Μάρκος σας λέγω, ότι όποιος μνημονεύει τον πάπα ως Ορθόδοξο αρχιερέα, είναι ένοχος να εκπληρώση όλο τον Λατινισμό, μέχρι και αυτού του ξυρίσματος της γενειάδος. Ο Λατινόφρων αυτός θα καταδικαστεί μαζί με τους Λατίνους και θα θεωρηθεί ως παραβάτης της πίστεως.
(Αρχιμανδρίτου Βασιλείου Παπαδάκη, ό.π., σ. 298)
(σ.σ. Το γεγονός ότι κανείς από τους μετέπειτα του Αθηναγόρα Πατριάρχες, δεν καταδίκασε τις αιρετικές πράξεις του τελευταίου, συμπεριλαμβανομένου και του μνημόσυνου του πάπα, τους κάνει το ίδιο αιρετικούς και συγκοινωνούς με τα έργα του. Μάλιστα συχνά, πυκνά, δήλωσαν ότι θα ακολουθήσουν και την ίδια γραμμή με τον Αθηναγόρα.)
Φευκτέον αυτούς, ως φεύγει τις από όφεως, ως αυτούς εκείνους, η κακείνων πολλώ δήπου χείρονας, ως χριστέμπορους και χριστοκάπηλους… Φεύγετε ουν αυτούς αδελφοί, και την προς αυτούς κοινωνίαν. Οι γάρ τοιούτοι ψευδαπόστολοι, εργάται δόλιοι, μετασχηματιζόμενοι εις αποστόλους Χριστού.
Λέγω δέ περί τοῦ πατριάρχου, μήπως δόξη αὐτῶ, προφάσει τάχα τιμῆς
τῆς πρός ἐμέ, ἐν τῆ κηδεία τοῦ ταπεινοῦ μου τούτου σώματος ἤ καί ἐν τοῖς μνημοσύνοις μου στεῖλαί τινας τῶν ἀρχιερέων αὐτοῦ ἤ ὅλως τῶν κοινωνούντων αὐτῶ τινα συνεύξασθαι ἤ συμφορέσαι τοῖς ἐκ τοῦ ἡμετέρου μέρους ἱερεῦσι, τοῖς πρός τά τοιαῦτα προσκληθεῖσι, δοξάσας ὡς οἱωδήποτε τρόπω προσίεμαι, κἄν ἐν τῶ κρυπτῶ, τήν αὐτοῦ κοινωνίαν. Καὶ ἵνα μή ἡ σιωπή μου συγκατάβασίν τινα ὑπονοῆσαι παρέξη τοῖς μή καλῶς καί εἰς βάθος εἰδόσι τον ἐμόν σκοπόν, λέγω καί διαμαρτύρομαι ἐνώπιον τῶν παρατυχόντων, πολλῶν καί ἀξιολόγων ἀνδρῶν, ὡς οὔτε βούλομαι, οὔτε δέχομαι τήν αὐτοῦ (σ.σ. του Πατριάρχου) ἤ τῶν µετ΄ αὐτοῦ κοινωνίαν, το παράπαν οὐδαμῶς οὔτε ἐπί ζωῆς μου, οὔτε μετά θάνατον, ὥσπερ οὐδέ τήν γεγονυῖαν ἕνωσιν καί τά δόγματα τά λατινικά, ἅπερ ἐδέξατο αὐτός τε καί οἱ μετ’ αὐτοῦ, καί ὑπέρ τοῦ δεφενδεύειν ταῦτα καί τήν προστασίαν ταύτην ἐμνηστεύσαντο ἐπί καταστροφῆ τῶν ὀρθῶν τῆς Ἐκκλησίας δογμάτων. Πέπεισμαι γάρ ἀκριβῶς, ὅτι ὅσον ἀποδιΐσταμαι τούτου (σ.σ. του Πατριάρχου) και τῶν τοιούτων(σ.σ. των ενωτικών), ἐγγίζω τῶ Θεῶ και πᾶσι τοῖς ἁγίοις, καί ὥσπερ τούτων χωρίζομαι, οὕτω ἑνοῦμαι τῆ ἀληθεία καί τοῖς ἁγίοις Πατράσι, τοῖς θεολόγοις τῆς Ἐκκλησίας· ὥσπερ αὖ πείθομαι τούς συντιθεμένους τούτοις ἀποδιΐστασθαι τῆς ἀληθείας καί τῶν μακαρίων τῆς Ἐκκλησίας διδασκάλων. Καί διά τοῦτο λέγω, ὥσπερ παρά πᾶσάν μου τήν ζωήν ἤμην κεχωρισμένος ἀπ’ αὐτῶν, οὕτω καί ἐν τῶ καιρῶ τῆς ἐξόδου μου, και ἔτι καί μετά τήν ἐμήν ἀποβίωσιν ἀποστρέφομαι τήν αὐτῶν κοινωνίαν καί ἕνωσιν, καί ἐξορκῶν ἐντέλλομαι, ἵνα μηδείς ἐξ αὐτῶν προσεγγίση ἤ ἐν τῆ ἐμῆ κηδεία ἤ ἐν τοῖς μνημοσύνοις μου, ἀλλ’ οὐδέ ἄλλου τινός τῶν τοῦ μέρους ἡμῶν, ὥστε συμφορένειν ἐπιχειρῆσαι, καί συλλειτουργεῖν τοῖς ἡμετέροις· τοῦτο γάρ ἐστι τό τά ἄμικτα μίγνυσθαι. Δεῖ δέ παντάπασιν (σ.σ. παντελώς) ἐκείνους εἶναι κεχωρισμένους ἡμῶν, μέχρις ἄν δῶ ὁ Θεός τήν καλήν διόρθωσιν καί εἰρήνην τῆς Ἐκκλησίας αὐτοῦ.
(Λόγος ἐν τῆ ἡμέρα ἐν ἧ μετέστη πρός τόν Θεόν,Patrologia Orientalis17,485-486 )
Άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης
«Πρὸ πάντων ἀναγκαιότερον φυλάσσειν αὐτοῦ καθαρὰν καὶ ἀκλινῆ τὴν ὁμολογίαν. Χωρὶς γὰρ τούτου τὰ πάντα εἰσὶ νεκρά… Οὕτω χωρὶς τῆς ὁμολογίας τῆς πίστεως οὐδὲν ὄφελος ἔσται…» και «ὂ δοκεῖ ἐνεργεῖν (σ.σ. χωρίς την ορθή ομολογία) τοῦ πονηροῦ ἐστι ἐξαπάτη καὶ τῆς πλάνης ὑπάρχει καρπός»». Και ακόμη «οὐδὲ ἀγαθὰ εἰσιν ἂ δοκεῖ ποιεῖν ὁ ἄπιστος ἀγαθά, πονηρία δὲ μᾶλλον καὶ εἰς Θεοῦ παραλύπησιν».
(Αγ. Συμεών, Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης, Ἔργα Θεολογικά, Ανάλεκτα
Βλατάδων, 1981, σ. 113)
16ος ΑΙΩΝΑΣ
Ιερός Γεννάδιος Σχολάριος
Μη γένοιτο να κάνω αιρετική την Εκκλησία μου, την αγία μητέρα των
Ορθοδόξων, δεχόμενος το μνημόσυνο του πάπα, εφόσον ομολογεί και πιστεύει εκείνα, για τα οποία δεν τον δέχεται η Εκκλησία μας. Όποιος λοιπόν ομολογήσει, ότι ο πάπας ορθοτομεί τώρα τον λόγο της αληθείας, ομολογεί ότι οι δικοί μας πρόγονοι είναι αιρετικοί. Η γνώμη μου λοιπόν ήταν και θα είναι αυτή. Και θα είμαι οπωσδήποτε πάντοτε ακοινώνητος προς τον πάπα και όσους έχουν εκκλησιαστική κοινωνία με αυτόν, όπως οι Πατέρες μας. Διότι πρέπει να μιμούμαστε την ευσέβειά τους, αφού δεν έχουμε την αγιοσύνη και την σοφία τους.
(Αρχιμανδρίτου Βασιλείου Παπαδάκη, ό.π., σ. 304)
18ος ΑΙΩΝΑΣ
Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης
Ἄν ὁ προεστώς σου εἶναι σφαλερὸς εἰς την πολιτείαν καὶ τὰ ἔργα του
μὴ περιεργάζεσαι. Ἄν ὅμως εἶναι σφαλερὸς κατὰ τὴν πίστιν φεῦγε καὶ παραίτησέ τον, ὄχι μόνο αν εἶναι ἄνθρωπος ἀλλὰ κάν Ἄγγελος εἶναι ἀπὸ τὸν οὐρανόν.
(Νικοδήμου Ἀγιορείτου, Περὶ Συνεχοῦς Μεταλήψεως, σ. 175)
20ος ΑΙΩΝΑΣ
Επίσκοπος Φλωρίνης Αυγουστίνος Καντιώτης
Ο ευσεβής λαός κατά το Κανονικόν Δίκαιον, είναι ο φρουρός της Ορθοδοξίας και έχει υποχρέωσιν οσάκις αρχιερεύς παρεκλίνη εκ των γραμμών της Ορθοδοξίας και γυμνή τη κεφαλή κηρύττη τί ασυμβίβαστον προς τα παραδεδεγμένα, ο λαός αυτός όχι μόνον να διαμαρτύρεται αλλά και να διακόπτη πάσαν πνευματικήν σχέσιν μετά του ούτω πώς παρεκτρεπομένου αρχιερέως.
(Αυγουστίνος Καντιώτης, Πνευματικά Σαλπίσματα Ορθόδοξης Ζωής και Ομολογίας, Εκδόσεις Σταυρός, σ. 74)
π. Γεώργιος Μεταλληνός
Οι θεολογικά εκφραγκευμένοι διεξάγουν διάλογο ουνιτικό, δεχόμενοιτον πάπα ως κανονικό επίσκοπο της Εκκλησίας του Χριστού και τον
«μνημονεύουν», πολλοί δε από αυτούς έχουν προχωρήσει στην ένωση με τον παπισμό, κοινωνώντας με τους παπικούς, όπως ομολόγησε, ήδη το 1971, ο πατριάρχης Αθηναγόρας και πειστικά έχει υποστηρίξει σε πρόσφατο βιβλίο του ο συνάδελφος κ. Αθανάσιος Σακαρέλλος.
(π. Γεώργιος Μεταλληνός, Οφειλή Αγάπης, εκδ. Ορθ. Κυψέλη, σ.10)
Πρωθιερέας Καθηγητής Γεώργιος Φλωρόφσκυ
Πολύ συχνά το μέτρον της αληθείας είναι η μαρτυρία της μειοψηφίας. Είναι δυνατόν να είναι η καθολική Εκκλησία το «μικρόν ποίμνιον». Ίσως υπάρχουν περισσότεροι ετερόδοξοι παρά ορθόδοξοι. Είναι δυνατόν να εξαπλωθούν οι αιρετικοί παντού, ubique και να καταλήξει η Εκκλησία, εις το περιθώριον της ιστορίας ή να αποσυρθεί εις την έρημον. Αυτό συνέβει κατ᾿επανάληψη εις την ιστορίαν και είναι πολύ πιθανόν να συμβεί και πάλι… Το καθήκον της υπακοής παύει όταν ο επίσκοπος παρεκλίνει από το καθολικό κανόνα και ο Λαός έχει το δικαίωμα να τον κατηγορήσει, ακόμη δε και να τον καθαιρέσει.
(Γ. Φλωρόφσκυ, Αγία Γραφή, Εκκλησία, Παράδοσις, Θεσσ. 1976, σ. 71, 75)
π. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος
Ακόμα και ο π. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος (του οποίου το βιβλίο «Τα
Δύο Άκρα» έχει δεχθεί αυστηρή κριτική για την «οικονομία» που υποδεεικνύει εκεί), διδάσκει πως όταν ο επίσκοπος «κηρύσση
αιρετικά φρονήματα, τότε είνε αιρετικός», έστω κι αν η Εκκλησία δεν τον έχει ακόμα καταδικάσει επίσημα. «Μία τοιαύτη περίπτωσις είνε η περίπτωσις του Πατριάρχου. Ο Πατριάρχης Αθηναγόρας έχει κηρύξει αιρετικά φρονήματα». Σ’ αυτήν την περίπτωση και μετά από προσευχή, διαμαρτυρίες και αγώνα εναντίον του, έχει ο πιστός χριστιανός «δικαίωμα, προβαίνων έτι περαιτέρω, να παύση το μνημόσυνον αυτού, συμφώνως το ΙΕ’ Κανόνι της Πρωτοδευτέρας Συνόδου. Τούτο όμως είναι το έσχατον βήμα, εις το οποίον δύναται να προχωρήση, αν θέλη να μη ευρεθή εις σχίσματα και εις ανταρσίας. Παύων δηλαδή το μνημόσυνον, δεν θα μνημονεύη ετέρου Επισκόπου, …αλλά θα αναμένη μετ’ ηρέμου συνειδήσεως την κρίσιν Συνόδου».
(Η Αποτείχιση Ορθοδόξων Πιστών από τους Αιρετίζοντες Επισκόπους της
Ορθοδόξου Εκκλησίας και Δήλωση Αποτειχίσεως, Επιμέλεια: Σημάτης Παναγιώτης, Ξανθά- Νάκου Χριστίνα, Γεωργίτσης Κων/νος, Κυριακή της Ορθοδοξίας 2011, σ. 52)
Καλόμοιρος Αλέξανδρος
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΑΛ. ΚΑΛΟΜΟΙΡΟΥ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ "ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝ"
Θεσσαλονίκη, Πάσχα 1972
Κύριε Διευθυντά, Χριστός Ανέστη!
Εις την απάντησίν σας προς τον Μοναχόν Θεόκλητον Διονυσιάτην διαπράττετε κι εσείς το υπό πολλών διαπραττόμενων σφάλμα να διαχωρίσητε, ως δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα, την αίρεσιν του Οικουμενισμού και την καινοτομίαν του νέου εορτολογίου.
Διά τον μελετητήν της προσφάτου Ιστορίας ο διαχωρισμός αυτός είναι εντελώς τεχνητός και απαράδεκτος, η δε εμμονή των οψίμων κατά του Οικουμενισμού Νεοημερολογιτών αγωνιστών εις τον διαχωρισμόν αυτών, περά τα όσα έχουν γραφεί επί του θέματος, δίδει την εντύπωσιν εσκεμμένης παραποιήσεως της αληθείας και ελλείψεως καλής πίστεως.
Διατί έγινε η αλλαγή του εορτολογίου το 1924;
Ποίος εμελέτησε την πρόσφατον Εκκλησιαστικήν Ιστορίαν και δεν
γνωρίζει ότι η αλλαγή αυτή ήτο το πρώτον συγκεκριμένον βήμα του Οικουμενισμού εις τον Ελληνικόν χώρον; Οι Νεοημερολογίται, διά να παραπλανήσουν τον λαόν, είχον ισχυρισθή ότι προέβησαν εις μίαν διόρθωσιν διά λόγους αστρονομικής ακριβείας. Εάν τούτο ήτο αληθές θα είχεν εφαρμοσθεί εις την Ελλάδα ημερολόγιον αστρονομικώς τελειότερον του πεπαλαιωμένου ήδη ημερολογίου του Πάπα Γρηγορίου. Διατί εφαρμόσθη το επίσης εσφαλμένον ημερολόγιον του Πάπα; Μα απλούστατα, σκοπός δεν ήτο η επίτευξις αστρονομικής ακριβείας. Αυτό που επεδιώκετο ήτο η επίτευξις εορτολογικής ενότητος μεταξύ της Ορθοδόξου Εκκλησίας και των αιρετικών "Εκκλησιών" της Δύσεως. Επεδιώκετο η Ένωσις των Εκκλησιών τουλάχιστον εις τον εορτολογικόν τομέα, και τούτο ως πρώτον βήμα. Η τακτική των Οικουμενιστών είναι πρόοδος διά βαθμίδων. Η πρώτη βαθμίς ήτο η εορτολογική ένωσις των Εκκλησιών. Στο πρόγραμμα ήτο να επακολουθήσουν συν τω χρόνω όσα επηκολούθησαν και όσα θα επακολουθήσουν.
Φθάνει να αναγνώση κανείς την Εγκύκλιο του Οικουμενικού Πατριαρχείου του 1920 διά να πεισθή πλήρως. Η εγκύκλιος αυτή προτείνει ως πρώτον λίθον του οικουμενιστικού οικοδομήματος την φιλικήν προσαρμογήν της Ορθοδοξίας προς τας "Εκκλησίας" της Δύσεως "διά της παραδοχής ενιαίου ημερολογίου". Γράφεται επί λέξη: "Δύναται δε η φιλία αύτη και αγαθόφρων προς αλλήλους διάθεσις εκφαίνεσθαι και τεκμηριούται ειδικώτερον ως εξής:
α΄. διά της παραδοχής ενιαίου ηµερολογίου προς ταυτόχρονον εορτασµόν των μεγάλων χριστιανικών εορτών υπό πασών των Εκκλησιών...". Εις την εγκύκλιον αυτήν παραπέμπει και ο Θυατείρων Αθηναγόρας γράφων προσφάτως ότι: "η Ορθόδοξος Εκκλησία εξήλθε των τοιχωμάτων αυτής και εδημιούργησε σχέσεις και επεδίωξε συνεργασίαν ήδη από του 1920 διά της περιφήμου Εγκυκλίου του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, συνετέλεσεν εις την έναρξιν της Οικουμενικής Κινήσεως και την ίδρυσιν του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών...".
Εξ άλλου εις τα πρακτικά του περιβόητου δήθεν πανορθοδόξου συνεδρίου του Μαΐου - Ιουνίου 1923 βλέπομεν ότι η μεταρρύθμισις του ημερολογίου είχεν ως σκοπόν την "εξυπηρέτησιν εν τε τούτω τω μέρει της παγχριστιανικής ενότητος. Έπρεπε να γίνη "προς αποκατάστασιν της
ενότητος των χριστιανών τουλάχιστον εν τω σημείω τούτω". Το συνέδριον εκείνο διεκήρυξε σαφέστατα ότι "η διαρρύθμισις του ημερολογίου είναι ο πρώτος λίθος διά το οικοδόμημα της ενώσεως πασών των εκκλησιών".
Όπως βλέπετε ο Οικουμενισμός δεν ενεφανίσθη μόλις σήμερον με τον Αθηναγόραν. Εγεννήθη εις την Ελλάδα το 1924 και ανδρούται έκτοτε εντός των κόλπων της κρατικής Εκκλησίας. Δεν επιτρέπεται λοιπόν, καλής πίστεως αγωνισταί, ως υμείς, να αγνοήτε την αλήθειαν αυτήν ότι το πρώτον προγεφύρωμα του Οικουμενισμού εις την Ελλάδα υπήρξε η καινοτομία του ημερολογίου. Αυτός ήτο ο λόγος διά τον οποίον οι Παλαιοημερολογίται αντιμετώπισαν εξ αρχής το θέμα ως δογματικόν, ασχέτως εάν δεν εχρησιμοποιείτο τότε ευρύτερα ο όρος "Οικουμενισμός". Η συνείδησις του ορθοδόξου λαού είχε ταυτίσει από της πρώτης στιγμής την εορτολογικήν μεταρρύθμισιν με τον εκφραγκισμόν. Ημερολογιακόν και Οικουμενισμός δεν είναι λοιπόν δύο διαφορετικά και ανεξάρτητα θέματα αλλά ένα και το αυτό, και ο αγών κατά του Οικουμενισμού, εάν είναι συνεπής, δεν είναι δυνατόν να περιορισθή εις τα σύγχρονα κατορθώματα της παναιρέσεως αυτής, είναι υποχρεωμένος να ανασκάψη τας ρίζας της και να συνθλίψη επί της πέτρας τα νεογνά της.Νομίζω ότι παρεξηγήσατε τον π. Θεόκλητο όσον αφορά εις το ποίους εννοεί διά της φράσεως "ακραίοι τύποι". Σίγουρα δεν εννοεί τους τρεις Μητροπολίτας τους διακόψαντας το μνημόσυνον του Αθηναγόρα. Δεν έχει, όπως λέει και ο ίδιος, πράγματι κανένα λόγον να τα βάλη μαζί των εφ' όσον ούτοι έχουν, ως και πρότερον, πλήρη Εκκλησιαστικήν κοινωνίαν μετά πάντων των Αρχιερέων "αφού πέραν της διακοπής του μνημοσύνου ουδέν μετεβλήθη εις τας σχέσεις των μεθ' όλης της Εκκλησίας", εννοεί της οικουμενιστικής Εκκλησίας Αθηνών, Κωνσταντινουπόλεως, Μόσχας κλπ. Η παρατήρησις του π. Θεοκλήτου είναι οξυδερκεστάτη και είναι πνευματικόν συμφέρον σας να την προσέξετε. Πράγματι ποίαν σημασίαν έχει η διακοπή του μνημοσύνου όταν παραμένει η εκκλησιαστική κοινωνία; Όταν η διακοπή του μνημοσύνου δεν σημαίνει διακοπήν κοινωνίας είναι πράξις χωρίς νόημα, είναι μία καθ' αυτό στρουθοκαμηλική ενέργεια αποσκοπούσα εις την καθησύχασιν της ιδίας συνειδήσεως και της συνειδήσεως των οπαδών. Δεν αποχωρούν οι τρεις Μητροπολίται από της φλεγομένης υπό της αιρέσεως του Οικουμενισμού οικίας, κλείνουν μόνον τους οφθαλμούς διά να μη βλέπουν τας φλόγας και διδάσκουν τους οπαδούς των να κάμουν το ίδιον. Διατί λοιπόν να καταφερθή ο π. Θεόκλητος εναντίον των; Δεν διακηρύττουν και αυτοί, όπως και εκείνος, ότι "ουκ επέστη ο καιρός" δια την εγκατάλειψι του καταποντιζομένου πλοίου; Η διαφορά μεταξύ του π. Θεοκλήτου και των τριών Μητροπολιτών είναι μόνον εις ζητήματα τακτικής. Ουδεμία διαφορά μεταξύ των υπάρχει εις ζητήματα ουσίας. Κατά τη γνώμη μου η τακτική του π. Θεοκλήτου - κοινωνία και μνημόσυνον - είναι συνεπής. Δεν είναι δυνατόν όμως να λεχθή το ίδιον και διά την τακτικήν των τριών Μητροπολιτών - κοινωνία χωρίς μνημόσυνον. Ο π. Θεόκλητος έχει κατανοήσει τελευταίως ότι κριτική του Οικουμενισμού και των οικουμενιστών με παράλληλον συνέχισιν εκκλησιαστικής κοινωνίας μετ' αυτών συνεπάγεται απαράδεκτον και αυτόχρημα γελοίαν ασυνέπειαν. Αυτός νομίζω ότι είναι και ο λόγος διά τον οποίον διέκοψε την κατά του Οικουμενισμού δημοσιογραφίαν εφ' όσον είχεν αποφασίσει - διά λόγους που ο Θεός γνωρίζη - να μη διακόψη την εκκλησιαστικήν κοινωνίαν μετά των οικουμενιστών. Η συνέπεια και η σοβαρότης απαιτεί ένα από τα δύο: ή σιωπήν και κοινωνίαν μετά των οικουμενιστών, ή αγώνα και διακοπή κοινωνίας. Δεν υπάρχει μέση κατάστασις εάν σεβόμεθα τους εαυτούς μας.
Μη κατηγορείτε λοιπόν τον άνθρωπον αδίκως. Δεν κατεφέρθη κατά των τριών Μητροπολιτών. Άλλους είχεν εις τον νουν του. "Ακραίοι τύποι" είμεθα ημείς, ο γράφων και οι όμοιοί μου, που δεν ηρκέσθημεν εις διακοπάς μνημοσύνων αλλά προχωρήσαμεν και εις διακοπήν κοινωνίας και εγίναμε Παλαιοημερολογίται.
Με εκτίμησιν
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΑΛΟΜΟΙΡΟΣ
Παναγιώτης Τρεμπέλας, Θεολόγος
Αι μονοθελητικαί εξ άλλου έριδες παρουσιάζουσι περίπτωσιν,καθ᾿ην, ενώ ως ήδη είπομεν, πάντες σχεδόν οι την Εκκλησίαν διοικούντες επίσκοποι εφαίνοντο συγκεκλεισμένοι εις την μονοθελητικήν πλάνην, την σημαίαν της ορθής πίστεως εν μέσω του ευσεβούς πληρώματος της Εκκλησίας, εβάσταζον στερρώς δύο μοναχοί, ο Σωφρόνιος (τότε μοναχός και μετέπειτα αρχιεπίσκοπος Ιεροσολύμων) και ο Μάξιμος, μολονότι ούτοι ουδεμίαν χειροτονίαν ιερωσύνης έφερον.
Το παράδειγμα του μοναχού Μαξίμου αντιταχθέντος προς πάσας τας προδιδούσας την Ορθοδοξίαν εκκλησιαστικάς αρχάς και διωχθέντος σκληρώς και αποθανόντος εν πλήρη χωρισμώ και αποσχίσει απ᾿ αυτών ίνα ανακηρυχθή έπειτα υπό της Εκκλησίας ομολογητής της πίστεως άγιος, αποδεικνύει περιλάμπρως τα δικαιώματα, αλλά και καθήκοντα των απλών μελών της Εκκλησίας προς προάσπισιν της πίστεώς των, όταν αποδεδειγμένως αυτή διώκεται.
(Π.Ν. Τρεμπέλα, Οι λαικοί εν τη Εκκλησία, σ. 148-9)
Επίσκοπος Παραμυθίας Παύλος (Επιστολη προς τον Πατριάρχη Δημήτριο)
Προς Την Αυτού Θειοτάτην Παναγιότητα Τον Οικουμενικόν Πατριάρχην κύριον Δημήτριον
Οικουμενικόν Πατριαρχείον-Φανάριον
Παναγιώτατε,
Ελάβομεν τηλεγράφημα Υμετέρας Παναγιότητος και το υπ’ αριθ. Πρωτ. 449 Ειρηνικόν Υμών Γράμμα, δι’ ων αγγέλετε ημίν τα της
αναδείξεως και καταστάσεως Υμών εις τον Πρωτόθρονον
Πατριαρχικόν θρόνον.
Εδοξάσαμεν τον Θεόν, διότι ωκονόμησε ούτω τα πράγματα και απεκλείσθησαν διαβεβλημένα και επί ηθική και επί πίστει ορθή πρόσωπα. Πιστεύομεν ότι είσθε θεοπρόβλητος. Έχομεν δι’ ελπίδος ότι θα ορθώσητε το ανάστημά σας και “θα βάλετε εις την θέσιν των” τα κακώς έχοντα εν τω Πατριαρχείω ήτοι την επί ζημία της ορθοδοξίας αχαλίνωτον τάσιν προς ένωσιν με τους αιωνίως αμετανοήτους και επιβουλευομένους την Ορθόδοξον κατ’ Ανατολάς Αγίαν Εκκλησίαν ημών, την όντως Εκκλησίαν.
Παναγιώτατε Πάτερ και Δέσποτα, βαθυσεβάστως παρακαλούμεν και ικετεύομεν γονυκλινώς: δηλώσατέ το μετά παρρησίας και απεριφράστως “ότι δεχόμεθα διάλογον με τους Καθολικούς και Πρωτεστάντας και Αντιχαλκηδονίους υπό τον ρητόν όρον όπως έκαστος, όσον αφορά το δόγμα, θελήση να παραδεχθεί ανεπιφυλάκτως πάντα τα υπό των 7 Αγίων Οικουμενικών Συνόδων θεσπιθέντα και ουδέν πέραν τούτων”. Επιτραπήτω μοι με όλον τον οφειλόμενον σεβασμόν να προσθέσω ότι πρέπει το Οικουμενικόν Πατριαρχείον πρωτίστως να προσέξη την ένωσιν των Ορθοδόξων Εκκλησιών και είτα να προχωρή μετά περισκέψεως πολλής εις διάλογον δια την ένωσιν μετά των αιρετικών. Εν εναντία περιπτώσει θα γίνη το αντίθετον. Η Ορθοδοξία θα κομματιασθή προς χαράν των Παπικών και των άλλων εχθρών του Σταυρού του Χριστού. Αλλά τότε τι λόγον θα δώσωμεν εις τον Θεόν εν ημέρα κρίσεως;
Ελπίζοντες ότι θα αναθεωρήσετε τα όσα εδηλώσατε, ότι θα ακολουθήσητε πιστώς την γραμμήν του Προκατόχου Σας όσον αφορά την ένωσιν, συγχαίρομεν Υμάς θερμώς επί τη αναδείξει Σας ως Οικουμενικού Πατριάρχου και ευχόμεθα εκ βάθους καρδίας όπως ο Κύριος ο Θεός ημών χαρίζηται Υμίν μακροζωίαν και δυνάμεις πολλάς, σωματικάς και πνευματικάς, ίνα φέρητε εις
αίσιον πέρας την υψηλήν αποστολήν Σας προς δόξαν της
Εκκλησίας και του Ουρανίου Αυτής Δομήτορος.
Επί τούτοις δηλούμεν, Παναγιώτατε, ότι πριν ή λάβωμεν το τίμιον Υμών γράμμαν εμνημονεύσαμεν του ονόματός Σας εν Ύδρα ευρισκόμενοι και συλλειτουργούντες μετά του Αγίου Ύδρας εν Ιερά Μονή Προφήτου Ηλιού, επί τη αγία Αυτού μνήμη· εξακολουθούμεν δε μημονεύοντες Υμών εν ταις Ιεραίς Λειτουργίαις· πλην δεν διστάζομεν να δηλώσωμεν ότι τελούμεν πάντοτε εν επιφυλακή και εις περίπτωσιν που ήθελε διαπιστωθή αντορθόδοξός τις ενέργεια του Πατριαρχείου, δίχα συμφώνου γνώμης πασών των Ορθοδόξων Εκκλησιών, θα διακόψωμεν και Υμών το μνημόσυνο, διότι δεν το ανέχεται η συνείδησις ημών να μνημονεύωμεν της Κεφαλής ημών ως ορθοτομούσης, ενώ δεν ορθοτομεί.
Τέλος επικαλούμενοι τας θεοπειθείς ευχάς της Υμετέρας σεπτής Κορυφής εκφράζομεν την ευγνώμονα ευχαριστίαν ημών προς το Οικουμενικόν Πατριαρχείον δια τας επί τοις ονομαστηρίοις ημών ευχάς Αυτού και διατελούμεν μετά σεβασμού βαθέος της Υμετέρας Παναγιότητος.
Ελάχιστος εν Χριστώ αδελφός
+ Ο Μητροπολίτης Παραμυθίας, Φιλιατών και Γηρομερίου Παύλος
(Περιοδικό Ιερά Παρακαταθήκη, Αριθμ. Φύλ. 51, σ. 6-7)
Προκήρυξις Αγιορειτών Πατέρων προς τον Ορθόδοξον Ελληνικόν Λαόν
Εάν οι καθολικοί και λοιποί αιρετικοί θέλουν να επιστρέψουν εις την Ορθοδοξίαν, να έλθουν αυτοί προσπίπτοντες και ζητούντες το έλεος, ασπαζόμενοι εις το ακέραιον τα δόγματα και Παραδόσεις της αμωμήτου Ορθοδόξου ημών Πίστεως και όχι να τρέχωμεν ημείς οι Ορθόδοξοι προς τους αιρετικούς. Ποιούμεν έκκλησιν προς τον οικουμενικόν ημών Πατριάρχην (σ.σ. εννοεί τον Αθηναγόρα) να
παύση εξακολουθών τας φιλενωτικάς του ενεργείας, καθ᾿ όσον, εάν συνεχίση, θ᾿ αποκηρύξωμεν και αυτόν.
(Θεοδωρήτου Ιερομονάχου, ό.π., σελ. 140)
Υπόμνημα Αγιορειτών Μοναχών προς την Αριστείνδην
Σύνοδον της Εκκλησίας της Ελλάδος
…Ὅτι ἔστι κακὴ ὁμόνοια καὶ καλὴ διαφωνία· ἐστι σχισθῆναι καλῶς καὶ ὁμονοῆσαι κακῶς· οἷς γάρ ἡ φιλία πρόξενος ἀπωλείας, τούτοις τὸ μῖσος ὑπόθεσις ἀρετῆς γίνεται· καὶ κρείσσων ὁμονοίας, ἡ ὑπέρ ἀπαθείας διάστασις (Ἱ. Βρυεννίου, «Ἅπαντα», Τόμος Α’, σελ. 482). Δὲν εἶναι δυνατὸν πλέον, Σεβασμιώτατοι, νὰ ὁμιλῶμεν περὶ «οἰκονομίας ἄχρι καιροῦ», ὅταν αἱ προθέσεις καὶ τὰ προγράμματα του Οἰκ. Θρόνου τυγχάνουσι σφόδρα προδοτικὰ καὶ ἐπίβουλα τῆς ὀρθῆς πίστεως. Ποία εἰσέτι οἰκονομία εἶναι δυνατὸν νὰ θεραπεύση τὸν ἀνιάτως νοσήσαντα; Ὅταν δὲ ὁ καιρὸς παρέρχηται καὶ κατὰ τὰς ὑφηγήσεις τῆς πονηρᾶς οἰκονομίας ὁ «ἀσθενῶν» λαμβάνη ἀντὶ θεραπευτηρίων συνταγῶν συγχαρητηρίους ἐπιστολὰς διὰ τὸ λαμπρὸν τῆς ὑγείας του ἅμα καὶ πορείας, τὶ ἀν εἴη τῆς οἰκονομίας ταύτης ζημιωδέστερον; «Τις εὐσεβὴς σιγήσειεν, ἐνώπιον τῆς τραγικῆς ταύτης πραγματικότητος; τὶ ὅλως ἠρεμήσει; καὶ γὰρ τὴν συγκατάθεσιν ἡ σιωπὴ σημαίνει». (Μελέτιος Ομολογητής)…
… Kατὰ τὸ παρελθὸν ὅμως ὅλως διαφόρως ἐνήργουν οἱ Ἅγιοι Ἀρχιερεῖς καὶ τῶν Ἐκκλησιῶν Προϊστάμενοι, διὰ παρομοίας ή ἥσσονος τῆς σήμερον περιπτώσεις. Οὕτως ὁ πρὸ 16 αἰώνων ἀμαυρώσας τὸν Οἰκ. Θρόνον Κων)λεως Νεστόριος, εὐθὺς μετὰ τὴν κήρυξιν τῶν κατὰ τῆς Θεοτόκου βλασφήμων ρημάτων του, ἐδέχετο τὴν κατωτέρω ἐπιστολὴν ἐκ τοῦ Ρώμης Κελεστίνου ἐξ ὀνόματος καὶ τῶν λοιπῶν ὀρθοδόξων πατριαρχῶν.
«Φανερῶς τοίνυν ἴσθι, ταύτην ἡμῶν τὴν ἀπόφασιν, ὡς ἐὰν μὴ περὶ τοῦ Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν ταῦτα κηρύξης, ἅπερ καὶ ἡ Ρωμαίων καὶ ἡ Ἀλεξανδρέων καὶ πᾶσα ἡ Καθολικὴ Ἐκκλησία κατέχει, ὡς καὶ ἡ ἁγία ἡ κατὰ τὴν μεγάλην Κων)λιν Ἐκκλησία ἕως σοῦ κάλλιστα κατέσχε καὶ ταύτην τὴν ἄπιστον καινότητα ἥτις ἐπιχειρεῖν χωρίζει, ὅπερ συνάπτει ἡ Ἁγία Γραφὴ, ἐντὸς ΔΕΚΑΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ ἠριθμημένης ἀπὸ τῆς ἡμέρας ταύτης τῆς ὑπομνήσεως ΦΑΝΕΡΑ ΚΑΙ ΕΓΓΡΑΦΩ ΟΜΟΛΟΓΙΑ ΑΘΕΤΗΣΗΣ, ἀπὸ πάσης καθολικῆς ἐκκλησίας ΕΚΒΕΒΛΗΣΑΙ… Ἐπειδὴ ΠΑΝΤΕΣ ὀφείλουσιν εἰδέναι τὸ πραττόμενον, ὁσάκις περὶ κοινοῦ πράγματος ἦ ἡ σκέψις». (Σ. Μήλια, Πρακτικά Συνόδων… Τόμ. Α΄, σελ. 448)…
…Τὴν σήμερον ὅμως οἱ ποικίλοι αἱρετικοὶ δι ἑκάστην νέαν κακοδοξίαν των δέχονται πληθύν συγχαρητηρίων ἐπιστολῶν… …Ἡ μεθ ἡμῶν ἐφεξῆς Ἐκκλησιαστική κοινωνία δημιουργεῖ ἐν ἡμῖν ἰσχυροτάτην κρίσιν συνειδήσεως, ἐφ ὅσον, παρὰ τὰς ἀνωτέρω άντικανονικάς ἐνεργείας τοῦ Πατριάρχου καὶ τῶν συνεργατῶν του, ἐξακολουθεῖτε τὴν μετά αὐτοῦ ἁβρόφρονα συνεργασίαν καὶ συμπόρευσιν.
Αἱ κατὰ καιροὺς ἐμφανισθεῖσαι Ὑμέτεραι διαφωνίαι, εἴς τινα δευτερευούσης φύσεως ζητήματα, διαρκοῦσιν τόσον ὀλίγον καὶ ἀντιμάχονται τοσοῦτον ἰσχυρῶς πρὸς εὐθὺς ἑτέρας καὶ ὑπεναντίας ἐνεργείας Ὑμῶν, ὥστε νὰ ἔχη παρὰ τοῖς πιστοῖς πλήρη ἐφαρμογήν, τὸ κατοτέρω παράγγελμα τοῦ μεγάλου Καισαρέως. «Oἵτινες τὴν ὑγιῆ ὀρθόδοξον πίστιν προσποιοῦντες ὁμολογεῖν, κοινωνοῦσι δὲ τοῖς ἑτερόφροσιν, τοὺς τοιούτους , εἰ μετὰ παραγγελίαν μὴ ἀποστῶσιν, μὴ μόνον ἀκοινωνήτους ἔχειν, άλλὰ μηδὲ ἀδελφοὺς ὀνομάζειν»…
… Περαίνοντες, ἐπιθυμοῦμεν καὶ αὖθις, μετὰ τὴν ἐν ἔτει 1964 γενομένην ἡμετέραν «Προκήρυξιν», νὰ δηλώσωμεν Ὑμῖν καὶ πᾶσιν, ὅτι, «οὐκ ἀρνησόμεθα τὴν φίλην Ὀρθοδοξίαν», ἔστω καὶ ααν μυριάκις θανάτω παραδοθῶμεν. Προσπάθεια δὲ ἐπιβολῆς κοινοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα μετὰ τῶν αἱρετικῶν ὁμάδων τῆς Δύσεως, θὰ εὕρη ἡμᾶς
σφόδρα ὑπεναντίους πολλῶ δὲ μᾶλλον τυχὸν ἕνωσις μετά αὐτῶν ντὲ φάκτο.
(Θεοδώρητου Ιερομονάχου, ό. π. , σελ. 142-151)
21ος ΑΙΩΝΑΣ
Διακήρυξη Κληρικών
Το θέμα της κοινωνίας με τους αιρετικούς, ως και της εν συνεχεία κοινωνίας με τους κοινωνούντες, οι οποίοι με την πράξη τους αυτή αποβαίνουν ακοινώνητοι, είναι το μείζον και επείγον θέμα στην σημερινή εκκλησιαστική ζωή. Το εκκλησιαστικό σώμα νοσεί επικίνδυνα· υπεύθυνοι για την νόσο είμαστε όλοι, όχι μόνον οι κοινωνούντες με τους ετεροδόξους, αλλά και όσοι κοινωνούμε με τους κοινωνούντες· η εκτροπή και η παράβαση μοιάζει με τα συγκοινωνούντα δοχεία…
(Μαρτυρία ή Αποστασία; Σκέψεις και εκτιμήσεις μετά τη Ραβέννα,
Ορθόδοξος Τύπος, φ. 1466, 12.07.2002)
Εισαγωγή και δημοσίευση κειμένων στο Ορθόδοξο Διαδίκτυο:
ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΤΕΙΧΙΣΙΝ
Παναγιώτης Τσάλλος
Ιστορικός
Ποιά η κοινωνία μεταξύ φωτός και σκότους; (β΄ κορινθ. 6.14)
Η επεξεργασία, επιμέλεια μορφοποίηση κειμένου και εικόνων έγινε από τον Ν.Β.Β
Επιτρέπεται η αναδημοσίευση κειμένων στο Ορθόδοξο Διαδίκτυο, για μη εμπορικούς σκοπούς με αναφορά πηγής το Ιστολόγιο:
© ΠΗΔΑΛΙΟΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
http://www.alavastron.net/
Αναρτήσεις
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου