1. Οι περιπέτειες ενός Προσκυνητή

ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΕΝΟΣ ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΗ

 ΜΕΤΑΦΡΑΣΙΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ ΚΑΡΑΝΙΚΟΛ Α ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΚΟΡΙΝΘΟΥ

Έκδοση 18η

«Ει θεολόγος ει, προσεύξη αληθώς·

και ει αληθώς προσεύχη θεολόγος ει».

Όσιος Νείλος.

 1 ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ

Το βιβλίο τούτο που ο συγγραφέας του είναι άγνωστος, εγράφη πρωτότυπα στην ρωσική γλώσσα γύρω στο έτος 1853.

 Το πρωτότυπο του έργου τούτου βρέθηκε στο Άγιον Όρος το έτος 1884 οπότε και τυπώθηκε στην πόλη Καζάν που βρίσκεται στα Ουράλια Όρη.

Από την έκδοση αυτή μόνο τρία ή τέσσερα αντίτυπα σώζονται στην Ευρώπη, έξω από την Ρωσία

 Το αριστούργημα τούτο, όπως το χαρακτήρισαν στην Ευρώπη θεολόγοι που εντρύφησαν πνευματικά σ' αυτό, ομιλεί για έναν ορθόδοξο χριστιανό προσκυνητή, που ταξιδεύει με την δίψα να εμβαθύνει στη γνώση και την εφαρμογή του ρητού του Αποστόλου Παύλου που λέγει «ἀδιαλείπτως προσεύχεσθε».

 Ο προσκυνητής τέλος, από ένα μοναχό και με την βοήθεια του βιβλίου Φιλοκαλία των νηπτικών Πατέρων  κατορθώνει  να  μάθει  να  εμβαθύνει  και  να  εφαρμόσει,  την  αδιάλειπτη  προσευχή  που λέγεται και νοερά προσευχή ή προσευχή της καρδιάς και συνοψίζεται στις λέξεις «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με».

 Επειδή η πρώτη έκδοση του πρώτου μέρους του βιβλιαρίου για το οποίον μιλούμε, εξαντλήθηκε μέσα σε δύο χρόνια, ο ενθουσιασμός δε που εκδηλώθηκε από τους αναγνώστες και από τον τύπο ακόμη ήτο αυθόρμητος και μεγάλος, αποφασίστηκε η δεύτερη έκδοση του πρώτου μέρους, συμπληρωμένη και με το δεύτερο μέρος αυτού, το οποίο βοηθά στην πληρέστερη εφαρμογή της νοεράς προσευχής, παρέχει δε και πλείστες άλλες πνευματικές συμβουλές σε κάθε θεοαγάπητο χριστιανό που φροντίζει για τη σωτηρία του. Εξαντληθείσης και της δεύτερης έκδοσης σε μικρό χρονικό διάστημα, αποφασίσαμε την  τρίτη  έκδοση με την  ελπίδα πάντα,  ότι  προσφέρομε  τροφή  πνευματική  στους πνευματικούς μας αδελφούς, όλους τους Χριστιανούς.

Όπως το πρώτο, έτσι και το δεύτερο μέρος του ιδιαίτερα πνευματικού τούτου βιβλίου, βασίζεται και αντλείται από την δόξα και το εγκαλλώπισμα της Μιας Αγίας Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας μας, που είναι οι Άγιοι Αυτής Πατέρες, απ' τα συγγράμματα των οποίων οι νεώτεροι Άγιοι, Μακάριος Νοταράς και Νικόδημος Αγιορείτης διάλεξαν έξοχα κομμάτια που απετέλεσαν την γνωστή ήδη Φιλοκαλία των Νηπτικών, η οποία με του Θεού την βοήθεια εξεδόθη σε 5 πολυτελείς τόμους από τους εκδότες του παρόντος βιβλίου, αξιότιμους αδελφούς, Αλέξανδρο και Ευάγγελο Παπαδημητρίου.

Ο πόθος για πνευματική ωφέλεια των τέκνων της Ελληνικής Ορθοδόξου Εκκλησίας έκανε και τους εκδότες του παρόντος και μένα, να αποφασίσουμε το όλο πνευματικό αυτό πόνημα να το παραδώσουμε, σε ένα τεύχος ολοκληρωμένο, στο ελληνικό χριστιανικό πλήρωμα, έχοντας επί πλέον βεβαία την ελπίδα ότι από τον πνευματικό καταρτισμό αυτών που θα ανοίξουν τις σελίδες για να εντρυφήσουν πνευματικά και να εφαρμόσουν το περιεχόμενό τους, κατά δύναμη, θα δοξάζεται το όνομα του εν Τριάδι Θεού μας, της πηγής και δοτήρος κάθε αγαθού και κάθε ευλογίας.

+ Π. Κ.

MEPOΣ ΠΡΩΤΟΝ

 

Α'

Με του Θεού τη χάρη είμαι ένας χριστιανός.

Οι πράξεις μου, αλλοίμονο, με παρουσιάζουν ένα μεγάλο αμαρτωλό κι ως προς τη ζωή μου, είμαι ένας άνθρωπος χωρίς σπίτι, προέρχομαι από πολύ άσημη οικογένεια και γυρίζω περιπλανώμενος από μέρος σε μέρος.

Τα υπάρχοντά μου είναι, ένα σακούλι στην πλάτη μου με λίγο ψωμί μέσα, και μια Αγία Γραφή μέσα στην τσέπη του σακακιού μου.

Αυτά είναι όλη μου η περιουσία.

Κάποτε, ήταν το Σάββατο της 32ας εβδομάδος μετά την Πεντηκοστή και πήγα στην Εκκλησία να προσευχηθώ και ν' ακούσω τη θεία λειτουργία.

Άκουσα τον Απόστολο της ημέρας που ήταν παρμένος από την πρώτη επιστολή του Παύλου προς

Θεσσαλονικείς και μούκαναν πολύ βαθειά εντύπωση οι δύο λέξεις, «ἀδιαλείπτως προσεύχεσθε».

Οι λέξεις αυτές μπήκαν και κατέλαβαν κυριολεκτικά το μυαλό μου, άρχισα δε να σκέπτομαι σοβαρά, πώς είναι δυνατόν να προσεύχεται κανείς χωρίς να σταματά ούτε στιγμή, αφού ο κάθε άνθρωπος πρέπει να κάνει και κάποια άλλη δουλειά για να ζήσει;

Διάβασα και ο ίδιος στο δικό μου Ευαγγέλιο το ρητό αυτό που είχα ακούσει, δηλαδή, τα λόγια που προτρέπανε, κάθε στιγμή και σε κάθε τόπο, να σηκώνουμε τα χέρια μας στον ουρανό και να προσευχόμαστε.

Σκέφτηκα και ξανασκέφτηκα πάνω σ' αυτή την προτροπή, χωρίς να μπορέσω να την καταλάβω.

«Τι πρέπει να κάνω;» «Πού πρέπει να βρω κάποιον να μου εξηγήσει τις δύσκολες αυτές λέξεις;» διερωτόμουνα κι απεφάσισα να πάω ν' ακούσω τους καλύτερους ιεροκήρυκες, μήπως μπορέσουν αυτοί και μου ερμηνεύσουν το μυστήριο και ξεδιαλύνουν την έννοιά του στο μυαλό μου.

Πράγματι, άκουσα πολλούς εξαίσιους λόγους για την προσευχή, που μ’ έμαθαν τι είναι προσευχή, πόσο τη χρειαζόμεθα, και ποιοι είναι οι καρποί της, ακόμη δε, άκουσα για την πνευματική προσευχή και την αδιάλειπτη προσευχή. Αλλά πώς θα μπορούσα να την εφαρμόσω, κανείς δεν ημπόρεσε να μου το ξεδιαλύνει.

Έτσι  κατάλαβα  πως  οι  λόγοι  των  ιεροκηρύκων  δεν  ήτο  δυνατόν  να  με  βοηθήσουν,  κι  έβαλα  σ' ενέργεια ένα άλλο σχέδιο, που σκοπό είχε να με βοηθήσει να δυνηθώ με του Θεού τη χάρη, να βρω κάποιον άνθρωπο που νάχει πείρα ανάλογη για να μπορέσει να μου εξηγήσει σε συζήτηση το πρόβλημα που με απασχολούσε.

Για πολύ καιρό έπειτα, περιπλανήθηκα σε πολλά μέρη. Διάβαζα πάντα την Αγία Γραφή που είχα και όπου πήγαινα ρωτούσα αν υπάρχει εκεί κανένας δάσκαλος θρησκευτικός, κανένας ιερωμένος ή μοναχός, έχοντας έτσι την ελπίδα ότι κάποτε θα βρω κάποιον να με φωτίσει στην απορία και την δυσκολία μου αυτή την ανυπέρβλητη.

Κάποια μέρα τέλος, μου ‘παν ότι σ' ένα χωριό κοντά εκεί που ήμουνα, βρισκόταν κάποιος που είχε αφιερωθεί στην σωτηρία της ψυχής του. Είχε κι ένα εκκλησάκι εκεί που έμενε, δεν απομακρυνόταν ποτέ από το μέρος που ζούσε, περνούσε δε τις ημέρες του με εγκράτεια, με μελέτη και με προσευχή.

Αλήθεια! φτερά έκανα και πήγα και τον βρήκα. «Τι θέλεις από μένα;» με ρώτησε. «Άκουσα ότι είσθε ένας άνθρωπος αφιερωμένος στον Θεό», του απάντησα, «αλλά σας παρακαλώ, για την αγάπη του Χριστού, εξηγήστε μου τα λόγια του Αποστόλου ἀδιαλείπτως προσεύχεσθε. Πέστε μου πώς είναι δυνατόν να προσεύχεται κανείς χωρίς ποτέ να σταματά; Πάρα πολύ θέλω να μάθω γι' αυτό, που δυστυχώς δεν ημπορώ μόνος μου να το καταλάβω».

Σιώπησε για λίγο και με είδε κοντά - κοντά. Έπειτα είπε: «Αδιάλειπτη εσωτερική προσευχή είναι η αδυσώπητη επιθυμία της ψυχής του ανθρώπου για τον Θεό. Για να επιτύχει κανείς εις αυτήν την άσκηση, που γεμίζει την ψυχή από παρηγοριά, πρέπει να προσεύχεται στον Θεό περισσότερο, να τον διδάξει Αυτός πώς να προσεύχεται αδιαλείπτως. Προσευχήσου όλο και περισσότερο, όλο και πιο θερμά. Η ίδια η προσευχή θα σου αποκαλύψει πώς θα κατορθωθεί να γίνει ακατάπαυστη. Αλλά αυτό θα διαρκέσει αρκετά». Αυτά λέγοντας, μούδωσε τροφή και χρήματα για το ταξίδι μου και μ' άφησε να φύγω.

Δεν ημπόρεσε να μου εξηγήσει αυτό που ήθελα.

Άρχισα  πάλι  τις  περιπλανήσεις,  σκέφθηκα  και  πάλι  σκέφθηκα,  διάβασα  και  πάλι  διάβασα  και μελέτησα με πολλή υπομονή αυτά που είχα ακούσει, μα δεν κατόρθωσα να τα καταλάβω στο βάθος τους. Κι όμως επιθυμούσα πολύ να δυνηθώ να τα καταλάβω, τόσο, που δεν κοιμόμουν ούτε μέρα ούτε νύκτα. Θα περπάτησα το λιγότερο διακόσια χιλιόμετρα μέχρις ότου έφθασα σε μια μεγάλη πόλη, πρωτεύουσα στην επαρχία, πούχε κι ένα μοναστήρι. Εις τον ξενώνα του μοναστηριού άκουσα ότι ο ηγούμενος ήταν πολύ καλός και φιλόξενος άνθρωπος.

Επήγα να τον ιδώ. Με εδέχθη με καλοσύνη, με παρεκάλεσε να καθίσω λίγο και μου προσέφερε ένα αναψυκτικό.   «Δεν   είναι  ανάγκη   για   το   αναψυκτικό   άγιε   πάτερ»,   είπα,   «το   μόνο   που   σας χιλιοπαρακαλώ είναι να μου δώσετε πνευματικές συμβουλές, πώς να σώσω την ψυχή μου». «Να σώσετε την ψυχή σας; Δεν έχετε παρά να ζείτε σύμφωνα με τις εντολές του Θεού, να είστε τακτικός στις προσευχές σας, και θα σωθείτε». «Μα άκουσα ότι θα μπορούσε κανείς να προσεύχεται χωρίς ποτέ να σταματήσει, κι εγώ δεν ξέρω πώς να το εφαρμόσω και, ακόμα, δεν γνωρίζω ούτε τι θα πει ακατάπαυστη προσευχή. Σας ικετεύω, πάτερ μου, δεν θα μπορούσατε σεις να μου το εξηγήσετε αυτό;» «Δεν ξέρω να σου πω περισσότερα, παιδί μου, αλλά στάσου μια στιγμή, έχω ένα μικρό βιβλίο που  θα  σε  βοηθήσει»,  μου  είπε,  και  μούδωσε  ένα  βιβλίο  για  την  πνευματική  μόρφωση  του εσωτερικού ανθρώπου. «Διάβασε αυτή τη σελίδα» πρόσθεσε ανοίγοντάς μου το βιβλίο κι εγώ άρχισα να  διαβάζω  τ'  ακόλουθα:  «Τα  λόγια  του  Αποστόλου,  ἀδιαλείπτως προσεύχεσθε,  εννοούν  την δημιουργική προσευχή της κατανοήσεως. Η κατανόηση αυτή μπορεί πάντοτε να εκτείνεται ψηλά προς τον Θεό, ενώ ο άνθρωπος θα προσεύχεται προς Αυτόν αδιάλειπτα».

«Αλλά», ερώτησα, «ποια είναι η μέθοδος που κάνει την κατανόηση να στρέφεται συνεχώς προς τον Θεό  χωρίς  ενόχληση,  και  την  προσευχή  να  γίνεται  ακατάπαυστη;»  «Είναι  πολύ  δύσκολο  και  γι' αυτούς, που ο ίδιος ο Θεός τους έχει χαρίσει το δώρο αυτό», απάντησε ο ηγούμενος, χωρίς να μου δώσει την εξήγηση που ζητούσα. Έμεινα το βράδυ εκεί και το πρωί ευχαριστώντας για την ευγενική του φιλοξενία, έφυγα χωρίς να ξέρω που πηγαίνω. Η αποτυχία μου να καταλάβω αυτό που ζητούσα με έθλιβε πολύ και άνοιξα το Ευαγγέλιό μου να διαβάσω για να βρω κάποια ανακούφιση. Έτσι έκανα άλλες πέντε ημέρες πορεία. Τέλος το βραδάκι της πέμπτης ημέρας, μ' έφθασε ένας γεροντάκος που έμοιαζε σαν ιερωμένος. Απαντώντας στις ερωτήσεις μου μούπε μαζί με άλλα, ότι ήταν μοναχός σ' ένα μοναστήρι οκτώ  χιλιόμετρα  μακριά  από το  μέρος που συναντηθήκαμε. Με παρακίνησε  να  πάω, λέγοντάς μου: «Δεχόμεθα προσκυνητές, και τους προσφέρουμε τροφή και ανάπαυση στον ξενώνα, όπου τους περιποιούνται αφοσιωμένοι στον Θεό άνθρωποι». Δεν αισθανόμουν μεγάλη επιθυμία να πάω  κι  απήντησα  ότι  η  ειρήνη  της  ψυχής  μου  δεν  εξαρτάται  από  την  εξεύρεση μέρους  για  να αναπαυθώ και φαγητού για να φάω, αλλά από την απόκτηση τροφής πνευματικής. Τι με ένοιαζε εμένα για την υλική τροφή; Μήπως τάχα δεν είχα ένα σωρό παξιμάδια στο σακίδιό μου;

 

Kindly Bookmark this Post using your favorite Bookmarking service: