Μικρός Ευεργετινός
Μοναχού Παύλου Ευεργετινού
ΜΗ. ΝΑ ΠΕΡΙΦΡΟΥΡΟΥΜΕ ΠΑΝΤΟΤΕ ΤΟΥΣ ΕΑΥΤΟΥΣ ΜΑΣ ΚΑΙ ΑΠΟ ΓΙΑΤΙ Ο ΕΧΘΡΟΣ ΜΑΣ ΕΠΙΤΙΘΕΤΑΙ ΑΠΟ ΟΛΑ ΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕ ΟΛΑ ΤΑ ΜΕΣΑ
Από το βίο της αγίας Συγκλητικής
ΕΛΕΓΕ ή αγία Συγκλητική στις συναγμένες μοναχές: Πρέπει να οπλιζόμαστε με όλα τα μέσα εναντίον των έχθρων γιατί και άπ' έξω μας χτυπούν και από μέσα μας πολεμούν. Και όπως ακριβώς το πλοίο άλλοτε καταποντίζεται από την εξωτερική τρικυμία και άλλοτε βουλιάζει επειδή κάνει νερά στο εσωτερικό του, έτσι και ή ψυχή, άλλοτε κινδυνεύει από τις εξωτερικές επιθέσεις των πονηρών πνευμάτων Και άλλοτε παραδίνεται στον εχθρό με τους εσωτερικούς λογισμούς. Πρέπει λοιπόν και τις εξωτερικές επιθέσεις των πνευμάτων να παρακολουθούμε Και τις εσωτερικές κακίες, πού εκδηλώνονται με τους λογισμούς, ν' ανιχνεύουμε. Πολύ περισσότερο μάλιστα να επαγρυπνούμε για τους λογισμούς, γιατί και ακατάπαυστα μας τριβελίζουν και ασυναίσθητα μας οδηγούν στην απώλεια. Γιατί όταν είναι εξωτερικές τρικυμίες και κραυγάζουν οι ναύτες, πολλές φορές σώζονται από τα κοντινά πλοία. "Αν όμως το σκάφος πάθει εσωτερικό ρήγμα και οι ναύτες κοιμούνται, τότε και χωρίς θαλασσοταραχή θα εισορμήσουν μέσα του τα νερά και θα το βυθίσουν. Πρέπει λοιπόν να δείχνουμε πιο έντονη προσοχή στους λογισμούς.
Γιατί ο εχθρός, πού θέλει να γκρεμίσει την ψυχή όπως (θα γκρέμιζε) ένα σπίτι, ή αρχίζει από τα θεμέλια το καταστροφικό του έργο, ή ξεκινάει από την οροφή και τη ρίχνει κάτω, ή ακόμα μπαίνει από τα παράθυρα και, αφού δέσει τον οικοδεσπότη, γίνεται κύριος όλων. Θεμέλια είναι τα καλά έργα, οροφή είναι ή πίστη και παράθυρα οι αισθήσεις. Με όλ’ αυτά μας πολεμάει ο εχθρός. Εκείνος λοιπόν πού θέλει να σωθεί, πρέπει να έχει τα μάτια του δεκατέσσερα. Στην παρούσα ζωή δεν μπορούμε να είμαστε ξένοιαστοι, γιατί λέει ή Γραφή: «Ο δοκών έστάναι βλεπέτω μη πέση» (Α' Κορ. 10:12). Από το Γεροντικό Ο άββάς Ποιμήν είπε: Από τίποτα δεν έχουμε ανάγκη, εκτός από νήφουσα καρδιά. Ένας γέροντας επισκέφθηκε κάποιον άλλο. και καθώς συνομιλούσαν, είπε:Εγώ πέθανα για τον κόσμο. Τότε του λέει ο άλλος: Μην έχεις θάρρος στον εαυτό σου, αδελφέ, ώσπου να βγεις από το σώμα. Γιατί αν εσύ λες ότι πέθανες, ο σατανάς όμως δεν πέθανε. Ένας νέος μοναχός, πού κατοικούσε όχι πολύ μακριά από τον αββά Αντώνιο, είδε κάποτε μερικούς γέροντες να κατευθύνονται προς τον άββά. και επειδή κατάλαβε πώς ήταν κουρασμένοι από την οδοιπορία, πρόσταξε ονάγρους, (πού έβοσκαν εκεί κοντά, να έρθουν και να πάρουν στις ράχες τους τους πατέρες). Οι όναγροι υπάκουσαν. Ήρθαν, πήραν τους γέροντες και τους μετέφεραν ως τον άββά Αντώνιο. Οι γέροντες διηγήθηκαν στον άββά Αντώνιο το θαύμα (της εξημερώσεως των ονάγρων), πού έκανε για χάρη τους ο νέος εκείνος. και ο άββάς τους είπε: Ό μοναχός αυτός μου φαίνεται σαν πλοίο φορτωμένο με πολλά αγαθά. Δεν ξέρω όμως αν θα φτάσει στο λιμάνι... Πέρασε αρκετός καιρός. Και εκεί που καθόταν ο άββάς Αντώνιος, άρχισε ξαφνικά να κλαίει και να οδύρεται και να τραβάει τις τρίχες του. Βλέποντας τον σ' αύτη την κατάσταση οι μαθητές του, τον πλησίασαν και τον ρώτησαν: Τι έγινε και θρηνείς τόσο απαρηγόρητα; Μόλις έπεσε ένας μεγάλος στύλος της Εκκλησίας, τους είπε ο γέροντας, εννοώντας τον νέο εκείνο μοναχό. Πηγαίνετε όμως ως εκεί, και θα δείτε τι έγινε, πρόσθεσε. Εκείνοι πήγαν, και τον βρήκαν πεσμένο στην ψάθα του, να κλαίει για την αμαρτία πού είχε κάνει. Μόλις είδε τους μαθητές του γέροντα, τους λέει: Πέστε στο γέροντα... "Ας παρακαλέσει το Θεό, να μου παραχωρήσει δέκα μόνο μέρες... και ελπίζω ν' απολογηθώ... Οι αδελφοί έφυγαν. και σε πέντε μέρες πέθανε. Ό αββάς Βησσαρίων είπε: Όταν ταπεινώσουμε τον εαυτό μας, πρέπει και να προσέχουμε, μήπως εισχωρήσει μέσα μας μια ξένη χαρά, (όχι πνευματική), και πέσουμε σε καύχηση και αφήσουμε αφύλαχτη την καρδιά μας, οπότε θα παραδοθούμε σε πόλεμο. Γιατί συχνά ο Θεός, λόγω της αδυναμίας μας, συγκαταβαίνει σπλαχνικά και διώχνει μακριά μας το σατανά. "Αν όμως εμείς, από αμέλεια, πάψουμε να τον φοβόμαστε και να προσέχουμε, αμέσως παραδινόμαστε πάλι σε πειρασμούς. Του αββα Ησαΐα Αδελφέ, όσο βρίσκεσαι στο σώμα, μην αφήσεις αφύλαχτη την καρδιά σου. Γιατί, όπως ένας γεωργός δεν μπορεί να έχει εμπιστοσύνη στους καρπούς πού ωριμάζουν στον αγρό του, επειδή δεν ξέρει τι μπορεί να πάθουν πριν τους ασφαλίσει μέσα στις αποθήκες του, έτσι και ο άνθρωπος δεν μπορεί ν' αφήσει αφύλαχτη την καρδιά του όσο αναπνέει. και όπως ο άνθρωπος, ως την τελευταία του πνοή, δεν ξέρει από πιάν αρρώστια θα προσβληθεί το σώμα του, πού, όσο είναι ζωντανό, είναι και προσβλητό από ασθένειες, έτσι δεν μπορεί να δείξει αδιαφορία και για την ψυχή του, όσο βρίσκεται μέσα στην περιοχή των εχθρών, δηλαδή στην παρούσα ζωή, αλλά πάντοτε πρέπει να κραυγάζει στο Θεό για τη βοήθεια και το έλεος Του. Αδελφοί, πρέπει και οι πνευματικοί, οι προχωρημένοι στην αρετή, να φυλάγονται ως την τελευταία τους πνοή ακόμα κι άπ' αυτά τα αδιόρατα, θα λέγαμε, και πολύ μικρά αμαρτήματα. Γιατί λέει ή Γραφή: «Ό εξουθενών τα ολίγα κατά μικρόν πεσείται» (Σοφ. Σειρ. 19:1). και μη ρωτήσεις, Πώς μπορεί να πέσει ο πνευματικός άνθρωπος;. Γιατί αν βέβαια παραμείνει πνευματικός, δεν θα πέσει. Αν όμως καλοδεχθεί έστω και κάτι μικρό από τα αντίθετα και δεν μετανοήσει γι' αυτό, τότε εκείνο το μικρό μεγαλώνει με το πέρασμα του χρόνου και δεν ανέχεται πια να βρίσκεται μόνο του, αλλά τραβάει βίαια τον άνθρωπο προς την οικογένεια (των παθών), στην οποία ανήκει και το ίδιο, χρησιμοποιώντας σαν σχοινί τον μακροχρόνιο σύνδεσμο τους. και αν μεν ο άνθρωπος πολεμήσει με την προσευχή και αποκόψει το μικρό αυτό ελάττωμα, παραμένει στα πνευματικά του μέτρα, υστερώντας πάντως από την προηγούμενη απάθεια τόσο, όσο του κόστισε ή προσκόλληση στο συγκεκριμένο κακό. Αν όμως στο τέλος παρασυρθεί από την αύξηση της επιθετικότητας του εχθρού και περιορίσει τον αγώνα της προσευχής, οπωσδήποτε θα εξαπατηθεί και από άλλα πάθη. και έτσι, καθώς το ένα πάθος θα διαδέχεται το άλλο, ο άνθρωπος, λίγολίγο και ανάλογα με το πόσο απομακρύνεται κάθε φορά, θα χωρίζεται από τη θεία βοήθεια και θα οδηγείται πια με τη δύναμη της συνήθειας, θέλοντας και μη, σε μεγαλύτερα κακά, καθώς θα τον σπρώχνουν βίαια τα πάθη πού κυριάρχησαν επάνω του.
ΜΘ. ΝΑ ΕΞΕΤΑΖΟΥΜΕ ΜΕ ΠΡΟΣΟΧΗ ΤΟΥΣ ΕΑΥΤΟΥΣ ΜΑΣ ΩΣΤΕ ΝΑ ΔΙΟΡΘΩΝΟΥΜΕ ΤΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ ΚΑΙ ΝΑ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΖΟΥΜΕ ΤΑ ΚΑΛΑ.
Από το βίο της αγίας Συγκλητικής
Η ΜΑΚΑΡΙΑ Συγκλητική έλεγε: Γνώρισα κάποιον με ενάρετη ζωή. Αυτός, καθισμένος στο κελί του, επιτηρούσε τις προσβολές των λογισμών. Σημείωνε ποιος επιτέθηκε πρώτος και ποιος δεύτερος, πόσο χρόνο έμεινε ο καθένας μέσα του, και αν έδειξε μικρότερη ή μεγαλύτερη αντίσταση από την προηγούμενη μέρα. και άπ' αύτη την εξέταση έβγαζε με ακρίβεια συμπέρασμα για τη βοήθεια της χάριτος του Θεού και για τη δική του καρτερία και προκοπή και για τη συντριβή του εχθρού. Πρέπει λοιπόν κι εμείς να υιοθετήσουμε και να εφαρμόσουμε τέτοιους κανόνες. Γιατί αν οι έμποροι, πού ασχολούνται με πρόσκαιρες υποθέσεις, τις εξετάζουν καθημερινά και χαίρονται όταν διαπιστώνουν πρόοδο και κέρδη, ενώ απεναντίας λυπούνται για τις ζημιές, πολύ περισσότερο πρέπει να είμαστε άγρυπνοι εμείς, πού εμπορευόμαστε έναν ανεκτίμητο θησαυρό, (όπως είναι ή σωτηρία της ψυχής μας). και πρέπει να ζητάμε όλο και περισσότερα πνευματικά αγαθά. Αν πάλι διαπιστώσουμε ότι ο εχθρός μας έκλεψε κάτι, μικρό έστω, από αυτά τα αγαθά, να λυπόμαστε πολύ και να θρηνούμε για τη ζημιά πού πάθαμε. Επιπλέον να καταδικάζουμε αυστηρά τον εαυτό μας και όλα να τα θυσιάζουμε για (να επανορθώσουμε) το ένα αυτό σφάλμα. Έχεις τα ενενήντα εννέα πρόβατα, αναζήτησε και το χαμένο (πρβλ. Λουκ. 15:47). Μη λιποψυχήσεις για το ένα και φύγεις μακριά από τον Κύριο, για να μη βρει ο αιμοβόρος διάβολος απροστάτευτο από το Θεό όλο το κοπάδι των πράξεων σου και το αιχμαλωτίσει και το αφανίσει. Μη λιποτακτήσεις λοιπόν για το ένα σφάλμα. Ό Κύριος είναι αγαθός και σε δέχεται όσες φορές κι αν επιστρέψεις κοντά Του. Φρόντισε με γνήσια μετάνοια να το επανορθώσεις κι εκείνο. Από το Γεροντικό Ο άββάς Νισθερώ είπε: Ό μοναχός οφείλει κάθε βράδυ και κάθε πρωί να λογοδοτεί στον εαυτό του, λέγοντας: "Τι έκανα άπ' αυτά πού θέλει ο Θεός; και Τι δεν έκανα άπ' αυτά πού θέλει ο Θεός;". και έτσι να περνάει τη ζωή του. Ό άββάς Μωυσής ρώτησε τον άββά Σιλουανό: Μπορεί ο άνθρωπος να βάζει κάθε μέρα αρχή (στον πνευματικό αγώνα); και είπε ο γέροντας: Αν είναι αγωνιστής, μπορεί και κάθε ώρα να βάζει αρχή. Ένας γέροντας είπε: Αν αρχίσεις την άσκηση και κυριευθείς από χαύνωση, προσπάθησε πάλι. και μη σταματήσεις ν' αγωνίζεσαι ως τη στιγμή του θανάτου σου. Γιατί σε οποία κατάσταση βρεθεί τότε ο άνθρωπος είτε σε αμέλεια είτε σε εγκράτεια , σ' αύτη φεύγει (και κρίνεται στην άλλη ζωή). Να εξετάζεις λοιπόν τον εαυτό σου κάθε μέρα, κάθε βδομάδα, κάθε μήνα, κάθε χρόνο, αν πρόκοψες στην ησυχία, στη νηστεία, στην προσευχή, μα προπαντός στην ταπείνωση. Γιατί ή αληθινή προκοπή της ψυχής είναι τούτη, το να θεωρεί τον εαυτό της καθημερινά και πιο ταπεινό, έχοντας κατά νου τα σφάλματα πού συνεχώς κάνει, και να θεωρεί κάθε άνθρωπο καλύτερο της. Χωρίς αυτόν το λογισμό ο άνθρωπος, κι αν ακόμα κάνει θαύματα, κι αν αναστήσει νεκρούς, βρίσκεται μακριά από το Θεό. Του αββα Ησαΐα Να σκέφτεσαι κάθε μέρα σε ποια ζητήματα έσφαλες. Και αν προσευχηθείς γι' αυτά, ο Θεός θα σου τα συγχωρήσει. Εξέταζε πάντα τον εαυτό σου στην παρούσα ζωή, (για να διαπιστώνεις) σε τι πάσχεις, και δεν θα νιώσεις αγωνία την ώρα του θανάτου σου. Ετοίμαζε τον εαυτό σου για τη συνάντηση του με το Θεό, και θα κάνεις το θέλημα Του. Να εξετάζεις κάθε μέρα ποιο πάθος νίκησες, αλλά μην πιστέψεις ότι το νίκησε ο εαυτός σου· γιατί το έλεος και ή δύναμη του Θεού είναι (πού το νίκησαν). Κάθε μέρα πού ξυπνάς, να θυμάσαι ότι θα δώσεις λόγο στο Θεό για όλες τις πράξεις και τα λόγια και τις σκέψεις σου. "Έτσι δεν θ' αμαρτήσεις ενώπιον Του, αλλά ο φόβος Του θα βρίσκεται πάντα μαζί σου. Του αγίου Έφραίμ Αδελφοί, έμποροι είμαστε πνευματικοί, και μοιάζουμε στους κοινούς εμπόρους, πού υπολογίζουν κάθε μέρα το κέρδος και τη ζημιά τους. και αν διαπιστώσουν ότι ζημιώθηκαν, πασχίζουν με φροντίδα ν' αποκαταστήσουν τη ζημιά. Έτσι κι εσύ, αγαπητέ, κάθε μέρα, και το βράδυ και το πρωί, να εξετάζεις με προσοχή την εμπορική σου δραστηριότητα. και το μεν βράδυ να συγκεντρώνεσαι στην καρδιά σου με περισυλλογή και να λες στον εαυτό σου: Μήπως άραγε παρόργισα σε κάτι το Θεό; Μήπως ξεστόμισα κανένα μάταιο λόγο; Μήπως αδιαφόρησα για τον αδελφό μου ή τον έκανα να θυμώσει; Μήπως κατέκρινα κανέναν; Μήπως άραγε, όταν το στόμα μου έψαλλε, ο νους μου είχε κοσμικές φαντασίες; Μήπως με ενόχλησε σαρκική επιθυμία και τη δέχθηκα με ευχαρίστηση; Μήπως παρασύρθηκα από τις επίγειες μέριμνες και έχασα τελείως τη μνήμη του Θεού;...". Αυτά και τα παρόμοια να συλλογίζεσαι. και αν βρεις ότι ζημιώθηκες σε κάτι άπ' αυτά, φρόντισε ν' αποκαταστήσεις τη ζημιά. Στέναξε και κλάψε, παρακαλώντας το Θεό (να σε βοηθήσει), για να μην ξαναζημιωθείς στα ίδια. Το πρωί πάλι να στοχάζεσαι τούτα: "Πώς άραγε πέρασα αυτή τη νύχτα; Κέρδισα τίποτα στη διάρκεια της ή ζημιώθηκα; Αγρύπνησε ο νους μαζί με το σώμα; Δάκρυσαν τα μάτια μου; Μήπως αποκοιμήθηκα στη γονυκλισία; Μήπως μου επιτέθηκαν πονηροί λογισμοί και δεν τους έδιωξα αμέσως, αλλά τους εξέτασα με ευχαρίστηση;...". Ερευνώντας έτσι με προσοχή τον εαυτό σου, αν (διαπιστώσεις ότι) νικήθηκες σε κάτι άπ' αυτά, αγωνίσου να επανορθώσεις την ήττα και βάλε φρουρό στην καρδιά σου, για να μην πάθεις πάλι τα ίδια. Αν έτσι φροντίζεις να κάνεις πάντοτε, σώζεις το (πνευματικό) εμπόρευμα σου, ασφαλίζοντας το στις αποθήκες των ουρανών.
Ν. ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ Η ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΚΑΙ ΜΙΑΣ ΜΟΝΟ ΕΝΤΟΛΗΣ, ΕΠΕΙΔΗ ΕΧΟΥΜΕ ΛΑΒΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΘΕΟ ΤΗ ΔΥΝΑΜΗ ΝΑ ΤΙΣ ΕΚΤΕΛΟΥΜΕ ΟΛΕΣ. ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ Η ΜΙΚΡΗ ΚΑΚΙΑ ΒΛΑΠΤΕΙ ΠΟΛΥ.
Από το βίο του αγίου Παχωμίου
Ο ΜΕΓΑΣ Παχώμιος έλεγε στους μαθητές του: Πέστε μου, αδελφοί, αν υπάρχει μια οικοδομή με εκατό διαμερίσματα, πολύ χρήσιμη στον ιδιοκτήτη της, κι ένας άλλος αγοράσει άπ' αυτόν το εσωτερικότερο διαμέρισμα, μήπως τάχα ο αγοραστής θα εμποδίζεται να πηγαίνει στο δικό του πια διαμέρισμα, (περνώντας μέσα από την ιδιοκτησία του πωλητή); Έτσι και ο πιστός, αν (αρχικά) αξιώθηκε ν' αποκτήσει όλους τους καρπούς του Πνεύματος (Γαλ. 5:2223), (υστέρα) όμως από την αμέλεια του και την επιβουλή του εχθρού χάσει έναν άπ' αυτούς, εγκαταλείποντας την αρετή από κάποια πανουργία (των δαιμόνων), δεν θα εξασθενήσει ως προς το σημείο εκείνο πού παραχώρησε (στο διάβολο); Και αν βέβαια δεν προσέξει, δεν ενεργοποιήσει την ψυχή του και δεν ασφαλίσει τον εαυτό του, ή μικρή αυτή διείσδυση του εχθρού θα γίνει αφορμή να χάσει κάθε αρετή του όπως ακριβώς κι εκείνοι πού παρατάχθηκαν στον πόλεμο απέναντι στους εχθρούς, με το να υποστούν ρήγμα στην παράταξη τους, δέχθηκαν αποφασιστικό χτύπημα και κινδύνεψαν να χάσουν κι αυτή τη ζωή τους. Πρέπει λοιπόν ο καθένας μας να περιφρουρεί τον εαυτό του και να τον στολίζει με όλες τις αρετές. Γιατί δεν ζημιώνεται λίγο εκείνος πού παραβλέπει και τη μικρότερη αρετή. Από το Γεροντικό Ένας αδελφός ρώτησε τον άββά Ποιμένα: Μπορεί ο άνθρωπος να έχει πεποίθηση (ότι θα βρει έλεος από το Θεό), αν αποκτήσει μιαν αρετή; Και αποκρίθηκε ο γέροντας: Ό άββάς Ιωάννης ο Κολοβός έλεγε: Εγώ θέλω τον άνθρωπο να μετέχει λίγο σ' όλες τις αρετές, παρά να ασκεί συνεχώς μόνο μία (Και ν' αφήνει τις άλλες). Του αββά Μάρκου. Όλοι όσοι βαπτιστήκαμε, οφείλουμε να πιστέψουμε απόλυτα στο Χριστό Και να τηρήσουμε όλες τις εντολές Του, γιατί έχουμε πάρει άπ' Αυτόν τη δύναμη για μια τέτοια εργασία. Κι αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να εργαζόμαστε τις εντολές μίαμία Και ξεχωριστά την καθεμιά, αλλά μέσω των περιεκτικών (δηλαδή των γενικών) ν' αποκτήσουμε Και τις μερικές, κι έτσι σύντομα να τις πραγματοποιήσουμε όλες. Όμως Και τις μερικές, πού τις συναντάμε συμπτωματικά στη ζωή μας, ας μην τις παραμελήσουμε. Και μερικές είναι, λ.χ., οι εντολές αυτές: «παντί τω αίτούντί σε δίδου, Και από τον αίροντας τα σα μη απαιτεί» (Λουκ. 6:30), «Και τον θέλοντα από σου δανείσασθαι μη άποστραφής» (Ματθ. 5:42). Ενώ περιεκτική εντολή είναι, πέρα από τις μερικές αυτές, το «πώλησόν σον τα υπάρχοντα Και δώς πτωχοίς» (Ματθ. 19:21) «Και άρον τον σταυρόν σον Και ακολουθεί μοι» (πρβλ. Μάρκ. 8:34) Και με τη λέξη σταυρό εννοεί την υπομονή στις επερχόμενες θλίψεις. Πράγματι, εκείνος πού μοίρασε όλα του τα υπάρχοντα στους φτωχούς Και σήκωσε το σταυρό του, πραγματοποίησε με μιας όλες τις προηγούμενες εντολές. Άλλου πάλι λέει «ου μοιχεύεις» (Εξ. 20:13), «ον φονεύσεις» (Εξ. 20:15) Και τα παρόμοια. Έκτος από αυτά όμως, λέει επίσης το «λογισμούς καθαιρούντες Και πάν ύψωμα έπαιρόμενον κατά της γνώσεως τον Θεον» (Β' Κορ. 10:45). Και εκείνος πού νικάει τους(πονηρούς) λογισμούς, εξουδετερώνει όλες τις αιτίες των παραπάνω αμαρτιών. Αν λοιπόν «συνετάφημεν τω Χριστώ δια του βαπτίσματος» (Ρωμ. 6:4), και από την άλλη «ο αποθανών δεδίκαίωται από της αμαρτίας» (Ρωμ. 6:7) και ή «αμαρτία ημών ου κυριεύσει» (Ρωμ. 6:14), οφείλουμε να εκτελούμε όλες τις εντολές, για να φτάσουμε στην τελειότητα, πού μας δόθηκε (δυνητικά) με το βάπτισμα. Και αν δεν τις εκτελούμε, είμαστε άπιστοι. Γιατί πίστη δεν είναι μόνο το να βαπτιστεί κανείς στο όνομα του Χρίστου, αλλά και το να εκτελεί τις εντολές Του. "Αν λοιπόν εμείς παραμελούμε τις εντολές και τείνουμε αυτοπροαίρετα προς τις ηδονές, φυσικό είναι να αιχμαλωτιζόμαστε από την αμαρτία, γυρίζοντας πίσω «ώσπερ κύων επί τον εαυτού εμετον» (Παροιμ. 26:11). Και με το βάπτισμα βέβαια ελευθερώνεται ο άνθρωπος, κατά τη δωρεά του Χρίστου (από την αιχμαλωσία της αμαρτίας), ώστε να μην παρασύρεται άπ' αύτη βίαια, αλλά να μπορεί να εκτελεί, αν θέλει, τα έργα της ελευθερίας, (δηλαδή τις αρετές). Ανάλογα με το προσωπικό του θέλημα, σε ότι αγαπάει εκεί και προσκολλάται, ακόμα κι αν έχει βαπτιστεί, γιατί το αυτεξούσιο του είναι απαραβίαστο. Τη θέληση δηλαδή του άνθρωπου, και μετά το βάπτισμα, ούτε ο Θεός ούτε ο σατανάς την παραβιάζουν. "Όταν λοιπόν λέει, ότι «βιασταί άρπάζουσί την βασιλείαν των ουρανών» (Ματθ. 11:12), το λέει ακριβώς για την προσωπική μας θέληση, για να βιάσει ο καθένας μας τον εαυτό του μετά το βάπτισμα, έτσι ώστε να μη στραφεί προς το κακό, αλλά να παραμένει σταθερά στο αγαθό. Αν υποφέραμε καταναγκαστικά από τις εξουσίες (των πονηρών πνευμάτων), οπωσδήποτε θα μπορούσε να μας ελευθερώσει ο Θεός και να μας κάνει καταναγκαστικά αμετάτρεπτους (στο αγαθό). Τώρα όμως δεν συμβαίνει αυτό. Άλλ' Εκείνος μας έβγαλε με το βάπτισμα από την καταναγκαστική δουλεία, καταργώντας με το Σταυρό την αμαρτία, και όρισε εντολές ελευθερίας. Παραχώρησε μάλιστα στο αυτεξούσιο θέλημα μας το να παραβαίνουμε ή να τηρούμε τις εντολές Του. Όσο λοιπόν εκτελούμε τις εντολές, τόσο φανερώνουμε και την αγάπη μας σ' Αυτόν πού μας ελευθέρωσε. Και όσο τις παραμελούμε ή τις εγκαταλείπουμε, αποκαλύπτουμε την προσκόλληση μας στις ηδονές. Αυτοί πού λένε ότι θέλουν να εκπληρώσουν τις εντολές αλλά δεν μπορούν, γιατί τάχα Και μετά το βάπτισμα εξουσιάζονται από την αμαρτία, ας γνωρίζουν ότι ξαναγίνονται δούλοι (του κάκου), όχι επειδή δεν είναι τέλειο το άγιο βάπτισμα, ούτε επειδή δεν χαρίζει τέλεια απελευθέρωση από την αμαρτία Και τη δύναμη της εκπληρώσεως όλων των εντολών «ο γαρ νόμος του Πνεύματος της ζωής», λέει ή Γραφή, «ήλευθέρωσέ με από τον νόμου της αμαρτίας και του θανάτου» (Ρωμ. 8:2), Και μου χάρισε επομένως τέλεια ελευθερία. Από μας λοιπόν εξαρτάται το αν θα υποδουλωθούμε πάλι με την προσκόλληση (στην αμαρτία) ή θα μείνουμε ελεύθεροι με την εκπλήρωση των εντολών. "Αν πάλι ή αμαρτία, δηλαδή ένας πονηρός λογισμός, μολονότι τη μισούμε, παραμένει εξουσιαστικά στο νου γιατί συμβαίνει κι αυτό, το παραδέχομαι , αυτό δεν είναι κατάλοιπο της αμαρτίας του Αδάμ, αλλά της αθετήσεως (των εντολών) μετά το βάπτισμα. Γιατί όταν, μετά το άγιο βάπτισμα, ενώ μπορούμε να εκπληρώνουμε όλες τις εντολές, δεν το κάνουμε, τότε, Και χωρίς να θέλουμε, κυριευόμαστε από την αμαρτία, ώσπου να παρακαλέσουμε με μετάνοια το Θεό, να εξαλείψει την αμαρτία της αθετήσεως των εντολών Του, τις όποιες θ' αγωνιστούμε (στο έξης) να εκπληρώσουμε. Ας υποθέσουμε πώς είναι δώδεκα τα πάθη της ατιμίας. Ένα από αυτά αν αγαπήσεις θεληματικά, εκείνο θα αναπληρώσει Και τ' άλλα ένδεκα. Μην αφήσεις αμαρτία χωρίς να την εξαλείψεις (με τη μετάνοια), ακόμα κι αν είναι πολύ μικρή, για να μη σε παρασύρει έπειτα σε μεγαλύτερο κακό. όταν βρίσκεσαι στην αρχή κάποιου κάκου, μη λες: "Δεν θα με νικήσει". Γιατί έχεις ήδη νικηθεί στο μέτρο πού δέχθηκες το κακό. Κάθε πράγμα από λίγο αρχίζει, και σιγάσιγά αναπτύσσεται και μεγαλώνει. Ή μέθοδος της κακίας είναι σαν ένα πολύπλοκο δίχτυ. Εκείνος πού μπλέχτηκε λίγο σ' αυτό, αν αμελήσει, σφίγγεται ολοκληρωτικά. Καμιά από τις αρετές δεν μπορεί ν' ανοίξει από μόνη της τη φυσική θύρα (της σωτηρίας), αν δεν εκτελούνται όλες μαζί αρμονικά, σαν αλληλένδετες πού είναι. Εκείνος πού εύκολα νικιέται από τα μικρά, οπωσδήποτε έχει υποδουλωθεί και στα μεγάλα. Εκείνος πάλι πού καταφρονεί τα μικρά, με τη βοήθεια του Κυρίου θ' αντισταθεί και στα μεγάλα. Του αγίου Διαδόχου Η εγκράτεια είναι γενικό όνομα όλων των αρετών. Πρέπει λοιπόν εκείνος πού έγκρατεύεται, (δηλαδή καλλιεργεί τις αρετές), να έγκρατεύεται σε όλα. Γιατί όπως ακριβώς, όταν αφαιρεθεί από τον άνθρωπο οποιοδήποτε μέλος του, έστω και το ελάχιστο, τότε παραμορφώνεται ολόκληρο το σώμα του, έτσι και μία μόνο αρετή αν παραμελήσει κανείς, καταστρέφει, χωρίς ίσως να το υποπτεύεται, όλη την εγκράτεια του. Πρέπει λοιπόν να καλλιεργούμε όχι μόνο τις σωματικές αρετές, αλλά και εκείνες πού μπορούν να καθαρίζουν τον εσωτερικό άνθρωπο. Γιατί ποια ωφέλεια έχει εκείνος πού διατήρησε το σώμα του παρθένο, αν έχει μολυνθεί στην ψυχή από το δαίμονα της παρακοής; "Η πώς θα στεφανωθεί εκείνος πού απείχε από τη γαστριμαργία και κάθε σωματική επιθυμία, αλλά δεν φρόντισε να νικήσει την οίηση και τη φιλοδοξία; Γιατί ή πλάστιγγα (της μελλοντικής κρίσεως) δεν θα ανεχθεί καμιά παράλειψη, και θα έχει σαν αντιστάθμισμα το φως της δικαιοσύνης, πού θα δοθεί σε όσους έπραξαν τα έργα της δικαιοσύνης με πνεύμα ταπεινώσεως.
Εισαγωγή και δημοσίευση κειμένων απο το Βιβλίο:
ΜΙΚΡΟΣ ΕΥΕΡΓΕΤΙΝΟΣ
Επιλογή και νεοελληνική απόδοση κειμένων «πάνυ ωφέλιμων μοναχοίς τε και κοσμικοίς» από τη
ΣΥΝΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΘΕΟΦΘΟΓΓΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΩΝ ΤΩΝ ΘΕΟΦΟΡΩΝ ΚΑΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ
του μοναχού Παύλου Ευεργετινού ( 1054)
ΕΚΔΟΣΗ ΤΡΙΤΗ ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ ΩΡΩΠΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ 2001
Επίτρέπεται η αναδημοσίευση κειμένων στο Ορθόδοξο Διαδίκτυο με αναφορά πηγής το
Ιστολόγιο
ΠΗΔΑΛΙΟΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
http://www.alavastron.net/
Αναρτήσεις
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου