Οἱ σταυροὶ τῶν δοκιμασιῶν

ΠΕΜΠΤΟ ΜΕΡΟΣ - ΟΙ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ ΣΤΗΝ ΖΩΗ ΜΑΣ

«Γιὰ νὰ πάη κανεὶς στὸν γλυκὸ Παράδεισο, πρέπει νὰ φάη πολλὰ πικρὰ ἐδῶ,

 νὰ ἔχη τὸ διαβατήριο τῶν δοκιμασιῶν στὸ χέρι».

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 - "Διήλθομεν διὰ πυρὸς καὶ ὕδατος..."1

Οἱ σταυροὶ τῶν δοκιμασιῶν               

 

 Γέροντα, τὸ σταυρουδάκι ποὺ μοῦ δώσατε τὸ φορῶ συνέχεια καὶ μὲ βοηθάει στὶς δυσκολίες μου.

– Νά, τέτοια σταυρουδάκια εἶναι οἱ δικοί μας σταυροί, σὰν αὐτὰ ποὺ κρεμοῦμε

στὸν λαιμό μας καὶ μᾶς προστατεύουν στὴν ζωή μας. Τί νομίζεις, ἔχουμε μεγάλο σταυρὸ ἐμεῖς; Μόνον ὁ Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ μας ἦταν πολὺ βαρύς, γιατὶ ὁ Χριστὸς ἀπὸ ἀγάπη πρὸς ἐμᾶς τοὺς ἀνθρώπους δὲν θέλησε νὰ χρησιμοποιήση γιὰ τὸν ἑαυτό Του τὴν θεϊκή Του δύναμη. Καὶ στὴν συνέχεια σηκώνει τὸ βάρος τῶν σταυρῶν ὅλου τοῦ κόσμου καὶ μᾶς ἐλαφρώνει ἀπὸ τοὺς πόνους τῶν δοκιμασιῶν μὲ τὴν θεία Του βοήθεια καὶ μὲ τὴν γλυκειά Του παρηγοριά.

Ὁ Καλὸς Θεὸς οἰκονομάει γιὰ τὸν κάθε ἄνθρωπο ἕναν σταυρὸ ἀνάλογο μὲ τὴν ἀντοχή του, ὄχι γιὰ νὰ βασανιστῆ, ἀλλὰ γιὰ νὰ ἀνεβῆ ἀπὸ τὸν σταυρὸ στὸν Οὐρανὸ – γιατὶ  στὴν  οὐσία  ὁ  σταυρὸς  εἶναι  σκάλα  πρὸς  τὸν  Οὐρανό.  Ἂν  καταλάβουμε  τί θησαυρὸ ἀποταμιεύουμε ἀπὸ τὸν πόνο τῶν δοκιμασιῶν, δὲν θὰ γογγύζουμε, ἀλλὰ θὰ δοξολογοῦμε τὸν  Θεὸ  σηκώνοντας τὸ  σταυρουδάκι  ποὺ μᾶς  χάρισε,  ὁπότε καὶ  σὲ τούτη τὴν ζωὴ θὰ χαιρώμαστε, καὶ στὴν ἄλλη θὰ ἔχουμε νὰ λάβουμε καὶ σύνταξη καὶ

«ἐφάπαξ». Ὁ Θεὸς μᾶς ἔχει ἐξασφαλισμένα κτήματα ἐκεῖ στὸν Οὐρανό. Ὅταν ὅμως ζητοῦμε νὰ μᾶς ἀπαλλάξη ἀπὸ μιὰ δοκιμασία, δίνει αὐτὰ τὰ κτήματα σὲ ἄλλους καὶ τὰ χάνουμε. Ἐνῶ, ἂν κάνουμε ὑπομονή, θὰ μᾶς δώση καὶ τόκο.

Εἶναι μακάριος αὐτὸς ποὺ βασανίζεται ἐδῶ, γιατί, ὅσο πιὸ πολὺ παιδεύεται σ᾿

αὐτὴν τὴν ζωή, τόσο περισσότερο βοηθιέται γιὰ τὴν ἄλλη, ἐπειδὴ ἐξοφλᾶ ἁμαρτίες. Οἱ σταυροὶ τῶν δοκιμασιῶν εἶναι ἀνώτεροι ἀπὸ τὰ «τάλαντα», ἀπὸ τὰ χαρίσματα, ποὺ μᾶς δίνει ὁ Θεός. Εἶναι μακάριος ἐκεῖνος ποὺ ἔχει ὄχι ἕναν σταυρὸ ἀλλὰ πέντε. Μιὰ ταλαιπωρία ἢ ἕνας θάνατος μαρτυρικὸς εἶναι καὶ καθαρὸς μισθός. Γι᾿ αὐτὸ σὲ κάθε δοκιμασία νὰ λέμε: «Σ᾿ εὐχαριστῶ, Θεέ μου, γιατὶ αὐτὸ χρειαζόταν γιὰ τὴν σωτηρία μου».

Οἱ δοκιμασίες βοηθοῦν νὰ συνέλθουν οἱ ἄνθρωποι

– Γέροντα, μαθαίνω γιὰ τὴν ταλαιπωρία τῶν δικῶν μου. Θὰ τελειώσουν ποτὲ τὰ βάσανά τους;

– Κάνε ὑπομονή, ἀδελφή μου, καὶ μὴ χάνεις τὴν ἐλπίδα σου στὸν Θεό. Ὅπως

κατάλαβα ἀπὸ ὅλες τὶς δοκιμασίες ποὺ περνοῦν οἱ δικοί σου, ὁ Θεὸς σᾶς ἀγαπάει καὶ ἐπιτρέπει ὅλες αὐτὲς τὶς δοκιμασίες γιὰ ἕνα λαμπικάρισμα πνευματικὸ ὁλόκληρης τῆς οἰκογένειας. Ἐὰν ἐξετάσουμε κοσμικὰ τὶς δοκιμασίες τῆς οἰκογένειάς σου, φαίνεστε δυστυχισμένοι. Ἐὰν ὅμως τὶς ἐξετάσουμε πνευματικά, εἶστε εὐτυχισμένοι, καὶ στὴν ἄλλη ζωὴ θὰ σᾶς ζηλεύουν ὅσοι  θεωροῦνται  σὲ  τούτη  τὴν  ζωὴ  εὐτυχισμένοι.  Μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀσκοῦνται καὶ οἱ γονεῖς σου, μιὰ ποὺ τὸν ἀρχοντικὸ τρόπο, τὸν πνευματικό,  δὲν  τὸν  γνωρίζουν  ἢ  δὲν  τὸν  καταλαβαίνουν.  Πάντως,  κρύβεται  ἕνα μυστήριο στὶς δοκιμασίες τοῦ σπιτιοῦ σου, ἀλλὰ καὶ σὲ ὡρισμένα ἄλλα σπίτια, ἐνῶ

γίνεται τόση προσευχή! «Τίς οἶδε τὰ κρίματα τοῦ Θεοῦ;»2. Ὁ Θεὸς νὰ βάλη τὸ χέρι Του

καὶ νὰ δώση τέρμα στὶς δοκιμασίες.

– Γέροντα, δὲν γίνεται οἱ ἄνθρωποι νὰ συνέλθουν μὲ ἄλλον τρόπο καὶ ὄχι μὲ

κάποια δοκιμασία;

– Πρὶν ἐπιτρέψη ὁ Θεὸς νὰ ἔρθη μιὰ δοκιμασία, ἐργάστηκε μὲ καλὸ τρόπο,

ἀλλὰ δὲν τὸν καταλάβαιναν, γι᾿ αὐτὸ μετὰ ἐπέτρεψε τὴν δοκιμασία. Βλέπετε, καὶ ὅταν ἕνα παιδὶ εἶναι ἀνάποδο, στὴν ἀρχὴ ὁ πατέρας του τὸ παίρνει μὲ τὸ καλό, τοῦ κάνει τὰ χατίρια, ἀλλά, ὅταν ἐκεῖνο δὲν ἀλλάζη, τότε τοῦ φέρεται αὐστηρά, γιὰ νὰ διορθωθῆ. Ἔτσι καὶ ὁ Θεὸς μερικὲς φορές, ὅταν κάποιος δὲν καταλαβαίνη μὲ τὸ καλό, τοῦ δίνει μιὰ δοκιμασία, γιὰ νὰ συνέλθη. Ἂν δὲν ὑπῆρχε λίγος πόνος, ἀρρώστιες κ.λπ., θὰ γίνονταν θηρία οἱ ἄνθρωποι· δὲν θὰ πλησίαζαν καθόλου στὸν Θεό.

Ἡ ζωὴ αὐτὴ εἶναι ψεύτικη καὶ σύντομη· λίγα εἶναι τὰ χρόνια της. Καὶ εὐτυχῶς ποὺ εἶναι λίγα, γιατὶ γρήγορα θὰ περάσουν οἱ πίκρες, οἱ ὁποῖες θὰ θεραπεύσουν τὶς ψυχές μας σὰν τὰ πικροφάρμακα. Βλέπεις, οἱ γιατροί, ἐνῶ οἱ καημένοι οἱ ἄρρωστοι πονοῦν, τοὺς δίνουν πικρὸ φάρμακο, γιατὶ μὲ τὸ πικρὸ θὰ γίνουν καλά, ὄχι μὲ τὸ γλυκό. Θέλω νὰ πῶ ὅτι καὶ ἡ ὑγεία ἀπὸ τὸ πικρὸ βγαίνει, καὶ ἡ σωτηρία τῆς ψυχῆς ἀπὸ τὸ πικρὸ βγαίνει.

Μὲ τὸν πόνο μᾶς ἐπισκέπτεται ὁ Χριστὸς

Ἄνθρωπος ποὺ δὲν περνάει δοκιμασίες, ποὺ δὲν θέλει νὰ πονάη, νὰ ταλαιπωρῆται, ποὺ δὲν θέλει νὰ τὸν στενοχωροῦν ἢ νὰ τοῦ κάνουν μιὰ παρατηρήση, ἀλλὰ θέλει νὰ καλοπερνάη, εἶναι ἐκτὸς πραγματικότητος. «Διήλθομεν διὰ πυρὸς καὶ ὕδατος, καὶ ἐξήγαγες ἡμᾶς εἰς ἀναψυχήν»3, λέει ὁ Ψαλμωδός.

Βλέπεις, καὶ ἡ Παναγία μας πόνεσε καὶ οἱ Ἅγιοί μας πόνεσαν, γι᾿ αὐτὸ καὶ

ἐμεῖς πρέπει νὰ πονέσουμε, μιὰ ποὺ τὸν ἴδιο δρόμο ἀκολουθοῦμε. Μὲ τὴν διαφορὰ ὅτι ἐμεῖς, ὅταν ἔχουμε λίγη ταλαιπωρία σ᾿ αὐτὴν τὴν ζωή, ξοφλοῦμε λογαριασμοὺς καὶ σωζόμαστε. Ἀλλὰ καὶ ὁ Χριστὸς μὲ πόνο ἦρθε στὴν γῆ. Κατέβηκε ἀπὸ τὸν Οὐρανό, σαρκώθηκε, ταλαιπωρήθηκε, σταυρώθηκε. Καὶ τώρα ὁ Χριστιανὸς τὴν ἐπίσκεψη τοῦ Χριστοῦ ἔτσι τὴν καταλαβαίνει, μὲ τὸν πόνο.

Ὅταν ἐπισκέπτεται ὁ πόνος τὸν ἄνθρωπο, τότε τοῦ κάνει ἐπίσκεψη ὁ Χριστός.

Ἐνῶ, ὅταν δὲν περνάη ὁ ἄνθρωπος καμμιὰ δοκιμασία, εἶναι σὰν μία ἐγκατάλειψη τοῦ Θεοῦ. Οὔτε ξοφλάει, οὔτε ἀποταμιεύει. Μιλάω βέβαια γιὰ ἕναν ὁ ὁποῖος δὲν θέλει τὴν κακοπάθεια γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ. Σοῦ λέει: «Ἔχω τὴν ὑγεία μου, ἔχω τὴν ὄρεξή μου, τρώω, περνάω μιὰ χαρά, ἥσυχα...», καὶ δὲν λέει ἕνα «δόξα Σοι ὁ Θεός». Τοὐλάχιστον, ἂν ἀναγνωρίζη ὅλες αὐτὲς τὶς εὐλογίες τοῦ Θεοῦ, κάπως τακτοποιεῖται ἡ ὑπόθεση. «Δὲν μοῦ ἄξιζαν αὐτά, νὰ πῆ, ἀλλά, ἐπειδὴ εἶμαι ἀδύνατος, γι᾿ αὐτὸ ὁ Θεὸς μὲ οἰκονομάει». Στὸν βίο τοῦ Ἁγίου Ἀμβροσίου4  ἀναφέρεται ὅτι κάποτε ὁ Ἅγιος φιλοξενήθηκε μὲ τὴν συνοδεία του στὸ σπίτι κάποιου πλουσίου. Βλέποντας ὁ Ἅγιος τὰ ἀμύθητα πλούτη του τὸν ρώτησε ἂν εἶχε καμμιὰ φορὰ δοκιμάσει κάποια θλίψη. «Ὄχι, ποτέ, τοῦ ἀπάντησε ἐκεῖνος. Τὰ πλούτη μου συνέχεια αὐξάνονται, τὰ κτήματά μου

εὐφοροῦν, οὔτε πόνο ἔχω, οὔτε ἀρρώστια εἶδα ποτέ». Τότε ὁ Ἅγιος δάκρυσε καὶ εἶπε

στὴν συνοδεία του: «Ἑτοιμάστε τὰ ἁμάξια νὰ φύγουμε γρήγορα ἀπὸ ᾿δῶ, γιατὶ αὐτὸν δὲν τὸν ἐπισκέφθηκε ὁ Θεός!». Καὶ μόλις βγῆκαν στὸν δρόμο, τὸ σπίτι τοῦ πλουσίου βούλιαξε! Ἡ καλοπέραση ποὺ εἶχε ἦταν ἐγκατάλειψη Θεοῦ5.

«Ὃν ἀγαπᾷ Κύριος παιδεύει»6

– Γέροντα, γιατί ὁ κόσμος ὑποφέρει σήμερα τόσο πολύ;

– Ἀπὸ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ! Ἐσὺ σὰν μοναχὴ σηκώνεσαι τὸ πρωί, κάνεις τὸν

κανόνα σου, κάνεις κομποσχοίνια, μετάνοιες κ.λπ. Γιὰ τοὺς κοσμικοὺς οἱ δυσκολίες ποὺ περνοῦν εἶναι ὁ κανόνας τους, ὁπότε ἐξαγνίζονται μ᾿ αὐτές. Τοὺς κάνουν μεγαλύτερο καλὸ ἀπὸ τὴν κοσμικὴ καλοπέραση, ἡ ὁποία δὲν τοὺς βοηθάει οὔτε νὰ πλησιάσουν στὸν Θεό, οὔτε νὰ ἀποταμιεύσουν μισθὸ οὐράνιο. Γι᾿ αὐτὸ πρέπει νὰ τὶς δέχωνται ὡς δῶρα ἀπὸ τὸν Θεό.

Ὁ Καλὸς Θεὸς μὲ τὶς δοκιμασίες παιδαγωγεῖ σὰν καλὸς Πατέρας τὰ παιδιά

Του,  ἀπὸ  ἀγάπη,  ἀπὸ  θεία  καλωσύνη,  καὶ  ὄχι  ἀπὸ  κακότητα  οὔτε  ἀπὸ  κοσμική, νομική, δικαιοσύνη, γιατὶ θέλει νὰ ἐπιστρέψουν κοντά Του. Ἐπειδὴ δηλαδὴ θέλει νὰ σώση τὰ πλάσματά Του καὶ νὰ κληρονομήσουν τὴν οὐράνια Βασιλεία Του, ἐπιτρέπει τὶς δοκιμασίες, γιὰ νὰ παλέψη ὁ ἄνθρωπος, νὰ ἀγωνισθῆ καὶ νὰ δώση ἐξετάσεις στὴν ὑπομονὴ στοὺς πόνους, ὥστε νὰ μὴν μπορῆ νὰ Τοῦ πῆ ὁ διάβολος: «Πῶς τὸν ἀνταμείβεις αὐτὸν ἢ πῶς τὸν σώζεις, ἀφοῦ δὲν κοπίασε;». Τὸν Θεὸ δὲν Τὸν ἐνδιαφέρει αὐτὴ ἡ ζωή, ἀλλὰ ἡ ἄλλη. Πρῶτα μᾶς φροντίζει γιὰ τὴν ἄλλη ζωὴ καὶ ὕστερα γι᾿ αὐτήν.

– Γιατί ὅμως, Γέροντα, ὁ Θεὸς σὲ μερικοὺς ἀνθρώπους δίνει πολλὲς δοκιμασίες, ἐνῶ σὲ ἄλλους δὲν δίνει;

– Τί λέει ἡ Ἁγία Γραφή; «Ὃν ἀγαπᾷ Κύριος παιδεύει»7. Ἕνας πατέρας ἔχει λ.χ. ὀκτὼ παιδιά. Τὰ πέντε μένουν στὸ σπίτι, κοντὰ στὸν πατέρα τους, καὶ τὰ τρία φεύγουν μακριά του καὶ δὲν τὸν σκέφτονται. Σ᾿ αὐτὰ ποὺ μένουν κοντά του, ἂν κάνουν καμμιὰ ἀταξία, τοὺς τραβάει τὸ αὐτί, τοὺς δίνει κανένα σκαμπιλάκι· ἤ, ἂν εἶναι φρόνιμα, τὰ χαϊδεύει, τοὺς δίνει καὶ καμμιὰ σοκολάτα. Ἐνῶ αὐτὰ ποὺ εἶναι μακριά, οὔτε χάδι οὔτε σκαμπίλι ἔχουν. Ἔτσι κάνει καὶ ὁ Θεός. Τοὺς ἀνθρώπους ποὺ εἶναι κοντά Του καὶ ἐκείνους ποὺ ἔχουν καλὴ διάθεση, ἂν σφάλουν λίγο, τοὺς δίνει ἕνα σκαμπιλάκι καὶ ἐξοφλοῦν ἤ, ἂν τοὺς δώση περισσότερα σκαμπίλια, ἀποταμιεύουν. Σ᾿ ἐκείνους πάλι ποὺ εἶναι μακριά Του δίνει χρόνια, γιὰ νὰ μετανοήσουν. Γι᾿ αὐτὸ βλέπουμε κοσμικοὺς ἀνθρώπους νὰ κάνουν σοβαρὲς ἁμαρτίες καὶ παρ᾿ ὅλα αὐτὰ νὰ ἔχουν ἄφθονα ὑλικὰ ἀγαθὰ καὶ νὰ ζοῦν πολλὰ χρόνια, χωρὶς νὰ περνοῦν δοκιμασίες. Αὐτὸ γίνεται κατ᾿ οἰκονομίαν Θεοῦ, γιὰ νὰ μετανοήσουν. Ἂν δὲν μετανοήσουν, θὰ εἶναι ἀναπολόγητοι στὴν ἄλλη ζωή.

 

Ὁ πόνος τοῦ Θεοῦ γιὰ τὶς δοκιμασίες τῶν ἀνθρώπων

Πόσα βάσανα ἔχει ὁ κόσμος! Πόσα προβλήματα! Καὶ ἔρχονται μερικοὶ ἐδῶ νὰ μοῦ τὰ ποῦν σὲ δυὸ λεπτὰ στὸ πόδι, γιὰ νὰ παρηγορηθοῦν λίγο. Μιὰ βασανισμένη μάνα μοῦ ἔλεγε: «Γέροντα,  ἔρχονται στιγμὲς ποὺ δὲν ἀντέχω ἄλλο καὶ τότε λέω: "Χριστέ μου, κάνε μιὰ μικρὴ διακοπὴ καὶ ὕστερα ἂς ξαναρχίσουν τὰ βάσανα"». Πόση ἀνάγκη ἀπὸ προσευχὴ ἔχουν οἱ ἄνθρωποι! Ἀλλὰ καὶ κάθε δοκιμασία εἶναι δῶρο ἀπὸ τὸν Θεό, εἶναι ἕνας βαθμὸς γιὰ τὴν ἄλλη ζωή. Αὐτὴ ἡ ἐλπίδα τῆς ἀνταμοιβῆς στὴν ἄλλη ζωὴ μοῦ δίνει χαρά, παρηγοριὰ καὶ κουράγιο, καὶ μπορῶ νὰ ἀντέξω τὸν πόνο γιὰ τὶς δοκιμασίες ποὺ περνοῦν πολλοὶ ἄνθρωποι.

Ὁ Θεός μας δὲν εἶναι Βάαλ, ἀλλὰ Θεὸς ἀγάπης. Εἶναι Πατέρας ποὺ βλέπει τὴν ταλαιπωρία τῶν παιδιῶν Του ἀπὸ τοὺς διάφορους πειρασμοὺς καὶ τὶς δοκιμασίες ποὺ περνοῦν καὶ θὰ μᾶς ἀνταμείψη, φθάνει νὰ κάνουμε ὑπομονὴ στὸ μικρὸ μαρτύριο τῆς δοκιμασίας ἢ μᾶλλον τῆς εὐλογίας.

– Γέροντα, μερικοὶ λένε: «Δὲν εἶναι σκληρὸ αὐτὸ ποὺ ἐπέτρεψε ὁ Θεός; Δὲν πονάει ὁ Θεός;».

– Ὁ πόνος τοῦ Θεοῦ γιὰ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ βασανίζονται ἀπὸ ἀρρώστιες, ἀπὸ δαίμονες, ἀπὸ βαρβάρους κ.λπ. ἔχει συγχρόνως καὶ χαρὰ γιὰ τὴν οὐράνια ἀμοιβὴ ποὺ τοὺς ἔχει ἑτοιμάσει. Ἔχοντας δηλαδὴ ὑπ᾿ ὄψιν Του ὁ Θεὸς τὴν ἀνταπόδοση ποὺ θὰ λάβη στὸν Οὐρανὸ ὅποιος περνάει δοκιμασίες καὶ γνωρίζοντας τί τὸν περιμένει στὴν ἄλλη ζωή, αὐτὸ Τὸν κάνει νὰ μπορῆ νὰ «ἀντέχη» τὸν πόνο. Ἐδῶ ἐπέτρεψε νὰ κάνη τόσα ἐγκλήματα ὁ Ἡρώδης8. Δεκατέσσερις χιλιάδες νήπια ἔσφαξε καὶ πόσους γονεῖς,  ποὺ  δὲν  ἄφηναν  τοὺς  στρατιῶτες  νὰ  σκοτώσουν  τὰ  παιδιά  τους,  τοὺς σκότωναν κι ἐκείνους! Οἱ βάρβαροι στρατιῶτες, γιὰ νὰ φανοῦν στοὺς ἀρχηγούς τους καλύτεροι,  ἔκοβαν  τὰ  παιδάκια  κομματάκια.  Ὅσο  πιὸ  πολὺ  βασανίζονταν   τὰ παιδάκια, τόσο περισσότερο πονοῦσε ὁ Θεός, ἀλλὰ καὶ τόσο περισσότερο χαιρόταν γιὰ τὴν μεγαλύτερη δόξα ποὺ θὰ εἶχαν νὰ ἀπολαύσουν στὸν Οὐρανό. Χαιρόταν γιὰ τὰ Ἀγγελουδάκια αὐτά, ποὺ θὰ ἀποτελοῦσαν τὸ ἀγγελικὸ μαρτυρικὸ τάγμα. Ἄγγελοι ἀπὸ Μάρτυρες!

Στὶς θλίψεις ὁ Θεὸς δίνει τὴν ἀληθινὴ παρηγοριὰ

Ὁ Θεὸς βλέπει ἀπὸ κοντὰ τὶς ταλαιπωρίες τῶν παιδιῶν Του καὶ τὰ παρηγορεῖ σὰν καλὸς Πατέρας. Γιατί, τί νομίζεις, θέλει νὰ βλέπη τὸ παιδάκι Του νὰ ταλαιπωρῆται; Ὅλα τὰ βάσανά του, τὰ κλάματά του, τὰ λαμβάνει ὑπ᾿ ὄψιν Του καὶ ὕστερα πληρώνει. Μόνον ὁ Θεὸς δίνει στὶς θλίψεις τὴν ἀληθινὴ παρηγοριά. Γι᾿ αὐτό, ἄνθρωπος ποὺ δὲν πιστεύει στὴν ἀληθινὴ ζωή, ποὺ δὲν πιστεύει στὸν Θεό, γιὰ νὰ Τοῦ ζητήση τὸ ἔλεός Του στὶς δοκιμασίες ποὺ περνάει, εἶναι ὅλο ἀπελπισία καὶ δὲν ἔχει νόημα ἡ ζωή του. Πάντα μένει ἀβοήθητος, ἀπαρηγόρητος καὶ βασανισμένος σ᾿ αὐτὴν τὴν ζωή, ἀλλὰ καταδικάζει καὶ αἰώνια τὴν ψυχή του.

Οἱ πνευματικοὶ ὅμως ἄνθρωποι, ἐπειδὴ ὅλες τὶς δοκιμασίες τὶς ἀντιμετωπίζουν κοντὰ στὸν Χριστό, δὲν ἔχουν δικές τους θλίψεις. Μαζεύουν τὶς πολλὲς πίκρες τῶν ἄλλων, ἀλλὰ παράλληλα μαζεύουν καὶ τὴν πολλὴ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Ὅταν ψάλλω τὸ τροπάριο «Μὴ καταπιστεύσῃς με ἀνθρωπίνῃ προστασίᾳ, Παναγία Δέσποινα», καμμιὰ

φορὰ σταματῶ στὸ «ἀλλὰ δέξαι δέησιν τοῦ ἱκέτου σου...». Ἀφοῦ δὲν ἔχω θλίψη, πῶς νὰ πῶ «θλῖψις γὰρ ἔχει με, φέρειν οὐ δύναμαι»9; Ψέματα νὰ πῶ; Στὴν πνευματικὴ ἀντιμετώπιση δὲν ὑπάρχει θλίψη, γιατί, ὅταν ὁ ἄνθρωπος τοποθετηθῆ σωστά, πνευματικά, ὅλα ἀλλάζουν. Ἂν ὁ ἄνθρωπος ἀκουμπήση τὴν πίκρα τοῦ πόνου του στὸν γλυκὺ Ἰησοῦ, οἱ πίκρες καὶ τὰ φαρμάκια του μεταβάλλονται σὲ μέλι.

Ἂν καταλάβη κανεὶς τὰ μυστικὰ τῆς πνευματικῆς ζωῆς καὶ τὸν μυστικὸ τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο ἐργάζεται ὁ Θεός, παύει νὰ στενοχωριέται γιὰ ὅ,τι τοῦ συμβαίνει, γιατὶ δέχεται μὲ χαρὰ τὰ πικρὰ φάρμακα ποὺ τοῦ δίνει ὁ Θεὸς γιὰ τὴν ὑγεία τῆς ψυχῆς του. Ὅλα τὰ θεωρεῖ ἀποτελέσματα τῆς προσευχῆς του, ἀφοῦ ζητάει συνέχεια ἀπὸ τὸν Θεὸ νὰ τοῦ λευκάνη τὴν ψυχή. Ὅταν ὅμως οἱ ἄνθρωποι ἀντιμετωπίζουν τὶς δοκιμασίες κοσμικά,   βασανίζονται.   Ἀφοῦ   ὁ   Θεὸς   ὅλους   μᾶς   παρακολουθεῖ,   πρέπει   νὰ παραδίνεται κανεὶς ἐν λευκῷ σ᾿ Αὐτόν. Ἀλλιῶς εἶναι βάσανο· ζητάει νὰ τοῦ ἔρθουν ὅλα, ὅπως ἐκεῖνος θέλει, ἀλλὰ δὲν τοῦ ἔρχονται ὅλα, ὅπως τὰ θέλει, καὶ ἀνάπαυση δὲν βρίσκει.

Εἴτε χορτάτος εἶναι κανεὶς εἴτε νηστικός, εἴτε τὸν ἐπαινοῦν, εἴτε τὸν ἀδικοῦν,

πρέπει νὰ χαίρεται καὶ νὰ τὰ ἀντιμετωπίζη ὅλα ταπεινὰ καὶ μὲ ὑπομονή. Τότε ὁ Θεὸς συνέχεια θὰ τοῦ δίνη εὐλογίες, ὥσπου νὰ φθάση ἡ ψυχή του σὲ σημεῖο νὰ μὴ χωράη, νὰ μὴν ἀντέχη τὴν καλωσύνη τοῦ Θεοῦ. Καί, ὅσο θὰ προχωράη πνευματικά, τόσο θὰ βλέπη τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ σὲ μεγαλύτερο βαθμὸ καὶ θὰ λειώνη ἀπὸ τὴν ἀγάπη Του.

Οἱ κατὰ παραχώρησιν Θεοῦ πειρασμοὶ καὶ θλίψεις

Οἱ δοκιμασίες ποὺ μᾶς ἔρχονται εἶναι μερικὲς φορὲς ἡ ἀντιβίωση ποὺ δίνει ὁ Θεὸς γιὰ τὶς ἀρρώστιες τῆς ψυχῆς μας καὶ πολὺ μᾶς βοηθοῦν πνευματικά. Τρώει ὁ ἄνθρωπος ἕνα μαλακὸ σκαμπίλι καὶ μαλακώνει ἡ καρδιά του. Ὁ Θεὸς ξέρει φυσικὰ σὲ τί κατάσταση βρίσκεται ὁ καθένας μας, ἀλλά, ἐπειδὴ ἐμεῖς δὲν ξέρουμε, ἐπιτρέπει νὰ δοκιμασθοῦμε, γιὰ νὰ γνωρίσουμε τὸν ἑαυτό μας, νὰ βροῦμε τὰ πάθη ποὺ ὑπάρχουν κρυμμένα  μέσα  μας  καὶ  νὰ  μὴν  ἔχουμε  παράλογες  ἀπαιτήσεις  τὴν  ἡμέρα  τῆς Κρίσεως. Γιατί, καὶ νὰ παρέβλεπε τὰ πάθη μας καὶ νὰ μᾶς ἔπαιρνε ὅπως εἴμαστε στὸν Παράδεισο, καὶ ἐκεῖ πάλι θὰ δημιουργούσαμε προβλήματα. Γι᾿ αὐτὸ ὁ Θεὸς ἐπιτρέπει στὸν διάβολο νὰ δημιουργῆ ἐδῶ πειρασμούς, γιὰ νὰ μᾶς ξεσκονίζουν, ὥστε νὰ ταπεινωθῆ καὶ νὰ ἐξαγνισθῆ ἡ ψυχή μας μὲ τὶς θλίψεις, ὁπότε μετὰ μᾶς χαριτώνει.

Ἡ πραγματικὴ χαρὰ γεννιέται ἀπὸ τὴν πίκρα ποὺ γεύεται κανεὶς μὲ χαρὰ γιὰ

τὸν Χριστὸ ποὺ πικράθηκε, γιὰ νὰ μᾶς σώση. Ὁ Χριστιανὸς πρέπει νὰ χαίρεται ἰδιαίτερα, ὅταν τὸν βρίσκη κάποια δοκιμασία, χωρὶς νὰ ἔχη δώσει ὁ ἴδιος ἀφορμή.

Λέμε καμμιὰ φορὰ στὸν Θεό: «Θεέ μου, δὲν ξέρω τί θὰ κάνης, ἐν λευκῷ σοῦ παραδίδω τὸν ἑαυτό μου, γιὰ νὰ τὸν κάνης ἄνθρωπο». Ὁπότε καὶ ὁ Θεὸς πάει νὰ μὲ κάνη ὄχι μόνον ἄνθρωπο ἀλλὰ ὑπεράνθρωπο καὶ ἀφήνει τὸν διάβολο νὰ ᾿ρθῆ νὰ μὲ πειράξη καὶ νὰ μὲ ταλαιπωρήση. Τώρα μὲ τὸν καρκίνο βλέπω τὰ τερτίπια του καὶ γελάω. Βρὲ τὸν διάβολο! Ἐσεῖς ξέρετε μὲ τί σαπούνι πλένει ὁ διάβολος τὸν ἄνθρωπο,

ὅταν ὁ Θεὸς ἐπιτρέπη νὰ τὸν πειράξη, γιὰ νὰ δοκιμασθῆ; Μὲ τοὺς ἀφροὺς τῆς κακίας του. Ἔχει καλὸ ...σαπούνι! Ὅπως ἡ γκαμήλα βγάζει ἀφρούς, ὅταν θυμώνη, ἔτσι κάνει καὶ  ὁ  διάβολος σὲ  τέτοιες περιπτώσεις.  Καὶ  μετὰ  τρίβει  τὸν  ἄνθρωπο,  ὄχι  γιὰ  νὰ φύγουν οἱ λεκέδες του καὶ νὰ ἐξαγνισθῆ, ἀλλὰ ἀπὸ κακία. Καὶ ὁ Θεὸς ὅμως ἀφήνει τὸν διάβολο νὰ τρίβη τὸν ἄνθρωπο, ἴσα-ἴσα μέχρι νὰ φύγουν οἱ λεκέδες καὶ νὰ καθαρίση. Ἂν ἄφηνε νὰ τὸν τρίψη ὅπως τρίβουν τὰ ροῦχα, θὰ τὸν ξέσχιζε.

– Γέροντα, μποροῦμε νὰ λέμε γιὰ τοὺς διάφορους πειρασμοὺς ποὺ συμβαίνουν στὴν ζωή μας ὅτι αὐτὸ ἦταν τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ;

– Ὄχι, νὰ μὴν μπερδεύουμε τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ μὲ τὸν πειρασμὸ καὶ μὲ ὅσα φέρνει ὁ πειρασμός. Ὁ Θεὸς ἀφήνει τὸν διάβολο ἐλεύθερο μέχρις ἑνὸς σημείου νὰ πειράξη τὸν ἄνθρωπο, καὶ τὸν ἄνθρωπο τὸν ἀφήνει ἐλεύθερο νὰ κάνη τὸ καλὸ ἢ τὸ κακό. Δὲν φταίει ὅμως ὁ Θεὸς γιὰ τὸ κακὸ ποὺ θὰ κάνη ὁ ἄνθρωπος. Ὁ Ἰούδας λ.χ. ἦταν μαθητὴς τοῦ Χριστοῦ. Μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι ἦταν θέλημα Θεοῦ νὰ γίνη προδότης; Ὄχι, ἀλλὰ ὁ ἴδιος ὁ Ἰούδας ἐπέτρεψε στὸν διάβολο νὰ μπῆ μέσα του. Κάποιος εἶπε σὲ ἕναν ἱερέα: «Πάτερ, σὲ παρακαλῶ, κάνε ἕνα Τρισάγιο γιὰ τὸν Ἰούδα». Ἦταν δηλαδὴ σὰν νὰ ἔλεγε: «Ἐσύ, Χριστέ, εἶσαι ἄδικος· ἔτσι ἦταν θέλημά Σου, νὰ Σὲ προδώση ὁ Ἰούδας· γι᾿ αὐτὸ τώρα βοήθησέ τον».

Μετρημένες  εἶναι  οἱ  περιπτώσεις  ποὺ  ἐπιτρέπει  ὁ  Θεὸς  νὰ  δοκιμασθοῦν

μερικοὶ εὐλαβεῖς, γιὰ νὰ ἔρθη σὲ συναίσθηση κάποιος ποὺ ἔχει ἄσχημη ζωὴ καὶ νὰ μετανοήση. Αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι ἔχουν διπλὸ μισθό. Δίνει δηλαδὴ ὁ Θεὸς τὴν δυνατότητα σὲ μερικοὺς οἱ ὁποῖοι μὲ τὶς δοκιμασίες ποὺ περνοῦν ἐξοφλοῦν σ᾿ αὐτὴν τὴν ζωὴ ἁμαρτίες καὶ γκρινιάζουν παράλογα, νὰ βοηθηθοῦν ἀπὸ τὴν ὑπομονὴ αὐτῶν πού, ἐνῶ δὲν ἔσφαλαν, ταλαιπωροῦνται, ἀλλὰ δὲν γογγύζουν. Ἂς ὑποθέσουμε ὅτι ἕνας πολὺ καλός, πολὺ εὐλαβής, οἰκογενειάρχης βρίσκεται στὸ σπίτι του μὲ τὴν οἰκογένειά του καὶ ξαφνικὰ γίνεται σεισμὸς καὶ πέφτει τὸ σπίτι, πλακώνει ὅλη τὴν οἰκογένεια καὶ μετὰ ἀπὸ φοβερὴ ταλαιπωρία πεθαίνουν ὅλοι. Γιατί τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός; Γιὰ νὰ μὴ γογγύζουν οἱ ἄλλοι ποὺ φταῖνε καὶ τιμωροῦνται.

Γι᾿  αὐτό,  ὅσοι  σκέφτονται  τοὺς  μεγάλους  σταυροὺς  τῶν  δικαίων,  ποτὲ  δὲν στενοχωριοῦνται  γιὰ  τὶς  δικές τους μικρὲς  δοκιμασίες. Βλέπουν  ὅτι,  ἐνῶ ἔσφαλαν στὴν ζωή τους, ἐν τούτοις ὑποφέρουν λιγώτερο ἀπὸ τοὺς δικαίους, γι᾿ αὐτὸ λένε σὰν τὸν καλὸ ληστή10: «Αὐτοὶ δὲν ἔκαναν τίποτε καὶ ὑπέφεραν τόσο· ἐμεῖς τί πρέπει νὰ πάθουμε;». Δυστυχῶς ὅμως μερικοὶ μοιάζουν μὲ τὸν ληστὴ ποὺ σταυρώθηκε ἐξ ἀριστερῶν τοῦ Χριστοῦ11 καὶ λένε: «Πήγαιναν μὲ τὸν σταυρὸ στὸ χέρι καὶ δὲς τί ἔπαθαν!».

Ὑπάρχουν καὶ περιπτώσεις – αὐτὲς εἶναι πολὺ σπάνιες – ποὺ ἐπιτρέπει ὁ Θεὸς ἀπὸ ἀγάπη νὰ βρίσκουν μεγάλες δοκιμασίες μερικοὺς πολὺ ἐκλεκτοὺς ἀγωνιστές, γιὰ νὰ   τοὺς   στεφανώση.   Αὐτοὶ   εἶναι   μιμητὲς   τοῦ   Χριστοῦ.   Βλέπετε,   στὴν   Ἁγία Συγκλητική, ἐπειδὴ βοηθοῦσε πνευματικὰ πολλὲς ψυχὲς μὲ τὶς νουθεσίες της, πῆγε ὁ διάβολος νὰ τὴν ἐμποδίση ἀπὸ αὐτὸ τὸ ἔργο. Τριάμισι χρόνια ἔμεινε ἄφωνη ἀπὸ τὴν ἀρρώστια της12.

Ἄλλοτε πάλι κάποιος πραγματικὸς μιμητὴς τοῦ Χριστοῦ ζητάει ὡς χάρη ἀπὸ τὸν Θεὸ νὰ συγχωρήση σφάλματα τῶν συνανθρώπων του, νὰ τοὺς ἀπαλλάξη ἀπὸ τὴν δικαία Του ὀργή, καὶ νὰ τιμωρηθῆ αὐτὸς ἀντὶ αὐτῶν, ἐνῶ δὲν φταίει ὁ ἴδιος. Αὐτὸς πολὺ συγγενεύει μὲ τὸν Θεὸ καὶ πολὺ συγκινεῖ τὸν Θεὸ ἡ μεγάλη αὐτὴ ἀρχοντικὴ ἀγάπη  τοῦ  παιδιοῦ  Του.  Ἐκτὸς  δὲ  ἀπὸ  τὴν  χάρη  ποὺ  τοῦ  κάνει  καὶ  χαρίζει  τὰ σφάλματα τῶν ἄλλων, ἐπιτρέπει νὰ ἔχη καὶ μαρτυρικὸ τέλος, κατὰ τὸ ἐπίμονο αἴτημά του. Συγχρόνως ὅμως τοῦ ἑτοιμάζει καὶ τὸ καλύτερο ἀρχοντικὸ παραδεισένιο παλάτι μὲ ἀκόμη μεγαλύτερη δόξα, διότι πολλοὶ ἄνθρωποι τὸν εἶχαν ἀδικήσει μὲ τὴν κατ᾿ ὄψιν κρίση τους, ποὺ νόμιζαν ὅτι ὁ Θεὸς τὸν τιμώρησε γιὰ τὶς δικές του ἁμαρτίες.

Ἡ ἀχαριστία γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ

– Γέροντα, οἱ δοκιμασίες πάντοτε ὠφελοῦν τοὺς ἀνθρώπους;

– Ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὸ πῶς ἀντιμετωπίζει κανεὶς τὶς δοκιμασίες. Ὅσοι δὲν ἔχουν

καλὴ διάθεση, βρίζουν τὸν Θεό, ὅταν τοὺς βρίσκουν διάφορες δοκιμασίες. «Γιατί νὰ τὸ πάθω ἐγὼ αὐτό; λένε. Νά, ὁ ἄλλος ἔχει τόσα καλά! Θεὸς εἶναι αὐτός;». Δὲν λένε

«ἥμαρτον», ἀλλὰ βασανίζονται. Ἐνῶ οἱ φιλότιμοι λένε: «Δόξα τῷ Θεῷ! Αὐτὴ ἡ δοκιμασία μὲ ἔφερε κοντὰ στὸν Θεό. Ὁ Θεὸς γιὰ τὸ καλό μου τὸ ἔκανε». Καὶ ἐνῶ μπορεῖ πρῶτα νὰ μὴν πατοῦσαν καθόλου στὴν ἐκκλησία, μετὰ ἀρχίζουν νὰ ἐκκλησιάζωνται, νὰ ἐξομολογοῦνται, νὰ κοινωνοῦν. Πολλὲς φορὲς μάλιστα ὁ Θεὸς τοὺς πολὺ σκληροὺς τοὺς φέρνει κάποια στιγμὴ μὲ μιὰ δοκιμασία σὲ τέτοιο φιλότιμο, ποὺ μόνοι τους παίρνουν μεγάλη στροφὴ καὶ ἐξιλεώνονται μὲ τὸν πόνο ποὺ νιώθουν γιὰ ὅσα ἔκαναν.

– Γέροντα, πρέπει νὰ λέμε «δόξα Σοι ὁ Θεός», ὅταν ὅλα πηγαίνουν καλά;

– Μά, ἂν δὲν λέμε τὸ «δόξα Σοι ὁ Θεὸς» στὶς χαρές, πῶς θὰ τὸ ποῦμε στὶς θλίψεις; Ἐσὺ τὸ λὲς στὶς θλίψεις καὶ δὲν θέλεις νὰ τὸ πῆς στὶς χαρές; Ἀλλά, ὅταν εἶναι ἀχάριστος κανείς, δὲν γνωρίζει τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Ἡ ἀχαριστία εἶναι μεγάλη ἁμαρτία.   Γιὰ   μένα   εἶναι   θανάσιμο   ἁμάρτημα.   Ὁ   ἀχάριστος   μὲ   τίποτε   δὲν εὐχαριστιέται. Γιὰ ὅλα γκρινιάζει, ὅλα τοῦ φταῖνε. Στὴν πατρίδα μου, τὰ Φάρασα, χρησιμοποιοῦσαν πολὺ τὸ πετιμέζι. Ἕνα βράδυ μιὰ κοπέλα ἔκλαιγε, γιατὶ ἤθελε πετιμέζι. Ἡ μάνα της – τί νὰ κάνη; – πῆγε καὶ ζήτησε ἀπὸ τὴν γειτονιά. Αὐτή, μόλις πῆρε τὸ πετιμέζι, ἔβαλε πάλι τὰ κλάματα. Χτυποῦσε τὰ πόδια της κάτω καὶ φώναζε:

«Μαμά, θέλω καὶ γιαούρτι». «Τέτοια ὥρα, παιδάκι μου, ποῦ νὰ βρῶ γιαούρτι;», τῆς λέει ἡ μάνα της. «Ὄχι, θέλω γιαούρτι». Πῆγε, ὑποχρεώθηκε ἡ καημένη σὲ μιὰ γειτόνισσα, τῆς ἔφερε καὶ γιαούρτι. Τὸ παίρνει ἡ κόρη καὶ βάζει πάλι τὰ κλάματα.

«Τώρα γιατί  κλαῖς;»,  τὴν  ρωτάει  ἡ μάνα της. «Μαμά,  τὰ θέλω  ἀνακατεμένα».  Τὰ

παίρνει ἡ μάνα, τὰ ἀνακατεύει. Αὐτὴ βάζει πάλι τὰ κλάματα. «Μαμά, δὲν μπορῶ νὰ τὰ φάω ἔτσι. Θέλω νὰ τὰ ξεχωρίσω!». Ὁπότε τὴν περιέλαβε στὰ σκαμπίλια ἡ μάνα της, καί... ξεχωρίσθηκε τὸ πετιμέζι ἀπὸ τὸ γιαούρτι!

Ἔτσι, θέλω νὰ πῶ, κάνουν μερικὲς φορὲς πολλοὶ ἄνθρωποι, καὶ τότε ἔρχεται ἡ παιδαγωγία τοῦ Θεοῦ. Τοὐλάχιστον νὰ ἀναγνωρίζουμε τὴν ἀχαριστία μας καὶ νὰ εὐχαριστοῦμε τὸν Θεὸ μέρα-νύχτα γιὰ τὶς εὐλογίες ποὺ μᾶς δίνει. Μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο θὰ πάρουμε καταπόδι τὸν δειλὸ διάβολο, ὁ ὁποῖος θὰ συμμαζέψη τὰ ταγκαλάκια του καὶ θὰ γίνη μαῦρος καπνός, γιατὶ θὰ τοῦ ἔχουμε βρεῖ πιὰ τὸ ἀδύνατο σημεῖο.

Νὰ συγκρίνουμε τὴν δοκιμασία μας μὲ τὴν μεγαλύτερη δοκιμασία τοῦ ἄλλου

Τὸ καλύτερο φάρμακο γιὰ τὴν κάθε δοκιμασία μας εἶναι ἡ μεγαλύτερη δοκιμασία τῶν συνανθρώπων μας, ἀρκεῖ νὰ τὴν συγκρίνουμε μὲ τὴν δική μας δοκιμασία, γιὰ νὰ διακρίνουμε τὴν μεγάλη διαφορὰ καὶ τὴν μεγάλη ἀγάπη ποὺ μᾶς ἔδειξε ὁ Θεὸς καὶ ἐπέτρεψε μικρὴ δοκιμασία σ᾿ ἐμᾶς. Τότε θὰ Τὸν εὐχαριστήσουμε, θὰ πονέσουμε γιὰ τὸν ἄλλον ποὺ ὑποφέρει πιὸ πολὺ καὶ θὰ κάνουμε καρδιακὴ προσευχὴ νὰ τὸν βοηθήση ὁ Θεός. Μοῦ ἔκοψαν λ.χ. τὸ ἕνα πόδι; «Δόξα Σοι ὁ Θεός, νὰ πῶ, ποὺ ἔχω τοὐλάχιστον ἕνα πόδι· τοῦ ἄλλου τοῦ ἔκοψαν καὶ τὰ δύο». Καὶ ἂν ἀκόμη μείνω ἕνα  κούτσουρο,  χωρὶς  χέρια  καὶ  πόδια,  πάλι  νὰ  πῶ:  «Δόξα  Σοι  ὁ  Θεός,  ποὺ περπατοῦσα τόσα χρόνια, ἐνῶ ἄλλοι γεννήθηκαν παράλυτοι».

Ἐγώ, ἀπὸ τὴν στιγμὴ ποὺ ἄκουσα ὅτι ἕνας οἰκογενειάρχης ἔχει ἕντεκα χρόνια

αἱμορραγία, εἶπα: «Τί κάνω ἐγώ; Κοσμικὸς ἄνθρωπος αὐτὸς καὶ νὰ ἔχη ἕντεκα χρόνια αἱμορραγία, νὰ ἔχη παιδιά, νὰ πρέπη νὰ σηκωθῆ τὸ πρωὶ νὰ πάη στὴν δουλειά, καὶ ἐγὼ οὔτε ἑπτὰ χρόνια δὲν συμπλήρωσα ποὺ ἔχω αἱμορραγίες!»13. Ἂν σκέφτωμαι τὸν ἄλλον ποὺ ὑποφέρει τόσο πολύ, δὲν μπορῶ νὰ δικαιολογήσω τὸν ἑαυτό μου. Ἐνῶ, ἂν σκέφτωμαι ὅτι ἐγὼ ὑποφέρω καὶ οἱ ἄλλοι εἶναι μιὰ χαρά, ὅτι σηκώνομαι τὴν νύχτα κάθε μισὴ ὥρα, ἐπειδὴ ἔχω πρόβλημα μὲ τὸ ἔντερο καὶ δὲν μπορῶ νὰ κοιμηθῶ, ἐνῶ οἱ ἄλλοι κοιμοῦνται ἥσυχα, δικαιολογῶ τὸν ἑαυτό μου, ἂν γογγύσω. Ἐσύ, ἀδελφή, πόσον καιρὸ ἔχεις τὸν ἕρπητα14;

– Ὀκτὼ μῆνες, Γέροντα.

– Βλέπεις; Ὁ Θεὸς σὲ ἄλλους τὸν ἀφήνει δύο μῆνες, σὲ ἄλλους δέκα μῆνες, σὲ

ἄλλους δεκαπέντε. Καταλαβαίνω, εἶναι μεγάλος ὁ πόνος. Μερικοὶ φθάνουν σὲ ἀπόγνωση. Ἕνας κοσμικὸς ὅμως ποὺ ἔχει ἕρπητα ἕναν-δύο μῆνες καὶ ἀπὸ τὸν πολὺ πόνο ἀπελπίζεται, ἂν μάθη ὅτι ἕνας πνευματικὸς ἄνθρωπος τὸν ἔχει ἕναν χρόνο καὶ κάνει ὑπομονὴ καὶ δὲν γογγύζει, τότε ἀμέσως παρηγοριέται. «Βρέ, λέει, ἐγὼ τὸν ἔχω δύο μῆνες καὶ ἔφθασα στὴν ἀπελπισία· ὁ ἄλλος ὁ καημένος ἕναν χρόνο τὸν ἔχει καὶ δὲν μιλάει! Ἐγὼ κάνω καὶ ἀταξίες, ἐνῶ ἐκεῖνος ζῆ πνευματικά!». Ὁπότε βοηθιέται χωρὶς συμβουλή!

Οἱ θλίψεις ποὺ μᾶς προξενοῦν οἱ ἄνθρωποι

– Γέροντα, ὅταν κάποιος ὑπομένη κατὰ Θεὸν τὶς θλίψεις καὶ τὶς ἀδικίες ποὺ τοῦ προξενοῦν οἱ ἄνθρωποι, αὐτὴ ἡ ὑπομονὴ τὸν καθαρίζει ἀπὸ τὰ πάθη;

– Ἂν τὸν καθαρίζη λέει! Τὸν λαμπικάρει! Μά, ὑπάρχει ἀνώτερο ἀπ᾿ αὐτό; Ἔτσι μπορεῖ νὰ ἐξοφλήση ἁμαρτίες. Βλέπετε, ἕναν ἐγκληματία τὸν δέρνουν, τὸν κλείνουν στὴν φυλακή, κάνει ἐκεῖ τὸν μικρὸ κανόνα του καί, ἐὰν εἰλικρινὰ μετανοήση, γλιτώνει τὴν αἰώνια φυλακή. Μικρὸ πράγμα εἶναι νὰ ἐξοφλήση μὲ αὐτὴν τὴν ταλαιπωρία ἕναν αἰώνιο λογαριασμό;

Κάθε θλίψη νὰ τὴν ὑπομένετε μὲ χαρά. Οἱ θλίψεις ποὺ μᾶς προκαλοῦν οἱ ἄνθρωποι εἶναι πιὸ γλυκὲς ἀπὸ ὅλα τὰ σιρόπια ποὺ μᾶς προσφέρουν ὅσοι μᾶς ἀγαποῦν. Βλέπεις, στοὺς μακαρισμοὺς ὁ Χριστὸς δὲν λέει: «μακάριοί ἐστε, ὅταν ἐπαινέσωσιν  ὑμᾶς»,  ἀλλὰ  «μακάριοί  ἐστε,  ὅταν  ὀνειδίσωσιν  ὑμᾶς»15,  καὶ  μάλιστα «ψευδόμενοι». Ὅταν ὁ ὀνειδισμὸς δὲν εἶναι δίκαιος, ἀποταμιεύει κανείς. Ἐνῶ, ὅταν εἶναι δίκαιος, ξοφλάει. Γι᾿ αὐτό, ὄχι μόνον πρέπει νὰ ὑπομένουμε ἀγόγγυστα αὐτὸν ποὺ μᾶς πειράζει, ἀλλὰ καὶ νὰ νιώθουμε εὐγνωμοσύνη, γιατὶ μᾶς δίνει τὴν εὐκαιρία νὰ ἀγωνισθοῦμε στὴν ἀγάπη, στὴν ταπείνωση, στὴν ὑπομονή.

Οἱ συκοφάντες βέβαια ἐργάζονται συνεργαζόμενοι μὲ τὸ ταγκαλάκι. Ἀλλὰ ὁ δυνατὸς ἀέρας συνήθως σπάζει καὶ ξερριζώνει τὰ εὐαίσθητα δένδρα ποὺ δὲν ἔχουν βαθειὲς ρίζες· ἐνῶ ὅσα ἔχουν βαθειὲς ρίζες, τὰ βοηθάει νὰ προχωρήσουν τὶς ρίζες τους πιὸ βαθιά.

Ἐμεῖς πρέπει νὰ προσευχώμαστε γιὰ ὅλους ποὺ μᾶς κακολογοῦν, καὶ νὰ ζητοῦμε ἀπὸ τὸν Θεὸ νὰ τοὺς δίνη μετάνοια, φωτισμὸ καὶ ὑγεία καὶ νὰ μὴν ἀφήνουμε μέσα μας οὔτε ἴχνος μίσους γι᾿ αὐτούς. Νὰ κρατοῦμε μόνον τὴν πεῖρα ἀπὸ τὸν πειρασμό, νὰ πετοῦμε ὅλα τὰ φαρμάκια καὶ νὰ ἔχουμε ὑπ᾿ ὄψιν μας τὰ λόγια τοῦ Ὁσίου Ἐφραίμ: «Ἐὰν συμβῇ σοι συκοφαντία, καὶ μετὰ ταῦτα φανερωθῇ τὸ καθαρὸν τῆς συνειδήσεώς σου, μὴ ὑψηλοφρόνει, ἀλλὰ δούλευε τῷ Κυρίῳ ἐν ταπεινοφροσύνῃ τῷ λυτρουμένῳ σε ἀπὸ συκοφαντίας ἀνθρώπων, ἵνα μὴ πέσῃς πτῶμα ἐξαίσιον»16.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

1 Ψαλμ. 65, 12.

2 Βλ. Ψαλμ. 35, 7.

3 Ψαλμ. 65, 12.

4 Ἡ μνήμη του ἑορτάζεται στὶς 7 Δεκεμβρίου.

5  Βλ. Ὁ Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἔκδ. Ματθαίου Λαγγῆ, τόμος

12ος, Ἀθῆναι 1980, σ. 243-244.

6 Παρ. 3, 12.

7 Ὅ.π.

8 Βλ. Ματθ. 2, 16.

9   Τροπάριο  τοῦ  Μικροῦ  καὶ  Μεγάλου  Παρακλητικοῦ  Κανόνος  τῆς  Παναγίας:  «Μὴ

καταπιστεύσῃς με, ἀνθρωπίνῃ προστασίᾳ, Παναγία Δέσποινα, ἀλλὰ δέξαι δέησιν τοῦ ἱκέτου σου· θλῖψις γὰρ ἔχει με, φέρειν οὐ δύναμαι τῶν δαιμόνων τὰ τοξεύματα, σκέπην οὐ κέκτημαι οὐδὲ ποῦ προσφύγω ὁ ἄθλιος, πάντοθεν πολεμούμενος καὶ παραμυθίαν οὐκ ἔχω πλήν σου, Δέσποινα τοῦ κόσμου, ἐλπὶς καὶ προστασία τῶν πιστῶν, μή μου παρίδῃς τὴν δέησιν, τὸ συμφέρον ποίησον».

10 Βλ. Λουκ. 23, 39 κ.ἑ.

11 Ὅ.π.

12 Βλ. Ὁ Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, τόμος 1ος, σ. 145-148.

13 Ὁ Γέροντας ἀπὸ τὸ 1988 εἶχε συνεχεῖς αἱμορραγίες ἀπὸ τὸ ἔντερο.

14   Ἕρπης ζωστήρ: λοιμῶδες νόσημα ποὺ προκαλεῖ ἀφόρητους πόνους καὶ διάφορες ἐπιπλοκὲς στὸν ὀργανισμό, ἀνάλογα μὲ τὴν ἡλικία τοῦ πάσχοντος ἀτόμου.

15 Ματθ. 5, 11.

16    Ὁσίου  Ἐφραὶμ  τοῦ  Σύρου,  Ἔργα,  τόμος  Α´,  ἐκδ.  «Τὸ  Περιβόλι  τῆς  Παναγίας», Θεσσαλονίκη 1988, σ. 253.

Εισαγωγή στο Ορθόδοξο Διαδίκτυο απο το Βιβλίο :

ΛΟΓΟΙ Δ΄ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΖΩΗ ΓΕΡΟΝΤΟΣ  ΠΑΪΣΙΟΥ  ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ

 © Ἱερὸν Ἡσυχαστήριον Μοναζουσῶν

 «Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγος»

 

Η ηλεκτρονική επεξεργασία  μορφοποίηση  κειμένου  και εικόνων έγινε από τον Ν.Β.Β

 

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση κειμένων στο Ορθόδοξο Διαδίκτυο , για μη εμπορικούς σκοπούς με αναφορά πηγής το Ιστολόγιο

 

©ΠΗΔΑΛΙΟΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

  http://www.alavastron.net/

Kindly Bookmark this Post using your favorite Bookmarking service: