Θεοποήσθαι τε και Θεοπείν

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ

«ΘΕΟΠΟΙΗΣΘΑΙ ΤΕ ΚΑΙ ΘΕΟΠΟΙΕΙΝ». ΧΑΡΙΣΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΠΑΤΡΟΣ

«Ἐκτενῶς τόν Θεόν παρακάλεσον, ὅπως δείξῃ σοι ἄνθρωπον, τόν καλῶς ποιμάναι σε δυνάμενον».72 Ὁ πνευματικός πατέρας, πέραν αὐτῶν πού ἀκροθιγῶς τονίστηκαν ὡς πρός τίς γνώσεις τίς ὁποῖες θά πρέπει νά διαθέτει, γιά νά καταστεῖ ἱκανός δύτης τῆς ἀνθρωπίνης ψυχῆς, θά πρέπει νά εἶναι, ὅσο τό δυνατόν, ἄνθρωπος ἀρετῆς, ἄνθρωπος προσευχῆς καί ἀγάπης, Μετανοίας, ταπεινοφροσύνης καί ὑπομονῆς. Κυρίως, νά διαθέτει ἀγάπη, τήν κατά Χριστόν, νά εἶναι «θεματοφύλακας τῆς θείας φιλανθρωπίας», ὅπως γράφει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος. Ἄν δέν κοσμεῖται ἀπό τά ἀνωτέρω, ἔστω καί σέ μικρό βαθμό, πῶς θά τά ἐμπνεύσει στά πνευματικά του παιδιά; Πῶς θά τά ἀναγεννήσει ἐν Χριστῷ; Πῶς θά μεταδώσει τήν ἀληθινή γνώση τοῦ Θεοῦ πού ἔχει νά κάνει μέ ἐμπειρία ἐσωτερική - ὑπαρξιακή καί ὄχι μέ κατάκτηση διανοητική, ἄν ὁ ἴδιος δέν μετέχει σέ ὅσα διδάσκει καί ἐπαγγέλεται; Πῶς θά θεραπεύσει ἄλλους ὅταν ὁ ἴδιος νοσεῖ βαρύτατα καί ἔχει ἀνάγκη θεραπείας; Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος ἐν προκειμένῳ λέγει ὅτι στήν πνευματική ἰατρεία τῶν ψυχῶν ἀπαιτεῖται ἡ ὑγεία τοῦ θεραπευτοῦ, κάτι πού δέν ἰσχύει στήν ἐνασκηση τῆς θεραπείας τῶν σωμάτων. 

Read More ->>

Πνευματική Πατρότητα στη Μοναχική Πολιτεία

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΠΑΤΡΟΤΗΤΑ ΣΤΗ ΜΟΝΑΧΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ - ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ

Εἶναι γραμμένο στήν Πατερική μας Γραμματεία ὅτι «Φῶς μέν μοναχοῖς Ἄγγελοι, φῶς δέ λαϊκοῖς μοναδική πολιτεία».85 Ὁ Ὀρθόδοξος Μοναχισμός, εἶναι θεσμός θεσύστατος. Ὡς ἀσκητικόν ἰδεώδες μέσα στήν Ἐκκλησία, ἔχοντας τήν ἀρχήν του στήν Καινή Διαθήκη, ἔκανε τήν ἐμφάνισή του ὅταν μετά την παύση τῶν μεγάλων διωγμῶν ἄρχισε νά εἰσέρχετα στήν ἐκκλησιατική ζωή τό πνεῦμα τῆς ἐκκοσμικεύσεως. Εἶναι ἕνας θεσμός ἐκκλησιαστικός μέ ἰδιότυπο τρόπο ζωῆς, τόν ἀσκητικό βίο, πού ἐνεργεῖται μέ τήν ψυχοσωματική ἀφιέρωση στόν Θεό. Ἡ ἀφιέρωση καί ἔνταξη στήν «Μοναχική πολιτεία», ἐπισημοποιεῖται μέ τήν λεγομένη «κουρά», τήν μοναχική χειροτονία, ἡ ὁποῖα τελεῖται σέ ἱερά Μονή, ὅπου ὁ Γέροντας ἀναλαμβάνει ὡς πνευματικός πατέρας τόν νεόκουρο μοναχό. Μέ τήν «κουρά», ἀλλάζει καί τό ὄνομα τοῦ ἀφιερωμένου στόν Κύριο, «καταργεῖται» πλέον τό βαπτιστικό καί δίδεται σ᾿ αὐτόν νέο ὄνομα, μοναχικό86. Ἀλλά μαζί μέ τό νέο ὄνομα ἀλλάζει καί ἡ ὅλη ζωή καί πολιτεία τοῦ μοναχοῦ, ἀφοῦ, ὡς γνωστόν, ἡ μοναχική βιοτή, συνιστᾶ ἀποταγή ὅλων τῶν κοσμικῶν, ἀποξένωση ἀπό ἐφήμερα καί ὑλικά, οἰκήματα, ἐμπόρια, περιουσιακά καί ἄλλα φιλόϋλα τοῦ ἐγκοσμίου βίου καί πλήρη παράδοση στό θέλημα τοῦ Θεοῦ, διά Μετανοίας, συμμετοχῆς στή θεία Λατρεία καί εἰδικώτερα στή Θ. Εὐχαριστία, ἀσκήσεως καί προσευχῆς. 

Read More ->>

Παρεκκλίσεις απο τον πραγματικό σκοπό της Πνευματικής Πατρότητας

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ

ΠΑΡΕΚΚΛΙΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΣΚΟΠΟ ΤΗΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΠΑΤΡΟΤΗΤΑΣ

Δυστυχῶς, ἐνῶ εἶναι διαγεγραμμένη καί ὁριοθετημένη ἀπό τήν Ἁγία Γραφή καί τήν ὅλη Παράδοση καί πράξη τῆς Εκκλησίας ἡ στοχοθεσία τῆς πνευματικῆς πατρότητας, πού ἀποβλέπει στήν ἐν Χριστῷ θεραπεία τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τή νόσο τῆς ἁμαρτίας καί στή θεοποίηση του μέσῳ τῆς καθάρσεως τοῦ φωτισμοῦ καί τῆς θεώσεως, παρατηροῦνται καί ἐξαιρέσεις καί παρεκκλίσεις πού ὑποτιμοῦν καί ὑποβιβάζουν τή μεγίστη ἀξία τῆς ὀρθοδόξου ποιμαντικῆς. Ὑπάρχουν, ὅπως γνωρίζουμε ἤ ἔχουμε ἀκούσει, οἱ περιπτώσεις τῶν πολύ «χλιαρῶν» πνευματικῶν πατέρων, ἐκείνων οἱ ὁποῖοι, κατά τήν ἄσκηση τῆς ποιμαντικῆς τους διακονίας καί κυρίως κατά τήν ἐξομολόγηση, δέν ἐφαρμόζουν ποτέ τούς ἱερούς Κανόνες, οὔτε κατ᾿ ἀκρίβειαν ὁσάκις χρειαστεῖ, οὔτε κατ᾿ οἰκονομίαν (ὅπως εἶναι τό συνηθέστερο τουλάχιστον στά χρόνια μας), ἤ ἀκόμη τούς ὑποτιμοῦν, θεωρώντας τους ξεπερασμένους γιά τήν ἐποχή μας. Ἐπίσης, δέν διδάσκουν τά ὀρθά καί τά πρέποντα στά πνευματικά τους παιδιά. Δέν ἐλέγχουν ἀλλά ἀμνηστεύουν τήν ἁμαρτία. Δέν παρέχουν στούς προσερχομένους στήν πνευματική τους πατρότητα τή δυνατότητα θεραπείας καί ἀνακαινίσεως μέσῳ τοῦ ἐπιτιμίου ὡς ἀσκήσεως μετανοίας καί θεραπευτικοῦ μέσου. Δέν δείχνουν τόν ἀπαιτούμενο γιά τήν κάθε ψυχή σεβασμό, ἔμπονο ζῆλο, ἀγωνία καί μέριμνα γιά τή σωτηρία, κατά Θεόν ἀνησυχία καί εὐαισθησία.

Read More ->>

Επίλογος

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Ὁ ὑψηγόρος ἐπίσκοπος, ἅγιος Γρηγόριος ὁ Νύσσης, μᾶς λέγει ὅτι ὅποιος ἄφησε τόν παλαιό ἄνθρωπο καί ἔκανε τήν πνευματική ἀφαίρεση τοῦ καλύμματος (τῶν παθῶν) τῆς καρδίας, αὐτός, ἄνοιξε στήν ψυχή του τήν εἰσοδο γιά νά εἰσέλθει ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ ὁ Χριστός, τόν Ὁποῖον ἡ ψυχή ὡς ἔνδυμα θεῖο φτιάχνει γιά τόν ἑαυτό της: «Ὁ τόν παλαιόν ἀπεκδυσάμενος ἄνθρωπον καί περιελών τῆς καρδίας τό κάλυμμα, ἤνοιξε τῷ Λόγῳ τήν εἴσοδον, ὅν ἐντός γενόμενον ἔνδυμα ποιεῖται ἑαυτῆς ἡ ψυχή, κατά τήν τοῦ ἀποστόλου ὑφήγησιν».99 Εἶναι ἀλήθεια ὅτι ἡ πνευματική πατρότητα, ὅταν λειτουργεῖ ὀρθά καί θεολογικά μέσα στό πλαίσιο τῆς Ἐκκλησίας, συντελεῖ στήν «ἀφαίρεση τοῦ καλύμματος τῶν παθῶν» καί προπαρασκευάζει τήν εἴσοδο τοῦ Λόγου στόν ἄνθρωπο. Τό προκείμενο τῆς Πατερικῆς Θεολογίας καί ἡ ἀπώτερη σκοποθεσία της, εἶναι ἡ χαρισματική θέωση τοῦ ἀνθρώπου100, μέ τήν ἐν Χριστῷ δυναμικότητα τῆς πορείας του ἀπό τό «κατ᾿ εἰκόνα» στό «καθ᾿ ὁμοίωσιν» μέσα στό Σῶμα τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Λόγου τοῦ Θεοῦ, τήν Ἐκκλησία. Αὐτόν τό στόχο, μέ σαφῆ καί περιεκτικό τρόπο ἐκθέτει ὁ Μ. Ἀθανάσιος στή φράση πού θά καταστεῖ μετέπειτα ὡς ἡ ἐπιτομή τῆς Πατερικῆς σωτηριολογίας101: «Αὐτός (ὁ Χριστός) ἐνηνθρώπησεν, ἵνα ἡμεῖς θεοποιθῶμεν».102 Πρός τόν σκοπό αὐτόν ἀποβλέπει ἡ ὅλη διακονία τῆς πνευματικῆς πατρότητος στόν χώρο τῆς Ὀρθοδοξίας, ὅπως ἐκ τῶν ἀνωτέρω ἐκτεθέντων ἔχει καταδειχθεῖ.

Read More ->>