Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος Βίος Έργα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος είναι ένας από τους σημαντικότερους Οικουμενικούς Πατέρες και Διδασκάλους της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Ο βίος του μαρτυρεί και το ήθος του. Κάλλιστα μπορεί να θεωρηθεί ένας όσιος μεγαλομάρτυρας. Έζησε ασκητικά ακόμα και μετά την εκλογή του ως Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, αρνούμενος να συμβιβαστεί με ό,τι η εξουσία της Πόλης ζητούσε από αυτόν. Παρέμεινε να υπηρετεί τον Χριστό, την αλήθεια και το ποίμνιό του. Έντονα επικριτικός σε κάθε αδικία ή παρεκτροπή, από όπου και αν προερχόταν, άρχοντες ή αρχομένους, πλούσιους ή φτωχούς. Γνώριζε μόνο τη  γλώσσα της αλήθειας. Μοναδικός Ιεροκήρυκας, γνώστης της ρητορικής τέχνης, εξ ου και το Χρυσόστομος, ένθεος φιλακόλουθος λειτουργός του Θεού, διαμόρφωσε τη Θεία Λειτουργία, που αποδίδεται στο όνομά του, καθώς και μοναδικός ποιμένας. Ποιμένας με αληθινή διάκριση και αγάπη προς το ποίμνιο που του εμπιστεύτηκε ο Θεός. Ως ποιμένας ποιμένων αγωνίστηκε να ανυψώσει το πνευματικό επίπεδο των κληρικών, ώστε να υπηρετούν αληθινά τον Χριστό και το λογικό ποίμνιό του. Ποιμένας για τις ψυχές, αλλά και τις καθημερινές ανάγκες σε όλα ανεξάρτητα τα θέματα: φτώχεια, πείνα, χηρεία, ορφάνια, παρθενία, δικαιοσύνη. Τους έξι Λόγους του Περί Ιεροσύνης, αλλά και όλο το έργο του,  πρέπει να τους αναγνώσει προσεκτικά ο κάθε κληρικός, αλλά και ο κάθε ένας που η ψυχή του ποθεί την ιεροσύνη. Είμαστε βέβαιοι ότι, μελετώντας τους δεν θα αποθαρρυνθεί καμιά αληθινά καλοπροαίρετη ψυχή, αλλά θα ανάψει μέσα της πιο πολύ η φλόγα της αγάπης προς την ιεροσύνη και το ποίμνιο του Χριστού.

Read More ->>

Περί τού Μυστηρίου της Ιεροσύνης

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄


ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΜΥΣΤΗΡΙΟΥ ΤΗΣ ΙΕΡOΣΥΝΗΣ

Ι. Το μυστήριο της Ιερoσύνης σε σχέση με το πρόσωπο και το έργο του Χριστού Το πρόσωπο του Ιησού Χριστού είναι αυτό δια του οποίου η σωτηρία επήλθε  στον  κόσμο. Με  τη σάρκωση του Λόγου «εκ Πνεύματος  Αγίου και Μαρίας  της  Παρθένου»18   και  την  υπέρ  φύση  γέννησή  Του  εισάγεται  στην ιστορία της ανθρωπότητας ο Θεάνθρωπος Ιησούς Χριστός. Ο Ιησούς Χριστός είναι τέλειος Θεός. Είναι το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος. Ο Υιός και Λόγος του Θεού, ο ομοούσιος με τον Πατέρα και ο οποίος αΐδια  υπάρχει μαζί με τον Πατέρα και εν χρόνω πήρε την ανθρώπινη φύση και έγινε και άνθρωπος. Έτσι, ότι ο Ιησούς Χριστός είναι,  όχι μόνο τέλειος Θεός, αλλά έγινε και τέλειος άνθρωπος, κατά πάντα όμοιος με μας, εκ ψυχής λογικής και σώματος, χωρίς όμως την αμαρτία.Αυτό το πρόσωπο του Ιησού Χριστού είναι και η πηγή της σωτηρίας του ανθρωπίνου   γένους.   Τι   είναι   όμως   η   σωτηρία   του   ανθρώπου   και   πώς προσφέρεται σ’ αυτόν; Προσφέρεται δια του προσώπου και του έργου Ιησού Χριστού και αναφέρεται στην απαλλαγή του ανθρώπου, όχι μόνο από το προπατορικό αμάρτημα, αλλά και από όλες τις ολέθριες συνέπειές του, και παρέχει τη δυνατότητα της   επανόδου του ανθρώπου στην προ της πτώσεως μακαριότητα και δόξα.

Read More ->>

Το μυστήριο της Ιεροσύνης και το μέγεθος της Εκκλησίας

Το μυστήριο της Ιεροσύνης και το μέγεθος της Εκκλησίας


Αναφερθήκαμε στην προηγούμενη ενότητα στο μυστήριο της ιεροσύνης σε σχέση με το πρόσωπο και το έργο του Χριστού. Στη συνέχεια θα αναφερθούμε στο μυστήριο της ιεροσύνης και στο μέγεθος της εκκλησίας.Τι είναι όμως Εκκλησία και από πότε χρησιμοποιήθηκε αυτός ο όρος; Ο όρος Εκκλησία χρησιμοποιήθηκε από τους Αποστολικούς χρόνους, για να δηλώσει  την  νέα  εν  Χριστώ  πραγματικότητα  του  κόσμου.  Αυτή  η  νέα  εν Χριστώ πραγματικότητα φανερώνεται με τη συγκρότηση του εκκλησιαστικού σώματος σε κάθε τόπο και σε κάθε εποχή, ως προέκταση του σώματος του Χριστού στο χρόνο και στην ιστορία της σωτηρίας51.Τον όρο όμως Εκκλησία τον συναντούμε και στην Παλαιά και στην Καινή Διαθήκη. Στην Παλαιά Διαθήκη χρησιμοποιήθηκε από τους εβδομήκοντα, δηλώνοντας τη συνάθροιση ή σύναξη του περιούσιου λαού τουΘεού. Στην Καινή Διαθήκη σημαίνει τη σύναξη του λαού του Θεού, ως νέου περιούσιου λαού του Θεού, που φανερώνεται στην οικουμένη, αλλά και σε κάθε τοπική Εκκλησία. Αυτή η Εκκλησία συγκροτεί το «νέο εκλεκτό γένος», το «Άγιο Έθνος» της «Καινής Διαθήκης» του Θεού52,  η οποία σφραγίσθηκε με την ενανθρώπηση, το πάθος και την Ανάσταση του Χριστού53.

Read More ->>

«Οποίον δεί είναι τον ιερέα προς εαυτόν»

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄

ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΟΥ ΙΕΡΕΑ . «Οποίον δει είναι τον ιερέα προς εαυτόν»

Στο προηγούμενο κεφάλαιο αναπτύξαμε το μυστήριο της ιεροσύνης σε σχέση με το πρόσωπο και το έργο του Χριστού. Και είδαμε ότι πρώτος αρχιερέας και πηγή της ιεροσύνης  είναι ο ίδιος ο Χριστός. Πώς πρέπει να είναι ο ιερέας;Το μέγεθος της ιεροσύνης φανερώνει ο ιερός Χρυσόστομος, όταν, όπως προαναφέραμε, αναφέρεται στην αγάπη, την οποία πρέπει να τρέφει ο υποψήφιος ιερέας προς τον Χριστό. Μία αγάπη η οποία πρέπει να συνέχει αυτόν, που θα αναλάβει την διακονία των μελών της Εκκλησίας Του. Μπορεί όμως ο καθένας υποψήφιος ιερέας να δείξει αυτή του την αγάπη; «Εικότως άρα έλεγε ο Χριστός. Τις άρα ο πιστός δούλος και φρόνιμος, ον κατέστησε ο Κύριος αυτού επί την οικίαν αυτού;»65. Ποιος λοιπόν είναι ο πιστός και φρόνιμος δούλος που θα καταστήσει ο Κύριος επιστάτη στην οικία Του;66Και συνεχίζει ο ιερός Πατέρας: «Πάλιν τα μεν ρήματα απορούντος , ο δε φθεγγόμενος αυτά ουκ απορών εφθέγγετο...ου τον πιστόν και φρόνιμον αγνοών έλεγεν, αλλά παραστήσαι θέλων το του πράγματος σπάνιον και της αρχής ταύτης το μέγεθος»67.

Read More ->>

«Οποίον δει είναι τον ιερέα προς τους υπεναντίους»

«Οποίον δει είναι τον ιερέα προς τους υπεναντίους»


«..Αλλά προς τίνας ο πόλεμος και μετά τίνων η πάλη; ΄Ακουε του μακαρίου Παύλου λέγοντος ότι ουκ έστιν ημίν η πάλη προς αίμα και σάρκα, αλλά προς τας αρχάς, προς τας εξουσίας, προς τους κοσμοκράτορας του σκότους του αιώνος τούτου, προς τα πνευματικά της πονηρίας εν τοις επουρανίοις»83.Πρώτα ο ιερέας πρέπει να γνωρίζει ποιοι είναι οι «υπεναντίοι». Και αυτοί από τη μια πλευρά είναι οι αόρατοι πνευματικοί εχθροί του ανθρώπου, τα πονηρά πνεύματα, οι δαίμονες που θα κληθεί να αντιπαλεύει μαζί τους. Κατά τον Απόστολο Πέτρο «ο αντίδικος υμών διάβολος ως λέων ωρυόμενος περιπατεί ζητών τίνα καταπίη»84.Αλλά «υπεναντίοι» είναι και τα πάθη, τα έργα της σάρκας, η πορνεία, η μοιχεία, οι ακάθαρτες επιθυμίες, η ασέλγεια, η ειδωλολατρεία, η μαγεία, οι έχθρες,  οι  έριδες,  οι  ζηλοτυπίες,  οι  θυμοί,  οι  επιδεικτικοί  ερεθισμοί,  οικαταλαλιές, οι ψιθυρισμοί, η υπερηφάνεια, η ακαταστασία, όπως μας λέγει ο Αγιος. «Υπεναντίοι»  είναι επίσης και οι εχθροί της πίστεως και του Χριστού, όπου θέλουν να αλώσουν την ποίμνη του και να κατασπαράξουν τα πρόβατά του.

Read More ->>

Ο ιερέας ώς Λειτουργός

Ο ιερέας ως λειτουργός


Είναι γνωστό ότι το κύριο έργο του ιερέα είναι το λειτουργικό και το κηρυκτικό. Αυτό εξάγεται αβίαστα μέσα από τις ευχές, κατά την χειροτονία εις πρεσβύτερον και κυρίως από την β΄ ευχή, που αναφέρει, ότι ορίζει τον ιερέα «κηρύσσειν το ευαγγέλιον της βασιλείας» του Θεού και «προσφέρειν δώρα και την ζωφοδεστάτην παράταξιν και την μανιώδη συμβολήν τούτοις τοις οφθαλμοίς ιδείν ηδυνήθεις ποτέ» , Ιωάννου Χρυσοστόμου, ό. π., Λόγος ΣΤ΄, ΄27-32, σσ300 89 Ιωάννου Χρυσοστόμου, ό. π., Λόγος Δ΄, 19-21, σσ216 θυσίας  πνευματικάς»90.  Ακόμα  και  όταν,  μετά  τη  χειροτονία, ο  τελών  την χειροτονία   αρχιερέας τοποθετεί μέσα στις παλάμες του νεοχειροτονηθέντος τον   καθαγιασμένο   Άγιο   Αμνό,   το   Άγιο   Σώμα   του   Χριστού,   ή   την
«παρακαταθήκην»,  την  οποία  του  εμπιστεύεται  και  τον  προτρέπει  να  τη φυλάξει «εως της παρουσίας του Κυρίου Ημών Ιησού Χριστού»91, του δίνει και του δείχνει το κατ’ εξοχήν έργο του, την κατ’ εξοχήν ιερουργία του. Και αυτή  είναι  η  τέλεση  της  Θείας  Λειτουργίας,  με  την  οποία  τρέφεται  και ποτίζεται πνευματικά ολόκληρο το σώμα της Εκκλησίας. Λέει για το θέμα ο Συμεών Θεσσαλονίκης: «τούτο δε φρίκης απάσης μεστόν ουκ άλλον, αλλά τον Ιησούν, τον ζώντα άρτον λαμβάνειν ιερουργείν και την ιερωσύνην αυτού και αυτόν ως παρακαταθήκην πιστεύεται» 92.

Read More ->>

Η ευθύνη του ιερέα έναντι του ποιμνίου του

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄

Η ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ ΔΙΑΚΟΝΙΑ ΤΟΥ ΙΕΡΕΑ
Η ευθύνη του ιερέα έναντι του ποιμνίου του

Για την ευθύνη του ιερέα, έναντι του ποιμνίου του, ως λειτουργού των μυστηρίων του Θεού, αναφερθήκαμε στα πιο πάνω κεφάλαια. Φαίνεται πολύ παραστατικά, ότι η ιεροσύνη είναι δωρεά του Θεού, που χορηγείται για την εν Χριστώ διαπαιδαγώγηση των χριστιανών. Ο ιερέας κατηχεί τον λόγο της αληθείας,   διδάσκει το ποίμνιό του, για να απαλλαγεί από τα πάθη και τις μεθοδείες  του  διαβόλου,    νοιάζεται  για  την  κατά  Θεόν  προκοπή  του,  με απώτερο σκοπό να το βοηθήσει να ζει ως μέλος της αληθινής ποίμνης του Χριστού. Ακόμα να το διδάξει να αποκτήσει την αγάπη προς το Θεό, τόση αγάπη, ώστε να θυσιάσει ακόμα και τη ζωή του γι’ Αυτόν. Το ως άνω θεραπευτικό έργο του ιερέα λειτουργεί και αποδίδει με τα μυστήρια και την ποικίλη ποιμαντική διακονία. Και όλο αυτό διασφαλίζεται με την αίσθηση της αγάπης του Θεού.Σε αυτή την ποιμαντική διακονία και ευθύνη του ιερέα θα επικεντρωθούμε στο παρόν κεφάλαιο. Γιατί ο ιερέας διαχειρίζεται και γίνεται επιστάτης   της   περιουσίας   του   Θεού.   Κατά   τον   Ιωάννη:   «΄Ετι   ουν αμφισβητήσεις ημίν του μη καλώς ηπατήσθαι, πάσι μέλλων επιστήσεσθαι του Θεού  τοις  υπάρχουσι  και  ταύτα  πράττων»120.  Και  η  ποιμαντική  του  ιερέα πρέπει να ποικίλλει, αφού οι ανάγκες του λαού του Θεού είναι ναι μεν πρωτίστως πνευματικές, αλλά ο άνθρωπος, επειδή συνιστά ψυχοσωματική ολότητα, η ποιμαντική καθοδηγεί, παρηγορεί, ενισχύει, φροντίζει, ελεεί τον πιστό ανάλογα με τις ανάγκες του.

Read More ->>

Η παιδαγωγική ποιμαντική του ιερέα

Η παιδαγωγική ποιμαντική του ιερέα


«Δια τούτο πολλής χρεία της μηχανής, ινα πεισθώσιν εκόντες εαυτούς υπέχειν ταις παρά του ιερέως θεραπείαις οι κάμνοντες, και ου τούτο μόνον, αλλ’ ινα και χάριν ειδώσι της ιατρείας αυτοίς»143. Γι’ αυτό χρειάζεται μεγάλη τέχνη, ώστε να πεισθούν μόνοι τους οι ασθενείς να υποστούν την θεραπεία που επιβάλλουν οι ιερείς, και όχι μόνον αυτό, αλλά και να τους ανταποδίδουν ευγνωμοσύνη για τη θεραπεία. Ποια όμως είναι αυτή η τέχνη;Με αφορμή το παράδειγμα που αναλύει για τη στάση των πιστών έναντι του ιουδαϊκού νόμου, μας αφήνει μία οδό άριστη για την διαχείριση των πνευματικών αναγκών των πιστών, μέσα στην Εκκλησία. Και ποια είναι η παιδαγωγική ποιμαντική του ιερέα; Είναι η  μέση οδός της διακρίσεως. Μιας διακρίσεως που πρέπει να χαρακτηρίζει τον άνθρωπο του Θεού. Η αληθινή Εκκλησία του Θεού αποφεύγει τις ακρότητες. Κοιτάξετε τι ωραίο παράδειγμα αναφέρει για να δώσει αυτή την άριστη οδό. «Η εκκλησία του Θεού, όμως, αποφεύγουσα τας ακρότητας των δύο αυτών τάξεων βαδίζει την μέσην οδόν και ούτε δέχεται να υποκύψη εις τον ζυγόν του νόμου ούτε ανέχεται να τον διαβάλει, αλλά, παρ΄ όλον ότι η ισχύς του έληξε, τον επαινεί, διότι κάποτε εις τον καιρόν του ήταν χρήσιμος. Όταν λοιπόν πρέπει να αποδοθεί εις τον αγώνα πρέπει να γνωρίζει την συμμετρία αυτή»144.

Read More ->>

Τα αγαθά παρακολουθήματα της ένθεης ποιμαντικής διακονίας

Τα αγαθά παρακολουθήματα της ένθεης ποιμαντικής διακονίας

Γίνεται  χαρά  «εν  τω  ουρανώ  επί  ενί  αμαρτωλώ  μετανοούντι»156. Δεν είναι μόνο ότι ο αμαρτωλός σώζεται και γίνεται μακάριος, αλλά προκαλεί και τους αγγέλους, προκαλεί τα αγγελικά τάγματα να πανηγυρίζουν, να έχουν μεγάλη χαρά, να δίνουν μεγάλη επινίκια συναυλία ενώπιον του Θεού, διότι πληροφορήθηκαν την μετάνοια του αμαρτωλού ανθρώπου.
Η όλη ποιμαντική ζωή της Εκκλησίας και του ιερέα παίρνει το νόημά της από το σκοπό της πορείας  της ζωής του ανθρώπου. Σκοπό, που όρισε ο ίδιος  ο  Θεός  για  τον  άνθρωπο  από  την  στιγμή  της  δημιουργίας  του.«Ποιήσωμεν άνθρωπον κατ’ εικόνα ημετέραν και καθ’ ομοίωσιν»157. Αυτός είναι ο προορισμός του κάθε ανθρώπου, να ομοιάσει, να γίνει όμοιος με τον δημιουργό Θεό του. Να γίνει κατά Χάριν, ό,τι είναι ο Θεός κατά Φύσιν.  Και αυτός είναι και ο τελικός προορισμός της ένθεης ποιμαντικής διακονίας . Καταστήσαμε σαφές μέσα από τις αναφορές μας  στις ποιμαντικές προτροπές του Αγίου, ότι τελικός σκοπός μιας τέτοιας ποιμαντικής είναι η θεραπεία της ύπαρξης του ανθρώπου και η κατά χάριν θέωσή του μέσα από την κάθαρση, τον φωτισμό και τη θέωση.

Read More ->>

Συμπεράσματα

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος είναι ο απλανής και αληθινός θεολόγος. Μιλά μέσα από την ένθεη πείρα του, μας διδάσκει για την ιεροσύνη, που αγάπησε και τίμησε ιδιαίτερα, χωρίς συμβιβασμούς και υποχωρήσεις. Γνώριζε και βίωνε το μέγεθος, την τιμή, αλλά και την ευθύνη του ιερέα, αφού η ιεροσύνη προέρχεται από τον ίδιο το  Χριστό. Η αγάπη του ιερέα προς τον Χριστό και την Εκκλησία πρέπει να είναι οδοδείκτης κάθε ιερέα. Και αυτή η αγάπη είναι που θα πρέπει να ωθεί κάποιον να λάβει αυτό το μέγα μυστήριο. Γι’ αυτό πρέπει να διαφυλάττει  την καθαρότητα της ψυχής και του βίου του, αφού ως λειτουργός των μυστηρίων του Θεού ασχολείται με ουράνια θέματα και βρίσκεται μεν στη γη, αλλά πολιτεύεται στον ουρανό. Βρίσκεται μέσα στα ενδότερα του καταπετάσματος, όπου  υπηρετούν Άγιοι Άγγελοι, χωρίς όμως να μπορούν να τελέσουν αυτά που τελεί.

Read More ->>