Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος - Ή ζωή του η δράση Οι συγγραφές του

Αγιος Ιωάννης Χρυσόστομος
Ή ζωή του Ή δράση του Οι συγγραφές του
+ Στυλ.Παπαδόπουλου
Τόμος Α΄
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Α΄ΕΚΔΟΣΕΩΣ 

ΟΛΟΙ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ πώς οί μεγάλοι Πατέρες καί Διδάσκαλοι της Εκκλησίας μας υπήρξαν θεοφώτιστοι, πνευματοκίνητοι. Συχνά όμως τό λησμονούμε καί προσπαθούμε ν’ αντιμετωπίσουμε προβλήματα θεολογικά καί έκκλησιαστικά, δηλαδή προβλήματα ζωής καί απώλειας πνευματικής, μόνο μέ τις δικές μας δυνάμεις. Αυτές οπωσδήποτε οφείλουμε νά τις ενεργοποιούμε, άλλά δέν άρκούν γιά νά φθάσουμε σέ ορθό καί δημιουργικό αποτέλεσμα, στήν άλήθεια.Έδώ άκριβώς οί μεγάλοι Πατέρες έγιναν γιά τούς αιώνες όλους καί γιά μάς δάσκαλοι. Μάς έδειξαν ότι γιά νά δημιουργήσουμε κάτι άληθινό, γιά ν’ (απαντήσουμε ορθά σ’ ένα ζήτημα τής έποχής μας πρέπει νά δεχθούμε καί νά βιώσουμε ό,τι πριν από μάς δημιούργησαν μέ τόν φωτισμό τού άγιου Πνεύματος οί θεολόγοι Πατέρες.Αυτός είναι ό λόγος πού μελετάμε καί άναλύουμε τούς Πατέρες. ”Οντας πνευματοκίνητοι, ό,τι γιά τήν άλήθεια καί τή σωτηρία τού άνθρώπου είπαν καί μάς άφορά καί πρέπει ν’ (αποτελεί βάση καί σημείο έκκινήσεως τής δικής μας προσπάθειας. Μέ τήν ελπίδα ότι ό άγιος ’Ιωάννης ό Χρυσόστομος θ’ άποβεί συνειδητά ή βάση, από τήν οποία θά έκκινήσει ή προσπάθειά μας γιά ν’ (απαντήσουμε στά πολλαπλά πνευματικά έρωτήματα τής έποχής, παραδίδουμε τό παρόν κείμενο.) Παρακολουθήσαμε τήν (απέραντη βιβλιογραφία, πού άναφέρεται στον ιερό Χρυσόστομο, (αλλά παραθέτουμε στό κείμενο χωρία μόνο από δικά του έργα. Γιά λόγους συντομίας καί ή θεματική μας περιορίστηκε σέ ό,τι κρίθηκε πιό καίριο καί πιό άποτελεσματικά χρυσοστομικό.


Στό τέλος τού έργου ό αναγνώστης θά βρει βιβλιογραφία, θεματική κατά τό δυνατόν καί οπωσδήποτε έπιλεκτική. Στό σημείο τούτο έπιθυμώ νά ευχαριστήσω τούς νεώτερους αγαπητούς συναδέλφους κ.κ. Βασίλειο Μαστορόπουλο, Ιωάννη Χατζηουρανίου, Ιωάννη Τσέλιο, Γεώργιο Κανάκη καί ’Αναστάσιο Σταυρόπουλο, όπως καί τήν γραμματέα μου Παναγιώτα Καραχρήστου, πού κόπιασαν πολύ γιά τις έπανειλημμένες δακτυλογραφήσεις καί πολλαπλές παραβολές.Τέλος, πάνυ θερμά εύχαριστώ τόν Μακαριόατο ’Αρχιεπίσκοπο Αθηνών καί πάσης Ελλάδος κ. Χριστόδουλο καί τό Διοικητικό Συμβούλιο τής Αποστολικής Διακονίας, πού δέχθηκαν τήν εισήγηση τού Γενικού Διευθυντή, Θεοφιλεστάτου ’Επισκόπου Χριστουπόλεως κ. Πέτρου, νά έκδοθεί τό παρόν έργο άπό τήν Αποστολική Διακονία.
’Αναφορικά μέ τή δομή τού έργου καί δή τήν οικονομία τής ύλης, έξηγούμε ότι προτιμήσαμε τήν εις δύο τόμους δημοσίευσή του, έπειδή σαφώς διακρίνεται τό περιεχόμενο σέ δύο μέρη (τά βιογραφικά καί τό συγγραφικό έργο πρώτα, καί ή θεολογική σκέψη έπειτα) καί γιά ν’ όιποφευχθεΐ ή δυσχρησία τού ένός ογκώδους τόμου.

Στυλ. Γ. Παπαδόπουλος
13 Νοεμβρίου 1998, μνήμη τού άγιου Ίωάννου τού Χρυσοστόμου. 

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Β΄ ΕΚΔΟΣΕΩΣ 

Read More ->>

Τά Εργα του Χρυσοστόμου καταγραφή και παρουσίαση

 Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος
Ή ζωή του, Ή δράση του,  Οι συγγραφές του
+ Στυλ.Παπαδόπουλου
Τόμος Α΄

ΤΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
1. ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ

Γιά τήν καταγραφή, τόν έλεγχο καί τήν παρουσίαση τών πολυπληθών έργων τοΰ Χρυσοστόμου είχαμε υπόψη, έκτός άλλων επί μέρους ειδικών άρθρων, τά εξής σπουδαία βοηθήματα, τά όποια συμβάλλουν στήν διάβαση τοΰ λαβύρινθου πού συνιστοΰν τά έργα αύτά: γνήσια, άμφιβαλλόμενα, νόθα καί άνέκδοτα.

2. ΟΙ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

Εκδόσεις έργων τοϋ Χρυσοστόμου πραγματοποιήθηκαν ήδη άπό τά πρώτα έτη τοϋ ΙΣΤ” αιώνα, γεγονός πού υπογραμμίζει τήν άγάπη, τήν τιμή καί τήν έμπιστοσύνη πρός τό πρόσωπο καί τά κείμενά του. Οί πρώτες έκδόσεις άφοροϋν μεμονωμένα έργα, ένώ oi Fronton du Due, Η. Savile καί Β. de Montfaucon έπιχείρησαν συνολική έκδοση τών χρυσοστομικών έργων. Τήν τελευταία έπανέλαβε ό J. P. Migne. “Εδώ, κατά χρονολογική σειρά παραθέτουμε δειγματικά καί τίς κυριότερες άπό τίς παλαιές ελληνικές έκδόσεις, διότι στήν καταγραφή καί παρουσίαση τών έπιμέρους έργων σημειώνουμε μόνο τήν έκδοση τοϋ J. Ρ. Migne (PG) καί τίς νεώτερες, κριτικές ή έστω χρηστικές. “Επίσης, δέν σημειώνουμε τίς πολυπληθείς μεταφράσεις στις σύγχρονες γλώσσες γιά λόγους χώρου. Ό Chr. Baur (S. J. Chrysostome et ses oeuvres dans l’histoire litteraire, Louvain – Paris 1907, σσ. 90-222) καταγράφει περίπου 105 έκδόσεις τοϋ έλληνικοϋ πρωτοτύπου γιά τόν ΙΣΤ” αιώνα καί 239 έκδόσεις λατινικών μεταφράσεων γιά τόν ΙΕ” καί τόν ΙΣΤ” αί.

Read More ->>

H Μεγαλοσύνη καί προσφορά τοϋ Χρυσοστόμου πέρα άπό Σχολές

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος
Ή ζωή του, Ή δράση του,  Οι συγγραφές του
+ Στυλ.Παπαδόπουλου
Τόμος Α΄

Μεγαλοσύνη καί προσφορά τοϋ Χρυσοστόμου πέρα άπό Σχολές

Ό μεγάλος έρμηνευτής καί θεολόγος Ιωάννης, πού κυριάρχησε διαχρονικά καί άδιαφιλονείκητα στην συνείδηση των χριστιανών μέ τό επώνυμο Χρυσόστομος, διαμορφώθηκε θεολογικά στην Αντιόχεια, κορύφωσε τήν πολυσήμαντη δράση του στην Κωνσταντινούπολη καί πα ρέδωκε τό πνεύμα έξόριστος στά Κόμανα τοΰ Πόντου. Ό Ιωάννης, θεληματικός καί ευρύτατης παιδείας άνδρας, υπήρξε ταλαντούχος καί πληθωρικός ρήτορας, πού έδωσε ρώμη στόν άττικό λόγο χάριν της οικοδομής τών πι στών. Ύπηρξε άκόμη άσκητής  άναχωρητής υψηλών μέτρων, πού όμως διακόνησε τήν 'Εκκλησία ώς ποιμένας καί διδάσκαλος. Κι ένώ έζησε στήν συριακή πρωτεύουσα τοΰ έλληνορωμαϊκοΰ κόσμου, στήν χοάνη τών ισχυρών έρμηνευτικοθεολογικών καί κοινωνικοφυλετικών άντιθέ σεων, κατόρθωσε νά υπερβεί τίς άκρότητες δλων, νά όρ θοδοξήσει καί νά γίνει ό κατ' έξοχήν οικουμενικός διδάσκαλος, τήν φήμη τοΰ όποιου κανείς ποτέ δέν έσκιασε. Ή άγωνία τών ερευνητών, νά έντάξουν τόν Ιερό Χρυσόστομο σέ σχολές ή ρεύματα ή νά δείξουν ότι δέν άσχο λήθηκε μέ κρίσιμα θεολογικά προβλήματα τής έποχής, φαίνεται μάταιη. Ήταν πολύ μεγάλος καί φωτισμένος γιά νά δουλωθεΐ σέ σχολές καί πολύ εύουνείδητο όργανο τοϋ Θεοϋ γιά νά σιωπήσει ένώπιον τών θεολογικών προβλημάτων. "Ετσι, έναντι τών σχολών γίνεται έκλεκτικός, ένώ άκολουθεϊ άδιόρατα άπό άποψη ορολογίας τήν πνευματική πορεία τοΰ Μεγάλου Αθανασίου καί τών καππα δοκών Πατέρων. Υιοθετεί δηλαδή καί βιώνει άπόλυτα ολόκληρη τήν Παράδοση της 'Εκκλησίας, όπότε, προσευ χόμενος καί έρευνώντας, χαριτώνεται μέ πλούσιες θείες έμπειρίες, γιά νά θεολογεί καί νά έρμηνεύει ορθά.

Read More ->>

Κλίμα διωγμών τών 'Ορθοδόξων

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος
Ή ζωή του, Ή δράση του,  Οι συγγραφές του
+ Στυλ.Παπαδόπουλου
Τόμος Α΄

Κλίμα διωγμών τών ’Ορθοδόξων

Ο ιερός Χρυσόστομος άποτελεί τήν σημαντικότερη πηγή πληροφοριών γιά τήν κοινωνική, πνευματική, θρησκευτική, άκόμα καί πολιτική κατάσταση τής μεγαλύτερης μετά τήν Ρώμη πόλεως τού ελληνορωμαίκού κόσμου, τής Αντιόχειας, ένώ συγχρόνως είναι ό ίδιος καί δημιουργός κοινωνικοθρησκευτικοΰ ήθους. ’Επειδή ή Αλεξάνδρεια έδειχνε νά υποχωρεί σέ πολιτιστική καί πολιτική σημασία, έμενε ή Αντιόχεια τό σπουδαιότερο πνευματικό κέντρο τής Ανατολής καί τό συνεχώς ένισχυόμενο προπύργιο τού ελληνορωμαίκού κόσμου έναντι τών Περσών. Οί κάτοικοί της, στά χρόνια τού Χρυσοστόμου, μετρούσαν άρκετές εκατοντάδες χιλιάδες. Μόνο οί έλεύθέροι άνδρες έφταναν τίς 200.000. Σ’ αυτούς πρέπει νά προσθέσει κανείς γυναίκες, παιδιά καί δούλους.

Read More ->>

Τό κοινωνικοθρησκευτικό περιβάλλον στήν 'Αντιόχεια

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος
Ή ζωή του, Ή δράση του,  Οι συγγραφές του
+ Στυλ.Παπαδόπουλου
Τόμος Α΄

Τό κοινωνικοθρησκευτικό περιβάλλον στήν ’Αντιόχεια

Ή μεγαλούπολη Αντιόχεια, όπου γεννήθηκε, διαμορφώθηκε πνευματικά καί δημιούργησε τό σημαντικότερο μέρος τού έργου του ό Χρυσόστομος, υπήρξε ήδη πρίν άπό τόν Δ' αιώνα σταυροδρόμι πολιτισμών, λαών, θρησκειών καί γλωσσών. Γι’ αυτό καί ό συγκρητισμός άνθησε πολύ στην περιοχή. Ή κοινωνική σύνθεση καί ή θρησκευτική ζωή αποτελούσαν άμάλγαμα, oi άναθέσεις τού οποίου συχνά προκαλούσαν επικίνδυνες έντάσεις. 'Έλληνες, άνατολίτες, ούριοι, ρωμαίοι καί ίουδαΐοι εμπορεύονταν, θρήσκευαν, πολιτεύονταν, σπούδαζαν καί δημιουργούσαν με σχετική έλευθερία.

Ιδιαίτερα ή παιδεία ήταν τόσο άναπτυγμένη, ώστε ή Αντιόχεια νά θεωρείται Αθήνα τής Ανατολής καί νά είναι, με τόν διαπρεπή σοφιστή Λιβάνιο, τό κέντρο τής άσιανικής ρητορείας. Έδώ, όσο  πουθενά άλλου, ή ώραίσμένη καί ψιμυθιωμένη ρητορεία έγινε ιδεώδες καί άπόλυτο κριτήριο τού πνευματικού άνθρώπου. Οί μορφωμένοι άντιοχείς, έθνικοί καί χριστιανοί, παρακολουθούσαν άπολαυστικά τούς ρήτορες καί μπορούσαν μέ άκρίβεια νά κρίνουν τήν έπιτυχία καί τήν πρωτοτυπία τών σχημάτων καί τών έπιχειρημάτων τους. Παρά τήν καλλιέργεια όμως  τών γραμμάτων καί τών έπιστημών ή πλειονότητα τών κατοίκων τής πόλεως -καί πολύ περισσότερο τής ένδοχώρας- έμεναν άγράμματοι καί μιλούσαν μόνο συριακά καί τοπικές διαλέκτους.

Read More ->>

Ή ανάπτυξη τοϋ Μοναχισμού καί ή επιρροή του

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος
Ή ζωή του, Ή δράση του,  Οι συγγραφές του
+ Στυλ.Παπαδόπουλου
Τόμος Α΄

Ή ανάπτυξη τοΰ Μοναχισμού καί ή έπιρροή του

Παράλληλα πρός τήν μεγάλη έκλυση τών ήθών καί τόν συγκρητισμό άναπτυσσόταν σέ όλο τόν συριακό χώρο τό Ιδεώδες τού αύστηρού ήθικοασκητικού βίου καί τής έγκράτειας, μέ τήν επίδραση γενικά καί άνατολικών σχετικών αντιλήψεων (rigorismus) καί ειδικότερα μέ τήν επίδραση τών άφιερωμένων ομάδων (τών υιών καί θυγατέρων τής Διαθήκης) καί τών άναχωρητών τής Μεσοποταμίας. Κοντά στήν Αντιόχεια, στά σπήλαια τοΰ όρους Σίλπιος καί στίς όχθες τοΰ ποταμού Όρόντη, γύρω άπό καί μέσα στίς κωμοπόλεις Γίνδαρο (σήμερα Jenderes) καί Τελέδα (σήμερα Tel ‘Ade), ζοΰσαν πολλοί μοναχοί ως άναχωρητές, άνά δύο - τρεις καί ώς κοινοβιάτες.Ό κοινοβιακός βίος έμφανίοτηκε περίπου κατά την τέταρτη δεκαετία τού Δ' αί. καί μετά, μέ υποτυπώδεις μονές στην Γίνδαρο, την Κορυφή (Jebel Cheikh Barakat) καί την Τελέδα (Tel ‘Ade). OL κοινοβιάτες αυτοί καί πολύ περισσότερο οί άναχωρητές δέν άκολουθούσαν συγκροτημένους Κανόνες, όπως τού Παχωμίου (f 346) στην Αίγυπτο ή τού Μ. Βασιλείου (+ 379) στην Καππαδοκία, τόν Πόντο καί τήν Μικρή Αρμενία. Στόν τρόπο άσκήσεως υπήρχε πολλή έλευθερία, άλλά oi κοινοβιάτες είχαν πάντοτε άναφορά στόν «προεστώτα», ενώ oi άναχωρητές φρόντιζαν γιά κάποιον γέροντα - σύμβουλο. Όλοι όμως, κοινοβιάτες καί άναχωρητές, ζοΰσαν τόσο άσκητικά καί συχνά τούς παρέχονταν τόσα χαρίσματα, πού έντυπωσίαζαν τούς χριστιανούς των πόλεων καί προκαλοΰσαν τόν σεβασμό καί τίς έπισκέψεις παντός είδους άνθρώπων, των οποίων ένίσχυαν τήν εύσέβεια.

Read More ->>

Ή έκκλησιαστικο-θεολογική κατάσταση

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος
Ή ζωή του, Ή δράση του,  Οι συγγραφές του
+ Στυλ.Παπαδόπουλου
Τόμος Α΄

Ή έκκλησιαστικοθεολογική κατάσταση


Ένώ ή Αλεξάνδρεια, ένεκα τής παρουσίας τού Μ. Αθανασίου, έγινε στόν Δ' αιώνα τό άδιαμφισβήτητο κέντρο τής ’Ορθοδοξίας μέχρι τό 373, ή Αντιόχεια έγινε τό μεγαλύτερο κέντρο άντιφατικών έκκλησιαστικοθεολογικών διεργασιών. Ή παλαιά άντιοχειανή παράδοση είχε δύο πόλους, τόν αύθεντικά ορθόδοξο, πού άντιπροσωπεύτηκε - δημιουργήθηκε άπό τόν θεοφόρο Ιγνάτιο (+ 107/117), καί τόν περιθωριακό ή κακόδοξο, τόν όποιο άναπροσώπευσαν κατά τόν Β' αιώνα ό Θεόφιλος Αντιόχειας (+ 188;) καί κατά τόν Γ' αιώνα ό Παύλος Σαμοσατέας (λίγο μετά τό 272). Στίς άρχές τού Δ' αί. ό Λουκιανός, εισηγητής τής άντιοχειανής ερμηνευτικής, έγινε συνειδητά ή άσυνείδητα ό έκκολαπτής τού άρειανισμού, ένώ περί τό 324 ό Εύστάθιος Αντιόχειας πρόβαλε τήν ορθόδοξη θεολογία, άλλά καί οργάνωσε στήν έπισκοπή του σύνοδο (τέλος 324 ή άρχές 325), πού προετοίμασε άποφασιστικά τήν A' Οικουμενική Σύνοδο στήν Νίκαια (325).Ο,τι όμως  άκολούθησε σκοπό είχε ν’ άνατρέψει τό έργο τού Εύσταθίου, πού συμπορευότανε μέ τήν θεολογία τού Αθανασίου. Οί άρειανόφρονες επικράτησαν, κατέλαβαν τούς ναούς, έκθρόνισαν κι εξόρισαν (328/9) τόν Εύστάθιο καί μέ συνόδους (341, 344) φαλκίδευαν συνεχώς την πίστη τής Νίκαιας. Μόλις τό 360, ή Αντιόχεια βλέπει πάλι ορθόδοξο έπίσκοπο, τόν Μελέτιο (βλ. Πατρολογία, τόμ. Β', σσ. 445-447), πού όμως λίγο μετά την ενθρόνισή του έκδιώχθηκε, περνώντας τά μισά χρόνια της έπισκοπίας του (+ 381) έξόριστος.

Read More ->>

Οί κύριες πηγές τού βίου του

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος
Ή ζωή του, Ή δράση του,  Οι συγγραφές του
+ Στυλ.Παπαδόπουλου
Τόμος Α΄
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
Η ΖΩΗ ΚΑΙ Η ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
Α΄  ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΟΧΕΙΑ

Οί κύριες πηγές τού βίου του

Κύριες πηγές γιά την ζωή καί τήν δράση τού Χρυσοστόμου άποτελοΰν τά ίδια του τά έργα καί τά έξης άρχαΐα κείμενα:
ΠΑΛΛΑΔΙΟΥ ΕΛΕΝΟΠΟΛΕΩΣ, Διάλογος ιστορικός... περί βίου καί πολιτείας... Ίωάννον... τον Χρυσοστόμου (PG 47,5-82) (πηγή όλων των μεταγενέστερων. Γράφηκε τό 408). ΣΩΚΡΑΤΗ, Εκκλησιαστική ιστορία, ΣΤ' 2-22 καί Ζ 25 καί 35 (PG 67,661-729, 793 καί 536). ΣΩ- ΖΟΜΕΝΟΥ, Εκκλησιαστική ιστορία, Η' 2-28 (J. Bi- dez, Sosomenus Kirchengeschichte, Berlin 1960, σσ. 349- 388). ΘΕΟΔΩΡΗΤΟΥ, Εκκλησιαστική ιστορία, Ε' 27- 36. (L. Parmentier, Theodoret Kirchengeschichte, Leipzig 1911, σσ. 328-339). ΖΩΣΙΜΟΥ, Ιστορία νέα, ΣΤ' (F. Paschoud, Zosime, Histoire nouvelle, Paris 1971). ΨΕΥΔΟ-ΜΑΡΤΎΡΙΟY ΑΝΤΙΟΧΕΙΑΣ, Εκ τού εγκωμίου εις... Ιωάννην... τόν Χρυσόστομον (PG 47,XLIII-LII). ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΤΡΙΜΥΘΟΥΝΤΟΣ, Περί τον βίου καί της έξορίας Ίωάννου... τού Χρυσοστόμου (PG 47, LI-LXXXVIII). 

Read More ->>

Τά πρώτα έτη καί ή σπουδή τής θύραθεν παιδείας

Ιωάννης Χρυσόστομος
Η ζώή , Η δράση του , Οι συγγραφές του
+ Στυλ.Παπαδόπουλος
Τόμος Α΄
 

Τά πρώτα έτη καί ή σπουδή τής θύραθεν παιδείας

Ή μεγαλοσύνη τού ιερού Χρυσοστόμου δέν βοήθησε στήν λύση προβλημάτων, πού άφορούν στά πρώτα έτη τού βίου του καί μάλιστα στήν έξακρίβωση τού χρόνου γεν νήσεώς του. 'Άν δεχθούμε τίς κάπως γενικευμένες πληροφορίες τού πρώτου βιογράφου του, τοϋ Παλλαδίου Έλενοπόλεως, ό Χρυσόστομος γεννήθηκε τό 354 στήν Αντιόχεια. Μεταγενέστερα, ή έρευνα κινήθηκε μεταξύ τών έτών 344 καί 354. Αύστηρή έρευνα σέ δευτερεύουσες πηγές καί μαρτυρίες εύκαιριακές τοϋ ιδίου τοϋ Χρυσοστόμου οδήγησε κατά τίς τελευταίες δεκαετίες στήν τοποθέτηση τοϋ έτους γεννήσεως στό 349 ή στό 350. Τήν πρόταση αύτή, πού κερδίζει έδαφος, δεχόμαστε κι έμεΐς, παρά τίς έπιφυλάξεις μας γιά τήν ορθότητα έπιμέρους έπιχειρημάτων καί τήν παλαιότερη προτίμησή μας γιά τό έτος 354.
Ό πατέρας τοΰ 'Ιωάννη Σεκοΰνδος ήταν μάγιστρος, «στρατηλάτης (= στρατηγός) τής Συρίας», τοΰ ρωμαϊκοΰ οτρατοΰ, πού έδρα είχε τήν Αντιόχεια.

Read More ->>

Ή στροφή πρός τά Ιερά γράμματα. Αναγνώστης

Ιωάννης Χρυσόστομος
Η ζώή , Η δράσητου , Οι συγγραφές του
+ Στυλ.Παπαδόπουλος
Τόμος Α΄
 
Ή στροφή πρός τά Ιερά γράμματα. Αναγνώστης


Δεκαοκταετής περίπου βεβαιώθηκε γιά τήν ματαιότητα τής θύραθεν σταδιοδρομίας καί τήν κλίση του πρός τά ιερά γράμματα, περί τών όποίων τοϋ μιλοΰσε πάντοτε ή εύσεβέστατη Ανθούσα. 'Άγνωστο μέ ποιές συνθήκες, τήν έποχή αύτή άρχισε τήν σπουδή του στό περίφημο «Άσκητήριο» τοΰ σχεδόν πανεπιστήμονα Διόδωρου, τοϋ έπειτα έπισκόπου Ταρσοϋ, καί τοϋ συνεργάτη του Καρτέριου.

«... Προσδοκηθείς δέ δίκας άγορεύσειν καί τούτον με τιέναι τόν βίον, έγνώκει τάς ιεράς άσκεϊσθαι βίβλους καί κατά θεσμόν τής Εκκλησίας φιλοσοφείν. Ταύτης δέ τής φιλοσοφίας διδασκάλους έσχε τούς τότε προεστώτας τών τηδε περιφανών άσκητηρίων, Καρτέριόν τε καί Διόδωρον τόν ήγησάμενον τής έν Ταρσώ Εκκλησίας» (Σωζομενοΰ, Έκκλησ. ιστορία, Η' 2, 5-6).

Read More ->>

Εγκαταλείπει τήν Αντιόχεια καί γίνεται μοναχός ασκητής

Ιωάννης Χρυσόστομος
Η ζώή , η δράση οι συγγραφές του
+ Στυλ.Παπαδόπουλος
Τόμος Α΄
 

Εγκαταλείπει τήν Αντιόχεια καί γίνεται μοναχός ασκητής

'Οπωσδήποτε όμως τό διδακτικό του έργο δέν άνέπτυ ξε πολύ, διότι τό 372, μετά τήν κοίμηση τής μητέρας του Άνθούσας, έγκατέλειψε τήν Αντιόχεια κι έφυγε στήν γύρω ορεινή περιοχή, τοϋ Σιλπίου, δπου έγινε μοναχός, ύποτακτικός κάποιου σύρου άσκητή. Ή έπιθυμία του νά μονάσει έμφανίιττηκε νωρίτερα, ένώ πρέπει νά συνδέεται καί μέ τήν μή άπόλυτη ίκανοποίησή του άπό τήν έρμηνευ ι ική μέθοδο καί διδασκαλία τοϋ Διόδωρου. Δέν πραγμα τοποίησε όμως τό σχέδιο του ένωρίτερα, ένεκα τής μητέρας του, πού τοϋ ζήτησε νά μή φύγει πριν άπό τόν θάνα ιό της. Ήταν, άλλωστε, πολύ γνωστό στήν Αντιόχεια, ότι ί| Ανθούσα θυσίασε τήν ζωή της χάριν τοϋ υιού της 'Ιωάννη, ένώ στό μεταξύ έπέδειξε τόση φρόνηση κι έζησε τόσο άγια ζωή, ώστε νά ειπεί γι' αύτήν μέ θαυμασμό ό πολύς Διβάνιος:

Read More ->>

Αρρώστησε κι επανήλθε στήν Αντιόχεια.

Ιωάννης Χρυσόστομος

Η ζώή ,Η δράση του , Οι συγγραφές του

+ Στυλ.Παπαδόπουλος

Τόμος Α΄

 

Αρρώστησε κι επανήλθε στήν Αντιόχεια. Διάκονος κι έρμηνευτής κήρυκας

Τήν εποχή άκριβώς αύτή, μετά τόν θάνατο τοϋ Ούάλη (Αύγουστος 378), έπανήλθε άπό τήν έξορία καί ό Αντιοχείας Μελέτιος. Ό Ιερός αύτός άνδρας γνώριζε κι έκτι μοϋσε πολύ τόν Ιωάννη, μετά τήν άνάρρωση τοϋ όποιου άσφαλώς κάποιο διδακτικό έργο θά τοϋ άνέθεσε. Τό 380 ή τό 381 ό Μελέτιος τόν χειροτόνησε διάκονο, ένώ μετά πενταετία ή έξαετία, τό 385 ή 386, ό διάδοχος τοϋ Μελετίου Φλαβιανός τόν χειροτόνησε πρεσβύτερο (στις 26 Φεβρουαρίου κατά τό Συναξάριον Κωνσταντινουπόλεως).Σέ δλο τό διάστημα τοϋτο έργάστηκε διδακτικοκηρυ κτικά καί, όπως είδαμε στήν παράγραφο 3, τό 381 ή τό 382 ό Φλαβιανός τοΰ είχε άναθέσει μέ τρόπο έπίσημο τό έργο τοϋτο. Μέ τήν άνάθεση αύτή συνδέουμε τήν 'Ομιλία

Read More ->>

Πρεσβύτερος, έρμηνευτής καί ποιμένας

Ιωάννης Χρυσόστομος
Η ζώή , Η δράση του, Οι συγγραφές του
+ Στυλ.Παπαδόπουλος
Τόμος Α΄
 
ΙΙρεσβύτερος, έρμηνευτής καί ποιμένας

Ώς πρεσβύτερος άνέπτυξε στό έπαρκο τήν συγγραφική του δράση καί τήν θεολογική του σκέψη, στό πλαίσιο κυρίως τών έξηγητικοκηρυκτικών 'Ομιλιών τ ου, άλλά καί σέ δοκιμιακά κείμενα, πού είχαν στοιχεία τής διατριβής τών στωικών. "Ετσι, όχι μόνο προώθησε τήν έρμηνευτική του καί καλλιέργησε θεολογικά τούς πιστούς, άλλά χάριν αύτών καταπολέμησε ύπεύθυνα καί αύθεντικά τούς άρει ανούς, τούς εύνομιανούς (άνομοίους), τούς έθνικούς (στό πρόσωπο τοΰ αύτοκράτορα Ίουλιανοϋ), τούς ιουδαίους (πού καταπίεζαν τούς χριστιανούς καί τούς προσείλκυαν στίς τελετές τους), τους πλουσίους (πού έκμεταλλεύονταν τούς πτωχούς) καί τούς άντιοχεΐς, πού ήταν υπεύθυνοι γιά τίς παντός είδους κοινωνικές άδικίες καί τήν μεγάλη έκλυση τών ήθών, μέσω τών θεαμάτων καί τών έθνικών συνηθειών.

Read More ->>

Μεσουρανεί στό εκκλησιαστικό στερέωμα

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος
Ή ζωή του, Ή δράση του,  Οι συγγραφές του
+ Στυλ.Παπαδόπουλου
Τόμος Α΄

Β΄  ΣΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ

Μεσουρανεί στό εκκλησιαστικό στερέωμα καί οδηγείται στον θρόνο τής Κωνσταντινουπόλεως

Αρχίζοντας ή δεκαετία τού 390, τό άστρο τού άντιοχέα πρεσβύτερου Ιωάννη κυριολεκτικά μεσουρανούσε καί ήδη τόν θεωρούσαν χρυσόστομο, χωρίς νά τού έχει άποδοθεί ό μοναδικός καί ορθός αύτός χαρακτηρισμός. Τότε μάλιστα είχαν λείψει άπό την έκκλησιαστική σκηνή οί δύο μεγάλοι καππαδόκες, Βασίλειος Καισαρείας (+ 379) καί Γρηγόριος Θεολόγος (+ 390), πού ήταν καί ορθά θεωρούνταν κεφαλές άνυπέρβλητες τής θεολογίας καί τής δλης Εκκλησίας. ’Έμενε ό Γρηγόριος Νύσσης μόνο, πού κι αύτός άρχισε ν’ άποσύρεται άπό τό έκκλησιαστικό προσκήνιο καί κοιμήθηκε τό 394. Έτσι, πράγματι μεγάλος κι επιφανής δρούσε τώρα ένας, ό ’Ιωάννης στήν Αντιόχεια. Σ’ αυτόν έστρεψαν τά βλέμματα πολλοί έκκλησιαστικοί καί πολιτικοί υπεύθυνοι, όταν στίς 27 Σεπτεμβρίου τού 397 κοιμήθηκε ό Νεκτάριος Κωνσταντινουπόλεως.

Read More ->>

Ή πνευματική, εξυγιαντική, εύταξιακή καί ειρηνευτική δράση τού Χρυσοστόμου

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος
Ή ζωή του, Ή δράση του,  Οι συγγραφές του
+ Στυλ.Παπαδόπουλου
Τόμος Α΄Ή πνευματική, εξυγιαντική, εύταξιακή καί είρηνευτική δράση τού Χρυσοστόμου στήν Κωνσταντινούπολη

Οί πρώτες ένέργειες τοΰ Χρυσοστόμου ώς Αρχιεπισκόπου τής μεγάλης πρωτεύουσας τοΰ άνατολικοϋ ρω μαϊκοΰ κράτους άπέβλεπαν στήν πνευματική προαγωγή τών πιστών καί στήν ειρήνευση τών 'Εκκλησιών. Γιά τήν πρώτη οργάνωσε τό οίκοδομητικοδιδακτικό κήρυγμα, προσπάθησε νά γίνει ό ίδιος μέ τήν άσκητική του ζωή παράδειγμα λιτοΰ καί πνευματικοϋ βίου καί άντιμετώπισε δραστικά τόν σκανδαλισμό, πού προκαλοϋσαν άπερίσκε πτοι κληρικοί καί άμόναχοι μοναχοί. "Ετσι, τό κήρυγμα, πού στά χρόνια τοΰ άγαθοϋ άλλ' όχι πολύ καταρτισμένου Νεκταρίου άτόνισε, άκουγόταν τώρα τακτικά, οί πιστοί διδάσκονταν καί οικοδομούνταν καί ό θαυμασμός γιά τόν νέο Αρχιεπίσκοπο συνεχώς μεγάλωνε.Ή λειτουργική ζωή έγινε πυκνότερη καί άπέκτησε εύταξία, ένώ τό ένδια φέρον του γιά τούς πτωχούς, τά φιλανθρωπικά ιδρύματα καί τούς άδικούμενους έκδηλώθηκε άποτελεσματικά καί άμέσως.

Read More ->>

Σύντομα δημιουργείται άντιχρυσοστομικό κλίμα

Ιωάννης Χρυσόστομος
Η ζωή , Η δράση του , Οι συγγραφές του
+ Στυλ.Παπαδόπουλος
Τόμος Α΄
 

Σύντομα δημιουργείται άντιχρυσοστομικό κλίμα

Τά προβλήματα τοϋ Χρυσοστόμου καί ή έναντίον του αντίδράση έλαβαν έκταση κι έγιναν άπειλητικά κυρίως «ιπό τό γεγονός, ότι στά κηρύγματά του κάκιζε πλουσίους καί ισχυρούς γιά τίς άρπακτικές διαθέσεις τους καί τίς Γιδικίες. 'Επαναλαμβάνοντας δ,τι έκανε στήν 'Αντιόχεια, σι ηλίτευσε τά όδηγοϋντα σέ άνηθικότητα θεάματα, τά θέ ιιιρα, τόν ιππόδρομο, τήν έπίδειξη πλούτου, τούς εύτελι σιικούς καλλωπισμούς γηραιών κυριών καί τήν έπαρση καί σκληρότητα τών υψηλά ισταμένων άξιωματούχων. επόμενο ήταν, οί ψιμυθιωμένες κυρίες τής αύλής, ή  ίδια η φιλόδοξη καί αύταρχική αύτοκράτειρα Εύδοξία καί οί  γαλοαξιωματοϋχοι, μέ πρώτον τόν 'Ύπατο (πρωθυ πουργό, άπό τό 399) Εύτρόπιο, νά ύποθέσουν ότι ό Χρυσόστομος είχε υπόψη του αύτές καί αύτούς, όταν  μιλούσε καταδικαστικά γιά τούς εύτελεστικούς στολισμούς, τίς άσκοπες πολυτέλειες, πού άπέβαιναν εις βάρος τών πτωχών, τήν έπαρση τών ισχυρών καί τίς άδικίες πού αύτοί διέπρατταν. Βέβαια, οί σχετικές ελεγκτικές άναφο ρές τοϋ Χρυσοστόμου ήταν γενικές, άλλά οί κακόβουλοι γιά νά τόν πλήξουν έξηγούσανε (!) στά ύψηλά ιστάμενα πρόσωπα ότι οί λόγοι τοϋ Αρχιεπισκόπου στόχο είχαν αύτά τά πρόσωπα.

Read More ->>

Κύρια πρόσωπα τής αντιδράσεως

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος
Ή ζωή του, Ή δράση του,  Οι συγγραφές του
+ Στυλ.Παπαδόπουλου
Τόμος Α΄

Κύρια πρόσωπα τής άντιδράσεως

Τά συγκεκριμένα πρόσωπα καί τά σχετικά γεγονότα, πού έγιναν ή αιχμή τοΰ δόρατος έναντίον τοΰ Χρυσοστόμου, είναι μέ συντομία τά εξής.
Ό Εύτρόπιος, πού επέβαλε τόν Χρυσόστομο στην Κωνσταντινούπολη καί πού πέτυχε ήδη τό 398 αύτοκρατορικό διάταγμα κλεισίματος των έθνικών ναών τής Γάζας (πλήν τοΰ Δία Μάρνα), κάτι γιά τό όποιο είχε παρακαλέσει καί ό Χρυσόστομος, έλαβε στάση άρνητική έναντι τοΰ Χρυσοστόμου καί μάλιστα κατήργησε, παρά τήν άντίδρασή του, τόν νόμο περί άσύλου των χριστιανικών ναών. Ή άρση άπέβη σύντομα εις βάρος τοΰ Εύτροπίου, διότι, άφοΰ έφτασε στό άπόγαιο τής δυνάμεώς του, γενόμενος 'Ύπατος (399), πολεμήθηκε άπό τόν πανίσχυρο τότε άρχηγό τών Γότθων Γαίνά. Αύτός, ώς άντάλλαγμα, γιά νά σταματήσει τίς έπιδρομές κατά τοΰ κράτους καί της Κωνσταντινουπόλεως, ζήτησε άπό τόν Άρκάδιο τήν άπομάκρυνση τοΰ Εύτροπίου, πού θά έπεφτε στά χέρια του. Ή άπειλή άπό τίς ορδές τοΰ Γαίνά ήταν μεγάλη καί ό Άρκάδιος υποχώρησε. Τότε ό Εύτρόπιος κατέφυγε στήν Αγία Σοφία καί άγκάλιασε τήν αγία Τράπεζα, ζητώντας άσυλο, τό όποιο είχε καταργήσει πρίν άπό ένα έτος. ΟΙ έχθροί του καί πλήθος λαοΰ έξαγριωμένοι έπιχείρησαν νά τόν άποσπάσουν καί νά τόν φονεύσουν. ’Επενέβη όμως  γενναιόκαρδα καί τόν προστάτευεσε μέ τό ίδιο του τό σώμα ό Χρυσόστομος, καί μέ τήν ευκαιρία είπε καί τήν περίφημη 'Ομιλία του «Πρός Εύτρόπιον», στήν όποία άναλύει τό βιβλικό «ματαιότης ματαιοτήτων...». Κατόπιν ό Εύτρόπιος έξορίστηκε καί λίγο άργότερα έκτελέστηκε στήν Χαλκηδόνα.

Read More ->>

Ή έπέμβαση στά προβλήματα μικρασιατικών Μητροπόλεων

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος
Ή ζωή του, Ή δράση του,  Οι συγγραφές του
+ Στυλ.Παπαδόπουλου
Τόμος Α΄

Ή επέμβαση στά προβλήματα μικρασιατικών Μητροπόλεων καί δη τής Εφέσου


Ή κατάσταση όξύνθηκε, οί ψίθυροι έγιναν φωνές καί οί σκέψεις πράξεις μέ τά γεγονότα τής Εφέσου, μέ ό,τι άκολούθησε αύτά καί μέ τήν άπουσία τού Χρυσοστόμου γιά τρεις μήνες καί περισσότερο. Τό ζήτημα τής Εφέσου έθεσε τήν άνοιξη τού 400 στήν Κωνσταντινούπολη ό Εύσέβιος Ούαλεντινουπόλεως, πού μέ άφόρητη επιμονή καί γραπτώς κατηγόρησε τόν Εφέσου Άντωνίνο γιά σι- μωνία. Ό Χρυσόστομος τόν όποιο προκάλεσε ό Εύσέβιος νά έπιληφθεί τής ύποθέσεως, προσπάθησε άνεπιτυχώς νά μεταπείθει τόν κατήγορο, γιά νά σκεφθεΐ πάλι καί πάλι τίς καταγγελίες. ’Εκείνος έμενε άμετάπειστος καί μάλιστα έξεβίασε τήν διαδικασία, διότι έμφανίστηκε μέ τό κείμενο των καταγγελιών όχι μόνον τών συναγμένων γιά τέλεση τής θείας Λειτουργίας έπισκόπων, άλλά καί τοΰ πλήθους τών πιστών, τούς όποιους ένη μέρωσε σχετικά. Μόνο τότε ό Χρυσόστομος υποχώρησε, μέ τήν συγκατάθεση, όπως συμπεραίνουμε, 20 περίπου έπισκόπων τής Θράκης, τής Μικρασίας, τής Αίγύπτου καί τής Σκυθίας.Έπρόκειτο νά έξετάσει ό Χρυσόστομος υπόθεση Μητροπολίτη, πού τότε δεν άνήκε στό κλίμα ή την δικαιοδοσία τού Κωνσταντινουπόλεως. Ακόμη, βέβαια, δεν είχαν άποκρυσταλλωθεΐ τά όρια τών δικαιοδοσιών κι επικρατούσε σχετική άσάφεια.

Read More ->>

Τό κτήμα τής χήρας, ή Ίεζάβελ καί τό λεπροκομεΐο

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος
Ή ζωή του, Ή δράση του,  Οι συγγραφές του
+ Στυλ.Παπαδόπουλου
Τόμος Α΄

Τό κτήμα τής χήρας, ή Ίεξάβελ καί τό λεπροκομείο


Περί τό φθινόπωρο τού 401 καί ως τό 402 συνέβησαν δύο γεγονότα, πού δξυναν πολύ τίς σχέσεις Χρυσοστόμου καί τών κατ’ έξοχήν ισχυρών. Τό πρώτο συνδέεται μέ τήν αύτοκράτειρα Εύδοξία, πού, βάσει παλαιού έθιμικού δικαίου, ιδιοποιήθηκε άμπελώνα κάποιας χήρας, ή όποία άποζοΰσε άπό αύτόν, καί άρνήθηκε νά τόν παραδώσει θεληματικά, έστω μέ κάποιο άντάλλαγμα (Marc le Diacre, Vie de Porphyre, eveque de Gaza, έκδ. τών H. Gregoire - M. A. Kugener, Paris 1930. AB 97 [1979] 131-147). Ή χήρα ζήτησε τήν συμπαράσταση τού Αρχιεπισκόπου, ό όποιος έπενέβη έπανειλημμένα στήν Εύδοξία, μέ άποτέλεσμα τήν οργή της, πού ύπέθαλπε καί ό εύνοούμενός της Σεβηριανός Γαβάλων.

Αύτός, μολονότι ό Χρυσόστομος τόν έμπιστευόταν καί κατά τήν εις Μικρασίαν άπουσία του τόν άφησε νά διευθύνει τά τής Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως, ύπέσκαπτε τό κύρος καί τήν φήμη τού Αρχιεπισκόπου, ώστε ό τελευταίος άποφάσισε τήν άπομάκρυνσή του, συνιστώντας του μάλιστα νά έπιστρέψει στήν συριακή έπαρχία του, πού τόν έβλεπε σπάνια (Grumel, No 24). Τό δεύτερο γεγονός διέθεσε αρνητικά καί προκάλεσε την άντίδραση πλουσίων γαιοκτημόνων, έπειδή ό Χρυσόστομος, στό πλαίσιο άνεγέρσεως καί λειτουργίας ευαγών Ιδρυμάτων γιά πτωχούς καί άσθενείς, άρχισε νά κτίζει έξω της πόλεως λεπροκομείο, γιά πάσχοντες άπό την «ίεράν νόσον». Τό έργο ιερό, άλλά γειτνίαζε άναγκαστικά με ιδιοκτησίες γαιοκτημόνων, οι όποιοι έβλεπαν ότι έτσι μειώνεται ή άξια των κτημάτων τους, λόγος άρκετός γιά νά προστεθούν καί αυτοί στούς έχθρούς τού Χρυσοστόμου (Ψευδο-Μαρτύριος: ΑΒ 97 [1979] 149-153· 95 [1977] 396-398)

Read More ->>

Νόθος ή 'Ομιλία «Πάλιν Ήρωδιάς μαίνεται...»

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος
Ή ζωή του, Ή δράση του,  Οι συγγραφές του
+ Στυλ.Παπαδόπουλου
Τόμος Α΄

Νόθος ή 'Ομιλία «Πάλιν Ήρωδιάς μαίνεται...»


Ή διάθεση γιά παρερμηνεία καί ή σκευωριακή σύνδεση τών λόγων τού Χρυσοστόμου μέ τήν Εύδοξία αυξήθηκε τόσο πολύ, ώστε νά έπινοηθούν λόγοι καί ολόκληρα κείμενα, πού άποδόθηκαν στόν Χρυσόστομο μέ τόν όποιο δέν είχαν καμμία σχέση. Έτσι ό Σωκράτης (Έκκλησ. ιστορία, ΣΤ' 18), άναφέροντας τήν τοποθέτηση πρό τής Συγκλήτου καί πλησίον τής Αγίας Σοφίας άργυρού αγάλματος τής Εύδοξίας, τό 400, όταν άνακηρύχθηκε Αύγούστα, καί σημειώνοντας την ανάδραση τοΰ Χρυσοστόμου γιά τούς έκεΐ έτήσιους θορυβώδεις εορτασμούς, πού δυσχέραιναν την λειτουργική ζωή, θέτει στό στόμα τού τελευταίου τίς εξής πρώτες φράσεις 'Ομιλίας του: «Πάλιν Ήρωδιάς μαίνεται, πάλιν ταράσσεται, πάλιν όρχεΐται, πάλιν έπί πίνακι την κεφαλήν Ίωάννου ζητεί λαβεΐν» (βλ. τό κείμενο τής 'Ομιλίας εις PG 59,485-490).
 
Τούς λόγους αναφέρει μέ μικρή παραλλαγή καί ό Σωζομενός (Έκκλησ. Ιστορία, Η' 20,3), πού καί αύτός τούς συνδέει μέ άντίδραση τού Χρυσοστόμου πρός τίς εορτές χάριν τής Εύδοξίας, εορτές πού άπέβαιναν, λέει, «ύβρις τής Εκκλησίας». Δέν ήταν δύσκολο νά πιστέψουν όλοι, πώς οί λόγοι αυτοί στόχο είχαν τήν Εύδοξία, τήν οποία επομένως ό Χρυσόστομος έξομοίωνε μέ τήν Ήρωδιάδα, κάτι πού όντως γιά τήν εποχή έκείνη θά ήταν φανερό νά συμβεί καί άν συνέβαινε θά συνιστούσε ύβρη βαρύτατη, έσχατη προδοσία. Παρατηρούμε όμως ότι oi πρώτοι πού έγραψαν (περί τό 407-408) γιά τά γεγονότα τοΰ Χρυσοστόμου, ό Ψευδο- Μαρτύριος Αντιόχειας καί ό Παλλάδιος, δέν άναφέρουν τό γεγονός καί δέν γνώριζαν τέτοια 'Ομιλία. Ό Παλλάδιος, όπως είδαμε, γνώριζε κατηγορία γιά «καθοσιώσεως έγκλημα», άλλά δέν άναφέρει γιά Ήρωδιάδα. Τό γεγονός μεταφέρεται στά άγιολογικά κείμενα μετά τόν Σωκράτη καί τόν Σωζομενό, πού έγραψαν πολύ άργότερα, λίγο πρίν άπό τό 450. Επίσης, 'Ομιλία τού Χρυσοστόμου πού νά έχει τέτοια άρχή δέν σώθηκε.

Read More ->>