Η αρετή τής ολιγάρκειας

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ

Η ΑΡΕΤΗ ΤΗΣ ΟΛΙΓΑΡΚΕΙΑΣ

1. Η κένωση και ακτημοσύνη του Χριστού ως πρότυπο χριστιανικής ζωής.

Στο κεφάλαιο αυτό θα εξετάσουμε την έννοια της ολιγάρκειας, την κατάσταση δηλαδή κατά την οποία αρκείται κανείς στα λίγα, στα αναγκαία και στα απαραίτητα. Στο έργο του Χρυσοστόμου η ολιγάρκεια συναντάται και ως πενία και πτωχεία και γίνονται πολλές και εκτενείς αναφορές στην αξία αυτής της αρετής, η οποία προβάλλεται ως πρότυπο χριστιανικής ζωής. Η επιχειρηματολογία αυτού του προτύπου ξεκινά από το γεγονός, ότι ο ίδιος ο Χριστός βίωσε την πενία. Το παράδειγμα του προβάλλεται διότι τίποτε, κατά τον Χρυσόστομο, δεν διεγείρει τόσο την φιλόσοφη ψυχή προς την αρετή όσο το να προτρέπεται σε πράξεις και βιώματα, με τα οποία καθίσταται όμοια προς τον Θεό.

Η πενία του Χριστού διακρίνεται αφ'ενός στην κένωση του ως Θεός και αφ'ετέρου στην ακτημοσύνη του ως άνθρωπος. Ο απ. Παύλος αναφέρει, ότι ο Χριστός «ev μορφή Θεού υπάρχων, ουχ άρπαγμόν ήγη'σατο τό eivai ί'σα Θεω,άλλά εαυτόν εκενωσεν μορφήν δου'λου λαβω'ν» και ακόμη «δι 'ημάς επτω'χευσε πλου'σιος ών, ί'να ημείς τή εκείνου πτωχεία πλουτισωμεν»'. Αυτό, όπως σχολιάζει ο Χρυσόστομος, δεν έγινε αναγκαστικά, αλλά ήταν ενέργεια της φρονήσεως και του βουλήματος του. Ποιά ήταν η φτώχεια στην οποία περιήλθε ο Χριστός; Το ότι ντύθηκε το ανθρώπινο σώμα, έγινε άνθρωπος και έπαθε όσα έπαθε . Η κένωση και η ταπείνωση του είναι το πρώτο χαρακτηριστικό της φιλοπτωχείας Του και ο σκοπός αυτής της κένωσης ήταν να πλουτήσουν οι άνθρωποι από την δική του φτώχεια και απλότητα. Και εδώ πλούτος, κατά την χρυσοστομική ερμηνεία, είναι η γνώση της ευσέβειας, η δικαιοσύνη και ο καθαρισμός από τις αμαρτίες. Συναντάμε δηλαδή μια άλλη έννοια του πλούτου,κατά την οποία αυτός είναι καρπός της πτωχείας.

Read More ->>

Φιλαργυρία και πλεονεξία.

3.Φιλαργυρία και πλεονεξία.

Η πολυτέλεια, όπως είναι ολοφάνερο, συνδέεται άμεσα με την φιλαργυρία και την πλεονεξία. Διότι φιλαργυρία δεν είναι μόνο η επιθυμία εξ ολοκλήρου των χρημάτων αλλά και των πολλών, αυτών που ξεφεύγουν από τις αληθινές ανάγκες. Και καθώς και η πολυτέλεια συντίθεται από τα περιττά και ανώφελα καταλαβαίνει κανείς την ταύτιση της με τις δύο παραπάνω καταστάσεις. Σ'αυτό το σημείο διευκρινίζει ο Χρυσόστομος, ότι δεν είναι κακό από μόνο του το να έχει κανείς πολλά πλούτη, εφόσον τα χρησιμοποιεί για τα αναγκαία και τα ξοδεύει γι' αυτούς που έχουν ανάγκη. Συνήθως όμως οι πλούσιοι διέπονται από έρωτα των χρημάτων και γίνονται δούλοι αυτών. Και έρχεται εδώ ο Χριστός να τονίσει, ότι «ου δύνασθαι 0ec5 δουλευ'ειν και μαμωνά Ερμηνεύοντας το χωρίο αυτό οΧρυσόστομος εξηγεί ,ότι οι δύο κύριοι (Θεός και μαμωνάς) διατάζουν τα αντίθετα. «'0 Χριστός λόγει, φειδου των πενομόνων ό μαμωνάς λόγει, άπόδυσον και αυτά ά' έ'χουσιν ό Χριστός λόγει, κόνωσον ά'περ έ'χεις· ό μαμωνάς λόγει, λάβε και άπερ ουκ εχεις... ό Χριστός λε'γει, περιβαλε τόν γυμνόν ουτος λε'γει τόν γυμνόν άπόδυσον». Έτσι είναι κατανοητό για ποιό λόγο δεν μπορεί κανείς να υπακούει εύκολα και στους δύο, αλλά πρέπει να καταφρονήσει τον ένα.

Read More ->>