Κεφάλαια

Άγιος Γρηγόριος ο Σιναΐτης:

1. Καθένας που βαπτίσθηκε στο όνομα του Χριστού, οφείλει να περάσει απ΄ όλες τις μεθηλικιώσεις του Χριστού. Γιατί στο βάπτισμα τις έλαβε δυνάμει, και μέσω των εντολών μπορεί να τις πραγματώσει και να τις γνωρίσει. Στη σύλληψη του Χριστού αντιστοιχεί ο αρραβώνας του Πνεύματος• στη γέννησή Του, η ενέργεια της αγαλλιάσεως• στη βάπτισή Του, η καθαρτική δύναμη της φωτιάς του Πνεύματος• στη μεταμόρφωση, η θεωρία του θείου φωτος•

στη σταύρωση, η νέκρωση του πιστού σε σχέση με όλα· στην ταφή, η κατοχή μέσα στην καρδιά του θείου έρωτα· στην ανάσταση, η ζωοποιός έγερση της ψυχής· στην ανάληψη, η έκσταση προς το Θεό και η αρπαγή του νου. Όποιος δεν πέρασε αυτές τις μεθηλικιώσεις του Χριστού και δεν τις αισθάνεται, είναι ακόμη νήπιος και στο σώμα και στο πνεύμα κι ας θεωρείται απ΄ όλους γέροντας και πρακτικός.

2. Τα πάθη του Χριστού δίνουν ζωοποιό νέκρωση σ' εκείνους που τα μιμήθηκαν όλα, αφού ο λόγος που πάσχομε μαζί με το Χριστό, είναι για να δοξαστούμε μαζί Του(Ρωμ. 8, 17). Τα πάθη των ηδονών δίνουν θανατοποιό νέκρωση σ' εκείνους που τα ενεργούν. Γιατί το να πάσχει κανείς θεληματικά τα παθήματα του Χριστού, είναι σταύρωση σταυρώσεως και νέκρωση νεκρώσεως.

3. Το να πάσχει κανείς υπέρ Χριστού είναι, να υπομένει τις δοκιμασίες που του συμβαίνουν. Η παιδαγωγία του Κυρίου, για όσους μεν είναι ανεύθυνοι, παραχωρείται εξαιτίας του φθόνου των δαιμόνων και γίνεται αφορμή ωφέλειας· για εμάς όμως, τους υπεύθυνους για αμαρτίες, γίνεται έλεγχος που μας καλεί σε επιστροφή και μας ανοίγει τ' αυτιά(Ησ. 50, 50. Γι' αυτό και ο Θεός υποσχέθηκε αιώνιο στεφάνι σ' εκείνους που υπομενουν(Ιακ. 1, 12). Δόξα Σοι, ο Θεός ημών, δόξα Σοι. Τριάς Αγία, ένεκα πάντων δόξα Σοι.

Η εμπαθής αλλοίωση

4. Η ακηδία είναι δυσκολονίκητο πάθος και χαυνώνει το σώμα. Κι όταν χαυνωθεί το σώμα, χαυνώνεται μαζί και η ψυχή. Όταν χαλαρώσουν και τα δύο, αλλοιώνουν την κράση του σώματος με την ηδυπάθεια. Η ηδυπάθεια κινεί την όρεξη, η όρεξη την πύρωση, η πύρωση τη διέγερση. Η διέγερση κινεί τη μνήμη, η μνήμη τη φαντασία, η φαντασία φέρνει την προσβολή του λογισμού. Η προσβολή φέρνει το συνδυασμό, ο συνδυασμός τη συγκατάθεση. Η συγκατάθεση οδηγεί στην πράξη, είτε του αυνανισμού, είτε των ποικιλότροπων συνουσιασμών. Κι έτσι ο άνθρωπος νικιέται και πέφτει.

Η καλή αλλοίωση

5. Η υπομονή σε κάθε έργο γεννά την ανδρεία. Η ανδρεία γεννά την προθυμία. Η προθυμία, την καρτερία. Η καρτερία, την επίταση της εργασίας. Η επίταση κατευνάζει την ακράτεια του σώματος και ημερεύει την ηδυπάθεια της επιθυμίας. Η επιθυμία κινεί τον πόθο. Ο πόθος, την αγάπη. Η αγάπη, τον ζήλο. Ο ζήλος, τη θέρμη. Η θέρμη, την παρόρμηση. Η παρόρμηση, τη σπουδή. Η σπουδή, την προσευχή. Η προσευχή, την ησυχία. Η ησυχία γεννά τη θεωρία. Η θεωρία, τη γνώση. Η γνώση, την κατανόηση των μυστηρίων. Το τέλος των μυστηρίων είναι η θεολογία. Καρπός της θεολογίας είναι η τέλεια αγάπη. Της αγάπης, η ταπείνωση. Της ταπεινώσεως, η απάθεια. Της απάθειας, η προόραση, η προφητεία και η πρόγνωση. Γιατί δεν έχει κανείς τέλειες από εδώ τις αρετές, ούτε εξαφανίζει μονομιάς τις κακίες, αλλά σιγά-σιγά με την αύξηση της αρετής λιγοστεύει η κακία και καταλήγει να μην υπάρχει διόλου.

Οι πειρασμοί κατά τον ύπνο

Ερώτηση. Κατά πόσους τρόπους γίνεται η ρεύση, η εφάμαρτη και η αναμάρτητη;

6. Απόκριση. Η εφάμαρτη γίνεται με τρεις τρόπους: Με την πορνεία, τον αυνανισμό και τη συγκατάθεση στους αισχρούς λογισμούς. Η αναμάρτητη, με επτά: μαζί με τα ούρα, ή εξαιτίας διαφόρων φαγητών, ή κινήσεων, ή ψυχροποσίας, ή της χαυνότητας του σώματος, ή από υπερβολική κούραση, ή από δαιμονική φαντασία στον ύπνο με πολλούς τρόπους. Σ' αυτούς που γέρασαν στην πρακτική άσκηση, συμβαίνει συνήθως με τους πέντε ενδιάμεσους τρόπους. Στους απαθείς, μόνο με τον πρώτο, δηλαδή το υγρό βγαίνει αναμιγμένο με τα ούρα, γιατί κατά κάποιο τρόπο χαλάρωσαν οι εσωτερικές δίοδοι σ' αυτούς από τους πολλούς ασκητικούς κόπους και τους δόθηκε με θεία ενέργεια, καθαρτική και αγιαστική, το χάρισμα της σωφροσύνης. Ο τελευταίος τρόπος, από φαντασία στον ύπνο, προσιδιάζει στους ακόμη εμπαθείς και αδύνατους. Αλλά και η περίπτωση αυτή, επειδή είναι αθέλητη, είναι αναμάρτητη, όπως λένε οι Πατέρες.

Ιδίωμα του απαθούς είναι η αναμάρτητη ρεύση σε αραιά διαστήματα, κατά θεία πρόνοια, ενώ το υπόλοιπο υγρό αφανίζεται από τη θεϊκή φωτιά. Στον πρακτικό είναι πολυειδής ανάγκη και αναμάρτητη έκκριση. Στον εμπαθή είναι δύο ειδών, απλή και κακή, εκείνη δηλαδή που συμβαίνει στον ύπνο κι εκείνη στην εγρήγορση, από τη συγκατάθεση στις διάφορες φαντασίες. Η πρώτη είναι ακατηγόρητη, ενώ η άλλη εφάμαρτη και επισύρει επιτίμιο.

Στους απαθείς, η κίνηση και η έκκριση αυτή του σώματος είναι μία, κατά θεία πρόνοια, ένα μέρος δηλαδή του υγρού αποβάλλεται μαζί με τα ούρα ως έκκριμα, ενώ το υπόλοιπο αφανίζεται από τη θεϊκή φωτιά. Για τους πρακτικούς και μέσους λένε πως υπάρχουν έξι γενικοί τρόποι ρεύσεως ακατηγόρητοι, με τους οποίους το σώμα καθαρίζεται και ελευθερώνεται από το φθαρτικό υγρό που σχηματίζεται φυσικά και απαραίτητα. Αυτοί είναι: ή εξαιτίας φαγητών, ή κινήσεων, ή ψυχροποσίας, ή της χαυνότητας του ανθρώπου, ή παραλύσεως από την πολλή κόπωση, ή τέλος, λόγω φθόνου των δαιμόνων. Στους ασθενείς και αρχαρίους, υπάρχουν ομοίως έξι τρόποι εμπαθείς: ή εξαιτίας γαστριμαργίας, ή καταλαλιάς, ή κατακρίσεως, ή κενοδοξίας, ή της διπλής —στον ύπνο ή στην εγρήγορση— συγκαταθέσεως στις φαντασίες, ή τέλος από επίθεση των δαιμόνων λόγω φθόνου. Όμως και αυτά περιλαμβάνονται στο σκοπό της πρόνοιας, για να καθαρίζει την ανθρώπινη φύση από τη φθορά, από τα παρείσακτα και ξένα σ' αυτήν εκκρίματα και από τις άλογες ορέξεις, και για να παιδαγωγεί τον αγωνιστή να ταπεινώνεται, να προσέχει και να εγκρατεύεται σε όλα και απ΄ όλα.

7. Εκείνος που ησυχάζει στη μόνωση και τρέφεται από τις προσφορές της αγάπης των άλλων, οφείλει να δέχεται την ελεημοσύνη κατά επτά τρόπους. Ο πρώτος είναι να ζητά τα απαραίτητα· ο δεύτερος, να παίρνει τα απαραίτητα· ο τρίτος, εκείνα που του δίνουν να τα δέχεται σαν από το Θεό· ο τέταρτος, να έχει την εμπιστοσύνη του στο Θεό και να πιστεύει ότι Αυτός είναι μισθαποδότης· ο πέμπτος, να είναι εργάτης των εντολών· ο έκτος, να μην κάνει παράχρηση εκείνων που του δίνουν· ο έβδομος, να μην είναι φειδωλός, αλλά να δίνει κι αυτός σε άλλους και να είναι οικτίρμων. Όποιος συμπεριφέρεται έτσι στο θέμα αυτό, έχει χαρά καθώς αισθάνεται ότι οι ανάγκες του οικονομούνται όχι από ανθρώπους, αλλά από το Θεό.

Εισαγωγή στο Ορθόδοξο Διαδίκτυο απο το Βιβλίο :

Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών, μεταφρ. Αντώνιος Γαλίτης, εκδ. Το περιβόλι της Παναγίας, 1986, Δ΄τόμος

Η ηλεκτρονική επεξεργασία  μορφοποίηση  κειμένου  και εικόνων έγινε από τον Ν.Β.Β

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση κειμένων στο Ορθόδοξο Διαδίκτυο , για μη εμπορικούς σκοπούς με αναφορά πηγής το Ιστολόγιο

©ΠΗΔΑΛΙΟΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

 http://www.alavastron.net/

Kindly Bookmark this Post using your favorite Bookmarking service: