1. Πένθος και κατάθλιψη
Λέει συγκεκριμένα, “συμβαίνει πολλές φορές σήμερα ο άνθρωπος, να αισθάνεται θλίψη, απελπισία, νωθρότητα, τεμπελιά, ακηδία και όλα τα σατανικά.” Προσέξετε τι λέει αυτά όλα τα ονομάζει σατανικά, γιατί ακριβώς το πνεύμα το αντίθετο μας λέει ο ίδιος, αποφεύγει να το ονομάσει συγκεκριμένα, εκφράζεται με την απελπισία, με το αρνητικό πνεύμα, με το αρνητικό φρόνημα, με την αρνητική διάθεση.
Κι αυτό είναι ένα στοιχείο από το οποίο μπορούμε να διακρίνουμε, την πνευματική υγεία ή όχι. Δηλαδή η ψυχή η οποία καταλαμβάνεται από αυτό το βίωμα, από αυτή την διάθεση, τότε είναι σε λάθος δρόμο. Και αυτό συνήθως το παρεξηγούμε, γιατί στην πνευματική ζωή οι Πατέρες μας μας μιλούν για το πένθος. Και εμείς μπερδεύουμε τις έννοιες, μας μιλούν για την ταπείνωση και πάλι μπερδεύουμε τις έννοιες.
Όταν λένε πένθος δεν είναι μια θλιβερή κατάσταση μη δημιουργική η οποία εμποδίζει την ψυχή να αναπτυχθεί. Όταν λένε πένθος δεν είναι μια πληγή του εγωισμού μας για τα λάθη που κάναμε . Πένθος είναι η αίσθηση της απομάκρυνσης από την πηγή, από την ζωή, αλλά ταυτόχρονα και η αίσθηση ότι αυτή η πηγή μας δέχεται και μας αγαπά και μας προσκαλεί. Γι αυτό συμπληρωματικά οι πατέρες μας το πένθος το ονομάζουν χαροποιόν πένθος.
Το πιο φαινομενικά αρνητικό βίωμα στην πνευματική ζωή αν δεν έχει εμπειρία ζωής και θέσης δεν είναι του Θεού. Γι αυτό λέει ο απόστολος Παύλος “εν παντί θλιβόμενοι αλλ'ού στεναχωρούμενοι”. Η θλίψη που έχουμε δηλαδή είτε η εκούσια δηλαδή η διαδικασία θλίψης και συντριβής, είτε η ακούσια από τα λυπηρά τα συμβαίνοντα στην ζωή μας, γίνονται μία ωθητική δύναμη προς τον Θεόν και προς τον αδελφό μας αγαπητική, που μεταβάλλεται αυτή η θλίψη σε χαρά.
Δεν είναι στενότητα, πότε είναι στενότητα; Όταν το γεγονός το θλιβερό που μου συμβαίνει το κρατώ για τον εαυτό μου, το κλείνω μέσα μου το κάνω ενοχή το κρατώ μέσα μου το περιεργάζομαι και προσπαθώ μ' έναν τρόπο δια του νοός μου να το ελέγξω να το κυριαρχήσω να το ξεπεράσω. Αυτό λοιπόν είναι στεναχωρία, με αυτόν τον τρόπο δεν κατανοώ τον εαυτό μου ούτε τον άλλον.
2. Διαχείριση
Γι αυτό είναι λεπτά τα όρια του να κατανοήσω το τι μου συμβαίνει, από το κλείσιμο στον εαυτό μου την ενοχή και την κατάθλιψη. Ωραία κατανόησα τι μου συμβαίνει, αλλά πως το διαχειρίζομαι αυτό. Αλλά και με ποία προϋπόθεση και με ποία αιτία και για ποίο λόγο προσπαθώ να κατανοήσω τον εαυτό μου; Γιατί φοβάμαι να μην πληγωθώ; Γιατί φοβάμαι νοιώθω υπαρξιακά μετέωρος το να αγνοώ την πραγματικότητα μου και πρέπει να την ελέγξω για να νοιώθω δυνατός; Ή κατανοώ τον εαυτό μου για να καταλάβω τι με χώρισε από τον άλλον για να ενωθώ μαζί του;
Είναι πολύ βασικό αυτό, αυτό και στην σχέση με τον Θεό και στις σχέσεις με τους αδελφούς μου, ωραία έχω μια σχέση φιλική, συζυγική, συναδελφική, οτιδήποτε και γίνεται μια σύγκρουση, ένα πρόβλημα γίνεται, λοιπόν και νοιώθω ότι έχω και εγώ μια ευθύνη, ή τέλος πάντων η διατάραξη της σχέσης, μου φέρνει ένα πρόβλημα ταυτότητας, συναισθηματικής ταυτότητας, ψυχολογικής ταυτότητας, πως τοποθετούμαι έναντι του ανθρώπου;
Λοιπόν θέλω να αναλύσω να καταλάβω τον εαυτό μου για ποιο λόγο; Γιατί νοιώθω ότι ο άλλος θα με αφομοιώσει; Γιατί νοιώθω ότι ο άλλος είναι αντίπαλος και θα κυριαρχήσει πάνω μου; Και πρέπει να ελέγχω τα πράγματα να νοιώθω την ανασφάλειά μου, για να ξέρω τι οπλοστάσιο θα χρησιμοποιήσω για να έχω μια ισορροπία στην σχέση;
Αυτό είναι στεναχωρία, αυτό είναι αποκοπή, αυτό είναι κόλαση, ή προσπαθώ να κατανοήσω τον εαυτό μου, για να αναλάβω την δική μου ευθύνη που έφερα αυτό τον διχασμό, αυτή τη διάσπαση, ούτως ώστε εν ταπεινώσει να καταλάβω τον άλλον και να συνενωθώ μαζί του ξανά;
Ας το πάρουμε επίσης και σε σχέση με τον Θεό. Η σχέση με τον Θεό μπορεί να διαταραχθεί με διαφόρους τρόπους, στερούμαι την χάρη του που μου έδωσε κάποτε, ή νοιώθω ότι μου έφερε δύσκολα πράγματα στην ζωή μου και δεν τα αντέχω.
Λοιπόν τι κάνω;
Προσπαθώ να καταλάβω τι μου γίνεται, για να καταλάβω που με αδίκησε ο Θεός, για να αξίζει τον λόγο να έχω αυτή την σχέση, ή δεν τον εμπιστεύομαι πλέον και πρέπει να αναλάβω την ζωή μου. Ή να καταλάβω την πτώση μου, να δω μέσα από το στραβό που μου συνέβη τον τρόπο συναλλαγής και σχέσης και συσχετισμού με τον Θεό; Ή τον τρόπο να κατανοήσω τον Θεό πως λειτουργεί για να μπορώ να λάβω τα μέτρα μου;
Είναι πολύ δέστε, ή σε μια σχέση θα μας ενδιαφέρει πως λειτουργεί ο άλλος ώστε να ελέγχουμε την σχέση και να κυριαρχούμε ή θα μας ενδιαφέρει να καταλάβουμε το δικό μας στραβό για να το διορθώσουμε για να ενωθούμε με τον άλλον. Τι μας ενδιαφέρει, είναι πολύ βασικό αυτό, δεν είναι απλά, δε λέμε, εγώ έτσι λειτουργώ, δε θέλω κουβέντα, άστα αυτά, όχι είναι λάθος.
Θα κάνω κουβέντα πρώτα με τον εαυτό μου να το καταλάβω, όχι για να ελέγχω τον άλλον αλλά για να διορθώσω το δικό μου στραβό, που σημαίνει τι; Να μιλήσω με αυτήν την γλώσσα που θα καταλάβει ο άλλος για να γίνω κατανοητός και να συνδεθώ μαζί του. Αυτό δεν το κάνουμε. Γιατί αν μιλήσω την γλώσσα του άλλου και με καταλάβει μπορεί να μην είναι τόσο κακός όσο φανταζόμουν πριν και έτσι δεν θα είμαι ο νικητής στην σχέση.
Θέλω ο άλλος να είναι ο παρακατιανός και αν του μιλήσω με γλώσσα που θα αναδειχθεί ότι δεν είναι τόσο κακός δε με συμφέρει και τον προτιμώ να είναι εκεί κάτω χαμηλά. Για να μπορέσει όμως ο άνθρωπος να μιλήσει και να κατανοήσει την γλώσσα του άλλου πρέπει πρωτίστως να καταλάβει τον δικό του λόγο, τον δικό του τρόπο, την δική του κατάσταση.
Όταν δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα την οποία καταργούμε μέσα στους εγωισμούς μας, τότε οδηγείται ο άνθρωπος σε αυτή την απελπισία, σ αυτήν την θλιβερότητα, σε αυτήν την νωθρότητα. Να είναι θλιμμένος, να κλαίει, να μελαγχολεί, να μη δίνει σημασία στην οικογένειά του, να ξοδεύει ένα σωρό χρήματα στους ψυχαναλυτές για να πάρει φάρμακα.
Αυτά οι άνθρωποι τα λένε ανασφάλεια, ναι βρήκαν μία λέξη, είναι ανασφάλεια όλα αυτά τα πράγματα. Είναι πολύ καίρια σαφώς η λέξη αλλά ανασφάλεια από τι, από το ότι δεν είμαι τόσο σπουδαίος όσο με μεγάλωσε το περιβάλλον μου; Και τώρα γκρεμίζεται αυτό το οικοδόμημα αυτό το είδωλο που έφτιαξα του εαυτού μου;
3. Ανασφάλεια, αγάπη και ναρκισσισμός
Ανασφάλεια γιατί αισθάνομαι ότι ο άλλος δεν με αγαπά τόσο όσο εγώ άξιζα, ή τόσο όσο περίμενα ή τόσα όσα του έδωσα δε θα μου τα δώσει πίσω; Στην ουσία δεν ξέρουμε το μυστήριο της αγάπης, αυτό είναι παραχαραγμένο και παρανοημένο, εμείς εννοούμε αγάπη μια φιλική σχέση που θα μπορώ στον άλλον να δίνω και να παίρνω, και να με καταλαβαίνει και να τον καταλαβαίνω, αλλά ποτέ να μην ανέχομαι να πληγώνομαι από τον άλλον.
Λέει εδώ η γερόντισσα Γαβριηλία ένα πολύ όμορφο στοιχείο για να καταλάβουμε, λέει γιατί ο άνθρωπος είναι αμαρτωλός και δεν μπορεί εύκολα να πιστέψει αυτόν τον δρόμο που του έδειξε ο Χριστός. Δε μπορεί σου λέει, τότε γιατί είπε ο Θεός αυξάνεστε και πληθύνεστε; Μα γι αυτό παντρεύτηκες; , “Μία φορά στην Αμερική κάποιος από ένα ακροατήριο μου το είπε και τότε γυρίζω και τους λέω, να σηκώσει το χέρι όποιος παντρεύτηκε για να μη σταματήσει η δημιουργία.” Και βέβαια όλοι ξεκαρδίστηκαν στα γέλια, κανείς δεν είχε παντρευτεί γι αυτό, για να γίνεις συνεργάτης στην δημιουργία του Θεού παντρεύτηκες; Όχι, αλλά επειδή αγάπησες κάποιον και έπρεπε να είναι αποκλειστικά δικός σου, όχι για όλο τον κόσμο.
Έτσι είναι, αυτό το οποίο εμείς ονομάζουμε αγάπη είναι εν τέλει αποκλεισμός, είναι αποκλειστικότητα, είναι τροφοδοσία του ναρκισσισμού μας. Γι αυτό μιλάει κάπου αλλού για την ειδωλοποίηση, λέει κάπου ότι αυτό που ονομάζουμε αγάπη τι είναι , ψάχνουμε κάποιον στον οποίον προβάλουμε τον εαυτό μας, θεωρούμε ότι είναι η προέκταση του εαυτού μας, και μας ικανοποιεί τα συναισθηματικά χατηράκια και νοιώθουμε ότι είναι δικό μας κτήμα.
Στην συνέχεια αυτό που ονομάζω αγάπη το κάνουμε είδωλο, το ειδωλοποιούμε, το θεοποιούμε, στο βαθμό λοιπόν που ικανοποιούνται οι φαντασίες μας, ή οι φαντασιώσεις μας, που βρίσκουμε ένα υποκατάστατο του Θεού τελικά, μας είναι ο έρωτας και η αγάπη αρεστός, όσο αυτό θα αρχίσει να γκρεμίζεται γιατί θα αποδειχθεί ότι δεν είναι έτσι, τότε έρχεται το μεγάλο ξενέρωμα, και η αρχή της πραγματικής ανάπτυξης του ανθρώπου.
Η αρχή της πνευματικής ανάπτυξης του ανθρώπου και της εύρεσης της αληθινής δηλαδή αγάπης και σχέσης ξεκινά από την στιγμή που από-ειδωλοποιηθεί ο άνθρωπος που αγαπούμε. Γι αυτό τι συμβαίνει σήμερα; Ο άνθρωπος, η ανασφάλειά του από που προέρχεται; Είμαι τόσο καλός για να με αγαπάει ο άλλος; Είμαι τόσο ισορροπημένος για να γίνομαι αποδεκτός;
Μα δεν είναι αγάπη αυτό το πράγμα, είσαι ανισόρροπος γι αυτό σε αγαπά ο άλλος. Γιατί η αγάπη έχει μια άλλη δύναμη, μια άλλη διάθεση, δε σ αγαπάει γι αυτό που είσαι αλλά για αυτό που μπορεί να γίνεις. Η πτώση μας είναι αυτή ζούμε μία φαντασία όχι την πραγματικότητα. Ποιος μπορεί να δεχθεί κάτι τέτοιο, φτιάχνουμε ένα σχήμα, μία φαντασία μια πραγματικότητα ο καθένας μέσα στο μυαλό του και οδηγείται σε αυτό. Τι σημαίνει σχέση, η δυνατότητα συνανάπτυξης.
Η δυνατότητα μέσα στην πτώση μας μέσα στην αναπηρία μας να μπορούμε να αναπτυχθούμε στο αληθινό πλαίσιο της αγάπης. Ποιος μπορεί να αγαπήσει μακρυά από την φαντασία του; Γιατί ένας άνδρας στα πενήντα του είναι μπακούρι, γιατί θέλει να παντρευτεί την φαντασία του την προέκταση του εαυτού του, όχι ένα συγκεκριμένο πρόσωπο.
Γιατί μια γυναίκα μένει ελεύθερη σήμερα; Γιατί έφτιαξε μια φαντασία, περιμένει τον πρίγκηπα. Όχι το πραγματικό πρόσωπο που θα αγαπήσει, αυτος ο πρίγκιπας σε ένα χρόνο θα έχει διαλυθεί, θα έχει γκρεμισθεί αν τον παντρευτείς. Κι αυτή η φαντασία που φαντάζεσαι την πιο όμορφη, την πιο μικρή κοπέλα, να την παντρευτείς σε ένα χρόνο θα την βαρεθείς σαν το μαξιλάρι σου θα την έχεις τι θα γίνει μετά; Ποιά αγάπη θα υπάρχει;
Δεν έχει ο άνθρωπος την ικανότητα να αγαπήσει, γιατί ζει μέσα στην μιζέρια του μέσα στην κακομοιριά του μέσα στην κατάθλιψή του. Και που είναι η κατάθλιψή του; Δεν μπόρεσε ο άνθρωπος να αποδεχθεί την πραγματική αξία που του χάρισε ο Θεός, δεν την βρήκε ο άνθρωπος αυτή την αξία. Ταλαιπωρείται και ταλαιπωρεί, διεκδικεί την αξία στον άλλον.
Αληθινή αγάπη είναι να έχεις τέτοια χαρά μέσα σου από την ύπαρξη του άλλου και την χαρά που σου δίνει ο Θεός για να βεβαιώσεις τα όρια της ελευθερίας για να σε αρνηθεί ο άλλος Εάν δε έχεις την δυνατότητα, αν η αγάπη σου δεν αγκαλιάζει αυτόν που σε αρνείται και σε προδίνει και επιλέγει έναν άλλον τρόπο δεν είναι αγάπη αυτό το πράγμα. Είναι μία φαντασία, είναι ένας εγωισμός, τίποτε άλλο.
Γι αυτό ο Θεός μας δίνει αυτή την αγάπη μας δίνει την ελευθερία ακόμα και να τον αρνηθούμε. Γι αυτό είναι αγάπη ο Θεός, γι αυτό μας αιφνιδιάζει. Όταν θεωρούμε ότι η αγάπη είναι ένας εγκλωβισμός μια αποκλειστικότητα και πρέπει εναγωνίως να παρατηρούμε αν ο άλλος είναι ο λατρευτής μας τότε έχουμε πρόβλημα.
Στον άλλον , στην άλλη, στον οποιονδήποτε άλλον, σε όποιο επίπεδο της σχέσης, του δίνεις την ελευθερία και να μην βγει μαζί σου έξω και να μη σε πάρει τηλέφωνο και να καλέσει άλλους και να μην καλέσει εσένα και να μην θιγείς και να τον αγαπάς. Αγάπη σημαίνει να υπάρχει ελευθερία και αγάπη σημαίνει να μην φοβάσαι αν ο άλλος σκέπτεται άλλον και όχι εσένα. Γιατί σίγουρα θα σκέπτεται κάποιον άλλον κατ αρχήν.
Θα περάσει σίγουρα από το μυαλό του κάποιος άλλος γιατί οποίος ζει με την ψευδαίσθηση ότι μόνο επειδή παντρεύτηκες..., είναι μια φαντασία ένα ψέμα. Και οι συγκρίσεις θα μπούνε του ανθρώπου κι οι λογισμοί και όλα, πτώση είναι τι να κάνουμε. Εάν όμως έχεις την εσωτερική ωριμότητα να αγαπήσεις τον άλλον πραγματικά τότε θα αρχίζει εξ αιτίας αυτής της διαθέσεως να βρεθούν τρόποι και λόγοι να αναπτυχθεί αυτή η αγάπη.
Αντί να καταθλίβεσαι, αντί να συγκρούεσαι, αντί να νιώθεις θιγμένος να προστατέψεις τον εαυτό σου αναφέροντας όλα τα περιστατικά που συνέβησαν με την πιο έντονη λεπτομέρεια, προτιμότερο είναι να βρεις τρόπο να δεις τα πράγματα διαφορετικά.
Να δούμε ποιο είναι το διαφορετικό, ο πόνος, δέστε πως το αναλύει ο γέροντας, αγράμματος ήταν του δημοτικού, ο πόνος λέει είναι μια ψυχική δύναμη, που ο Θεός την έβαλε μέσα μας.
4. Θεραπευτική προσέγγιση: Ο Πόνος
Δηλαδή τι είναι ο πόνος, δεν είναι κάτι αρνητικό κατ αρχήν η αληθινή αγάπη πάντα περιέχει πόνο, όσο πιο πολύ αγαπάς τόσο πιο πολύ πόνο έχεις. Όσο μεγαλύτερο πόνο έχεις τόσο πιο πολύ αγαπάς. Μα τι είναι η μετάνοια είναι πόνος, η απομάκρυνση από τον θεό είναι πόνος και αυτή η αγάπη του Θεού που σε συντρίβει είναι πόνος. Λοιπόν ο πόνος είναι μία δύναμη της ψυχής θα μπορούσαμε να το ονομάσουμε και πάθος, αυτή η δύναμη του πάθους που έβαλε ο Θεός μέσα μας.
Λοιπόν που έχει προορισμό αυτός ο πόνος να κάνει το καλό, να ενεργοποιηθεί για το καλό, την αγάπη, την χαρά, την προσευχή. Έχει πόνο ο άνθρωπος αυτή την εσωτερική του δύναμη που θα την στρέψει; Στους λογισμούς του, στην φαντασία του στα είδωλά του; Ή θα την στρέψει στην αγάπη την χαρά και την προσευχή; Αντί αυτού τι κάνει ο διάβολος λέει;
Καταφέρνει και παίρνει αυτή τη ψυχική δύναμη που είναι χάρισμα, εμείς θα μπορούσαμε να την πούμε διαφορετικά για να συνεννοηθούμε, την ευαισθησία, ναι, πόνος είναι η ευαισθησία. Παίρνει λοιπόν την ευαισθησία ο διάβολος από την μπαταρία της ψυχής μας και την μεταχειρίζεται για το κακό. Την κάνει κατάθλιψη και και φέρνει την ψυχή στην νωθρότητα και την ακηδία.
Η κατάθλιψη τι σε κάνει να μην έχεις την δύναμη να κάνεις τίποτα, να είσαι διαρκώς ξαπλωμένος να σβύνεις και τα φώτα, να βλέπεις τις ειδήσεις, όλα τα σήριαλ κτλ και να περνάει η ώρα και να είσαι πτώμα. Και να έχει μια νωθρότητα και να μην έχεις τι να κάνεις να αναμασάς τα ίδια και να νεκρώνεσαι, παθητικά δηλαδή να ζεις.
Την προηγούμενη εβδομάδα που ήμουν άρρωστος άνοιξα την τηλεόραση να δω τι λένε τα πρωινά. Πω πω τι απίστευτο πράγμα είναι αυτό που γίνεται το πρωί, είναι ένα φρόνημα τραγικό, και την άλλη μέρα πάλι το ίδιο πνεύμα έχει, μια ένταση ο άνθρωπος μιά αγωνία και ποιο είναι το τραγικό, όλα αυτά για το τίποτα, όλα αυτά είναι μια φασαρία για το τίποτα, ένας θόρυβος για το τίποτα και όλος αυτός ο θόρυβος γίνεται για να μην έρθουμε στην καρδιά μας, να συγκινηθούμε από κάτι βαθύτερο, ζούμε στην επιφάνεια.
Λοιπόν την κάνει κατάθλιψη και φέρνει την ψυχή στην νωθρότητα και την ακηδία, βασανίζει τον άνθρωπο τον κάνει αιχμάλωτό του τον αρρωσταίνει ψυχικά. Υπάρχει ένα μυστικό λέει ο γέροντας να μεταβάλετε την σατανική ενέργεια σε καλή. Θεωρεί λοιπόν ότι η αρνητική σκέψη, αυτή η κατάθλιψη είναι σατανική επήρεια ενέργεια και θα δούμε σε άλλο κεφάλαιο πως την αναφέρει και με άλλο τρόπο .
Είναι δύσκολο και χρειάζεται κάποια προετοιμασία, προετοιμασία είναι η ταπείνωση. Με την ταπείνωση αποσπάτε την χάρη του Θεού, δίνεστε στην αγάπη του Θεού, στην λατρεία του στην προσευχή. Να πούμε ένα παράδειγμα να καταλάβετε, όλοι περάσαμε από ένα στάδιο που οι γονείς μας ήταν κάπως μεγάλοι.
Οι γονείς μας συνήθως μετά τα 65, ιδίως οι μανάδες, τους πιάνει μια αγωνία τι θα κάνουν τα παιδιά τους, νοιώθουν μια στεναχώρια μια αγωνία, νοιώθουν ότι δεν πέτυχαν στην ζωή, νοιώθουν ότι δεν τους προσέχει κανείς, αν δείτε καμιά μάνα θα λέει ποιος μου δίνει σημασία, ε; Τι ζωή είναι αυτή, εγώ σας μεγάλωσα, και παίζει κακομοίρης κανείς, αυτό είναι αρνητικό.
Πως μπορεί να το διαχειριστεί κανείς; Η θα το καλλιεργήσει αυτό να κλαψουρίζετε για να προσπαθεί να κεντρίσει το ενδιαφέρον των άλλων ή θα πει ναι δυσκολεύτηκα στην ζωή μου άλλα δόξα τον θεό που έφτασα σε αυτό το σημείο και εύχομαι ο Θεός να μας ευλογήσει. Ανατρέπεται, αυτό είναι ταπείνωση. Δες τε ότι όλη η ιστορία είναι κάτι πάρα πολύ απλό.
Σε αντίστοιχη περίπτωση αν δούμε έναν άνθρωπο που είναι σε μία κατάσταση δυσάρεστη τι θα κάνουμε εμείς, θα πούμε βρε τον κακομοίρη, άσε μακρυά από αυτόν, ή θα προσπαθούμε να τον αναπαύσουμε να τον ενεργοποιήσουμε να του μεταφέρουμε ένα άλλο κλίμα. Είναι πολύ σημαντικό βλέπουμε ανθρώπους που σε αυτή την κατάσταση μπορεί να βρισκόμαστε και εμείς κάποια στιγμή.
Που μας φταίνε όλα, δηλαδή σαν εκείνη την στιγμή να έχουμε τέτοιο φρόνημα που όλα να θέλουμε να τα δούμε όλα αρνητικά, όλα να τα πληγώσουμε, όλα να τα θίξουμε, όλα να τα κατηγορήσουμε, όλα να τα κατακρίνουμε. Σ αυτόν τον άνθρωπο τι κάνεις, παλεύεις; Λες το αντίθετο να τον βάλεις στην θέση του; Θα γίνει μια φασαρία, τρικούβερτος καυγάς δεν τελειώνει ποτέ, σε αυτή την περίπτωση προσπαθείς να σου ρίχνει πέτρα και να την παίρνεις να χτίζεις σπίτι. Όχι να ρίχνεις άλλη πέτρα.
Να προσπαθείς λοιπόν με τον τρόπο σου να αλλοιώσεις το φρόνημα και την διάθεση του ανθρώπου, να του μεταφέρεις ένα άλλο κλίμα και συνήθως ο πειρασμός τις γιορτινές μέρες έρχεται στα σπίτια να προσβάλλει την χαρά. Όταν κανείς κοινωνήσει, όταν εξομολογηθεί, όταν κάνει προσευχή τότε το ταγκαλάκι σου φέρνει μια κατάσταση και σε διαλύει, κι αρχίζεις και αγριεύεις, όχι δε θα αγριέψεις θα καταλάβεις τι γίνεται, θα περιφρονήσεις αυτή την κατάσταση, θα μεταφέρεις το θετικό κλίμα.
Αυτό είναι ταπείνωση αλλά και όλα αν τα κάνετε τίποτα δεν έχετε καταφέρει αν δεν έχετε αποκτήσει την ταπείνωση. Όλα τα κακά αισθήματα, η ανασφάλεια, η απελπισία, η απόγνωση που πάνε να κυριεύσουν την ψυχή φεύγουν με την ταπείνωση. Ποιός όμως μπορεί να δεχθεί είτε πραγματικά, είτε φανταστικά ότι τον θίγει, τον περιφρονεί ο άλλος, επαναστατεί Μα όταν ο άλλος σε θίγει, είναι μία άσκηση ταπείνωσης
Αυτός που δεν έχει ταπείνωση, ο εγωιστής, δε θέλει να του κόψεις το θέλημα, να τον θίξεις, να του κάνεις υποδείξεις, στεναχωριέται, νευριάζει, επαναστατεί αντιδρά, τον κυριεύει η κατάθλιψη. Τι είναι τελικά για τον γέροντα η κατάθλιψη; Ένας πληγωμένος εγωισμός που δεν τον αντιμετωπίσαμε, χρόνισε μέσα μας, γιατί τον καλλιεργήσαμε.
Για παράδειγμα όταν βλέπεις παντού ότι όλοι σε αδικούν και προσπαθεις να προστατεύσεις τον εαυτό σου επαναστατείς κι αντί να σκύψεις το κεφάλι, το λέει πολύ όμορφα ο αββάς Δωρόθεος, λέει πως να αντιμετωπίζουμε τους πειρασμούς λέει όπως ο κολυμβητής. Ο καλός κολυμβητής όταν έρχεται το κύμα τι κάνει; Δεν παλεύει με το κύμα λουφάζει όταν έρχεται το κύμα μέσα στο νερό, φεύγει το κύμα και σηκώνεται.
Αυτό λοιπόν είναι σωφροσύνη όταν όμως ο άνθρωπος δεν αντέχει την παρατήρηση, δεν αντέχει τον έλεγχο, και νοιώθει ότι διαρκώς είναι αδικημένος και θίγεται αυτό είναι ο εγωιστής, είναι ο ορισμός του εγωιστή. Όταν ο άνθρωπος ασχολείται με το τι λένε οι άνθρωποι γι αυτόν, πόσο τον αδικούν και δεν αποδέχεται την κατάσταση, να πει ρε παιδάκι μου τι με ενδιαφέρει ο άλλος τι έκανε, για να δω έχει κάποια αλήθεια αυτό που είπε να το διορθώσω;
Όταν όμως θέτεις ως σκοπό ζωής να αποκαταστήσεις την αδικία που σου έγινε, ή να πείσεις τον άλλον ότι σε αδίκησε και πρέπει να σου φέρεται διαφορετικά αυτό είναι μια ταλαιπωρία, μια, δυο, τρεις, δεν αντέχεται, φτάνουμε στην θλίψη και λέμε για όλα φταίει ο άλλος, που με κατάντησε έτσι, που με φερόταν έτσι, ναι φταίει και ο άλλος αλλά εσύ αυτό που σου έκανε το διαχειρίστηκες σωστά;
Το δούλεψες σωστά, το δούλεψες με ταπείνωση, με αγάπη, με προσευχή; Μα τότε ήταν η δυνατότητα και ο τρόπος να αναπτυχθείς. Δε μπορεί να αναπτυχθεί ο άνθρωπος όταν η ζωή του πάει καλά. “Έπαρον τους πειρασμούς και ουδείς ο σωζώμενος” πάρε τους πειρασμούς και κανείς δε σώζεται. Τότε αναπτύσσεται ο άνθρωπος, πότε θα αναπτυχθεί, όταν όλοι του φέρονται καλά; Μα δεν είναι δυνατόν αυτό το πράγμα.
Λοιπόν εκείνη την στιγμή που ζορίζεσαι εκείνη την στιγμή που έρχεται η δυσκολία έστω θα κάνεις το λάθος, σκέψου την επόμενη το λάθος, ζήτα συγνώμη, αν σε αδίκησε ο άλλος μη το κρατάς μέσα σου, δε χάθηκε ο κόσμος, ξέρετε γιατί είναι πρόβλημα, όταν ο άλλος μας θίγει και εμείς με στεναχώρια το κρατάμε μέσα μας, τι γίνεται; Δεν είναι απλά ένας εγωισμός αλλά είναι μία πραγματική μειονεξία.
Και όλη μας την εσωτερική αποτυχία, όλο μας το εσωτερικό κενό, την απουσία χαράς, προσπαθούμε να την δικαιολογήσουμε στην συμπεριφορά του άλλου. Ο άλλος που μας φέρεται καλά τελικά, είναι άλλοθι της πνευματικής μας πτώσης. Δεν είναι πραγματικότητα δεν είναι το πρόβλημα αυτό, λέει μου φέρεται άσχημα γι αυτό δεν είμαι καλά ή έτσι κι αλλιώς δεν ήσουν καλά βρήκες τώρα την αφορμή το δικαιολογείς.
Γιατί κι όλοι αν μας φέρονται καλά πάλι δεν είμαστε καλά, να το δούμε στα υλικά αγαθά λέμε υπάρχει φτώχεια υπάρχει δυστυχία γι αυτό δεν είμαστε καλά. Και τότε που είχαμε καλά ήμασταν πάλι; Τώρα έχουμε την κατάθλιψη τότε είχαμε τις καταχρήσεις πάλι δεν ήμασταν καλά, το πρόβλημα είναι μέσα μας, δε μας φταίει ο άλλος.
Η κατάσταση λοιπόν αυτή θεραπεύεται με την χάρη, πρέπει η ψυχή να στραφεί στην αγάπη του Θεού, η θεραπεία θα γίνει με το να αγαπήσει τον Θεό με λαχτάρα. Τι απλά που το λέει, τι σημαίνει όμως αυτό το πράγμα; Τι είναι ο Θεός, για μας τους περισσοτέρους είναι όνομα ο Θεός μια αφηρημένη έννοια, τι σημαίνει να αγαπήσεις τον Θεό μας φαίνεται τρελό, μα αγαπώ κάτι που είναι χειροπιαστό κι αυτό με δυσκολία, πως τον αόρατο Θεό θα τον αγαπήσω; Πως είναι δυνατόν αν μου δίνει μια ζωντανή πραγματικότητα ο Θεός και εγώ να τον αγαπήσω και να τον λαχταρήσω;
Όταν έχω την δυσκολία και ο άλλος μας φέρεται άσχημα τι κάνουμε; Εξετάζουμε πρώτα τι μας συνέβη, μετά τεκμηριώνουμε μέσα μας ότι αυτό που μας έκανε ο άλλος είναι αδικία, μετά επαναφέρουμε όλο το παρελθόν και λέμε τι τράβηξα από αυτόν τον άνθρωπο. Και στην συνέχεια παίρνουμε τηλέφωνο και τον κατηγορούμε κάπου αλλού. Και μετά παίρνουμε και τον πνευματικό μας να μας δικαιώσει και να μας παρηγορήσει. Μέχρι εκεί.
Δε γίνεται αυτό αφορμή προσευχής να γονατίσω και να πω, κι αυτός τα χάλια του και εγώ τα χάλια μου, κι οι δυο στην πτώση είμαστε αντί να σκέπτομαι να γονατίσω και να ζητήσω και για τους δυο το έλεος του Θεού. Βεβαίως το να αγαπήσω πραγματικά τον Θεό σημαίνει να έχω εσωτερική αναζήτηση για τον Θεό, για την αλήθεια, κι αυτός ο πόνος της εσωτερικής αναζήτησης, της αναζήτησης αρχικά ενός άγνωστου Θεού.
Ο κόπος και το φιλότιμο που θα δαπανήσω και το προσωπικό κόστος που θα έχω με το ψαλίδισμα των παθών μου της βόλεψής μου αναζητώντας τον Θεό, ο Θεός θα γλυκάνει την καρδιά μου και σιγά σιγά θα αισθανθώ την παρουσία του και θα τον αγαπήσω γιατί “αυτός πρώτος ημάς ηγάπησε”. Δεν μπορούμε να αγαπήσουμε τον Θεό αν αυτός δεν μας αγαπήσει πρώτα.
Αλλά πως μπορώ να αισθανθώ την αγάπη του Θεού όταν στην αποτυχία μου τον ζητώ. Αυτό κατανοητό, στην προκειμένη περίπτωση τι γίνεται, να ο Θεός πως οικονομεί στα κοσμικά πράγματα, εντός εισαγωγικών κοσμικά, την εμπειρία της αγάπης του. Εσύ ξεκινάς από ένα πρόβλημα, είτε σημαντικό που λέγεται ασθένεια, είτε πιο ασήμαντο που λέγεται οικονομική δυσκολία, είτε πιο ασήμαντο που λέγεται διαπροσωπική δυσκολία.
Που μπορεί να έχεις ένα πληγωμένο εγωισμό, που μπορεί να έχεις φάει καμιά χυλόπιτα μπορεί οτιδήποτε κι αυτό το πράγμα να σε θίγει, να σε ταλαιπωρεί, να σε στεναχωρεί, να μελαγχολείς, και τα σκέπτεσαι και τα αναλύεις με το μυαλό σου και ξαφνικά λες δεν αντέχω άλλο είμαι χάλια θα γονατίσω και θα πω ελέησέ με Θεέ μου όπως εσύ ξέρεις.
Από αυτό λοιπόν το φαινομενικά κοσμικό όταν κάνω αυτή την κίνηση ο Θεός θα με γλυκάνει και θα μου δώσει τέτοια χάρη που θα ξεχάσω το πρόβλημα που είχα και θα μείνω στον Θεό και θα αγαπήσω τον Θεό. Αλλά δε μάθαμε να προσευχόμαστε έτσι, όλα τα προβλήματα, ποια είναι η αμαρτία μας; ποια είναι η αμαρτία μας; Ότι όλα τα προβλήματα μας θεωρήσαμε ότι είναι υπόθεσή μας.
Κανένα πρόβλημα δεν είναι υπόθεσή μας. Δεν μπορούμε, είμαστε ανίκανοι, είμαστε ανάπηροι, πιστεύσαμε ότι είναι υπόθεσή μας για να το λύσουμε θα δούμε πόσο αδιέξοδα θα οδηγηθούμε. Η υπόθεση η δική μας είναι να το κάνουμε υπόθεση του Θεού, το πιο ελάχιστο πρόβλημα, και τότε τι θα γίνει ; Αυτό το πρόβλημα θα το δούμε εν Χριστώ, γιατί πάσχει ο άνθρωπος να ξερε τι συμβαίνει στην εξομολόγηση.
Ο άνθρωπος έχει ένα πρόβλημα το πιο κοσμικό ή το πιο πνευματικό, το απομονώνει από τον Θεό το κάνει δικό του πρόβλημα ακόμα ούτε πρόβλημα του αδελφού του δε το κάνει ούτε τολμάει με τον αδελφό του να το μοιραστεί, το κάνει δικό του πρόβλημα που πρέπει να το λύσει με τον εαυτό του και ψάχνει ένα παπά μαγικά να το λύσει δηλαδή να το δικαιώσει.
Και τι κάνει ο άνθρωπος παιδεύεται και ταλαιπωρείται και δε βρίσκει ανάπαυση και μετά αρχίζει να σκέπτεται κι άλλο κι άλλο κι άλλο και τρελαίνεται ο άνθρωπος και μετά θέλει τα χάπια του. Πολύ απλά πρέπει να καταλάβουμε ότι κανένα πρόβλημα δεν είναι υπόθεσή μας υπόθεση δική μας είναι να το αφήσουμε με εμπιστοσύνη στον Θεό.
Αυτό λοιπόν η πράξη που φαίνεται κοσμική, να λοιπόν ο Θεός από το κάθε τι μας φέρνει κοντά του, μας γεννά αυτή την κοινωνία με τον Θεό, κι όσο πιο πολύ ο άνθρωπος είναι πονεμένος όσο πιο πολύ ο άνθρωπος είναι καταθλιπτικός τόσο πιο πολύ δεκτικός είναι, είδατε τι παλαβά πράγματα γίνονται να είσαι ο πιο καταθλιπτικός και αν στραφείς προς τον Θεό να είσαι ο πιο ευαίσθητος κι ο πιο δεκτικός, γιατί τι είναι κατάθλιψη όπως είπαμε; Είναι η δύναμη που μας έδωσε ο Θεός που την στρέφουμε σε λάθος δρόμο, κι ένας άνθρωπος που έχει πολύ κατάθλιψη έχει πολλή δύναμη μέσα του. Κι αν την στρέψει στον Θεόν θα λάβει μεγάλη χάρη. Γιατί δεν γίνεται; Γιατί τα θέλουμε δικά μας τα πράγματα. Αυτό είναι εγωισμός, το να θεωρήσουμε ότι η ζωή είναι υπόθεσή μας. Η κατάσταση λοιπόν αυτή θεραπεύεται με την χάρη.
5. Προσευχή
Πρέπει η ψυχή να στραφεί στην αγάπη του Θεού και η θεραπεία θα γίνει με το να αγαπήσεις τον Θεό με λαχτάρα. Η πραγματική προσευχή ξέρετε από που ξεκινάει; Από την στιγμή που ο άνθρωπος προσπάθησε όλα τα ανθρώπινα ανέλυσε όλα τα πράγματα με το μυαλό του και δεν έβγαλε άκρη. Στο τέλος παραδόθηκε και λέει δεν αντέχω Θεέ μου πέφτω στα πόδια σου.
Τότε ξεκινάει η προσευχή, ειδεμή μπορούσε και αλλιώς αλλά είμαστε τόσο εγωιστές που δεν το κάνουμε, δηλαδή προσπαθούμε να επιβιώσουμε με τις δικές μας δυνάμεις. Λέμε έκανα αυτό, την επόμενη θα προσέξω σκεύτομαι θα το διορθώσω, κάνε το και θα δεις δε θα τα καταφέρεις πάλι. Το μυστικό είναι να πεις δεν τα καταφέρνω και παραδίδομαι στον Θεό.Τότε αρχίζει η προσευχή, τότε αρχίζει η σχέση μας με τον Θεό.
Όσο δίνουμε στον Θεό τα 90 και τα 10 τα κρατάμε εμείς επειδή τα καταφέρνουμε δεν είναι αληθινή σχέση με τον Θεό. Ποιος θα ήθελε να έχει μία σχέση συζυγίας που θα ήξερε ότι το 90 της καρδιάς του συντρόφου είναι σε αυτήν και το 10 κάπου αλλού, ποιος θα το ανεχόταν αυτό το πράγμα; Αν και μεγάλο ποσοστό είναι το 90, λοιπόν έτσι και στην σχέση μας με τον Θεό.
Πολλοί άγιοι μετέτρεψαν την κατάθλιψη σε χαρά με την αγάπη προς τον Χριστό. Παίρνω δηλαδή αυτή την ψυχική δύναμη που ήθελε να την συντρίψει ο διάβολος, δες τε παίρνουμε την ψυχική δύναμη που ήθελε να συντρίψει ο διάβολος αυτή τη δύναμη που μας έδωσε ο Θεός και την δίνανε στον Θεό και την μεταβάλλανε σε χαρά και αγαλλίαση.
Η προσευχή η λατρεία του Θεού μεταβάλλει σιγά σιγά την κατάθλιψη, και τη γυρίζει σε χαρά διότι επιδρά η χάρις του Θεού. Εδώ χρειάζεται να έχεις την δύναμη να αποσπάσεις την χάρη του Θεού που σε βοηθάει να ενωθείς μαζί του. Χρειάζεται τέχνη. Όταν δοθείς στον Θεό και γίνεις ένα μαζί του θα ξεχάσεις το κακό πνεύμα που σε τραβούσε από πίσω και κείνο έτσι περιφρονημένο θα φύγει.
Έχουμε λογισμούς είναι αυτό το αρνητικό που μας ζαλίζει το κεφάλι, μνησικακίες, ζήλιες, φθόνους, κακότητες, χίλια δυο περνούν από το μυαλό μας και τα καλλιεργούμε θα μπορούμε όμως να βρούμε και έναν άλλο δρόμο. Αυτά να τα σταματήσουμε να μη τα λειτουργούμε. να τα ακινητοποιήσουμε δηλαδή, αυτή την αρνητική κίνηση μέσα μας να την ακινητοποιήσουμε. Να την σιωπήσουμε, να την αδρανοποιήσουμε και να στραφούμε άνευ λογισμών εις τον Θεόν και να ζητούμε το έλεός του.
Σιγά σιγά αν αυτή η πράξη είναι αληθινή και κοπιάσουμε λίγο για αυτήν θα δούμε ότι στην καρδιά μας θα αρχίζει να έρχεται ένα άλλο πνεύμα, ένας άλλος αέρας μια άλλη διάθεση. Ο χριστιανός ξέρετε ποιος είναι; Αυτός που αγωνίζεται, ποιος είναι αυτός που αγωνίζεται τον βλέπεις το πρωί να σου μιλάει άσχημα και το βράδυ καλά. Τι συμβαίνει; Δεν είναι τρελός, έκανε αγώνα το δούλεψε μέσα του.
Ο μη χριστιανός είναι αυτός που είναι πάντα έτσι ή αλλιώς, η θα 'ναι πολύ καλός πάντα άρα είναι ψεύτης και υποκριτής, ή θα είναι άγιος, που αν ήταν άγιος δε θα ήταν ανάμεσά μας; Και δεύτερο ή είναι τόσο κακός, που το κρατάει συνεχώς μέσα του. Άρα ο χριστιανός ο αληθινός είναι αυτός που έχει εναλλαγές γιατί δουλεύει μέσα στην καρδιά του.
Είναι πολύ άσχημο και δεν έχει ενδιαφέρον η ζωή και η σχέση μας αν δεν αλλάζουμε, αν δεν έχουμε αλλοιώσεις και καλές και κακές, αν δεν υπάρχει εσωτερική μεταβολή. Όταν δοθείς λοιπόν στον Θεό και γίνεις ένα μαζί του θα ξεχάσεις το κακό πνεύμα που σε τραβούσε από πίσω και εκείνο έτσι περιφρονημένο θα φύγει.
Πόσο όμορφο, πόσο όμορφο, ξέρει κανείς πόσο όμορφο σε οτιδήποτε να συμβαίνει, να πιάσει τον άλλον και να του πει, ήμαρτον έκανα λάθος συγνώμη. Και να εξηγεί όχι να το λέει τυπικά, εκείνο το χριστιανικό αισθανθήκαμε ότι έγινε μια παρεξήγηση και για να ησυχάσουμε, α συγνώμη αδελφέ μου και εκείνα τα χαζά, η γιατί ο άλλος είναι τρελός και άσε να του πούμε μία συγνώμη να ησυχάσουμε.
Αυτό το συγνώμη που υπάρχει συνείδηση και λες στον άλλον ξεκάθαρα και τον άλλον τον ωφελείς και του δίνεις τις προϋποθέσεις να κάνει το ανάλογο. Έτσι υπάρχει σχέση έτσι αναπτύσσεται η σχέση, αυτή είναι η σχέση, πόσο όμορφο σε μια σχέση συζυγίας να υπάρχει αυτή η τόλμη; Ξέρετε τις κοντινές μας σχέσεις τις κάναμε χυδαίες τις αποιεροποιήσαμε λέμε τόσα χρόνια μαζί τώρα θα μιλάμε όμορφα;
Τόσα χρόνια μεγαλώσαμε μαζί αδελφός μου, μάνα μου, πατέρας μου, άνδρας μου, γυναίκα μου, παιδιά μου, θα μιλάμε με ευγένεια ; Ναι, εκεί θα ασκηθείς, ναι γιατί να μη φέρεσαι τόσο ευγενικά στους δικούς σου ανθρώπους και με τέτοια προσοχή και σεβασμό όπως θα φερόσουν στον οποιονδήποτε άνθρωπο θα γνώριζες πρώτη φορά και με τον οποίο έχεις συμφέρον να σου γίνει μία δουλειά και τον γλύφεις. Γιατί;
Μα η καλύτερη δουλειά που μπορεί να σου κάνει ο άλλος είναι ο σύντροφός σου να μπορείς να περνάς καλά μαζί του. Ποιος είναι, ο υπουργός που θα σου λύσει το οικονομικό πρόβλημα και θα σε βάλει σε μια θεσούλα; Όλη η ιστορία η ψυχική και η σωματική υγεία του ανθρώπου, που λέει εδώ ο γέροντας, κρίνεται από αυτή η ισορροπία της σχέσης.
Λοιπόν ο πρώτος άνθρωπος που είναι το μέσον και πρέπει να κολακέψεις είναι ο δικός σου ο άνθρωπος. Πρέπει να αποκτήσω μια ιερότητα και ένα σεβασμό και μία εκτίμηση.
Να μας πονάει όταν χαλάει κάτι στη σχέση μας ανεξάρτητα αν είμαστε τριάντα χρόνια μαζί.
Και να έχεις την τόλμη να το βρεις να το βγάλεις στην επιφάνεια και να και όχι με έναν τρόπο σαχλό αλλά με έναν τρόπο ανδρείο και σοβαρό να το καταθέτεις και να το εξομολογείσαι στον σύντροφό σου.
Στη συνέχεια όσο θα αφοσιώνεσαι στο πνεύμα του Θεού τόσο δε θα κοιτάζεις πίσω σου, για να δεις αυτό που σε τραβάει όταν σε ελκύσει η χάρις ενώνεσαι με τον θεό και όταν ενωθείς με τον θεό και δοθείς σε εκείνον τότε πάνε όλα τα άλλα, τα ξεχνάς και σώζεσαι. Να λοιπόν όταν ενωθείς με τον θεό, αυτό είναι το πρόβλημά μας, όλη η ταλαιπωρία στην σχέση μας τι είναι;
Είναι είπαμε και προηγουμένως άλλοθι αυτού του κενού όταν έχεις τον Θεό τα ξεχνάς όλα και σώζεσαι. Τα ξεχνάς δεν υπάρχει τίποτα. Βλέπεις ότι είναι μία απάτη, βλέπεις ότι έχεις ένα πρόβλημα βρε παιδάκι μου, σημαντικό φαντάζεσαι ότι είναι σημαντικό του μυαλού μας είναι σημαντικό, φαντάζεσαι ότι είναι σημαντικό. Όταν δεν ζεις τον σημαντικό όλα τα ασήμαντα σου φαίνονται σημαντικά. Όταν δε ζεις και απουσιάζει ο σημαντικός όλα τα ασήμαντα σου φαίνονται σημαντικά και πρόβλημα
Λοιπόν έχεις ένα πρόβλημα και πας στο Θεό κοντά και του το καταθέτεις, όταν πλησιάσει ο Θεός την καρδιά μας και μας συγκινήσει είναι τόσο ευλογημένη αυτή η εμπειρία, που τι, δε σε ενδιαφέρει μετά να σου λυθεί το πρόβλημα. Γιατί εκεί καταλαβαίνεις πόσο ασήμαντο πόσο σαχλό ήταν αυτό που εσύ όριζες σαν πρόβλημα. Και αυτό είναι η δυστυχία μας η πτώση μας είναι τα ασήμαντα τα λαμβάνουμε σα σημαντικά και τα σημαντικά ως ασήμαντα.
Διάβαζα ένα ποίημα το πρωί κάποιος μου έστειλε ένα βιβλίο και έλεγε : “όταν μνημόνευσα τον θάνατο, άρχισα να ζω.” Η μνήμη του θανάτου είναι η αρχή της ζωής. Και βλέπεις τότε ότι στην αίσθηση του Θεού αυτό που για σένα ήταν προσβολή δέστε τι γίνεται τώρα, γίνεται το εξής παράδοξο νοιώθεις τόσο θιγμένος που ο άλλος σε αδίκησε σε πρόσβαλλε και σου γίνεται θέμα αυτό μέσα το ψάχνεις το ταλαιπωρείς με τον εαυτό σου, το συζητάς με χίλιους δυο ανθρώπους, με τον πνευματικό σου με τους ανθρώπους σου και πας προσεύχεσαι σε γλυκαίνει ο Θεός και λες έγινε τίποτα, έγινε κάτι, τα ξεχνάς τα πάντα.
Και βλέπεις ότι αυτό δεν ήταν πρόβλημα κι όχι μόνο, αυτό που ήταν θίξιμο το θεωρείς ως ευλογία. Και τότε σου δίνεται η δυνατότητα να τον αγαπήσεις αυτόν τον άνθρωπο. Μου έτυχε πάρα πολλές φορές να πηγαίνω στην εκκλησία και είμαι μουντρούχος κουρασμένος να γίνουν διάφορα από τον νεωκόρο μου να είμαι έτοιμος να τον σφάξω λέω άντε να κρατηθώ και μόλις τελειώσω και κοινώνησα λέω τι έγινε, με τι σαχλά ασχολούμουν στην αρχή.
Τι γίνεται γιατί; Κοινώνησα ήλθε η χάρις αυτό είναι το ζητούμενο και βλέπεις πόσο σαχλά είναι τα πράγματα και πως τα μεγιστοποιείς μέσα σου όταν δεν είσαι καλά εσύ μέσα σου όταν απουσιάζει ο Θεός. Απουσιάζει ο Θεός γι αυτό τα βλέπουμε ως πρόβλημα. Ένα πράγμα που μπορεί να βοηθήσει τον καταθλιπτικό είναι και η εργασία, το ενδιαφέρον για την ζωή, και λέει πολλά πράγματα ο γέροντας, τέλος πάντων, πάμε παρακάτω, θέλετε να ρωτήσετε τώρα κάτι για αυτά;
6. Ερωτήσεις
Ερώτηση 1η:
Ο άνθρωπος φτάνει σε ένα σημείο κάποια στιγμή που λέει δεν αντέχω πια προσπάθησα με όλα τα ανθρώπινα Θεέ μου, αυτό έρχεται στην ζωή κάθε ανθρώπου;
Απάντηση
Ναι φυσικά, φυσικά εκτός αν είναι πολύ έξυπνος και τα λύνει όλα και τότε είναι επικίνδυνο αυτό γιατι θα φτάσει σε σημείο να μη γονατίσει στον Θεό αλλά θα τρέχει στο ψυχιατρείο, θα σαλέψουν τα μυαλά του. Αλλά θεωρούμε ότι είναι ευλογία να συμβαίνει αυτό το πράγμα να μην μπορείς άλλο και να στρέφεσαι στον Θεό, βέβαια πιο ευλογημένο είναι πριν φτάσεις στο αμήν να έχεις ήδη στραφεί προς τον Θεό για να γλυτώσεις το αμήν.
Ερώτηση 2η:
Η ερώτησή μου είναι όταν θέλεις να μιλήσεις σε κάποιους ανθρώπους για τον Θεό ο καλύτερος τρόπος είναι να το κάνει με τις πράξεις σου, αλλά θα έρθει η στιγμή που θα γονατίσεις και θα προσευχηθείς και θα το καταλάβουν
Απάντηση
Κοιτάξετε, πραγματικά με σεβασμό το λέω, με ενοχλεί, μου φαίνεται μέσα στην καρδιά πολύ άσχημα, μου φαίνεται παράξενο με παραξενεύει, να λέει κάποιος άνθρωπος θα μιλήσω για τον Θεό, τι σημαίνει να μιλήσω για τον Θεό; Θυμάμαι ένα περιστατικό που έγινε σε ένα μοναστήρι στο όρος, κάποιοι από τον κόσμο επισκέπτες είχαν έρθει στο μοναστήρι και μιλούσαν με έναν στο αρχονταρίκι και άρχισαν να αμφισβητούν τον Θεό.
Να έχουν τις ενστάσεις τους, τις απορίες τους να αρνούνται τέλος πάντων τον Θεό, κι ο μοναχός λιγο ταράχθηκε και πάει στον γέροντα και του λέει αυτοί είπαν αυτό κι αυτό, είπαν δεν υπάρχει Θεός και του λέει ο γέροντας, γιατί εσύ τον είδες; Ήθελε να του πει αν δεν είναι ζωντανή η σχέση πραγματική τι λέμε τώρα να μιλήσουμε στον Θεό, είμαστε εμείς μέσα στην αναπηρία μας, μέσα στην πτώση μας και εμείς τώρα θα μιλήσουμε τώρα στον άλλον για τον Θεό;
Μα είναι πάρα πολύ άκομψο σα να λες σε έναν αγαπημένο σου έλα να σου μιλήσω για τον έρωτα, λέγονται αυτά; Όσο μιλάς για τον έρωτα τον καταργείς τον έρωτα. Τον ζεις, ζεις τον Θεό και αν τον ζεις ότι αρπάξει ο άλλος ότι εισπράξει, δεν είναι μαθηματικά ο Θεός για να μιλήσεις για τον Θεό.
Οπότε ο καλύτερος τρόπος να μιλήσουμε στον Θεό είναι να μην λέμε τίποτα για τον Θεό.
Και να ζούμε με υπομονή τον πόνο μας. Να υφιστάμεθα με υπομονή τις αδικίες να αυτό μιλά για τον Θεό δεν μπορεί ένας άνθρωπος να είναι εύθικτος και μετά να λέει θα μιλήσω για τον Θεό.
Δεν μπορεί ένας άνθρωπος ο οποίος δεν ανέχεται μια αδικία που του γίνεται και επαναστατεί και λέει θα μιλήσω για τον Θεό, όταν ο άνθρωπος φτάνει να δουλέψει αυτό το πράγμα δηλαδή να ανέχεται την αδικία που του γίνεται και στην συνέχεια να αγαπά αυτόν που τον αδικεί και τον θίγει. Τότε αυτή μόνο η πράξη εξαγιάζει τον τόπο που κινείται ο άνθρωπος, εξαγιάζει τον χώρο που καταλαμβάνει, τότε αυτός ο άνθρωπος αλλοιώνει την ατμόσφαιρα που περιβάλλει τον κόσμο. Κι ο άνθρωπος εισπράττει άλλον αέρα από αυτόν τον άνθρωπο.
Όταν όμως εμείς μολύνουμε την ατμόσφαιρα που μας περιβάλλει και κάνουμε βαριά την γη που μας δέχεται γιατί αντιδρούμε στην αδικία που μας έγινε και μετά μιλούμε για τον Θεό είμαστε ψεύτες, δεν μας ακούει ο άλλος, είμαστε υποκριτές, δε μας δέχεται, πρέπει να είναι ανάλαφρη η ύπαρξή μας και αυτή η ίδια η ύπαρξή μας να μιλεί στον άλλον.
Ερώτηση 3η:
(...) Οταν τελειώσει το κήρυγμα σίγουρα επηρεάζει πολλούς ανθρώπους πάρα πολύ, αν μετά (...) έχει ποτίσει τους πάντες γύρω του πάρα πολύ αρνητικά μέσα από την κατάθλιψη όπως αναφέρατε πριν και τους έχει πει με χίλιους δυο τρόπους πόσο άσχημα είναι όλα. (...) Μετά είναι αρκετό με τον τρόπο που τον βλέπουμε να ζει είναι αρκετό να τους περάσει ένα καλό μήνυμα (...)
Απάντηση
Δε θα τους περάσει το μήνυμα αυτοί είχαν λάβει το μήνυμα ποιο ήταν το σωστό. Πολλές φορές η κατάθλιψη είναι και στημένη σικέ κατάθλιψη, δηλαδή κανείς το παίζει λυπημένος ,κακομοίρης για να τον προσέξουν φεύγει, έρχεται, κλαίει, δίνει την εντύπωση ότι περνάει αυτό το φοβερό πράγμα που κανείς άλλος δε περνάει από κοντά του, προσπαθεί να κεντρίσει το ενδιαφέρον του άλλου, σου σπάει τα νεύρα, κάθεται έτσι παθητικά, για να ελέγξει τους άλλους.
Υπάρχουν δύο τρόποι κανείς υπάρχει ο επιθετικός τρόπος που μ ένα βίαιο και σκληρό τρόπο εξουσιαστώ και υπάρχει ο παθητικός τρόπος, τα μούτρα, τι έχεις τίποτα, κι αυτό να κρατάει μήνες, αντέχεται αυτό το πράγμα; ξεκινάς για πλάκα και σου γίνεται συνήθεια μετά δεν ξεφεύγεις. Πολλές φορές την έκανες από ένα πείσμα, για να προκαλέσει το ενδιαφέρον και την προσοχή του άλλου και του γίνεται συνήθεια και δε φεύγει μετά.
Να δούμε κάτι άλλο που λέει ο γέροντας εδώ πολύ σημαντικό σε ένα άλλο κεφάλαιο. Πως μπορεί κανείς να ξεφύγει από αυτή την θλίψη όταν το πρόβλημα δεν είναι οι διαπροσωπικές σχέσεις αλλά είναι οι δυσκολίες από τα λάθη του, από τις αμαρτίες του από τις πτώσεις του.
Ας μη γυρίζουμε πίσω σε αμαρτίες που έχουμε εξομολογηθεί η ανάμνηση των αμαρτιών κάνει κακό. Ζητήσατε συγνώμη τελείωσε. Ο Θεός όλα τα συγχωρεί με την εξομολόγηση, δε πρέπει να γυρίζουμε πίσω και να κλεινόμαστε σε απελπισία, είμαστε δούλοι ταπεινοί μπροστά στον Θεό.
Να αισθανόμαστε χαρά και ευγνωμοσύνη για την άφεση των αμαρτιών μας. Δεν είναι υγιές να λυπάται κανείς υπερβολικά για τις αμαρτίες του και να επαναστατεί εναντίον του κακού εαυτού του φθάνοντας μέχρι την απελπισία. Ακόμα ξέρετε και αυτό που φαίνεται μετάνοια αλλά δεν είναι το να κατακρίνουμε τον εαυτό μας μπερδεύουμε τα πράγματα.
Υπάρχει αυτό που λένε οι πατέρες μας η αυτομεμψία που στην πνευματική του διάσταση είναι ορθό όμως μπορεί να γίνει και διαστροφή της αυτομεμψίας αυτό που λέμε αυτοκατάκριση να κατηγορώ τον εαυτό μου. Αυτό μπορεί να μην είναι μια πράξη μετάνοιας αλλά μια πράξη εγωισμού, κατηγορώ τον εαυτό μου γιατί δεν τα κατάφερα. Δεν επιτρέπεται να κατηγορούμε τον εαυτό μας και να τον προσβάλλουμε γιατί πολύ απλά δε μας ανήκει ο εαυτός μας.
Αυτά τα καμώματα που κάνουμε, εγώ είμαι έτσι και αλλιώς είμαι ένας χάλιας, και ποιος σου είπε ότι έχεις το δικαίωμα να το κάνεις; Ο εαυτός σου δεν σου ανήκει για να το λες αυτό το πράγμα. Δεν έχεις εξουσία πάνω στον εαυτό σου εξουσία έχει ο Θεός. Δε πρέπει να προσβάλλεις τον εαυτό σου κι αυτό το εγωιστικό που κάνει κανείς να θίγεται μπροστά στους άλλους δήθεν να αυτοσαρκάζεται, είναι μια εγωιστική πράξη να δείξει ότι κάτι αξίζει και να κερδίσει την προσοχή των άλλων. Κι όταν αυτά τα ίδια που κατηγορεί τον εαυτό του τον κατηγορήσει ο άλλος επαναστατεί. Γιατί είναι ψεύτικα δεν είναι αληθινά.
Η απελπισία και η απόγνωση είναι το χειρότερο πράγμα. Είναι παγίδα του σατανά για να κάνει τον άνθρωπο να χάσει την προθυμία του στα πνευματικά και να τον φέρει σε απελπισία σε αδράνεια και ακηδία. Αυτό που λέει ο άνθρωπος με τι μούτρα να προσευχηθώ με τα χάλια μου. Μα εξ αιτίας επειδή έχεις χάλια προσεύχεσαι άμεσα. Ο άνθρωπος τότε δε μπορεί να κάνει τίποτα αχρηστεύεται.
Λέει είμαι αμαρτωλός είμαι άθλιος είμαι ετούτο είμαι εκείνο, δεν έκανα ετούτο δεν έκανα εκείνο. Έπρεπε τότε δεν έκανα τότε, τώρα τίποτε. Πάνε τα χρόνια μου χαμένα δεν είμαι άξιος. Του δημιουργείται ένα αίσθημα κατωτερότητας. Δες τε τι έκφραση χρησιμοποιεί ο αγράμματος γέροντας : “ένας άκαρπος αυτοεξευτελισμός” και συμβαίνει συνήθως ο άκαρπος αυτοεξευτελισμός όταν δεν θέλουμε να πράξουμε όταν δε ξεκινούμε από κάποιο σημείο να κάνουμε κάτι να αντιδράσουμε στην κατάστασή μας, επαναπαυόμεθα και καλύπτουμε αυτή την ενοχή της αδράνειας και της έλλειψης με αυτόν τον αυτοεξευτελισμό που είναι άκαρπος.
Όλα για αυτόν είναι ρημάδια, ξέρετε τι βαρύ πράγμα είναι αυτό; Είναι ψευτοταπείνωση όλα αυτά είναι σημάδια ενός απελπισμένου ανθρώπου που τον έχει κυριεύσει ο σατανάς, ο άνθρωπος φτάνει στο σημείο να μη θέλει ούτε να μεταλάβει νομίζει ότι είναι ανάξιος για τα πάντα. Προσπαθεί να εξουθενώσει την δράση του τον εαυτό του γίνεται άχρηστος, αυτή είναι η παγίδα που στήνει ο σατανάς για να χάσει ο άνθρωπος την ελπίδα του στην αγάπη του Θεού.
Αυτά είναι φοβερά αντίθετα προς το πνεύμα του Θεού και γω σκέπτομαι ότι αμαρτάνω, δε βαδίζω καλά ότι όμως με στεναχωρεί το κάνω προσευχή δεν το κλείνω μέσα μου, γι αυτό στην μετάνοια δεν υπάρχει ενοχή, πάω στον πνευματικό το εξομολογούμαι τελείωσε. Να μη γυρίζουμε πίσω και να λέμε το τι δεν κάναμε σημασία έχει τι θα κάνουμε τώρα, από αυτή τη στιγμή και έπειτα.
Όπως λέει ο Απόστολος Παύλος “τα μεν οπίσω επιλανθανόμενος τοις δε έμπροσθεν επικτεινόμενος”. Στον Απόστολο Παύλο πήγαινε το πνεύμα της δειλίας να τον κόψει στην προσπάθειά του προς τον Χριστό αλλά έλαβε το θάρρος και είπε; “Ζω δε ουκέτι εγώ, ζει δε εν εμοί Χριστός”. Και το άλλο ;”τις ημάς χωρίσει από της αγάπης του Χριστού;” και λέει τα υπόλοιπα.
Και λέει κάπου αλλού ο γέροντας και τελειώνουμε με αυτό, έχετε αυτά λέει; Εννοεί την χάρη του Θεού, έχετε την ευτυχία τον Χριστό τον Παράδεισο. Και ο σωματικός ακόμα οργανισμός λέει λειτουργεί θαυμάσια χωρίς ανωμαλίες. Συνδέει λοιπόν την ψυχολογική δυσκολία με το σωματικό πρόβλημα, η χάρις του Θεού αλλάζει τον άνθρωπο, τον μεταμορφώνει ψυχικά και σωματικά. Πάνε τότε όλες οι αρρώστιες ούτε κολίτης. Ούτε θυροειδής ούτε στομάχι ούτε τίποτα. Όλα λειτουργούν κανονικά, είναι ωραίο να περπατάς, να εργάζεσαι, να κινείσαι και να έχεις υγεία, αλλά πρώτα να έχεις ψυχική υγεία.
Η βάση είναι η ψυχική υγεία ακολουθεί η σωματική. Όλες σχεδόν οι αρρώστιες προέρχονται από την έλλειψη εμπιστοσύνης στον Θεό. Κι αυτό δημιουργεί το άγχος. Αν δεν έχετε έρωτα για τον Χριστόν αν δεν ασχολείστε με τα άγια πράγματα σίγουρα θα γεμίσετε με μελαγχολία με το καλό. Αυτά.
π. ΒΑΡΝΑΒΑ ΓΙΑΓΚΟΥ
1. Πένθος και κατάθλιψη
2. Διαχείριση
3. Ανασφάλεια, αγάπη και ναρκισσισμός
4. Θεραπευτική προσέγγιση: Ο Πόνος
5. Προσευχή
6. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Ερώτηση 1η
Ερώτηση 2η
Ερωτηση 3η
Ανάλυση των λόγων του Γερ. Πορφύριου
ΑΠΟΜΑΓΝΗΤΟΦΩΝΗΜΕΝΗ ΟΜΙΛΙΑ
π. ΒΑΡΝΑΒΑ ΓΙΑΓΚΟΥ
Στην Εκκλησία της Παναγίας Λαοδηγήτριας (Θεσ/νικη 13-12-2010)
Ηχητική πηγή: http://www.iomilia.net/2010.12.13.mp3
Αναρτήσεις
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου