Η πνευματική χαρά

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4

Η πνευματική χαρά

Η Παναγία έφερε στον κόσμο την χαρά

– Γέροντα, μπορείτε να μας ψάλετε το Μεγαλυνάριο που είχατε γράψει για την Παναγία1;

– Έλα να το ψάλουμε μαζί. «Εύρες πολλήν Χάριν παρά Θεού, Μήτερ του Δεσπότου, Μεγαλόχαρη, αληθώς, Κεχαριτωμένη, ως Γαβριήλ εβόα, Βασίλισσα Αγγέλων, φρούρει τους δούλους σου». Να σού πω τώρα και ένα δογματικό: Η Παναγία ήταν Κόρη και Μητέρα, Δούλη και Βασίλισσα, Βασίλισσα όλου του κόσμου. Χωράει στον νού του ανθρώπου αυτό; Και ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου είναι κάτι το υπερφυσικό, έξω της λογικής. Εύχομαι η Παναγία να σού δώση την χαρά του Ευαγγελισμού και ο Άγγελος να σε ευλογήση, για να έχης πνευματική πρόοδο. Αμήν.

– Γέροντα, ένα τροπάριο λέει: «Χαίρε η της Εύας χαρά· η γαρ εκείνης λύπη δια του τόκου σου πέπαυται, Αγνή»2.

– Ό,τι καλό κι αν βρη ο άνθρωπος να πη για την Παναγία, δεν θα μπορέση να εκφράση το μεγαλείο Της. Η Παναγία με την υπακοή Της άνοιξε πάλι για μας τον Παράδεισο, που τον είχε κλείσει η παρακοή της Εύας. Η Εύα έσπασε τον κρίκο που μας ένωνε με τον Θεό και έφερε στον κόσμο λύπη και πόνο3· η Παναγία ένωσε πάλι τον κρίκο και έφερε στον κόσμο την παραδεισένια χαρά.Μας συνέδεσε με τον Θεό, αφού ο Χριστός είναι Θεάνθρωπος.

Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ έφερε στον κόσμο την χαρμόσυνη αγγελία ότι οι άνθρωποι χάρη στην Παναγία βρήκαν «χάριν παρά Θεού». Χαίρεται η Παναγία, γιατί σαρκώθηκε ο Λόγος του Θεού και μας λύτρωσε από την αμαρτία. Χαιρόμαστε και εμείς, γιατί η Παναγία μας έβγαλε ασπροπρόσωπους. Γι᾿ αυτό ψάλλουμε τα Χριστούγεννα: «Η έρημος προσφέρει στον Χριστό την φάτνη και εμείς οι άνθρωποι προσφέρουμε την Μητέρα Του, την Παναγία»4.

Όπου Χριστός, εκεί χαρά αληθινή

– Γέροντα, μερικές φορές δεν μπορώ να χαρώ, και τότε σκέφτομαι μήπως η χαρά δεν είναι για μένα.

– Τί λές; Δεν είναι η χαρά για σένα; Και για ποιόν είναι; για το ταγκαλάκι;

Χαμένο τόχεις; Για τον άνθρωπο είναι η χαρά. Ο Θεός δεν έδωσε λύπη· έδωσε μόνο χαρά.

– Γιατί όμως, Γέροντα, δεν έχω πάντοτε μέσα μου χαρά;

– Όταν ο νούς σου δεν είναι στον Θεό, πώς θα νιώσης την χαρά του Θεού; Εσύ ξεχνάς τον Χριστό και ο νούς σου γυρίζει συνέχεια στις δουλειές και στις μηχανές, και

έτσι  σταματάει  η  πνευματική  σου  μηχανή.  Βάλε  λοιπόν  μπρός  την  ευχή  και  την

σιγανή ψαλμωδία, και μετά θα τρέχης και θα γυρίζης σαν σβούρα γύρω από τον

Χριστό.

Μόνον κοντά στον Χριστό βρίσκει κανείς την πραγματική, την γνήσια χαρά, γιατί μόνον ο Χριστός δίνει χαρά και παρηγοριά πραγματική.  Όπου Χριστός, εκεί χαρά αληθινή και αγαλλίαση παραδεισένια. Όσοι είναι μακριά από τον Χριστό, δεν έχουν πραγματική χαρά. Μπορεί να κάνουν όνειρα: «θά φτιάξω αυτό, θα φτιάξω το άλλο, θα πάω εδώ, θα πάω εκεί», μπορεί να απολαμβάνουν τιμές ή να τρέχουν στις διασκεδάσεις  και  να  χαίρωνται,  αλλά  η  χαρά  που  νιώθουν  δεν  είναι  δυνατόν  να γεμίση την ψυχή τους. Αυτή η χαρά είναι υλική, κοσμική χαρά, αλλά από υλικές χαρές δεν γεμίζει η ψυχή, και ο άνθρωπος μένει μ᾿ ένα κενό στην καρδιά του. Είδες τί λέει ο Σολομών; «Έχτισα σπίτια, φύτεψα αμπέλια, έκανα κήπους, μάζεψα χρυσάφι, απέκτησα ό,τι πόθησε η καρδιά μου, αλλά στο τέλος κατάλαβα ότι όλα αυτά είναι μάταια»5.

Η κοσμική χαρά δίνει κάτι το πρόσκαιρο, κάτι για εκείνη την στιγμή, δεν δίνει αυτό που δίνει η πνευματική χαρά. Η πνευματική χαρά είναι ζωή παραδεισένια. Όσοι πέρασαν πρώτα από την Σταύρωση και αναστήθηκαν πνευματικά, ζουν την πασχαλινή χαρά. «Πάσχα, Κυρίου Πάσχα»6! Και μετά έρχεται η Πεντηκοστή!... Και όταν  φθάσουν  πια  στην  Πεντηκοστή  και  δεχθούν  την  πύρινη  γλώσσα,  το  Άγιο Πνεύμα, τότε όλα τελειώνουν7...

Η πνευματική χαρά έρχεται με την πνευματική εργασία

– Γέροντα, πέστε μας κάτι για τις ουράνιες χαρές.

– Και σ᾿ αυτήν την ζωή υπάρχουν ουράνιες χαρές και ηδονές και αναρωτιέται κανείς αν στην άλλη ζωή υπάρχει κάτι ανώτερο από αυτό που ζη εδώ. Αυτές οι χαρές δεν εκφράζονται, μόνο βιώνονται.

– Γέροντα, πώς μπορείς να φθάσης σ᾿ αυτήν την κατάσταση;

– Για να έρθης στην κατάσταση που να μην μπορής να χωρέσης την χαρά ούτε

να την εκφράσης, χρειάζεται να προσέξης τρία πράγματα: Να κινήσαι απλά, να μην ασχολήσαι με τους άλλους, να λές την ευχή. Αν κάνης αυτά, θα έρθη ώρα που θα νιώθης τόση χαρά που θα μου λές: «Παππούλη μου, παλάβωσα! Μήπως δεν είμαι καλά; τί είναι αυτό που νιώθω;». Τέτοια παλαβή χαρά θα έχης!

–  Γέροντα,  για  να  έχη  κανείς  πνευματική  χαρά,  πρέπει  να  είναι  σε  καλή

κατάσταση;

– Εσύ τί λές; Πότε θα έχη κανείς πνευματική χαρά; όταν είναι ακατάστατος; Η εσωτερική χαρά έρχεται με την εσωτερική τακτοποίηση και δίνει φτερά στην ψυχή. Όταν δεν ζεσταθή η ψυχή με την εσωτερική εργασία, μοιάζει με αυτοκίνητο που έχει

παγωμένη  την  μηχανή  και  το  σπρώχνουν,  για  να  προχωρήση.  Ενώ  η  εσωτερική εργασία – η εγρήγορση με την παρακολούθηση του εαυτού μας, η μελέτη και η ευχή –

θερμαίνει την ψυχή και η μηχανή παίρνει μπρός και τρέχει. Τότε ο άνθρωπος παραβλέπει πλέον τα εξωτερικά και κάνει άλματα πνευματικά.

– Και τότε, Γέροντα, δεν επηρεάζεται, αν βρεθή σε δύσκολο περιβάλλον;

– Όχι, δεν επηρεάζεται, γιατί κινείται σε άλλη ατμόσφαιρα· βρίσκεται έξω από αυτό το περιβάλλον. Και επειδή κινείται σε άλλη ατμόσφαιρα, αυτό το περιβάλλον δεν τον ενοχλεί. Είναι σαν να μιλάνε μια άλλη γλώσσα που αυτός δεν την γνωρίζει και γι᾿ αυτό δεν καταλαβαίνει τί λένε. Και καλύτερα που δεν καταλαβαίνει, γιατί, αν καταλάβαινε έστω και κάτι, θα πήγαινε η προσοχή του προς τα εκεί. Τώρα όμως είναι αφοσιωμένος στην γλώσσα που γνωρίζει. Έτσι αρχίζει το φτερούγισμα το εσωτερικό. Ξέρετε τί είναι φτερούγισμα εσωτερικό; Φτερά ποιό αγγελικό τάγμα έχει; Τα Χερουβίμ ή τα Σεραφίμ; «Έξ πτέρυγες»8, που λέει ο Προφήτης Ησαΐας, ποιό τάγμα έχει;

– Τα Σεραφίμ, Γέροντα.

– Ξέρετε πώς κάνουν τα Σεραφίμ; Χτυπούν τα φτερά τους με έναν ρυθμό... Έτσι χτυπάει και η καρδιά, με παλμό, όταν υπάρχη φτερούγισμα εσωτερικό. Είναι πανηγύρι τότε η ζωή. Εσείς όμως ακόμη είστε δεμένες με τον εαυτό σας· δεν λυθήκατε από τον εαυτό σας, κι έτσι η καρδιά δεν έχει ελευθερωθή, για να φθάση σ᾿ αυτήν την κατάσταση, να σκιρτά από χαρά. Για γευθήτε, βρέ παιδιά, πρώτα αυτήν την χαρά και μετά ελάτε να κουβεντιάσουμε!

Η θεϊκή χαρά έρχεται με το δόσιμο

– Γέροντα, κάθε άνθρωπος που ζη κατά Θεόν έχει πνευματική χαρά;

– Φυσικά! Για να χαίρεται κανείς αληθινά, πνευματικά, πρέπει να αγαπάη καί, για να αγαπάη, πρέπει να πιστεύη. Δεν πιστεύουν οι άνθρωποι και γι᾿ αυτό δεν αγαπούν, δεν θυσιάζονται και δεν χαίρονται. Αν πίστευαν, θα αγαπούσαν, θα θυσιάζονταν και θα χαίρονταν. Από την θυσία βγαίνει η μεγαλύτερη χαρά.

– Γέροντα, χαίρεσαι, όταν αγαπάς.

– Όχι, ανάποδα το είπες! Όταν αγαπάς, χαίρεσαι. Και όταν αυξηθή η αγάπη, τότε ο άνθρωπος δεν ζητάει την χαρά για τον εαυτό του, αλλά θέλει να χαίρωνται οι άλλοι.

– Δηλαδή, Γέροντα, η χαρά απορρέει από κάπου, ενώ η αγάπη υπάρχει από μόνη της;

– Έτσι είναι· η αγάπη υπάρχει από μόνη της, ενώ η χαρά πηγάζει από την αγάπη. Όταν δίνης την αγάπη, τότε έρχεται η χαρά. Δίνει αγάπη ο άνθρωπος και δέχεται χαρά· ανταμείβεται δηλαδή με την χαρά που νιώθει. Βλέπεις, κάποιος παίρνει ένα πράγμα που του δίνουν και χαίρεται γι᾿ αυτό το ένα. Άλλος τα δίνει όλα και χαίρεται  για  όλα.  Η  χαρά  που  νιώθει  ο  άνθρωπος,  όταν  παίρνη,  είναι  χαρά ανθρώπινη. Ενώ η χαρά που νιώθει, όταν δίνη, είναι θεϊκή. Η θεϊκή χαρά έρχεται με το δόσιμο!

Οι πνευματικές χαρές είναι δώρα του Θεού

– Γέροντα, πώς πληροφορείται κανείς ότι είναι συμφιλιωμένος με τον Θεό;

– Η εσωτερική χαρά, η θεία παρηγοριά, που νιώθει μέσα του είναι μια πληροφορία ότι είναι συμφιλιωμένος με τον Θεό.

– Μπορεί να αισθάνεται κανείς συμφιλιωμένος με τον Θεό και να μη νιώθη χαρά, θεία παρηγοριά;

– Δεν μπορεί, κάτι θα νιώθη. Μπορεί να ένιωσε μια φορά δυνατή παρηγοριά

και μετά η παρηγοριά που νιώθει να είναι λιγώτερη και γι᾿ αυτό να νομίζη ότι δεν νιώθει θεία παρηγοριά.

– Πώς γίνεται, Γέροντα, μερικές φορές, ενώ βρίσκεσαι σε μια καλή πνευματική κατάσταση και χαίρεσαι, ξαφνικά να χάνης αυτήν την χαρά;

– Σού στέλνει ο Θεός πνευματικές χαρές και χαίρεσαι. Τις παίρνει, κι εσύ μετά

τις αναζητάς και καταβάλλεις περισσότερο αγώνα και προχωράς πιο πολύ πνευματικά.

– Γέροντα, τί χαρά είναι αυτή που νιώθω; Μήπως δεν έχω συναίσθηση της αμαρτωλότητός μου;

– Όχι, παιδί μου! Σού δίνει ο Θεός καμμιά σοκολάτα, για να χαίρεσαι. Τώρα

σοκολάτες, αργότερα κρασί, σαν κι αυτό που πίνουν στον Παράδεισο. Ξέρεις τί γλυκό κρασί πίνουν εκεί; Ού! Λίγο φιλότιμο να δη ο Θεός, λίγη καλή διάθεση, και δίνει

πλούσια την Χάρη Του και σε μεθάει από αυτήν την ζωή. Την πνευματική αλλοίωση που δέχεται ο άνθρωπος και την αγαλλίαση που νιώθει στην καρδιά του, όταν τον επισκέπτεται η Χάρις του Θεού δεν μπορεί να την δώση ούτε ο ...μεγαλύτερος καρδιολόγος  του  κόσμου.  Όταν  νιώθης  αυτήν  την  χαρά,  προσπάθησε  να  την κρατήσης, όσο μπορείς περισσότερο.

– Πρέπει, Γέροντα, να ζητάμε από τον Θεό να μας δίνη πνευματικές χαρές;

– Είναι φθηνό να ζητάμε πνευματικές χαρές· αυτές έρχονται μόνες τους, όταν υπάρχουν οι προϋποθέσεις. Αν θέλης να είσαι συνέχεια χαρούμενη, αυτό έχει φιλαυτία. Ο Χριστός ήρθε στον κόσμο, για να σταυρωθή από αγάπη· πρώτα σταυρώθηκε και μετά αναστήθηκε.

Τα παιδιά του Θεού δεν εργάζονται ούτε για ουράνιο μισθό, αλλά ούτε και για πνευματικές χαρές σ᾿ αυτήν την ζωή. Γιατί τα παιδιά δεν πληρώνονται από τον Πατέρα, αφού όλη η περιουσία του Πατέρα τους είναι δική τους. Άλλο τα θεία δώρα που θα προσφέρη ο Θεός σαν Καλός Πατέρας και σ' αυτήν την ζωή και στην αιώνια.

Ο πνευματικός πόνος είναι χαρά πνευματική

– Γέροντα, πώς μπορεί να κρατήση κανείς μέσα του την χαρά;

– Αν τα αντιμετωπίζη όλα πνευματικά. Τότε ακόμη και οι αρρώστιες και οι δοκιμασίες δεν του αφαιρούν την χαρά.

– Γέροντα, δεν πρέπει ο άνθρωπος να έχη απαλλαγή από τα πάθη του, για να αντιμετωπίζη τις δοκιμασίες πνευματικά;

– Και όταν κανείς δεν έχη απαλλαγή από τα πάθη και περνάη δοκιμασίες,

στενοχώριες, πάλι μπορεί να είναι χαρούμενος. Εάν σκεφθή ότι οι στενοχώριες αυτές είναι το φάρμακο για τα πάθη του, τότε τις δέχεται με χαρά, όπως ο άρρωστος δέχεται

ευχάριστα το πικρό φάρμακο με την ελπίδα ότι θα γίνη καλά.

– Πώς συνδυάζονται, Γέροντα, η χαρά και ο πόνος;

–  Στην  πνευματική  ζωή  συμβαίνει  κάτι  το  παράδοξο:  Όταν  ο  άνθρωπος

υπομένη για την αγάπη του Χριστού, ακόμη και μαρτύριο, πλημμυρίζει η καρδιά του από θεία ηδονή. Το ίδιο, και όταν συμμετέχη στο Πάθος του Κυρίου. Όσο δηλαδή

σκέφτεται  ότι  ο  Χριστός  σταυρώθηκε  για  τις  αμαρτίες  μας   και  πονάει,  τόσο

ανταμείβεται με θεία αγαλλίαση. Πονάει-αγάλλεται, πονάει-αγάλλεται. Και όσο περισσότερο  πονάει,  τόσο  μεγαλύτερη  χαρά  έχει.  Νιώθει  σαν  να  τον  χαϊδεύη  ο Χριστός και να του λέη: «Μη στενοχωριέσαι, παιδάκι μου, για μένα».

Μια αδελφή έλεγε: «Δεν θέλω χαρά· θέλω να στενοχωριέμαι για τον Χριστό. Αφού ο Χριστός σταυρώθηκε για μένα, πώς εγώ να χαίρωμαι; Γιατί ο Χριστός μου δίνει χαρά;». Ζούσε καταστάσεις πνευματικές καί, όσο συμμετείχε στο Πάθος του Χριστού και στενοχωριόταν φιλότιμα, τόσο πιο πολλή χαρά της έδινε ο Χριστός. Την είχε παλαβώσει!

Η σταύρωση προηγείται πάντοτε της αναστάσεως και φέρνει νίκη. Ο σταυρός φέρνει δόξα. Ο Χριστός, αφού ανέβηκε πρώτα στον Γολγοθά με τον Σταυρό και αφού σταυρώθηκε, μετά από τον Σταυρό ανέβηκε στον Πατέρα. Και τώρα ο Εσταυρωμένος Χριστός γλυκαίνει τις πίκρες των ανθρώπων και ο σταυρωμένος άνθρωπος μιμείται τον Θεάνθρωπο Ιησού.

Ο Καλός μας Ιησούς πήρε μαζί με όλη την αμαρτία του κόσμου και όλες τις πίκρες και μας άφησε την χαρά και την αγαλλίαση, την οποία αισθάνεται όποιος έχει απεκδυθή τον παλαιό του άνθρωπο και ζη πλέον μέσα του ο Χριστός. Τότε ζη μέρος της χαράς του Παραδείσου επί της γής, καθώς λέει το Ευαγγέλιο: «Η βασιλεία του Θεού εντός υμών εστιν»9.

Ευχαριστώ τον Θεό που με αξίωσε να γνωρίσω πολλούς τέτοιους ανθρώπους και Τον παρακαλώ να με βοηθήση να μην Τον λυπήσω, τουλάχιστον στο εξής, έστω κι αν δεν αξιωθώ τέτοιες καταστάσεις.

Εύχομαι να έχετε πάντοτε την πνευματική χαρά σ᾿ αυτήν την ζωή, και στην άλλη, την αιώνια, να χαίρεσθε μόνιμα πια κοντά στον Χριστό. Αμήν.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1 Ο Γέροντας έγραψε το Μεγαλυνάριο αυτό και το έστειλε στην γιορτή αδελφής που έφερε

όνομα της Παναγίας, για να το ψάλλη στο κελλί της.

2   Από το Θεοτοκίον της α´ ωδής του  β´  κανόνος της Δευτέρας της Γ´  Εβδομάδος των

Νηστειών.

3 Βλ. Γέν. 3, 16.

4 Βλ. Τέταρτον Ιδιόμελον Εσπερίων των Χριστουγέννων.

5 Βλ. Εκκλ. 2, 11.

6 Από τον ειρμό της α´ ωδής του κανόνος της Αναστάσεως.

7  Οι λόγοι αυτοί του Γέροντα εκφράζουν τον τελικό σκοπό του πνευματικού αγώνος κάθε

πιστού, που είναι η απόκτηση του Αγίου Πνεύματος. Όταν ο άνθρωπος γίνη κοινωνός της θεοποιού Χάριτος του Αγίου Πνεύματος, τότε φθάνει πλέον στην κατάσταση της θεώσεως, στην «ατέλεστον τελειότητα».

 8 Ησ. 6, 2.

 9 Λουκ. 17, 21.

 Εισαγωγή στο Ορθόδοξο Διαδίκτυο απο το Βιβλίο :

ΛΟΓΟΙ Ε΄  ΠΑΘΗ ΚΑ ΑΡΕΤΕΣ

ΓΕΡΟΝΤΟΣ  ΠΑΪΣΙΟΥ  ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ

© Ἱερὸν Ἡσυχαστήριον Μοναζουσῶν

«Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγος»

Η ηλεκτρονική επεξεργασία  μορφοποίηση  κειμένου  και εικόνων έγινε από τον Ν.Β.Β

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση κειμένων στο Ορθόδοξο Διαδίκτυο , για μη εμπορικούς σκοπούς με αναφορά πηγής το Ιστολόγιο

©ΠΗΔΑΛΙΟΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

 http://www.alavastron.net/

Kindly Bookmark this Post using your favorite Bookmarking service: