Το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας
Εισαγωγή
Για το μυστήριο της θείας Ευχαριστίας έχουν γραφτεί πολυάριθμες επιστημονικές μελέτες, άπειρα βιβλία, άρθρα, κείμενα εισηγήσεων· τόσο πολλά που η μελέτη όλης της σχετικής βιβλιογραφίας θα ήταν σχεδόν αδύνατη. Η παρούσα εργασία δεν φιλοδοξεί να παραθέσει όλο τον θεολογικό πλούτο που σχετίζεται με την Ευχαριστία, αλλά να συμπυκνώσει, κατά το δυνατόν, τη διδασκαλία του ιερού Χρυσοστόμου αναφορικά με το μυστήριο. Η ίδια η προσωπικότητα και το συγγραφικό έργο του αγίου Ιεράρχου προκαλεί το μελετητή να αναζητήσει την ουσία του μυστηρίου της θείας Ευχαριστίας στα κείμενά του, μιας και εντυπωσιάζει πραγματικά το πόσο συχνά, πόσο ξεκάθαρα και δυναμικά, και πόσο ρεαλιστικά ο ίδιος αναφέρεται σε αυτήν, σε μια εποχή - τον δ΄ και ε΄ αιώνα - που μαστίζεται από τις χριστολογικές αιρέσεις και που είναι αναγκαία η ορθή ερμηνεία των μυστηρίων, προκειμένου να μη παρερμηνευθούν ως συμβολικές τελετές μυστικιστικού χαρακτήρα. Σε αυτές τις προκλήσεις ο ιερός Χρυσόστομος, όχι απλώς ορθώνει το ανάστημα της ορθόδοξης θεολογίας, αλλά με τον πατρικό και ποιμαντικό του λόγο γλυκαίνει τον πιστό - του δ΄ και ε΄ αιώνα και τον σημερινό εξίσου - και τον εισάγει στην προσέγγιση και την προσέλευση στο μυστήριο αυτό της ζωής. Δεν είναι, εξάλλου, τυχαία η προσφώνησή του ως «διδασκάλου της Ευχαριστίας». Στο πρώτο, εισαγωγικό κεφάλαιο παρουσιάζεται συνοπτικά ο βίος του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου και γίνεται αναφορά στην ιδιότητά του ως διδασκάλου εν γένει και πιο συγκεκριμένα ως «διδασκάλου της Ευχαριστίας»
Σκοπός της παρουσίασης είναι η σύνδεση του προσώπου και της διδασκαλίας του μεγάλου Πατέρα της Εκκλησίας με το συγκεκριμένο μυστήριο και η κατανόηση της σημασίας της στην θεολογία της Ευχαριστίας. Στο δεύτερο κεφάλαιο επιχειρείται η παρουσίαση της θεολογίας του μυστηρίου, όπως μας την παραδίδει μέσα από τα ποικίλα κείμενά του ο ιερός Χρυσόστομος. Ξεκινά με την «προϊστορία» της Ευχαριστίας, τις προτυπώσεις της στα γεγονότα της Παλαιάς Διαθήκης και συνεχίζει με την «ιστορία» της, την παράδοση από το Χριστό κατά τον Μυστικό Δείπνο και την ταυτότητα του διηνεκώς τελουμένου μυστηρίου με αυτόν. Τέλος, παρουσιάζεται η θεολογία περί του όντως σώματος και αίματος και της ένωσης - κοινωνίας του πιστού με τον Αμνό του Θεού, κατά τη μετάληψή τους, όπως επίσης και της αληθινής ένωσης των φύσεων του Χριστού, ως εγγύησης της αλήθειας του μυστηρίου. Στο τρίτο κεφάλαιο παρατίθενται οι προϋποθέσεις προσέλευσης στη θεία Ευχαριστία. Απορρίπτοντας παρερμηνείες, που δυστυχώς επιμένουν να υφίστανται μέχρι και σήμερα, τονίζει ως προϋποθέσεις την καθαρότητα της συνείδησης και την καταλλαγή με τον αδελφό - ανάμεσα σε άλλες - , διευκρινίζοντας ότι δεν είναι η νηστεία δις του έτους ικανή να καταστήσει άξια τη μετάληψη. Το τέταρτο κεφάλαιο αναφέρεται στη διδασκαλία του αγίου σχετικά με τη συχνότητα μετοχής στο «ποτήριο της ζωής» και τις αντιευχαριστιακές ενστάσεις που κυριαρχούσαν στην εποχή του (και συνεχίζουν να απασχολούν, παρά το χρόνο που μας χωρίζει και την πνευματική αναγέννηση που πραγματώθηκε από τους Φιλοκαλικούς Πατέρες κατά τους ιη΄ και ιθ΄ αιώνες). Καταλήγοντας, στο πέμπτο κεφάλαιο απαριθμούνται τα αγιαστικά αποτελέσματα της μετοχής του πιστού στη θεία Ευχαριστία, αλλά και τα ολέθρια αποτελέσματα της ανάξιας μετάληψης, όπως αναλυτικά μας τα προβάλλει ο γνήσιος ποιμένας της Εκκλησίας. Η εργασία τελειώνει με τα συμπεράσματα της έρευνας και τη βιβλιογραφία που χρησιμοποιήθηκε για τη συγγραφή της.
Εισαγωγή και δημοσίευση κειμένων στο Ορθόδοξο Διαδίκτυο :
Ελένη Β. Παπαδοπούλου
Το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας
κατα τήν διδασκαλία Ιερού Χρυσοστόμου
Λειτουργική και Θεολογική προσέγγιση
Σύμβουλος καθηγητής: αρχιμανδρίτης
Νικόδημος Σκρέττας Θεσσαλονίκη
Η ηλεκτρονική επεξεργασία, επιμέλεια κειμένων και εικόνων έγινε απο τόν Ν.Β.Β
Επιτρέπεται η αναδημοσίευση κειμένων με αναφορά πηγής το Ιστολόγιο
ΠΗΔΑΛΙΟΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
http://www.alavastron.net/
Αναρτήσεις
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου