15 ΟΜΙΛΙΑ Να΄ Είπε δε Ίακώβ προς Λάβαν· Άπόδος μοι τήν γυναΐκά μου

Ιωάννης Χρυσόστομος Ομιλίαι είς τήν Γένεσιν

Τόμος 54

15 ΟΜΙΛΙΑ Να΄ Είπε δε Ίακώβ προς Λάβαν· Άπόδος μοι τήν γυναΐκά μου· πεπλήρωνται γαρ αι ήμέραι,όπως εισέλθω προς αύτήν.

α. Άπο τής άγάπης τοΰ Ίακώβ, ήν περί τήν 'Ραχήλ έπεδείξατο, εις τήν Παύλου άγάπην μεταστάντες χθες, καί το μέγεθος τοΰ περί τον Χριστόν πόθου αύτοΰ καταμαθόντες, καθάπερ ύπο ρύμης τινος σφοδροτέρας έξελκυσθέντες, ούκ ετι ισχύσαμεν έπί τήν άκολουθίαν έπανελθεΐν τοΰ λόγου. Διόπερ, ει δοκεΐ, σήμερον τοΐς έξής έπεξελθόντες, τα λειφθέντα άναπληρώσωμεν, ινα καί έκ τών σήμερον λεγομένων άρκοΰσαν ωφέλειαν καρπωσάμενοι, ούτως οικαδε έπανέλθωμεν. Επειδή γαρ έπληρώθη ο τών έπτα έτών άριθμος, Καί ήσαν, φησίν, ένώπιον Ίακώβ ώς ήμέραι ολίγαι ο τοσοΰτος χρόνος δια το άγαπαν αύτον αύτήν, είπε τω Λάβαν· Άπόδος μοι τήν γυναΐκά μου· πεπλήρωνται γαρ αι ήμέραι μου, όπως ειςέλθω προς αύτήν. Συνήγαγε δε Λάβαν πάντας τους ανδρας τοΰ τόπου, καί έποίησε τον γάμον. Καί έγένετο έσπέρα, καί λαβών Λάβαν Λείαν τήν θυγατέρα αύτοΰ, εισήγαγεν αύτήν προς Ίακώβ.

Είδες το παλαιον μεθ' όσης σεμνότητος τους γάμους έπετέλουν; Ακούσατε, οι περί τας σατανικας πομπας έπτοημένοι, καί έξ αύτών τών προοιμίων τα σεμνα τοΰ γάμου καταισχύνοντες. Μή που αύλοί; μή που κύμβαλα; μή που χορεΐαι σατανικαί; Τίνος γαρ ενεκεν, ειπέ μοι, τοσαύτην λύμην εύθέως έπεισάγεις εις τήν οικίαν, καί τους άπο τής σκηνής καί τής ορχήστρας καλεις, ινα μετα τής άκαίρου δαπάνης καί τήν τής κόρης λυμήνη σωφροσύνην, καί τον νέον άναισχυντότερον έργάση; Άγαπητον γαρ, καί ανευ τούτων τών ύπεκκαυμάτων, έκείνην τήν ήλικίαν δυνηθήναι πράως ένεγκεΐν τον χειμώνα τών παθών όταν δε καί τοσαΰτα ή τα δια τής οψεως καί δια τής άκοής δαψιλεστέραν άνάπτοντα τήν πυραν, καί τήν κάμινον τών παθών φλογωδεστέραν έργαζόμενα, πώς ούχί ύποβρύχιος ή του νέου ψυχή γενήσεται; Εντεύθεν γαρ απαντα άπόλωλε και διέφθαρται, άπο του τήν σωφροσύνην έξ άρχής διορύττεσθαι των μελλόντων άλλήλοις συνιέναι· καί πολλάκις έκ πρώτης ήμέρας καί ο νέος έδέξατο βέλος σατανικόν έν τή ψυχή, άκολάστοις ίδών όφθαλμοΐς, καί ή κόρη καί δια τής άκοής και δια τής οψεως αίχμάλωτος γέγονε, και ταυτα έξ έκείνης λοιπον τής ήμέρας τα τραύματα αύξανόμενα μεΐζον έργάζεται το κακόν. Καί γαρ πρώτον μεν τήν προς άλλήλους αύτων ομόνοιαν διορύττει, καί τον πόθον καταμαραίνει. Όταν γαρ προς ετέραν έκεΐνος προσχή τή διανοία, ωδε κάκεΐσε μεριζόμενος τον λογισμον, καί ύπο του διαβόλου αύτου στρατηγούμενος, πολλής άηδίας πληρώσει τήν οίκίαν. Εί δε κάκείνη εύρεθείη τοιουτόν τι παθουσα, έξ αύτών, ώς είπεΐν, τών βάθρων απαντα άνατρέπεται, καί λοιπον άλλήλους κρύπτοντες, ο μεν δι' ύποψίας έχει τήν γαμετήν, ή δε τον ανδρα. Καί ένθα έχρήν ομόνοιαν είναι καί σύνδεσμον, καί οι όφείλοντες σαρξ είναι μία (Έσονται γαρ, φησίν, οΐ δύο είς σάρκα μίαν), ουτοι έν τοσαύτη διαιρέσει τυγχάνουσιν, ώς εί καί κατατετμημένοι ήσαν. Έπεισελθών γαρ ο διάβολος τοσαύτην έν αύτοις έργάζεται τήν λύμην, ώς πολέμους καί μάχας καθημερινας τίκτεσθαι, καί μηδέποτε άνάπαυλαν έχειν των κακων. Τί γαρ αν τις ειποι λοιπον των οίκετων τας καταφρονήσεις, των πλησίον οίκούντων τον γέλωτα, τας άσχημοσύνας; Καθάπερ γαρ των κυβερνητων στασιαζόντων, καί οΐ έμπλέοντες των κινδύνων συναπολαύουσι, καί αύτανδρον άνάγκη τήν ναυν καταποντισθήναι· ουτω δή καί ένταυθα, του άνδρος καί τής γυναικος προς άλλήλους διαστασιαζόντων, καί τους αλλους απαντας συναπολαύειν των κακων είκός. Δια τουτο παρακαλω, ταυτα απαντα προορωμένους, μή τή συνηθεία κατακολουθεΐν. Οίδα γαρ οτι πολλοί ταύτην ήμΐν προβαλλόμενοι ούδε άνέχονται των παρ' ήμων λεγομένων· άλλ' ομως ήμας άνάγκη τα λυσιτελή καί τα τής μελλούσης κολάσεως έξαρπάζοντα λέγειν. Όπου γαρ λύμη τοςαύτη ψυχής, τίνος ένεκέν μοι συνήθειαν βούλει προβάλλεσθαι; Ιδού κάγώ συνήθειάν σοι προβάλλομαι βελτίονα, ή οι έξ άρχής έκέχρηντο, οτε ούδέπω τοςαύτη γνωσις ήν τής εύσεβείας. Καί μή μοι τον δίκαιον ένταΰθα λογίζου, τον Ιακώβ λέγω, άλλα τον Λάβαν έννόει, ανδρα έτι τοΐς είδώλοις προσανέχοντα, καί ούδεμίαν γνωσιν έχοντα τής εύσεβείας, καί τοςαύτην φιλοσοφίαν έπιδεικνύμενον. Τούτο γαρ ού του μέλλοντος ήν αγεσθαι τήν κόρην το κατόρθωμα, άλλα του πατρος του τήν κόρην έκδιδόντος. Δι' ο καί τούτον έκίνησα τον λόγον, ούχί προς τους νυμφίους τοςουτον άποτεινόμενος, όσον προς τους γεγεννηκότας, προς τον πατέρα του νυμφίου, καί προς τον τήν κόρην έκδιδόντα φημί. Πως γαρ ούκ ατοπον ήμας τους τοσαύτης άπολαύσαντας φιλανθρωπίας, καί των φρικτών καί άπορρήτων μυστηρίων άξιωθέντας, έλάττους κατα τουτο γίνεσθαι του Λάβαν, του ετι είδωλα θεραπεύοντος; Ή ούκ άκούεις Παύλου λέγοντος, ότι μυστήριόν έστιν ο γάμος, καί είκών έστι της άγάπης του Χριστου, ην περί τήν Εκκλησίαν έπεδείξατο; Μή τοίνυν καταισχύνωμεν έαυτους, καί τα σεμνα του γάμου διαφθείρωμεν. Εί μεν γαρ καλόν έστι το της συμβουλής καί έπωφελες, καν μή συνήθεια ή, γινέσθω· εί δε βλάβην εχον καί πολυν τον όλεθρον το νυν παρ' ύμών έπιτελούμενον, καν συνήθεια ή, έγκοπτέσθω, Έπεί εί τουτο συγχωρήσαιμεν, καί ο κλέπτων, καί ο πορνεύων, καί ο τήν αλλην απασαν κακίαν έπιδεικνύμενος, τήν συνήθειαν ήμΐν προβαλεΐται· άλλ' ούδεν άπο τούτου κέρδος αύτω εσται, ούδε συγγνώμη, άλλα καί πολλή ή κατηγορία, ότι ούκ ίσχυσε συνηθείας περιγενέσθαι πονηρας.

 β. Έαν γαρ βουλώμεθα νήφειν, καί πολλήν της έαυτών σωτηρίας ποιεΐσθαι τήν φροντίδα, δυνησόμεθα καί της κακης συνηθείας άποστηναι, καί είς καλήν συνήθειαν έαυτους άγαγεΐν· καί ουτω καί τοΐς μεθ' ήμας ού μικραν παρέξομεν άφορμήν του τα αύτα ζηλουν, καί τών ύπ' έκείνων κατορθουμένων ήμεΐς ληψόμεθα τον μισθόν. Ό γαρ τήν άρχήν παρασχών της καλης οδου, ούτος καί τών ύφ' έτέρων γινομένων αίτιος εσται, καί διπλουν κομιεΐται τον μισθον, ύπερ ων τε αύτος κατορθοι, ύπερ ων τε έτέρους έπάγει είς τήν άρίστην ταύτην φιλοσοφίαν. Μή μοι τα ψυχρα έκεΐνα ρήματα καί γέλωτος γέμοντα προβάλλεσθε, λέγοντες νόμιμά τινα είναι ταυτα, καί δια τουτο πληρουσθαι χρή. Ού ταυτα γαρ νόμιμον ποιεΐ συνοικέσιον, άλλα το κατα τους του Θεου νόμους μετα σωφροσύνης καί σεμνότητος τήν συνέλευσιν γίνεσθαι, καί τη ομονοία συμπεπλέχθαι τους άλλήλοις συνιόντας. Τουτο καί οι εξωθεν ίσασι νόμοι, καί άκούση των περί ταυτα έσχολακότων λεγόντων, ότι συνοικέσιον ούδεν έτερον συνίστησιν η συνήθεια. Μή τοίνυν καί τους του Θεου νόμους παραβώμεν μετα τών άνθρωπίνων, καί προτιμώμεν τους διαβολικούς νόμους καί τήν ολεθρίαν ταύτην συνήθειαν έκείνου γάρ έστι νόμος ταυτα, του χαίροντος αεί τή απωλεία τή ήμετέρα. Τί ουν αν γενοιτο καταγελαστότερον τής συνηθείας ταύτης, όταν ύπο οίκετών καί τριωβολιμαίων ανθρώπων σκώμματα καί λοιδορίας απείρους δέχωνται καί ο ανήρ καί ή γυνή, καί ουδείς ή ο έπιτιμων, αλλ' εξεστι τω βουλομένω αδεώς κατά τήν έσπέραν άπαντα φθέγγεσθαι, καί βάλλειν τοΐς σκώμμασι καί τον νυμφίον καί τήν νύμφην; Καί έν έτέρα μεν ήμέρα έάν τις έπιχειρήση λοιδορήσασθαι, δικαστήρια αυτω, καί απαγωγαί, καί κίνδυνοι· τότε δε, ότε μάλιστα πολλήν έχρήν είναι τήν αίδώ, πολλήν τήν κοσμιότητα, πολλήν τήν άγνείαν, τοσαύτης άπαντα πληρουνται τής ασχημοσύνης ώς είκος τον διάβολον στρατηγουντα ταυτα άπαντα έπιδείκνυσθαι. Αλλά μή δυσχεραίνετε, παρακαλώ· ουδε γάρ άπλώς είς τουτον έξέβην τον λόγον, αλλά κηδόμενος ύμών καί τής σωτηρίας καί τής ευκοσμίας, καί βουλόμενος ύμας τήν αρίστην ταύτην μεταβολήν έπιδείξασθαι, καί τής καλής ταύτης συνηθείας αρχηγους καταστήναι. Έάν γάρ μόνον αρχή καί οδος γένηται του πράγματος, κατά μικρον εις τον ένα ζηλουντες τον καλον τουτον καί έπαινετον ζήλον, παντας έπαινέτας έξετε, καί ου μόνον οι τήν πόλιν οίκουντες μιμήσονται τήν καλλίστην ταύτην μεταβολήν, αλλά καί τους πόρρωθεν οίκουντας έπισπάσεσθε, καί ζηλωτάς ύμετέρους καταστήσετε, καί πολυπλασίονα τον παρά του Θεου κομιεΐσθε στέφανον, ότι διά τον του Θεου φόβον καί τήν παρ' αυτου έντολήν, τής σατανικής ταύτης περιγεγόνατε συνηθείας. Άλλ' ότι μεν δέξεσθε μετά προθυμίας ταύτην ήμών τήν συμβουλήν, καί είς εργον αυτήν άξετε, σφόδρα πέπεισμαι. Όρών γάρ ύμας μετά τοσαύτης ήδονής ακούοντας τών λεγομένων, απο του κρότου καί τών έπαίνων στοχάζομαι, ότι καί προς τήν διά τών εργων κατόρθωσιν έπειχθήσεσθε. Διο αρκεσθείς τοΐς είρημένοις έπί τήν ακολουθίαν του λόγου έπανήξω. Καί έγένετο, φησίν, έσπέρα, καί ελαβε Λάβαν τήν Λείαν τήν θυγατέρα αυτου, καί είσήγαγεν αυτήν προς τον Ιακώβ.

Μή άπλώς μηδε τουτο παραδράμωμεν· εστι γάρ καί έκ τούτου πολλά συνιδεΐν· εν μεν του Ιακώβ το άπλαστον, καί όπως πάσης πονηρίας έκτος ων παρεκρούσθη· δεύτερον δε, ότι μετά τοσαύτης ευκοσμίας άπαντα έγίνετο, καί ουδαμου λαμπάδες

και χορεΐαι και φώτα τήν χρείαν ύπερβαίνοντα, ώς και τήν άπάτην του Λάβαν εις εργον έλθεΐν. Έστι δε καί του Λάβαν έντευθεν καταλαβεΐν τήν περί τον Ιακώβ φιλοστοργίαν. Τουτο γαρ έμηχανήσατο, βουλόμενος έπί πλεΐον κατέχειν παρ' έαυτώ τον δίκαιον. Επειδή γαρ ηδει οτι έκείνης περιεκαίετο, και ει του σπουδαζομένου έπέτυχεν, ουκ αν ειλετο λοιπον της Λείας ενεκεν τήν δουλείαν ύποστηναι, ουδε τήν μετ' αυτου συνοίκησιν· δια τουτο θεασάμενος ο Λάβαν του άνδρος τήν άρετήν, και έννοών ώς ουκ αν έτέρως αυτου περιγένοιτο και πείσειε, τήν άπάτην ταύτην ειργάσατο, και δίδωσιν αυτώ τήν Λείαν μετα Ζελφας της παιδίσκης. Ειτα έγκαλούμενος ύπο του δικαίου, τίνος ενεκεν τα της άπάτης ειργάσατο, ευπρόσωπον άπολογίαν έποιήσατο. Επειδή γαρ ειπεν ο Ιακώβ·

Τίνος ενεκεν τουτό μοι έποίησας; ου περι της Ραχήλ έδούλευσά σοι; και Ινα τί παρελογίσω με; τί φησιν ο Λάβαν; Ουκ εστιν ούτως έν τώ τόπω τούτω δουναι τήν νεωτέραν, πριν η πρεσβυτέραν. Συντέλεσον ούν και ταύτης τα εβδομα, και δώσω σοι και ταύτην άντι της έργασίας, ής έργάση παρ' έμοι ετι έπτα ετη. Όρας οτι τουτο αυτο μηχανώμενος απαντα κατεσκεύασεν. Επειδή γαρ ειδε τον ερωτα ον περι τήν κόρην έκέκτητο, φησί· Μή νομίσης ήδικησθαί σε. Επειδή γαρ ουτος παρ' ημών ο νόμος, ώστε πρότερον τήν πρεσβυτέραν έκδιδόναι άνδρί· δια τουτο μεν τουτο γεγένηται· λήψη δε και ταύτην ην ποθείς, έαν τα Ομοια ετη και ύπερ αυτης δουλεύσης. Ταυτα άκούσας ο δίκαιος, έτοίμως απαντα κατεδέξατο, και μετα ταυτα ετερα έπτα ετη, Εδωκε, φησιν, αυτώ τήν θυγατέρα αυτου Ραχήλ γυναίκα.

γ. Ορας πάλιν Οτι τα τών γάμων γίνεται μετα πάσης κοσμιότητος. Άλλ' άκούων Οτι ελαβε τήν πρεσβυτέραν, και πάλιν τήν νεωτέραν, μή ταραχθης, μηδε προς τήν νυν κατάστασιν τα τότε κρΐναι πράγματα. Τότε μεν γαρ, έπειδή άρχή και προοίμια ην, συνεχωρειτο και δυσι και τρισι γυναιξι και πλείοσι μίγνυσθαι, ώστε το γένος έκταθηναι· νυνι δε, έπειδή δια τήν του Θεου χάριν και το τών άνθρώπων γένος έπι πολύ πληθος έκτέταται, και τα της άρετης έπίδοσιν εσχε. Παραγενόμενος γαρ ο Χριστος, και τήν άρετήν καταφυτεύσας έν τοΐς άνθρώποις, και άγγέλους, ώς ειπεΐν, έξ άνθρώπων αυτούς έργασάμενος, απασαν ταύτην τήν παλαιαν συνήθειαν έξέκοψεν. Όρας πώς ου δεΐ συνήθειαν προβάλλεσθαι, άλλα το χρήσιμον πανταχου έπιζητεΐν; Ιδούγαρ, επειδή κακή ην αυτη η συνήθεια, ορα πως εξεκόπη, και ούκ εξεστι νυν ούδενί ταύτην προβάλλεσθαι τήν συνήθειαν. Μηδαμού τοίνυν, παρακαλώ, συνήθειαν επιζήτει, άλλα το χρήσιμον ζήτει, καί μή το ψυχοβλαβές· καί ε’ί τι τυγχάνει καλον, καν μή ή συνήθεια, γινέσθω παρ' ημών· αν δέ τι βλαβερόν, καν εν συνηθεία ή, φεύγωμεν καί άποστρεφώμεθα. Καί εδωκε, φησίν, Ιακώβ Ραχήλ μετα Βάλλας της παιδίσκης. Είδες ποση η φιλοσοφία; Μήπου άνδραποδων άγέλαι; μή που γραμματεία, καί συνθηκαι, καί αιρέσεις εκεΐναι αι καταγέλαστοι, Έαν τοδε γένηται, καί εαν τοδε συμβή; Καί εύθέως, πρίν η συνελθεΐν, οι ούκ ειδότες ούδ' ει μέχρι της έσπέρας διαμενουσι, τα μετα πολυν εσόμενα χρόνον εν τοΐς γραμματείοις συντιθέασιν·

Έαν άτεκνος, φησί, τελευτήση, εαν παιδία εσχηκώς, καί οσα τοιαυτα. Άλλ' ενταύθα ούδέν τοιουτον, άλλα παιδίσκην μίαν έκάστη δους ο πατήρ, ουτω τας θυγατέρας εξεδίδου. Ήγάπησε δέ, φησί, 'Ραχήλ μάλλον η Λείαν, καί εδούλευσεν αύτω έπτα ετη ετερα.

Έπειδή γαρ εξ άρχης δια τήν εύμορφίαν ήράσθη της κόρης, μόλις δέ τυχεΐν ποτε ήδυνήθη του σπουδαζομένου, εκείνην, φησί, πλέον ήγάπα, ηπερ τήν Λείαν.

Καί γαρ η ταύτης εύμορφία, φησίν, εφείλκετο αύτον εις τον περί αύτήν πόθον. Άλλ' ορα μοι ενταυθα λοιπον του Δεσπότου τήν αφατον φιλανθρωπίαν, καί πως τα παρ' αύτου επαγγελθέντα κατα μικρον εις εργον αγει.

Ό γαρ ειπών, οτι Έσομαι μετα σου, διαφυλάσσων σε εν πάση οδω, ή εαν πορευθής, καί οτι Αύξανω σε καί πληθυνω, αύτος καί νυν άπαντα οικονομεΐ.

Καί ίνα μάθης. ακουε καί αύτης της θείας Γραφης τουτο σαφώς λεγούσης· Ίδών δέ Κύριος ο Θεος, φησίν, οτι μισεΐται Λεία, ηνοιξε τήν μήτραν αύτης·

Ραχήλ δέ ην στεΐρα. Καί συνέλαβε Λεία, καί ετεκεν υιον τω Ίακώβ. Όρα του εύμηχάνου Θεου τήν σοφίαν. Έπειδή η μέν άπο τής εύμορφίας τήν εύνοιαν επεσπάσατο του άνδρος, η δέ ταύτης άπεστερημένη μισεΐσθαι εδόκει, ταύτην μέν διεγείρει προς γονήν, εκείνης δέ πηροΐ τήν μήτραν, άμφότερα δια τήν οικείαν φιλανθρωπίαν οικονομων, ίνα καί αυτη δια τα εξ αύτης τικτόμενα σχή τινα παραμυθίαν, εφελκομένη εις τον περί αύτήν πόθον τον ανδρα, κάκείνη μή δια το κάλλος καί τήν εύμορφίαν κατεξανιστηται της άδελφης. Καί διήνοιξε, φησί, τήν μήτραν αύτης. Μάνθανε εντευθεν, άγαπητέ, οτι ο των απάντων δημιουργός εστιν ο τα πάντα οικονομων, καί τήν φύσιν αύτήν διεγείρων προς γονην, και οτι ουδεν της συνουσίας οφελος, μη της άνωθεν συμμαχίας γενομένης. Δια γαρ τούτο είπεν, οτι Διήνοιξε την μήτραν αυτης, ινα γνωμεν οτι αυτός ο Δεσπότης ήβουλήθη την Λείαν προς τεκνογονίαν διεγεΐραι, ώστε αυτης την άθυμίαν παραμυθήσασθαι. Αυτος γάρ έστιν ο καί έν τη μήτρα διαπλάττων τα βρέφη καί ζωογονων, καθάπερ καί Δαυϊδ φησιν· Άντελάβου μου έκ της γαστρος μητρός μου. Καί ορα πως δείκνυσιν ήμΐν ή θεία Γραφη τον της φύσεως δημιουργόν έκάτερα τη οικεία δυνάμει έργαζόμενον, καί της μεν την μήτραν διεγείροντα, της δε Ραχηλ έπέχοντα. Δεσπότης γαρ ων της φύσεως, μετ' ευκολίας άπαντα έργάζεται. Καί συνέλαβε, φησί, Λεία, καί ετεκεν υιον τω Ιακώβ· έκάλεσε δε το ονομα αυτου Ρουβην, λέγουσα· Ότι είδέ μου Κύριος την ταπείνωσιν, νυν άγαπήσει με ο άνήρ μου. Όρα πως ευγνώμων ή γυνή. Θεασάμενος, φησί, την ταπείνωσίν μου ο Δεσπότης, παρέσχε μοι τον τόκον, ινα διά τούτου άγαπηθηναι δυνηθω. Καί θέα μοι του φιλανθρώπου Θεου την φιλοτιμίαν, πως έπιδαψιλεύεται, ομου καί το του δικαίου σπέρμα αυξησαι βουλόμενος, καί ταύτην νυν ποθεινοτέραν καταστησαι τω Ιακώβ. Καί συνέλαβε, φησί, πάλιν, καί ετεκεν υΙον δεύτερον τω Ιακώβ, καί είπεν, οτι Ήκουσε Κύριος οτι μισουμαι, καί προσέδωκέ μοι καί τουτον· καί έκάλεσε το ονομα αυτου Συμεών. Σκόπει πως άφ' έκάστου των παίδων ευχαριστεί τω Δεσπότη, καί ευγνώμων γίνεται περί την ευεργεσίαν. Ήκουσε γάρ, φησί, ο Κύριος, οτι μισουμαι, καί προσέδωκέ μοι και τουτον· και δια τουτο Εκάλεσε το ονομα αυτου Συμεών.

. Είδες πως ουχ απλως, ουδε ως ετυχεν, ουδε τας ονομασίας τοΐς τικτομένοις έπετίθει; Εκάλεσε γαρ αυτον Συμεών, έπειδη ήκουσε Κύριος. Τουτο γαρ έρμηνεύεται το ονομα τη Εβραϊκή διαλέκτω, οτι ήκούσθη. Και συνέλαβεν ετι, και ετεκεν υιον, και είπεν· Εν τω νυν καιρω προς έμου εσται ο άνήρ μου· τέτοκα γαρ αυτω τρεις υιούς· και έκάλεσε το ονομα αυτω Λευϊ. Δοκεΐ μοι ένταυθα αινίττεσθαι, οτι και των δύο τεχθέντων ουδέπω ισχυσεν εις την περι αυτην διάθεσιν έφελκύσασθαι τον άνδρα, άλλ' ετι ολως ήν προς την Ραχηλ νενευκώς· δια τουτό φησιν· Εν τω νυν καιρω προς έμου εσται ο άνήρ μου. Τάχα, φησι, καν ή προσθήκη του τρίτου παρασκευάση τον άνδρα ευνοϊκως περι έμε διατεθηναι. Ιδού γαρ αυτω τέτοκα τρεις υιούς. Και συλλαβουσα ετι, ετεκεν υιόν, και είπε·

Νυν ετι τουτο έξομολογήσομαι τω Κυρίω· δια τουτο έκαλεσε το ονομα αυτου Ιούδαν. Τί εστι· Τουτο έξομολογήσομαι τω Κυρίω; Το Έξομολογήσομαι ένταυθα, ευχαριστήσω καί δοξάσω αυτόν έστιν, ότι καί τέταρτον προσέθηκέ μοι υιον, καί τοσαύτην μοι τήν ευπορίαν έχαρίσατο· καί όπερ άπο της του σώματος άμορφίας εις τήν παρα του άνδρος εύνοιαν εμελλον καταβλάπτεσθαι, τουτο ή τέκνων παρα της του Θεου φιλανθρωπίας χαρισθέντων μοι γονή διωρθώσατο, καί της άθυμίας τήν ύπερβολήν διεσκέδασε, τήν δια τήν άμορφίαν μισουμένην παραμυθησάμενος, καί μεταστήσας το μίσος εις τήν άδελφήν τήν έμήν. Τεκουσα δε, φησί, τον Ιούδαν, εστη του τίκτειν. Ίδουσα δε Έαχήλ, ότι ου τέτοκε τω Ίακώβ, έζήλωσε τήν άδελφήν αυτης, καί είπε τω Ίακώβ· Δός μοι τέκνα· εΐ δε μή, τελευτήσω έγώ. Απερίσκεπτος ή αίτησις καί γυναικώδης, καί ψυχης ύπο της ζηλοτυπίας πολιορκουμένης· Δός μοι τέκνα. Ουκ ηκουσας ότι ουχ ή του άνδρος συνουσία έκείνη τον τόκον παρέσχεν, άλλα Κύριος ο Θεος, ο Ίδών, φησίν, ότι μισείται, ηνοιξε τήν μήτραν αυτης; Τίνος ουν ενεκεν τα ύπερ τήν φύσιν άπαιτείς παρα του άνδρος, καί καταλιπουσα τον της φύσεως Δεσπότην, τω άνδρί έγκαλείς τω μηδεν προς τουτο συμβάλλεσθαί σοι δυναμένω; Δός μοι τέκνα· ει δε μή, τελευτήσω έγώ. Δεινον ή ζηλοτυπία κακόν· καί γαρ εις άφροσύνην έκπίπτει· ο δή καί αυτη πέπονθεν. Όρώσα γαρ των τέκνων της άδελφης τον χορον, καί τήν οίκείαν έρημίαν λογιζομένη, ουκ εφερε τήν έπήρειαν, ουδε κατασχείν ήδυνήθη του ταράττοντος αυτήν λογισμου, άλλ' έκείνα τα άνοίας άνάμεστα φθέγγεται ρήματα, καί φησι· Δός μοι τέκνα· εΐ δε μή, τελευτήσω έγώ. Ισως είδε του άνδρος τον περί αυτήν πόθον, καί νομίζουσα παρα τήν έκείνου αΙτίαν κάκείνην τοσούτους έσχηκέναι παίδας, καί έαυτήν μηδέπω τετοκέναι, φησί· Δός μοι τέκνα. Είτα φοβησαι βουλομένη τον ανδρα, έπαγει· Ει δε μή, τελευτήσω έγώ.

Τί ουν ο φιλόθεος Ίακώβ; Έθυμώθη. φησί, προς τα ρηθέντα, καί είπεν αυτη· Μή άντί Θεου έγώ ειμι, ος έστέρησέ σε καρπών κοιλίας; Τί, φησί, καταλιπουσα τον Δεσπότην της φύσεως, τήν μέμψιν έμοί έπαγεις; Έκείνός έστιν ο άποστερήσας σε του καρπου της κοιλίας. Διατί μή παρ' έκείνου ζητείς, του δυναμένου διανοίξαι της φύσεως το έργαστήριον, καί διεγείραι τήν μήτραν προς γονήν; Μάνθανε τοίνυν ότι έκεΐνος ο σε στερήσας του καρπού της κοιλίας, καί τη άδελφη τη ση τήν τοσαύτην εύπορίαν έχαρίσατο. Μή τοίνυν παρ' έμου ζήτει, α μή δύναμαι παρασχεΐν, καί ων ούκ ειμί κύριος. Ει γαρ έπ' έμοί τουτο ην, πάντως αν σε της άδελφης προετίμησα, τήν πλείονα εύνοιαν περί σε κεκτημενος Επειδή δε, καν μυριάκις ω εύνοικως περί σε διακείμενος, ούδεν σοι προς τουτο συμβάλλεσθαι δυνήσομαι, παρ' έκείνου ζήτει του καί τήν στείρωσιν έπάγοντος, καί ταύτην λυσαι δυναμενου. Όρα του δικαίου τήν σύνεσιν, όπως καί είς θυμον έξενεχθείς έκ των παρ' αύτης ρηθεντων, μετα πολλης της σοφίας τήν προς αύτήν άπόκρισιν ποιείται, μετα άκριβείας αύτήν πάντα διδάσκων, καί τήν αιτίαν αύτη δήλην ποιων, ίνα μή καταλιπουσα τον Δεσπότην, παρ' έτερου ζητη, απερ έκεΐνος μόνος παρασχεΐν δύναται. Μαθουσα τοίνυν οτι παρα του Θεου του τίκτειν άπεστερηται, καί ορωσα τήν άδελφήν κομωσαν τοΐς τεκνοις, μετρίαν γουν παραμυθίαν ποριζομενη, φησί τω Ιακώβ· Επειδή νυν με έδίδαξας, οτι ού παρα τήν σήν αιτίαν ατεκνος έγώ τυγχάνω, καν τήν παιδίσκην μου λαβών, τεκνοποίησον έξ αύτης, ίνα καν βραχεΐαν παραμυθίαν εύρεΐν δυνηθω, τα παρ' αύτης τικτόμενα οίκειουμενη. Καί εδωκεν αύτω, φησί, Βάλλαν τήν παιδίσκην αύτης αύτω γυναΐκα· καί είσηλθε προς αύτήν· καί συνελαβε, καί ετεκε τω Ιακώβ υίόν· καί είπε Ραχήλ· Έκρινε μοι ο Θεος, καί ύπήκουσε της φωνης μου, καί εδωκε μοι υίόν. Δια τουτο έκάλεσε το όνομα αύτου Δαν. Βραχεΐαν γουν εσχε παράκλησιν τεκούσης της παιδίσκης. Διο καί αύτή τήν προσηγορίαν έπιτίθησι τω παιδί, καί εύχαριστεΐ τω Δεσπότη ύπερ του τεχθεντος. Καί συνελαβε, φησίν, ετι Βάλλα, καί ετεκε· καί είπε Ραχήλ· Συναντελάβετό μου ο Θεος, καί συνανεστράφην τη άδελφη μου, καί ήδυνήθην. Καί έκάλεσε το όνομα αύτου Νεφθαλείμ. Καί έμάνθανε λοιπον δια της παιδίσκης σαφως, οτι ούχ ο Ιακώβ αίτιος αύτη της άτεκνίας έγενετο. Διο καί τους τεχθεντας ώς οίκείους παΐδας άνατρεφει. καί τας προσηγορίας έπιτίθησι, μεγίστην έαυτη παραμυθίαν έντευθεν έπινοήσασα. Ίδουσα δε, φησίν, Λεία, οτι εστη του τίκτειν, καί αύτή τήν παιδίσκην τήν Ζελφαν εδωκε τω Ίακώβ είς γυναΐκα· καί συνελαβε καί ετεκε. Καί είπε Λεία· Τετύχηκα, άντί του, Επετυχον του σκοπου. Καί έκάλεσε το όνομα αύτου Γάδ. Καί έπειδή είς εργον έξηλθεν αύτη το σπουδασθεν, έπωνόμασε το όνομα αύτου Γάδ. Καί συνέλαβεν έτι, και έτεκεν έτερον και είπε Λεία· Μακαρία έγώ, ότι μακαριοΰσί με αί γυναίκες· και έκάλεσε το όνομα αύτοΰ Άσήρ.

 ε. Είδες και ταύτην τους παρά της παιδίσκης τεχθέντας πως ωκειωσατο, και μακαρίαν εαυτην είναι λέγει και μακαρισμοΰ άξίαν έπι τω τόκω των παίδων; Άλλ' όρα μοι πάλιν τά μετά ταΰτα, ινα μάθης όπως το της ζηλοτυπίας πάθος έντεΰθεν έκεί, κάκείθεν ώδε μετέβαινε, και ποτέ μεν έκείνη τούτω έπολιορκείτο, ποτέ δε αυτη Έπορεύθη δέ, φησι, Ρουβην έν ήμέραις θερισμοΰ πυρων, και εύρε μηλα μανδραγορων έν τω άγρω, και ηνεγκεν αύτά τη μητρι αύτοΰ. Και είπε Ραχηλ τη Λεία· Δός μοι των μανδραγορων τοΰ υίοΰ σου. Είπε δέ Λεία· Ούχ ίκανόν σοι ότι έλαβες τον ανδρα μου; μη και τους μανδραγόρας τοΰ υίοΰ μου λήψη; Όρας πως το πάθος της ψυχης διά των ρημάτων κατάδηλον ποιεί; Ούχ ίκανόν σοι, φησιν, ότι έλαβες τον ανδρα μου; μη και τους μανδραγόρας τοΰ υίοΰ μου λήψη; Είπε δέ Ραχήλ·

Ούχ ουτω· κοιμηθήτω δη μετά σοΰ την νύκτα ταύτην άντι των μανδραγορων τοΰ υίοΰ σου. Δός μοι των μανδραγορων, και λάβε σήμερον μετά σοΰ τον ανδρα. Όρας πως δείκνυται όλως τη εύνοία της Ραχηλ προσκείμενος; Εί γάρ και τοσούτων παίδων χορον τικτούσης της Λείας, έτι προς την Ραχηλ ήν προσκείμενος τη εύνοία, εί μη τοΰτο έγεγόνει, πως αν ένεγκείν ή Λεία ήδυνήθη την μετά της άδελφης συνοίκησιν; Ώς γάρ έξουσίαν απασαν εχουσα τοΰ άνδρος, ουτω προιεται των μανδραγορων τον ανδρα, καί φησι· Κοιμηθήτω σήμερον μετά σοΰ άντι των μανδραγορων. Πλήρωσόν μου, φησι, την έπιθυμίαν την έπι τοίς μανδραγόραις, και δέχου τον ανδρα. Παραγενομένου δέ τοΰ Ιακώβ, έξελθοΰσα είς συνάντησιν ή Λεία είπε· Προς έμέ είσελεύση σήμερον· μεμίσθωμαι γάρ σε σήμερον άντι των μανδραγορων τοΰ υίοΰ μου. Και έκοιμήθη, φησι, μετά αύτης την νύκτα έκείνην. Και έπήκουσεν ο Θεος Λείας, και συλλαβοΰσα έτεκε τον πέμπτον υίόν. Και είπε Λεία· Έδωκέ μοι ο Θεος τον μισθόν μου, άνθ' ού έδωκα την παιδίσκην μου τω άνδρί μου. Και έκάλεσε το όνομα αύτοΰ Ίσαχάρ, ό έστι μισθός. Έπήκουσε, φησιν, ο Θεος της Λείας. Έπειδη εωρα κατωδυνον αύτην ούσαν και παρευδοκιμουμένην, έπήκουσεν αύτης ο Θεος, και έτεκε και είπεν· Έκομισάμην μισθον ύπέρ ών έδωκα την παιδίσκην μου. Διά τοΰτο έκάλεσεν αύτον Ίσαχάρ. Και συνέλαβεν ετι, και ετεκεν υίον εκτον. Και είπε Λεία· Δεδώρηταί μοι ο Θεος δωρον καλόν. Έν τω νυν καιρω αίρετιεΐ με ο άνήρ μου· τέτοκα γαρ αύτω υίούς εξ. Και έκάλεσε το Ονομα αύτου Ζαβουλών. Λοιπον, φησιν, έπέραστος εσομαι κάγώ άνδρί μου· ετεκον γαρ εξ υίους. Δια τουτο έκάλεσε το ονομα αύτου Ζαβουλών. Έτεκε δε και θυγατέρα, και έκάλεσε το ονομα αύτης Δεΐνα. Έμνήσθη δε ο Θεος, φησι, της 'Ραχήλ, και έπήκουσεν αύτης, και ήνοιξεν αύτης τήν μήτραν. Και συνέλαβε, και ετεκε τω Ιακώβ υίόν. Είπε δε Ραχήλ· Άφεΐλέ μου ο Θεος το Ονειδος. Και έκάλεσε το Ονομα αύτου Ιωσήφ, λέγουσα· Προσέθετό μοι ο Θεος υίον ετερον. Άφεΐλέ μου, φησιν, ο Θεος το Ονειδος· ελυσε τήν στείρωσιν, κατηλλάγη, και διήγειρέ μου προς παιδοποιίαν τήν μήτραν, και ήλευθέρωσέ με του ονειδισμου. Και έκάλεσε το Ονομα αύτου Ιωσήφ, λέγουσα· Προσέθετό μοι ο Θεος υίον ετερον. Όρας πως αί του Θεου ύποσχέσεις κατα μικρον εις εργον έξήεσαν; Ίδού γαρ άθρόον πόσων παίδων χορον ο δίκαιος εσχε δια τήν του Θεου περι αύτον πρόνοιαν. Έπειδή γαρ πολλήν τήν ύπομονήν έπεδείξατο έν δεκατέσσαρσιν ετεσι τήν δουλείαν άσπαζόμενος, δια τουτο και ο των όλων Θεος άμειβόμενος του δικαίου το φιλόθεον, εις τοσουτον αύτον αύξηθηναι παρεσκευασεν, ώς έπίφθονον γενέσθαι λοιπον, ώς έκ των έξης μαθησόμεθα, οίς έβουλόμην έπεξελθεΐν.

. Άλλ' ίνα μή εις πολύ μηκος τον λόγον έκτείνοντες παρενοχλεΐν δόξωμεν τη ύμετέρα άγάπη, ει δοκεΐ, τα λειπόμενα εις τήν έξης ταμιευσάμενοι, τον λόγον ένταυθα καταπαυσωμεν, έκεΐνο παραινέσαντες ύμων τη άγάπη, μεμνησθαι των ειρημένων, ζηλουν των παλαιων τήν άρετήν, ουτω τούς παιδας έαυτων έκδιδόναι, ουτω τας θυγατέρας τοΐς νυμφίοις παραδιδόναι, ουτω δια τής οικείας άρετής τήν παρα του Θεου εύνοιαν έπισπάσασθαι. Όταν γαρ έκεΐνος ήμΐν εύμενής ή, καν έπ' άλλοτρίας ωμεν, καν πάντων ερημοι, καν μηδενι γνώριμοι, πάντων έσόμεθα περιφανέστεροι. Ούδεν γαρ μακαριστότερον άνδρος ύπο της άνωθεν χειρος βοηθουμένου. Εκείνης γαρ άπολαυων της συμμαχίας και ο μακάριος Ίακώβ έπι τοσαυτην κατα μικρον ηύξήθη περιφάνειαν, ώς και αύτοΐς τοΐς ύποδεξαμένοις έπίφθονος γενέσθαι. Τουτο τοίνυν και ήμεΐς σπουδάζωμεν, ώστε της έκεΐθεν άξιουσθαι βοηθείας, και μή προς τας άνθρωπίνας καταφευγωμεν δυναστείας, μηδε τήν τουτων προστασίαν διώκωμεν· ούδεν γαρ ταύτης έπισφαλέστερον· και τούτο ή πείρα των πραγμάτων ήμάς Ικανή διδάξαι. Καί γαρ όρώμεν καθ' έκάστην ήμέραν οξυρρόπους τας μεταβολας, καί εις το έναντίον άπαντα περιτρεπόμενα, καί τον έν τή άνωτάτω εύημερία προ μικρού τυγχάνοντα, άθρόον εις έσχάτην δυσπραγίαν καταφερόμενον, καί τα τών καταδίκων πολλάκις ύπομένοντα. Ποίας ούν αν ε’ίη παρανοίας τούτων μεταδιώκειν τήν προστασίαν τών έν τοσαύτη άδηλία τυγχανόντων, καί ούδε τα καθ' έαυτούς ικανών οντων μετα άσφαλείας διαθείναι; Διο πάσης μεν άνθρωπίνης προστασίας έαυτους άποστήσωμεν, μεμνημένοι καί του προφήτου λέγοντος· Έπικατάρατος άνθρωπος, ος τήν έλπίδα εχει έπ' άνθρωπον. Όρας οτι ό τοιουτος ού μόνον άνόητος, άλλα καί έπικατάρατος, άτε δή καταλιπων τον των απάντων Δεσπότην, καί προς τον όμόδουλον τρέχων, τον ούδε έαυτω άρκέσαι δυνάμενον; Φεύγωμεν τοίνυν τήν κατάραν ταύτην, παρακαλώ, καί τήν έλπίδα πασαν έπί τον Θεον μεταστήσωμεν. Αυτη γαρ βεβαία καί άκίνητος καί μεταβολήν ούκ έπιδεχομένη, καθάπερ ή έπί τών άνθρώπων. Ή γαρ θάνατος ένταυθα διέκοψε τήν προστασίαν, καί γυμνούς καί έρήμους γενέσθαι παρεσκεύασε τούς έπί τουτον καταφεύγοντας· η καί προ του θανάτου μεταβολή πραγμάτων έπελθουσα, άπαντα άκυρα άμφοίν πεποίηκε. Καί τούτων τών παραδειγμάτων πας γέμει ό βίος. Διο ούδε συγγνώμης εισίν άξιοι, οι μετά τήν τοσαύτην πείραν ετι άνθρωπίνη προστασία προστετηκότες, καί πολλάκις ύπ' αύτών δοκούντων είναι προστατών τα μυρία δεινα ύπομένοντες. Τοσαύτη γαρ τής κακίας ή ύπερβολή, ώς καί τούς θεραπεύοντας τοίς έναντίοις άμείβεσθαι. Έπί δε του τών ολων Θεου άπαν τούναντίον· καί άγνωμονουντας ήμάς έκάστοτε εύεργετεί, καί τήν οικείαν άπονέμει προστασίαν, ού προς τήν ήμετέραν όρών άγνωμοσύνην, άλλα τήν οικείαν έν άπασι φιλανθρωπίαν μιμούμενος· ής γένοιτο πάντας ήμάς άπολαυσαι, χάριτι καί φιλανθρωπία του Κυρίου ήμών Ιησού Χριστού, μεθ' ού τω Πατρί, άμα τω αγίω Πνεύματι, δόξα, κράτος, τιμή, νυν καί άεί, καί εις τούς αιώνας τών αιώνων. Αμήν.

Πρώτη αποκλειστική εισαγωγή και δημοσίευση στο Ορθόδοξο Διαδίκτυο 

Ιωάννης Χρυσόστομος Ομιλίαι είς τήν Γένεσιν  Τόμος 54

Η ηλεκτρονική επεξεργασία, επιμέλεια και  μορφοποίηση  κειμένου  και εικόνων έγινε από τον Ν.Β.Β

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση κειμένων στο Ορθόδοξο Διαδίκτυο , για μη εμπορικούς σκοπούς με αναφορά πηγής το Ιστολόγιο

©ΠΗΔΑΛΙΟΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

http://www.alavastron.net/

 

 

Kindly Bookmark this Post using your favorite Bookmarking service: