17. Ο Θάνατος τών Μαρτύρων

17 Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ

Τό άποθανείν τού ζην βέλτιον..

Εαν ή θεοφιλής φιλοσοφία γύρω από τούς τάφους  τών Μαρτύρων αποτελεί πηγή πολλαπλής καί μεγίστης ώφελείας γιά τόν πιστό, πολύ περισσότερο αύτός ό ίδιος ό θάνατος τών Μαρτύρων. Ό Κύριος είχε ένθαρρύνει τούς Μαθητάς του μέ τή βεβαιότητα ότι οί άνθρωποι μπορεί νά τούς κακοποιήσουν ή καί νά τούς θανατώσουν ακόμη,τήν ψυχή τους όμως ούδέποτε θά μπορέσουν νά τή βλάψουν (βλ. Ματθ. ι 28). Ή πίστη της πρώτης Εκκλησίας στους λόγους αύτούς τού Κυρίου ήταν εντονότατη. Ό μαθητής τής αγάπης αναφέρει ότι είδε κάτω από τό άγιο καί ύπερουράνιο θυσιαστήριο τίς ψυχές έκείνων οί όποίοι έσφάγησαν γιά τόν λόγο τού Θεού. Ζούν αύτοί καί ζητούν από τόν Κύριον Ίησούν μέ φωνή μεγάλη καί κραυγή ισχυρή νά κάμει κρίση καί νά τιμωρήσει τούς διώκτες τών πιστών. Τόν ρωτούν: ’Έως πότε, ό δεσπότης ό άγιος καί ό άληθινός, ού κρίνεις καί έκδικείς τό αίμα ημών έκ τών κατοικοόντων έπίτής γης; (Άποκ. Ϛʹ  9-10). Όλα αυτά βοηθούσαν τούς Χριστιανούς νά αντιμετωπίζουν τό μαρτύριο μέ φρόνημα ηρωικό. Οί γενναίοι εκείνοι άγωνισταί βεβαιώνουν ότι δέν αισθάνονται απελπισία ενώπιον τού θανάτου αντίθετα, τόν αντιμετωπίζουν μέ ειρήνη, μέ ανείπωτη εσωτερική χαρά καί ελπίδα. Ζώντας τόν Χριστόν καί ακτινοβολώντας τή βεβαία πίστη γιά τήν αφθαρσία καί τήν αιωνιότητα, ποθούσαν τόν ύπέρ Χριστού θάνατο μέ δλη τους τήν ψυχή.

Έτσι, γιά νά αναφέρουμε μερικά παραδείγματα, ό άγιος Ιγνάτιος ό Θεοφόρος, έπίσκοπος Αντιόχειας, έπιζητούσε τό μαρτύριο μέ ακατανίκητη όρμή. Στήν πρός Ρωμαίους επιστολή του, τό καταπληκτικό εκείνο μαρτυρολογίο πρίν από τό μαρτύριο, είναι ζωηρή ή έπιθυμία του όχι νά περισώσει τή σωματική του ύπαρξη, άλλά νά θυσιασθεί υπέρ τού Χριστού Ό θεοφόρος επίσκοπος περιγράφει στην επιστολή του εκείνη τίς λεπτομέρειες των παθημάτων που πρόκειται νά ύποστεί, μέ θαυμαστή αταραξία καί άφατη αγαλλίαση. Έτόνιζε: Ζωντανός άκόμη σάς γράφω, άλλ’ έχω σφοδρό έρωτα νά μαρτυρήσω γιά τόν Χριστόν. Αγαπώ τόν σταυρό τού Κυρίου. Ό δικός μου έρως, ό Χριστός, έχει σταυρωθεί. Μέσα μου δέν καίει κανένα φιλόζωο αίσθημα νερό ζωντανό, πού άναβλύζει καί πηδά καί τρέχει μέσα μου, μού φωνάζει καί μού λέγει έλα πρός τόν Πατέρα Αφήστε με νά γίνω τροφή των αγρίων θηρίων, νά μέ άλέσουν μέ τά δόντια τους, όπως αλέθεται τό σιτάρι άπό τόν μύλο, γιά νά βρεθώ γρηγορότερα μέ τόν Χριστό μου. Σιτάρι τού Θεού είμαι καί αλέθομαι μέ τά δόντια των θηρίων, γιά νά βρεθώ στήν άλλη ζωή καθαρό ψωμί τού Χριστού. Παρακαλέστε τά θηρία (καλοπιάστε τα), ώστε νά γίνουν ό τάφος μου καί νά μήν άφήσουν τίποτε άπό τό σώμα μου, ώστε νά είμαι πανάλαφρος στόν ύπνο μου. Τότε μόνο θά είμαι αληθινός μαθητής τού ’Ιησού Χριστού, όταν ό κόσμος δέν θά δει πλέον ούτε τό σώμα μου. Γιατί είναι προτιμότερο νά άποθάνω γιά τόν Ίησούν Χριστόν, παρά νά βασιλεύσω στά πέρατα της γης . ’Επίσης ό άγιος Πολύκαρπος Σμύρνης πρίν άπό τό μαρτύριό του προσευχήθηκε καί ευχαρίστησε τόν Θεόν, διότι τόν άξίωνε νά συγκαταριθμηθει μαζί μέ τούς Μάρτυρες, καί αμέσως κατόπιν παρεδόθη ήρεμος στή φωτιά.

Αυτά καί άλλα όμοια παραδείγματα μαρτυρικών θανάτων είχε ύπ’ όψη του ό θείος Χρυσόστομος, όταν έλεγε: Τό άποθανείν τού ζην βέλτιον ό θάνατος είναι άσύγκριτα καλύτερος άπό τή ζωή. ’Εάν δέν πιστεύεις,τότε άκουσε όσους είδαν τά πρόσωπα τών μαρτύρων έν τώ καιρώ τών άγώνων, πώς περιχαρείς ήσαν καί φαιδροί. Παρ’ όλο ότι ψήνονταν μέσα στά τηγάνια, «έχαιραν καί ηύφραίνοντο»  περισσότερο άπό έκείνους οί όποίοι είναι ξαπλωμένοι μέσα σέ τριαντάφυλλα. Γι’ αύτό καί ό άπόστολος Παύλος, όταν έπρόκειτο νά τελειώσει τή ζωή του μέ μαρτυρικό θάνατο, έγραφε: Χαίρω, διότι άποθνήσκω γιά τόν Χριστόν, καί χαίρω μαζί μέ όλους σας γιά τήν ωφέλεια πού προέρχεται άπό τή θυσία αυτή. Χαίρετε λοιπόν καί συγχαίρετέ με καί σείς γιά τό μαρτύριό μου (Φιλιπ. β' 17-18). Καί ό θείος Πατήρ, απευθυνόμενος πρός τόν πιστό, ρωτά: Είδες με πόση ύπερβολή προσκαλεί ολόκληρη την οικουμένη νά συμμετάσχει στη χαρά του; Γιατί γνώριζε ότι ή αποδημία από την παρούσα ζωή είναι μέγα αγαθόν. Τόν θάνατο, τόν τόσο φοβερό στούς άλλους, τόν θεωρούσε αγαπητό, ποθητό καί κάτι τό όποίο αξίζει νά τό εύχεται κανείς.  

Άλλ’ έδώ θά μπορούσε νά προβληθεί μία αντίρρηση. Ή στάση αυτή δεν σημαίνει υποτίμηση τής ζωής;Όταν κανείς σπεύδει καί έπιζητεί τόν θάνατο με τόση προθυμία, δεν σημαίνει ότι περιφρονεί τήν αξία τής παρούσης ζωής; Όχι απαντούμε. Διότι,όπως είπαμε καί προηγουμένως, ό Χριστιανός, περισσότερο από κάθε άλλον άνθρωπο, θεωρεί τή ζωή ως μέγα δώρο τού Δημιουργού. Γι’ αύτό ευχαριστεί έκ ψυχής τόν Θεόν γιά τή δωρεά αυτή. Γιά τόν Χριστιανό ή επίγεια ζωή είναι τό προστάδιο, ό προθάλαμος τής αιώνιας ζωής, τό προανάκρουσμα τής μακαριότητος των ούρανών. Ό πιστός γνωρίζει ότι μόνον έάν ζήσει κατά Χριστόν, θά γίνει κληρονόμος τής θείας Βασιλείας. Ό ιερός Χρυσόστομος, έρμηνεύοντας τόν λόγο τού θεοκινήτου Παύλου «στενάζομεν υιοθεσίαν άπεκδεχόμενοι, την άπολύτρωσιν τού σώματος ημών» (Ρωμ. η' 23), λέγει: Στενάζουμε από τό βάθος των καρδιών μας, άναμένοντες τήν απελευθέρωση τού σώματός μας από τή φθορά, ού τών παρόντων κατηγορούντες, αλλά τών μειζόνων έφιέμενοι.   Δηλαδή οί στεναγμοί μας αυτοί δέν σημαίνουν περιφρόνηση τών παρόντων, άλλ’ ισχυρό πόθο γιά τά μέλλοντα άγαθά.

Έάν άναγνώσουμε έπιτάφιες επιγραφές στά αρχαία χριστιανικά κοιμητήρια, θά δούμε συχνά τή φράση: Έπίστευσεν εις Χριστόν Ίησούν,έζησεν έν Πατρί καί ϊίώ καί Πνεύματι Άγίω. Έ φράση αυτή αποκαλύπτει τόν υπέροχο συνδυασμό αγίας ζωής καί θερμής πίστεως γιά τά μέλλοντα καί μένοντα άγαθά τής Βασιλείας. Κορωνίδα τών κοσμητικών επιθέτων τής επιταφίου χριστιανικής γραμματολογίας είναι ή λέξη «μακάριος». Ό νεκρός δέν ονομάζεται πεφιλημένος, αλησμόνητος, λατρευτός ή πολύκλαυστος, όπως συνηθίζουμε νά άποκαλούμε τούς άπερχομένους. ’Ονομάζεται «μακάριος,» δηλαδή μέ τήν πρώτη λέξη τού πρώτου Ψαλμού. Μέ τή λέξη πού χρησιμοποίησε ό Κύριος στους Μακαρισμούς γιά τούς δικούς του. Ό άπελθών είναι μακάριος, δηλαδή εύτυχής. Έζησε μέ αγιότητα. Άπέθανε μέσα στην αγιότητα. Τώρα ζεί μέ όλους τούς Αγίους. Ζεί μέ την Παναγία Τριάδα, ή όποία  οδηγεί τούς δικούς της «επί ζωής πηγάς ύδάτων» καί ή όποία  θά εξαλείψει «πάν δάκρυον έκ των οφθαλμών αυτών» (Άποκ. ζ' 17), όπως βεβαιώνει ό εύαγγελιστής ’Ιωάννης, ό γνώστης τών μυστηρίων τού Τριαδικού Θεού.

Όλων τών αγαθών ρίζα καί πηγή καί μητέρα

Ο πιστός πού επισκέπτεται τούς τάφους τών Μαρτύρων καί φέρει στη διάνοιά του τό μαρτυρικό τους τέλος, πολλά μπορεί νά φιλοσοφήσει καί πολλαπλά νά ωφεληθεί. Τούς πλούσιους αυτούς πνευματικούς καρπούς συνοψίζει ό θείος Χρυσόστομος στό εγκώμιό του στή μάρτυρα Δροσίδα. Λέγει: «Μαρτύρων θάνατος πιστών έστι παράκλησις (παρηγοριά), ’Εκκλησιών παρρησία, Χριστιανισμού σύστασις (στερέωση), θανάτου κατάλυσις, άναστάσεως άπόδειξις, δαιμόνων γέλως (χλευασμός, περιγέλασμα), διαβόλου κατηγορία, φιλοσοφίας διδασκαλία», προτροπή πρός αδιαφορία γιά τά ρέοντα πράγματα τού κόσμου προτροπή νά έπιθυμήσουμε τά μέλλοντα αγαθά καί παρηγοριά γιά τά δεινά πού μάς μαστίζουν. ’Επί πλέον ό θάνατος τών Μαρτύρων της Εκκλησίας τού Χριστού αποτελεί αφορμή υπομονής καί ενίσχυση γιά καρτερία. Γενικά ό θάνατος τών Μαρτύρων είναι « πάντων τών αγαθών ρίζα καί πηγή καί μήτηρ» . Πράγματι όταν κανείς σκεφθεί τό πώς οί μακάριοι εκείνοι έτελειώθησαν γιά τήν αγάπη τού Χριστού, γίνεται ηρωικότερος. Έτσι, όταν έχει νά αντιμετωπίσει τούς είδωλολάτρες καί τούς αιρετικούς, τούς προβάλλει τών μαρτύρων τόν θάνατον καί τούς λέγει: Ποιός έπεισε τούς Μάρτυρες νά καταφρονήσουν τήν παρούσα ζωή; ’Εάν ό Χριστός δεν άπέθανε καί δέν άνεστήθη, ποιός θά κατόρθωνε αύτά τά ύπερφυσικά παλαίσματα; Γιά νά έπιτυγχάνουν τόσα θαυμαστά κατορθώματα, σημαίνει ότι ό Χριστός καί ζή καί ένεργεί ταίς τών μαρτύρων ψυχαίς. ’Εάν οί Μάρτυρες είναι θύματα πλάνης καί γοητείας, όπως λέγουν οί εχθροί της πίστεως εάν ό θάνατός τους δέν έχει καμμία αξία, πώς τότε, έρωτά ό θείος Χρυσόστομος, οί δαίμονες φοβούνται τά μαρτυρικά λείψανα; «Πώς καί τούς τάφους (τών μαρτύρων) φεύγουσιν;» ’Ασφαλώς όχι διότι οί δαίμονες φοβούνται τοος νεκρούς. Διότι ό πονηρός οδηγεί πολύ συχνά τά θύματά του στά μνημεία καί τά υποχρεώνει νά ζούν εκεί. Ένώ όπου υπάρχουν τάφοι οί όποίοι περιέχουν λείψανα Μαρτύρων, οί δαίμονες φεύγουν, σάν νά υπάρχει φωτιά καί αφόρητη τιμωρία. Έτσι διακηρύττουν μέ φωνή ισχυρή τή δύναμη των Μαρτύρων, τήν ένδον μαστίζουσαν αύτούς· τή μεγάλη δύναμη πού κατατυραννεί τό εσωτερικό τους  

Μεγάλα τά κατορθώματα της πίστεως των αγίων Μαρτύρων. Έμειναν ανυποχώρητοι γιά τήν αγάπη τού Χριστού καί τόν πόθο τού ουρανού. Όταν οί φίλοι περικύκλωσαν τόν μακάριο μάρτυρα Γόρδιο, ό οποίος βάδιζε ορμητικός διά τού θανάτου στήν αιώνια ζωή, καί τόν ικέτευαν νά μή προχωρήσει πρός τό μαρτύριο, έκείνος έμεινε άκαμπτος καί αδάμαστος καί πάση προσβολή πειρατηρίων άτρωτος. Διεφύλασσε ασάλευτο τό θεμέλιο της πίστεως στόν Χριστόν. Έλεγε μεταξύ άλλων: Πώς ν’ άρνηθώ τόν Θεόν μου,τόν όποίον προσκυνώ από τής παιδικής μου ήλικίας; Δέν θά φρίξει ό ουρανός, δέν θά σκοτεινιάσουν εξ αιτίας μου τά άστρα; «Θνητοί πάντες άνθρωποι, μάρτυρες δέ ολίγοι. Μή άναμείνωμεν γενέσθαι νεκροί, άλλ’ από ζωής εις ζωήν μεταβώμεν». Αφού ούτως ή άλλως θά πεθάνουμε, άς διαπραγματευθούμε τή ζωή μέ τόν θάνατο. «Εκούσιον ποιήσατε τό κατηναγκασμένον» . Μή φείδεσθε ζωής, ής αναγκαία ή στέρησις κάμετε μέ τή θέλησή σας αυτό τό όποίο γίνεται κατ’ ανάγκην. Μή λυπείσθε τή ζωή,τής όποίας ή στέρηση είναι αναγκαία.  

Όταν πάλιν οί άγιοι Τεσσαράκοντα Μάρτυρες διετάχθησαν άπό τόν ειδωλολάτρη άρχοντα νά γδυθούν καί νά βαδίσουν γυμνοί πρός τήν παγωμένη λίμνη, τό έπραξαν όλοι μέ θαυμαστή χαρά. Προέτρεπαν μάλιστα ό ένας τόν άλλον, σάν νά έπρόκειτο νά όρμήσουν σέ διαρπαγή λαφύρων, καί άφηναν φωνή ευχαριστήρια πρός τόν Θεόν. Έλεγαν: Σέ ευχαριστούμε, Κύριε, διότι μαζί μέ τό ένδυμα αυτό αποβάλλουμε καί τήν αμαρτία. Αφού τό φορέσαμε έξ αιτίας τού όφεως (πού παρακίνησε τούς προπάτορές μας στήν αμαρτία), άς τό βγάλουμε χάριν τού Χριστού. Άς μήν κρατήσουμε τά ενδύματα, χάριν τού παραδείσου, τόν όποίο έχασαν οί άνθρωποι λόγω τής αμαρτίας. Καί ό Κύριός μας γυμνώθηκε (...). «Δριμύς ό χειμών,άλλά γλυκύς ό παράδεισος· αλγεινή ή πήξις (προξενεί πόνους τό πάγωμα λόγω τού φοβερού χειμώνος), άλλ’ ήδεία (γλυκειά) ή άνάπαυσις. Μικρόν άναμείνωμεν, καί ό κόλπος (ή αγκάλη) ημάς θάλψη τού Πατριάρχου. Μιας νυκτός όλον αιώνα άνταλλαξώμεθα»· μέ τό μαρτύριο μιας νύκτας ας ανταλλάξουμε τη μακαρία ζωή ολόκληρης αίωνιότητος ’Άς κατακαεί από τήν παγωνιά τό πόδι, γιά νά χορεύει αιώνια μέ τούς αγγέλους στή βασιλεία τών ουρανών. ’Άς κοπεί τό χέρι από τά κρυοπαγήματα, γιά νά μπορεί νά υψώνεται μέ παρρησία πρός τόν Δεσπότη. Επειδή ως θνητοί πρέπει νά άποθάνουμε έξάπαντος, άς άποθάνουμε τώρα μέ μαρτυρικό θάνατο, γιά νά ζήσουμε αιώνια  . Μέ όλα αυτά οί άγιοι βεβαίωναν ότι έφευγαν από τόν κόσμο πλήρεις θησαυρών, τούς όποίους θησαύρισαν έκ της αγαθής ομολογίας 

’Επειδή λοιπόν οί μαρτυρικές ψυχές ζούν καί είναι Θεού δορυφόροι καί πάρεδροι ,   άς προσπέσουμε μέ άγιο πόθο μπροστά στά άγια λείψανά τους. Διότι οί λειψανοθήκες καί οί τάφοι τών αγίων Μαρτύρων έχουν μεγάλη δύναμη, όπως επίσης καί τά οστά τών μαρτύρων πολλήν έχει τήν ίσχύν. Οί Μάρτυρες έχουν μεγάλη παρρησία στόν Θεόν, όχι μόνο όταν ζούσαν στόν κόσμο αύτό, αλλά καί τώρα πού πέθαναν. ’Ή μάλλον πολύ περισσότερο τώρα,γιατί φέρουν τά στίγματα τού Κυρίου Ίησού,τά οποία, όταν τά επιδεικνύουν στόν βασιλέα Χριστόν, μπορούν νά τόν ικετεύσουν καί νά τόν πείσουν γιά μάς, πρός χάρη μας.  

Εισαγωγή κειμένων σε  πρώτη αποκλειστική δημοσίευση  στό Ορθόδοξο Διαδίκτυο από το Βιβλίο :

ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟΝ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ

ΝΙΚ.ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ

Η ηλεκτρονική επεξεργασία αναρτήσων κειμένων, τίτλων  και εικόνων έγινε από τον N.B.B

Επιτρέπεται η χρήση, διάθεση και αναπαραγωγή κειμένων σε Ορθόδοξα Ιστολόγια, αρκεί να διατηρείται το αρχικό νόημα ,χωρίς περικοπές που πιθανόν να το αλλοιώνουν για μη εμπορικούς σκοπούς,με βασική προϋπόθεση την αναφορά στην πηγή :

©  ΠΗΔΑΛΙΟΝ  ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

http://www.alavastron.net

Kindly Bookmark this Post using your favorite Bookmarking service: