19. Ποιός ο κακός και καλός θάνατος

19 ΠΟΙΟΣ Ο ΚΑΚΟΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ Ο ΚΑΛΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ

Ό σκληρός καί ό άδικος θάνατος είναι κακός;

Χαρά δοκιμάζει ή ψυχή μας, όταν σκεφθεί ότι ό φιλάνθρωπος Θεός τακτοποίησε με την άπειρη σοφία του τά πράγματα έτσι, ώστε ό θάνατος νά άποβεί τελικά ευεργεσία γιά τούς ανθρώπους. Αναπτύξαμε γιατί ό πιστός δεν πρέπει νά φοβάται τόν θάνατο, αλλά νά τόν αντιμετωπίζει με φρόνημα γενναίο καί μέ τη βεβαιότητα ότι μέ τόν θάνατο μεταβαίνουμε σέ άλλη ζωή, ασύγκριτα καλύτερη από την παρούσα, αιώνια καί πανευφρόσυνη.

Αλλά λέγουν ορισμένοι: Δέν φοβούμαι τόν θάνατο. Αυτό πού μέ φοβίζει είναι τό νά πεθάνω μέ θάνατο άσχημο, οδυνηρό καί σκληρό, όπως π.χ. νά μέ αποκεφαλίσουν. ’Άλλοι πάλι λένε: Δέν φοβούμεθα τόν βίαιο θάνατο αλλά τόν άδικο δηλαδή, ενώ δέν κάναμε τίποτε από αύτά πού μάς υποψιάζονται, νά τιμωρηθούμε σάν νά ήμαστε ένοχοι.  

Όμως, όσο σκληρός ή άδικος καί άν είναι ό θάνατος, καί πάλι δέν δικαιολογείται ό φόβος. Ούτε ένας τέτοιος θάνατος πρέπει νά θεωρείται ως κάτι κακό. Γιατί έχουμε πάρα πολλά παραδείγματα αγίων άνδρών, από τούς όποίους άλλοι πέθαναν βίαια, μέ οδυνηρό θάνατο, καί άλλοι άδικα. Λοιπόν, έρωτά ό θείος Χρυσόστομος, ό ’Ιωάννης ό Πρόδρομος είχε κακό θάνατο, έπειδή άποκεφαλίσθηκε άπό τόν έκφυλο βασιλέα Ηρώδη; Ό πρωτομάρτυς Στέφανος κακώς άπέθανεν, έπειδή λιθοβολήθηκε άπό τούς άνομους ’Ιουδαίους; Μήπως καί ό απόστολος Παύλος δέν άποκεφαλίσθηκε, ό απόστολος Πέτρος δέν πέθανε μέ σταυρικό θάνατο; Καί όλοι οί άγιοι Μάρτυρες δέν πέθαναν μέ άσχημο θάνατο; Διότι είναι γνωστό ότι ο μέν (άλλοι μέν) έν πυρί, οί δέ (άλλοι δέ) σιδήρω (μέ μαχαίρι) τόν βίον κατέλυσαν καί οί μέν εις πέλαγος, οί δέ εις όδόντας έμπεσόντες θηρίων, ούτως άπέθανον. 

Όσον αφορά στόν άδικο θάνατο ό ίδιος Πατήρ παρατηρεί:

Τί είναι αύτά πού λέγεις, άνθρωπε; Φοβάσαι νά άποθάνεις μέ άδικο θάνατο; Θέλεις νά άποθάνεις μέ δίκαιο θάνατο; Ποιός όμως είναι τόσο άθλιος καί ταλαίπωρος, ώστε, ένώ μπορεί νά άποθάνει άδικα, θά προτιμήσει νά άποθάνει δίκαια; ’Εάν πρέπει νά φοβούμεθα τόν θάνατο, τότε πρέπει νά τρέμουμε τόν δίκαιο θάνατο, διότι εκείνος ό όποίος θά άποθάνει άδικα, λόγω τού άδικου θανάτου του θά μεταβεί έκεί όπου βρίσκεται ό χορός τών άγιων. Είναι δέ πασίγνωστο ότι οί περισσότεροι άπό εκείνους οί όποίοι εύηρέστησαν στόν Θεόν καί έλαμψαν μέ τήν άρετή τους, όπέστησαν άδικο θάνατο. Τήν πρώτη θέση μεταξύ τών δικαίων αυτών κατέχει ό Άβελ. Αυτός έσφάγη όχι διότι έζημίωσε ή έλύπησε τόν αδελφό του Κάϊν, άλλ’ έπειδή τόν Θεόν έτίμησε (βλ. Γεν. δ’ 3-11). Ό Θεός, ό όποίος παραχώρησε νά γίνει ό πρώτος έκείνος φόνος, τό έπέτρεψε επειδή αγαπούσε τόν Άβελ ή έπειδή τόν μισούσε; Είναι φανερό ότι ό Θεός άγαπούσε τόν δίκαιο Άβελ καί ήθελε άπό τής «άδικωτάτης σφαγής»  νά τού κάμει λαμπρότερο τόν στέφανο τής άρετής.  

Όλα αύτά μάς πείθουν ότι ούτε ό φρικτός καί οδυνηρός ούτε ό άδικος θάνατος είναι κάτι κακό, τό όποίο πρέπει νά φοβούμεθα. ’Αντίθετα τόσο ό μαρτυρικός όσο καί ό άδικος θάνατος μάς ετοιμάζουν λαμπρότερο στέφανο καί μεγαλύτερα βραβεία στή βασιλεία τού Θεού. Γι’ αύτό καί οί Μάρτυρες βάδιζαν πρός τόν θάνατο μέ άπερίγραπτη χαρά καί έδέχοντο νά ύποβληθούν πρός χάρη τού βασιλέως Χριστού σέ φρικτά μαρτύρια καί νά πάθουν άδικα, έπειδή είχαν απόλυτη πεποίθηση ότι αυτό είναι κατ’ εξοχην ευάρεστο στόν δικαιοκρίτην Θεόν.

Ό φυσικός λοιπόν θάνατος είναι από τά αδιάφορα, όπως διδάσκει ό ιερός Χρυσόστομος. Γίνεται όμως πράγματι φρικτός καί κακός, όταν ό άνθρωπος αποθνήσκει εν άμαρτίαις. Κακό είναι τό νά άποθάνει κανείς καί νά οδηγηθεί στην κόλαση· καλό είναι τό νά φύγει από τόν κόσμο αυτό καί νά βρεθεί μαζί μέ τόν Χριστόν καί τούς αγίους. Τά μετά θάνατον είναι εκείνα τά όποία  μπορούμε νά χαρακτηρίσουμε ή καλά ή κακά. Επομένως, νά μη πενθούμε απλώς όσους αποθνήσκουν καί νά μή χαίρουμε απλώς γιά τούς ζωντανούς. ’Άς πενθούμε τούς αμαρτωλούς όχι μόνο όταν αποθνήσκουν, άλλά καί όταν ζούν. Καί άς χαίρουμε γιά τούς δικαίους, όχι μόνο όταν ζούν, άλλά καί όταν αποθνήσκουν. Διότι οί αμαρτωλοί, καί όταν ζούν, είναι ουσιαστικά νεκροί, αφού είναι χωρισμένοι από τήν πηγή της ζωής, τόν Θεόν ένώ οί δίκαιοι, καί όταν έχουν άποθάνει, ζούν, διότι πρός τόν Χριστόν άπήλθον. Ένώ οί αμαρτωλοί είναι άξιοι δακρύων, αφού είναι μακριά από τόν Θεόν, οί δίκαιοι είναι άξιοι κάθε μακαρισμού, άφού είτε εδώ είναι είτε έκεί, βρίσκονται μετά τού Βασιλέως. Μετά θάνατον μάλιστα είναι πλησιέστερα στόν Χριστόν, «πρόσωπον πρός πρόσωπον» (Α' Κορ. ιγ' [13] 12)

Τούτο είναι φανερό στή ζωή όλων τών δικαίων, όπως φαίνεται τόσο καθαρά στην περίπτωση τών Κάίν καί Άβελ. Ό δίκαιος Άβελ, επειδή δολοφονήθηκε, πέθανε άδικα, Ένώ ό δολοφόνος Κάίν ζούσε στένων καί τρέμων επί τής γής¨» (Γεν. δ' 1214). Ποιός ήταν εύτυχέστερος; ’Ασφαλώς ό ’Άβελ,ό οποίος πέθανε ώς άνθρωπος αρετής, καί όχι ό άδελφοκτόνος Κάιν, ό οποίος συνέχιζε νά ζεί μέ τόν έλεγχο τής συνειδήσεως καί τό βάρος τού άδικου φόνου καί μέ σύντροφο τόν συνεχή φόβο ότι θά δολοφονηθεί. Μακάριος ήταν εκείνος πού πέθανε άδικα, καί όχι έκείνος πού συνέχιζε νά ζεί τιμωρούμενος από τόν Θεόν.

Ό θάνατος τών αμαρτωλών

Οτι μόνος κακός θάνατος είναι ό έν άμαρτίαις θάνατος, τό διατυπώνει μέ πολλή σαφήνεια ό θεόπνευστος Ψαλμωδός. Λέγει: Θάνατος άμαρτωλών πονηρός (Ψαλ. λγ' [33] 22)· ό θάνατος τών αμαρτωλών είναι κακός, βασανιστικός, γεμάτος αγωνία, τρόμο, αισχύνη καί εντροπή. Στην προκειμένη περίπτωση πονηρόν είναι τό νά άποθάνει κανείς αμετανόητος καί βασανιζόμενος άπό τούς φοβερούς ελέγχους της συνειδήσεως. Γι’ αύτό δέν πρέπει νά κλαϊμε έκείνους πού αποθνήσκουν απλώς, άλλ’ έκείνους πού πέθαναν αμετανόητοι. Αυτοί είναι άξιοι θρήνων, κοπετών καί δακρύων. Διότι μετέβησαν έκεί όπου δέν είναι πλέον δυνατόν νά έλευθερωθούν άπό τήν αμαρτία. Όσο ζούσαν, είχαν κάθε ευκαιρία νά έξομολογηθούν, νά μετανοήσουν, νά αλλάξουν τρόπο ζωής. Έάν όμως άπέλθουν στόν 'Άδη, όπου δέν είναι δυνατόν νά κερδίσουν κάτι, πώς νά μή είναι «θρήνων άξιοι»;

Ό θείος Χρυσόστομος παρατηρεί: ’Άς κλαϊμε τούς αμαρτωλούς· άς τούς κλαϊμε όμως μέ ευπρέπεια, μέ σεμνότητα. Τό πένθος καί τό πικρό δάκρυ γι’ αύτούς θά είναι ένας άκόμη τρόπος νά συνειδητοποιήσουμε πόσο φοβερό κακό είναι ή αμαρτία. Καί επιλέγει μέ πόνο ψυχής: Κλάψε τούς άπιστους. Κλάψε έκείνους πού αποθνήσκουν χωρίς τό άγιο Βάπτισμα, χωρίς τό άγιο Χρίσμα, τή σφραγίδα της δωρεάς τού Παρακλήτου Πνεύματος. Αύτοί πράγματι είναι άξιοι θρήνων, άξιοι όδυρμών, βρίσκονται έξω άπό τή βασιλεία τού Θεού, μαζί μέ τούς καταδικασμένους. Διότι ό Κύριος είπε, όταν συνομιλούσε μέ τόν Νικόδημο: Έάν κανείς δέν γεννηθεί πνευματικά άπό τό νερό τού άγιου Βαπτίσματος καί άπό τό 'Άγιον Πνεύμα, τό όποίο άοράτως διά τού νερού αύτού ένεργεί τήν άναγέννηση τού ανθρώπου, δέν μπορεί νά είσέλθει στή βασιλεία τού Θεού (Ίω. γ' 5). Άκόμη, προσθέτει ό άγιος Πατήρ, κλάψε αύτούς πού έχουν πεθάνει μέσα στά πλούτη καί δέν βρήκαν άπό αυτά καμμία παρηγοριά γιά τίς ψυχές τους, αύτούς πού έλαβαν τή δύναμη νά καθαρισθούν τελείως άπό τίς άμαρτίες τους καί δέν τό έκαμαν. Αύτούς άς κλαϊμε πάντοτε όμως μέ σεμνότητα καί κοσμιότητα. Αύτούς άς κλαϊμε, όχι μόνο μία ή δύο ήμέρες, άλλά καθ’ όλη τή διάρκεια τής ζωής μας. Διότι τά δάκρυα αύτά δέν προέρχονται άπό παράλογο πάθος άλλά άπό φιλοστοργία. ’Άς κλαίμε όσους  έφυγαν αμετανόητοι καί ας τούς βοηθούμε μέ όλες μας τίς δυνάμεις· άς επινοήσουμε καί κάποια βοήθεια πρός αυτούς, μικρή μεν, πού νά μπορεί όμως νά τούς ανακουφίσει. Πώς καί μέ ποιόν τρόπο θά γίνει αυτό; Προσευχόμενοι έμείς οί ’ίδιοι υπέρ αύτών στόν Θεόν, παρακαλούντες όμως καί άλλους νά εύχονται υπέρ αύτών καί παράλληλα προσφέροντες ελεημοσύνες ύπέρ της ψυχής τους. Τούτο έχει τινά παραμυθίαν   τούτο προσφέρει σ’ αυτούς κάποια παρηγοριά.

Αλλά γιά τά ιερά Μνημόσυνα, τίς εύχές κατά τή θεία Λειτουργία καί τίς έλεημοσύνες ύπέρ εκείνων πού κοιμήθηκαν γίνεται λόγος στή συνέχεια.

Πράγματι συγκλονιστικός είναι ό θάνατος τών αμαρτωλών καί άξιος πολλών θρήνων, όπως π.χ. ό θάνατος τού Σαούλ. Επίσης ό θάνατος τού προδότου Ιούδα, ό όποίος, όταν αύτοκτόνησε, έπεσε από έκεί πού είχε κρεμασθεί μέ τό πρόσωπο κατά γης καί έπαθε διάρρηξη στή μέση τού σώματός του καί χύθηκαν έξω όλα τά σπλάγχνα του (βλ. Πράξ. α 18). Επίσης ό θάνατος τού Ήρώδου Άγρίππα τού Α', έγγονού τού Ήρώδου τού μεγάλου, ό όποίος έδιωξε τήν Εκκλησία τού Χριστού, αποκεφάλισε τόν Ιάκωβο, άδελφό τού εύαγγελιστού Ίωάννου, καί στή συνέχεια άποφάσισε νά συλλάβει καί τόν απόστολο Πέτρο. Ό Ηρώδης αύτός ξεψύχησε, ενώ τά σκουλήκια κατέτρωγαν τίς σάρκες του (βλ. Πράξ. ιβ' [12] 13 23). Είναι φοβερός ό θάνατος τών αμαρτωλών, γιατί τά αμαρτήματα καί τά έγκλήματά τους συνταράσσουν τήν ψυχή τους, κατά τίς τελευταίες ιδιαίτερα ώρες της ζωής τους. Γι’ αύτό, όπως αναφέρει ό ιερός Χρυσόστομος, είναι δυνατόν νά ακούσεις ανθρώπους νά διηγούνται φοβερές ιστορίες καί οράσεις φρικτές. Είναι μάλιστα τόσο τρομερά καί άνατριχιαστικά αύτά πού βλέπουν οί μελλοθάνατοι αμαρτωλοί, ώστε δέν έχουν τή δύναμη νά τά άντικρύσουν. Γι’ αύτό καί τινάσσονται από τό κρεββάτι μέ μεγάλη όρμή καί κοιτάζουν έκείνους πού τούς περιτριγυρίζουν μέ άφάνταστο τρόμο, καθώς ή ψυχή τους προσπαθεί νά άποχωρισθεί από τό σώμα καί καθώς δέν μπορεί νά ύποφέρει τήν όψη τών ερχομένων αγγέλων.  

Παρόμοια πάντοτε συνέβαιναν, διότι ό θάνατος τών αμαρτωλών είναι «πονηρός». Τέτοιος υπήρξε ό θάνατος τών σφαγέων τών λαών Μουσσολίνι καί Χίτλερ. Άλλ’ είναι πολύ χαρακτηριστικός ό θάνατος ένός άλλου άθεου, ψυχρού εγκληματία καί σκληρού διώκτη της αγίας ’Εκκλησίας τού Χριστού, τού Ιωσήφ Στάλιν. Τήν αγωνία καί τόν τρόμο τών τελευταίων στιγμών του περιγράφει ή κόρη του Σβετλάνα. Γράφει: Ό πατέρας μου είχε ένα δύσκολο καί φοβερό θάνατο. Ό Θεός δίνει εύκολο θάνατο στους δικαίους (...). Ή εσωτερική αιμορραγία είχε εξαπλωθεί σταδιακά σ’ όλο του τόν εγκέφαλο. Έταν ό εγκέφαλος εκείνος πού συνέλαβε καί κατέστρωσε τά πλέον απάνθρωπα σχέδια γιά τήν εξόντωση εκατομμυρίων άνθρώπων, οί περισσότεροι άπό τούς όποίους ήσαν αθώοι Μιά κι ή καρδιά του ήταν ισχυρή καί υγιής ή έσωτερική αιμορραγία προσέβαλε λίγολίγο τό αναπνευστικό του σύστημα καί τού προξένησε ασφυξία. Ή αναπνοή του γινόταν όλο καί πιό λαχανιαστή. Τίς τελευταίες δώδεκα ώρες άσφυκτιούσε άπό έλλειψη οξυγόνου. Τό πρόσωπό του άλλοιώθηκε καί σκούρηνε. Τά χείλη του μαύρισαν καί τά χαρακτηριστικά του έγιναν αγνώριστα. Οί τελευταίες του ώρες δέν ήταν παρά ένα αργό στραγγάλισμα. Ή έπιθανάτια άγωνία του ήταν φοβερή. Κυριολεκτικά πνίγηκε μπροστά στά μάτια μας (...). Τή στιγμή πού έμοιαζε νά έχει τελειώσει, άνοιξε ξαφνικά τά μάτια του κι έρριξε μιά ματιά σ’ όλους όσοι βρίσκονταν στό δωμάτιο. Τό βλέμμα του ήταν φοβερό, βλέμμα τρέλλας ή ίσως θυμού καί φόβου γιά τόν θάνατο (...). Τό βλέμμα του γλίστρησε σ’ όλα τά πρόσωπα μέσα σ’ ένα δευτερόλεπτο. Κι υστέρα έγινε κάτι άκατανόητο καί φοβερό, πού μέχρι σήμερα δέν μπορώ ούτε νά ξεχάσω ούτε νά καταλάβω. Σήκωσε ξαφνικά τό αριστερό του χέρι σά νά έδειχνε κάτι ψηλά κι άμέσως τό άφησε νά πέσει σά νά μάς έρριχνε κατάρα. Ή χειρονομία ήταν άπειλητική καί κανείς δέν ήξερε σέ ποιόν θά μπορούσε νά άπευθύνεται καί τί νά σημαίνει. Τήν επόμενη στιγμή, σέ μιά έσχατη προσπάθεια, τό πνεύμα ελευθερώθηκε άπό τή σάρκα. 

Πράγματι «θάνατος άμαρτωλών πονηρός». (Ψαλ. λγ' [33] 22).

Ό θάνατος τών δικαίων

Οσο φοβερός καί φριχτός είναι ό θάνατος των αμαρτωλών, τόσο γαλήνιος, ιλαρός, έντιμος καί ένδοξος είναι ό θάνατος των δικαίων. Ό Ψαλμωδός παρατηρεί ότι όχι μόνο ή ζωή αλλά καί ό θάνατος των όσίων άνδρών είναι άξιος πολλών στεφάνων καί ανυπολόγιστων τιμών τίμιος εναντίον Κυρίου ό θάνατος τών οσίων αυτού (Ψαμ. ριε' [115] 6)· λογαριάζει πολό ό Κύριος τόν θάνατο τών άφοσιωμένων σ’ αύτόν καί στεφανώνει μέ ανυπολόγιστες τιμές όσους πεθαίνουν γιά τήν αγάπη του. Πολλές φορές μάλιστα ό θάνατός τους δέν γίνεται μόνο κατά τόν νόμο της φύσεως, αλλά καί κατά γνώμην τού άγιου Θεού. Έτσι ό Μωύσής δέν άπέθνησκε άπλώς, αλλά τού Θεού προστάξαντος ουδέ ’Ιωάννης (ό Πρόδρομος), αλλά αυτού (τού Θεού) συγχωρήσαντος· δηλαδή μέ παραχώρηση Θεού. Ό Βαπτιστής άποκεφαλίσθηκε πρός χάρη μιας ακόλαστης γυναίκας, αλλά καί ουτω τίμιος γέγονε. Τό γάρ δή θαυμαστόν τούτο έστιν, ότι καί ουτω τελευτήσας έντιμος ήν. Ό Πρόδρομος άποκεφαλίσθηκε,γιατί αγωνιζόταν ύπέρ άληθείας,καί ήταν τόσο πολύ ένδοξος καί ευάρεστος στον Θεόν ό θάνατός του, ώστε καί αυτός ό Ηρώδης Άντίπας (γιός τού Ήρώδου τού μεγάλου), πού διέταξε τόν φόνο, τόν έφοβείτο καί γι’ αυτό έλεγε, όταν ακούσε περί τού ’Ιησού καί τών θαυμάτων του: Ό Ιωάννης ό Βαπτιστής άναστήθηκε έκ νεκρών, μέ νέα άποστολή καί νέα χαρίσματα άπό τόν Θεόν γι’ αυτό οί υπερφυσικές δυνάμεις ενεργούν δι’ αυτού (βλ. Μάρκ. Ϛʹ 14).

«Τίμιος»  ενώπιον τού Θεού ήταν καί ό θάνατος τού δικαίου ’Άβελ. Αυτό είναι φανερό άπό τήν ερώτηση πού έκαμε ό Θεός πρός τόν Κάίν μετά τόν φόνο τού δικαίου. «Πού είναι ό ’Άβελ ό αδελφός σου;», ρώτησε ό Θεός τόν άδελφοκτόνο. Καί πρόσθεσε: «φωνή αίματος του άδελφού σου βοά πρός με έκ της γης»  (Γεν. δ' 910). Τίμιος ένώπιον τού Θεού ήταν καί ό θάνατος τού πτωχού Λαζάρου, τού οποίου τήν ψυχή άγγελοι μετέφεραν στίς αγκάλες τού ’Αβραάμ (βλ. Λουκ. ιζ' [16] 22). Καί όπως παρατηρεί ό μέγας Πατήρ της Θεσσαλονίκης Γρηγόριος ό Παλαμάς, μετά τιμής υπερκόσμιου, ως αθλητής ό πτωχός πρός τούς στεφάνους (τού ουρανού) άπάγεται. ’Αλλά καί μέ τούς Μάρτυρες τό ίδιο συνέβη. Απόδειξη ότι πολύς λόγος, καί πολλή σπουδή τώ Θεώ καί έπί τή τελευτή τών όσίων. Διότι αύτοί δέν αποθνήσκουν άπλώς καί ως έτυχε, άλλ’ όταν συγχωρήση ό Θεός οίκονομικώς όταν δηλαδή Εκείνος επιτρέψει νά γίνει αύτό κατά τό πάνσοφο καί πανάγαθο σχέδιό του,που αφορά στη σωτηρία μας.  

Πώς όμως ό Θεός έπιτρέπει νά αποθνήσκουν οί άγιοί του μέ οδυνηρό καί σκληρό θάνατο; Στό έρώτημα αύτό δώσαμε μία απάντηση στό προηγούμενο κεφάλαιο. Έδώ προσθέτουμε καί τήν απάντηση πού έδωσε σέ παρόμοια έρώτηση ό άγιος Γρηγόριος ό Διάλογος, ό όποίος λέγει: Μέ όποίονδήποτε θάνατο καί άν πεθάνει ό δίκαιος, ή αρετή του δέν πρόκειται νά βλαβεί, αλλά θά στεφανωθεί στήν ούράνια βασιλεία. Έξ άλλου, ορισμένες φορές ι'σως ύπάρχει στή ζωή τών δικαίων καί κάποιο μικρό πταίσμα, τό όποίο συγχωρείται μέ τόν βίαιο θάνατο. Γι’ αύτό συμβαίνει κάποτε, ενώ ακόμη οί δίκαιοι ζούν, νά λάβουν επάνω τους εξουσία οί εχθροί καί νά τούς φονεύσουν. Μετά άπό ένα τέτοιο άδικο καί σκληρό θάνατο τιμωρείται καί ή άγριότητα τών δημίων τους. Αύτό μπορούμε νά τό πληροφορηθούμε καί άπό τήν Αγία Γραφή, ή όποία  μάς διηγείται τό παράδειγμα ανθρώπου τού Θεού της Π. Διαθήκης, ό όποίος, ένώ στήν αρχή φάνηκε πιστός στόν Θεόν, αργότερα παρέβη τό θέλημα τού Θεού, χωρίς νά τό θέλει. Έξ αιτίας τής παρακοής του ό Θεός έπέτρεψε νά φονευθεί ό άνθρωπος εκείνος άπό ένα λιοντάρι. Ωστόσο τό άγριο θηρίο ούτε τό πτώμα εκείνου πού φόνευσε έφαγε, άλλ’ ούτε καί τό ζώο πού μετέφερε τόν άνθρωπο τού Θεού πείραξε. Τό λιοντάρι παρέμεινε εκεί χωρίς νά θίξει κανένα καί έγινε ό... φύλακας τού ζώου καί τού νεκρού άνθρώπου (βλ. Γ' Βασ. ιγ' [13]). Άπό τό περίεργο αύτό περιστατικό, παρατηρεί ό άγιος Γρηγόριος, άποδεικνύεται ότι ό άνθρωπος τού Θεού μέ τόν βίαιο θάνατό του τιμωρήθηκε πρεπόντως γιά τήν παράβαση της θείας εντολής. Αφού όμως άποκαταστάθηκε. δικαιώθηκε. Γι’ αύτό καί τό λιοντάρι, ένώ προηγουμένως τόν θανάτωσε, έπειδή είχε άμαρτήσει, άμέσως έγινε ό φρουρός καί ό φύλακας τού πτώματός του. 

Ό Μ. Αθανάσιος στήν έρώτηση πώς έξηγείται ό αιφνίδιος θάνατος ή άλλος τραγικός θάνατος τών δικαίων; άπαντά: Τά περιστατικά αυτά βεβαίως είναι άγνωστα σέ μάς καί γνωστά μόνο στόν Θεόν. Όμως ό Κύριος, όταν τόν ρώτησαν γιά τούς Γαλιλαίους πού έσφάγησαν στό ιερό καί ό Πιλάτος άνέμιξε τό αίμα τους με τίς θυσίες, αφού απάντησε στό έρώτημα, πρόσθεσε: Μήπως νομίζετε ότι έκείνοι οί δεκαοκτώ, έπάνω στους οποίους έπεσε ό πύργος πού ήταν κτισμένος στού Σιλωάμ καί τούς σκότωσε, ήσαν αμαρτωλοί καί χρεώστες στόν Θεόν περισσότερο από όσους κατοικούν στήν Ιερουσαλήμ; Σάς βεβαιώ, όχι. Δεν ήσαν αυτοί οί χειρότεροι (Λουκ. ιγ' [13] 15). Άπό τήν απάντηση αυτή τού Κυρίου, λέγει ό Μ. Αθανάσιος, μαθαίνουμε ότι δέν αποθνήσκουν μέ πικρόν θάνατο μόνο όσοι είναι άσεβεις ή άδικοι. Διότι καί τά παιδιά τού Ίώβ, παρά τό ότι ήσαν δίκαια,ύπέστησαν τραγικό θάνατο. Έξ αφορμής λοιπόν αυτών, συνεχίζει ό Μ. Αθανάσιος, δύο πράγματα πρέπει νά σκεπτόμαστεάφ’ ενός ότι οί εύλαβεις πού αποθνήσκουν μέ πικρό θάνατο είχαν κάποιο μικρόν ελάττωμα καί άπό αυτό λυτρώθηκαν μέ τό κακό τέλος πού είχαν, γιά νά αξιωθούν πράγματι μεγαλύτερων τιμών άφ’ ετέρου ότι ό θάνατος αυτός έπετράπη άπό τόν Θεόν γιά νά σωφρονισθούμε καί εμείς άπό τόν σκληρό θάνατό τους, σύμφωνα μέ τόν λόγο τού Αποστόλου: Έάν ό δίκαιος άνθρωπος δύσκολα καί διά τόσων θλίψεων σώζεται,ό ασεβής καί ό αμαρτωλός πού θά φανεί; (Α' Πέτρ. δ' 18) 

Ό Μ. ’Αθανάσιος άπαντά άκόμη καί σέ άλλο σχετικό έρώτημα: «Πώς συμβαίνει, μερικοί δίκαιοι νά ψυχομαχούν έπί ημέρες, ενώ μερικοί αμαρτωλοί νά αποθνήσκουν ειρηνικά καί γρήγορα;» Στό έρώτημα αύτό άπαντά: Είναι αδύνατο νά γνωρίζουμε όλες τίς ανεξερεύνητες βουλές καί κρίσεις τού Θεού. Γι’ αύτό δέν πρέπει νά τίς έξετάζουμε μέ περιέργεια. Όμως, στοχαζόμενοι, λέμε ότι συχνά καί άνδρες ευσεβείς βασανίζονται πρό θανάτου, έν τώ θανάτω αύτό γίνεται γιά νά σωφρονισθούμε καί έμείς πού βλέπουμε τή δοκιμασία τους. «’Ίσως δέ καί ως άνθρωποι οί άγιοι, μικρόν τε έλάττωμα έχοντες, διά τής τοιαύτης βασάνου της έν τω καιρώ τού θανάτου τελείως καθαίρονται άμωμοι λοιπόν απερχόμενοι.» 

Επομένως δέν πρέπει νά έλεεινολογούμε όσους αποθνήσκουν κάτω άπό τραγικές συνθήκες. ’Άξιος ταλανισμού είναι μόνον αυτός πού αποθνήσκει μέσα στην αμαρτία, χωρίς νά μετανοήσει προηγουμένως, έστω καί αν πεθάνει σέ παλάτια, μέσα στην αγκάλη των συγγενών καί των φίλων του. Εκείνος πού φεύγει από τήν παρούσα ζωή δέν ζημιώνεται σέ τίποτε, μέ όποίον τρόπο καί αν πεθάνει, έφ’ όσον ήταν στολισμένος μέ τόν λαμπρό χιτώνα της αρετής. Τών περισσοτέρων δικαίων πού πέθαναν μάς είναι άγνωστος καί αυτός ακόμη ό τάφος τους. Άλλ’ έφ’ όσον ύπέφεραν χάρη της πίστεως, ό θάνατός τους είναι ένδοξος ενώπιον τού Θεού. Επομένως ό δίκαιος, καί αν ακόμη πέσει στά χέρια ληστών καί αν ακόμη γίνει τροφή άγριων θηρίων, έφ’ όσον έχει κτήμα τήν αρετή, ό θάνατός του είναι ευάρεστος στον Κύριο. Καί συμπεραίνει ό ιερός Χρυσόστομος: Έχοντες όπ’ όψη όλα αύτά, άς λυπούμεθα μόνον όσους αποθνήσκουν έν άμαρτίαις, ενώ τούς δικαίους άς τούς μακαρίζουμε. Καί όσοι συνεχίζουμε ακόμη νά ζούμε στήν παρούσα ζωή, άς φροντίζουμε γιά τήν απόκτηση τής αρετής, ώστε νά επιτύχουμε καί τούς στεφάνους τής βασιλείας τών ουρανών. 

Εισαγωγή κειμένων σε  πρώτη αποκλειστική δημοσίευση  στό Ορθόδοξο Διαδίκτυο από το Βιβλίο :

ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟΝ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ

ΝΙΚ.ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ

Η ηλεκτρονική επεξεργασία αναρτήσων κειμένων, τίτλων  και εικόνων έγινε από τον N.B.B

Επιτρέπεται η χρήση, διάθεση και αναπαραγωγή κειμένων σε Ορθόδοξα Ιστολόγια, αρκεί να διατηρείται το αρχικό νόημα ,χωρίς περικοπές που πιθανόν να το αλλοιώνουν για μη εμπορικούς σκοπούς,με βασική προϋπόθεση την αναφορά στην πηγή :

©  ΠΗΔΑΛΙΟΝ  ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

http://www.alavastron.net

Kindly Bookmark this Post using your favorite Bookmarking service: