ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 Η ΘΕΙΑ ΧΑΡΙΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9  Η ΘΕΙΑ ΧΑΡΙΣ

114. Τί εἶναι ἡ θεία χάρις;

Εἶναι ἡ δύναμη ἐκείνη πού προέρχεται ἀπό τό Θεό, διά τῆς ὁποίας ὁ ἁμαρτωλός ἄνθρωπος μπορεῖ νά οἰκειοποιηθεῖ τό λυτρωτικόἔργο τοῦ Χριστοῦ καί νά πετύχει τή σωτηρία του. Χρειάζεται ὅμως προσοχή. Λέγοντας θεία χάρη, δέν ἐννοοῦμε μιά δύναμη ἀόριστη καί ἀπροσδιόριστη πού δέν εἶναι στήν οὐσία τοῦ Θεοῦ, ἀλλά δημιουργεῖται ἀπό τό Θεό γιά νά βοηθήσει τόν ἄνθρωπο νά σωθεῖ. Τέτοια ἀντίληψη δέν εἶναι σωστή. Τό κτιστό δέν μπορεῖ νά βοηθήσει δραστικά τόν ἄνθρωπο νά σωθεῖ, ἀλλά τό ἄκτιστο, ὁ ἄκτιστος Θεός. ῾Η θεία χάρη ἀνήκει οὐσιαστικά στή φύση τοῦ Θεοῦ. Ταυτίζεται μέ τή θεία ἐνέργεια, περί τῆς ὁποίας μιλήσαμε στά προηγούμενα. Εἶναι ὁἴδιος ὁ Θεός ὁἐκφραζόμενος στίς θεῖες του ἐνέργειες «ἐν τοῖς ἐκτός», ἀποκαλυπτόμενος στόν κόσμο καί σώζοντας τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν ἁμαρτία.

115. Τί φρονεῖ περί χάριτος ἡ Ρωμαϊκή᾿Εκκλησία;

Διαφωνεῖ ριζικά μέ τήν ὀρθόδοξη ἀντίληψη. Δέν μπορεῖ νά δεχτεῖ τή θεία χάρη ὡς κάτι ἐγκείμενο οὐσιωδῶς στή φύση τοῦ Θεοῦ, γιατί κάτι τέτοιο θά κατέλυε τήν ἁπλότητα τῆς οὐσίας τοῦ Θεοῦ, ἐπιφέροντας σύνθεση σ’ αὐτή. Κατ’ αὐτήν, ἡ χάρη εἶναι μέγεθος κτιστό, τό ὁποῖο δημιουργεῖται γιά νά ἐπιτευχθοῦν μέσω αὐτοῦ οἱ σκοποί τῆς σωτηρίας. Γύρω ἀπό τό ζήτημα αὐτό διεξήχθησαν σφοδροί ἀγῶνες μεταξύ τῆς ᾿Ορθόδοξης ᾿Ανατολῆς καί τῆς Λατινικῆς Δύσεως. Τίς ἀντιλήψεις αὐτές καταδίκασε συνοδικῶς ἡ᾿Ορθόδοξη ᾿Εκκλησία τόν ιδ´ αἰώνα.

Τό ζήτημα βέβαια τῆς συνθέσεως τῆς ἁπλῆς φύσεως τοῦ Θεοῦ, πού ἐκ πρώτης ὄψεως φαίνεται νά δημιουργεῖ ἡ παραδοχή τῆς ἄκτιστης χάριτος, εἶναι ἀρκετά σοβαρό.  ῞Ομως  δέν  ἀληθεύουν  οἱ  ἰσχυρισμοί  τῆς  λατινικῆς  θεολογίας.  Οἱ ἄκτιστες θεῖες ἐνέργειες (ἡ ἄκτιστη χάρη) εἶναι διακρίσεις θεοπρεπεῖς στή θεότητα, πού δέν μοιάζουν μέ τίς διακρίσεις τῶν φυσικῶν πραγμάτων. ῞Οπως καί οἱ θεῖες ὑποστάσεις διακρίνουν  τόν  Τριαδικό  Θεό ἐκφράζοντας  τόν ἀΐδιο τρόπο τῆς ὑπάρξεώς του χωρίς ὡστόσο νά συνθέτουν τήν ὑπερβατική οὐσία του, ἔτσι καί στίς θεῖες ἐνέργειες διακρίνεται ἡ θεότητα, χωρίς νά χάσει τήν ἀπόλυτη ἁπλότητά της. Φυσικά  αὐτά τά πράγματα δέν εἶναι εὔκολο νά τά κατανοήσουμε.

116. Μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος ἀπό μόνος του νά σωθεῖ;

῎Οχι. Καταφατικά   στό   ἐρώτημα   ἀπάντησε   στήν   ἀρχαιότητα   ὁ   μοναχός Πελάγιος.  Σύμφωνα  μέ  τίς  ἀντιλήψεις  του,  ἡ  πτώση  τοῦ  ἀνθρώπου  στήν ἁμαρτία ἄφησε ἀνέπαφη τήν ἀνθρώπινη φύση, δέν τήν κατέστρεψε. ῎Ετσι ὁ ἄνθρωπος, διατηρώντας τίς λογικές καί ἠθικές δυνάμεις του, ἔχει τή δυνατότητα νά στραφεῖ ἐλεύθερα στό ἀγαθό, νά διαπράξει τήν ἀρετή καί νά σωθεῖ, χωρίς νάἔχει ἀνάγκη τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ.

Οἱ ἀντιλήψεις αὐτές τοῦ Πελαγίου εἶναι ἐσφαλμένες. ῾Ο ἄνθρωπος, λόγῳ τῆς βλάβης τῆς πνευματικῆς του φύσεως (τοῦ «κατ’ εἰκόνα»), ὄχι μόνο δέν μπορεῖ ν’ ἀνορθωθεῖ μόνος στό ἐπίπεδο τῆς πνευματικῆς ζωῆς, ἀλλά καί ἀνορθωθείς ἔχει ἀπόλυτη ἀνάγκη τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ γιά νά προκόψει στό ἀγαθό καί νά σωθεῖ.

῾Η ῾Αγία Γραφή μᾶς ὁμιλεῖ σχετικά· «Οὐδείς δύναται ἐλθεῖν πρός με, ἐάν μή ὁ Πατήρ ὁ πέμψας με ἑλκύσῃ αὐτόν»   «᾿Εάν μή τις γεννηθῇ ἐξ ὕδατος καί Πνεύματος, οὐ δύναται εἰσελθεῖν εἰς τήν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ»  .

 «῾Ο Θεός ἐστιν ὁ ἐνεργῶν ἐν ἡμῖν καί τό θέλειν καί τό ἐνεργεῖν ὑπέρ τῆς εὐδοκίας»  .

῎Αλλωστε ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀναγκαία γιά ν’ ἀπαλειφθεῖ ἀπό τόν ἄνθρωπο ἡ κατάρα τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος. ῎Αν ἡ παρουσία τῆς θείας χάριτος δέν ἦταν ἀπόλυτα ἀναγκαία γιά τή σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου ἀλλά μόνο σχετικά (ἐν τῇ ἐννοίᾳ τῆς ἁπλῆς ἐνδυναμώσεως τῶν φυσικῶν του δυνάμεων), τότε τό λυτρωτικό ἔργο τοῦ Χριστοῦ σχετικοποιεῖται, ἀποβάλλοντας τόν ἀπόλυτα ὑπερφυσικό χαρακτήρα του.

Τίς αἱρετικές ἀντιλήψεις τοῦ Πελαγίου ἡ᾿Εκκλησία καταδίκασε στή σύνοδο τῆς Καρθαγένης.

117. Μπορεῖ ὁ φυσικός ἄνθρωπος νά καταστήσει ἑαυτόν δικαιοῦχο τῆς θείας χάριτος;

῎Οχι.῾Η ἀντίθετη ἄποψη φθείρει τόν ὑπερφυσικό χαρακτήρα τῆς ἀπολυτρώσεως, τήν ὁποία κατεβάζει στό ἐπίπεδο τῶν φυσικῶν ἀγαθῶν, πού εἶναι ὁμόλογα πρός τή φύση τῶν ἀνθρώπων. ῾Ο ὅποιος ἀγαθός καί ἐνάρετος ἄνθρωπος  δέν  μπορεῖ  ν’  ἀξιώσει  ἀπό τό  Θεό τή  σωτηρία  του, ἡ ὁποία  εἶναι χάρισμα, δῶρο ἐλεύθερο τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ. ῾Η σωτηρία δέν εἶναι μισθός γιά τήν ὅποια ἀξιοσύνη τοῦ ἀνθρώπου. Φυσικά ὁ ἄνθρωπος πού κάνει τό ἠθικό καλό μέ τίς λογικές καί πνευματικές δυνάμεις, πού διατηροῦνται στήν πεσμένη φύση του, μπορεῖ νά προπαρασκευάσει τόν ἑαυτό του καί νά δεχτεῖ εὐκολότερα τή σωτηρία, παρά ἕνας ἄλλος πού ζεῖ στήν κακουργία τῆς ἁμαρτίας καί στά πάθη του. Μέ αὐτή τήν ἔννοια πρέπει νά ἐκλάβουμε τό χωρίο Πράξ. 10,34· «ἐπ’ ἀληθείας καταλαμβάνομαι, ὅτι οὐκ ἔστι προσωπολήπτης ὁ Θεός, ἀλλ’ ἐν παντί ἔθνει ὁ φοβούμενος αὐτόν καί ἐργαζόμενος δικαιοσύνην δεκτός αὐτῷ ἐστι». ῾Ο ἐθνικός  Κορνήλιος  δέν  ἔλαβε  τή  σωτηρία  σάν  ἀμοιβή  τῆς  ἀρετῆς  καί  τῆς χρηστῆς  συμπεριφορᾶς  του.  ῏Ηταν  ἁπλά  παρασκευασμένος  μέ  τήν  ἀγαθή θέληση καί τή διαγωγή του, πράγμα πού δέν παρέβλεψε ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ, ὅπως δέν παραβλέπει καί κάθε ἄλλο χρηστό ἄνθρωπο, τόν ὁποῖο στήν κατάλληλη ὥρα θά καλέσει σέ σωτηρία.

118. ῾Ο φυσικός ἄνθρωπος μπορεῖ μόνος του ν’ ἀρχίσει τή σωτηρία του;

῎Οχι. Τήν ἔναρξη τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου μόνο ἡ θεία χάρη μπορεῖ νά ἐνεργήσει.  ῾Η  χάρη  αὐτή  καλεῖται  προκαταρκτική.  ῾Η  διδασκαλία  κατά  τήν ὁποία ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ πρῶτος νά ἀρχίσει τόἔργο τῆς σωτηρίας του καί κατόπιν νά ἔλθει ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ν’ ἀποτελειώσει τήν ἀρξάμενη διαδικασία τῆς σωτηρίας,   εἶναι   διδασκαλία   ἡμιπελαγιανική,   λανθασμένη   καί   ἀπόβλητη. Βεβαίως –ὅπως εἴδαμε καί στό προηγούμενο ἐρώτημα– μετά τήν πτώση ὑπελείφθησαν δυνάμεις λογικές καί ἠ θικές, βάσει τῶν ὁποίων ὁ ἄνθρωπος δύναται νά πράξει τό «ἠθικόν καλόν» καί νάἑλκύσει εὐχερέστερα τή λυτρωτική χάρη τοῦ Θεοῦ, παρά ἐκεῖνος, πού ζεῖ στή νάρκωση τῆς ἁμαρτίας, ὅπως μαρτυρεῖ ἡ περίπτωση τοῦ Κορνηλίου καί διαπιστώνει ἡ μαρτυρία τῆς ἱστορίας κατά τήν ὁποία   πολλοί   ἐκ   τῶν   Πλατωνικῶν   ἐδέχθησαν τή   σωτηρία,   ἐνῶ   ἐκ   τῶν ᾿Επικουρείων  (ὑλιστῶν  φιλοσόφων) κανείς. Τά παραδείγματα ὅμως αὐτά δέν σημαίνουν, ὅτι οἱ φυσικές δυνάμεις τοῦ ἀνθρώπου ἀποτελοῦν τή γέφυρα, διά τῆς ὁποίας ὁἄνθρωπος μπορεῖ νά μεταπηδήσει στό κράτος τῆς χάριτος καί νά καλύψει τό χάσμα τό διαχωρίζον τήν πεσμένη φύση ἀπό τό Θεό. Τά ἡμιπελαγιανικά διδάγματα ἀλλοιώνουν τή φύση τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος παύει νά εἶναι ὁ ἰατρός ὁ θεραπεύων τόν ἡμιθανή καί τραυματισμένο ἄνθρωπο , ἀλλ’ ὁ ὀφειλέτης πού ὀφείλει νά ἀνταμείψει τήν ἀρετή τοῦἀνθρώπου, τή δέ σωτηρία κατεβάζουν στό ἐπίπεδο τῶν φυσικῶν ἀγαθῶν, τά ὁποῖα μπορεῖ νά πετύχει ἀπό μόνος του ὁ ἄνθρωπος.

119. Δύναται ὁ ἄνθρωπος ν’ ἀπορρίψει τή χάρη τοῦ Θεοῦ;

Βεβαίως μπορεῖ στή βάση πού εἶναι ὄν ἐλεύθερο καί αὐτεξούσιο. ῎Ετσι καί ὁ ᾿Αδάμ στόν παράδεισο, παρόλο πού ἡ φύση του ἦταν ἀγαθή καί καθαρή ἀπό τό σπέρμα τῆς ἁμαρτίας, ἐντούτοις, ἐπειδή ὡς εἰκόνα τοῦ Θεοῦ εἶχε τό αὐθαίρετο καί αὐτεξούσιο, ἀπομακρύνθηκε ἀπό τό Θεό, καταπατήσας τή χρηστότητα καί τό θέλημά του. ᾿Επίσης ὁ ἀναγεννημένος ἀπό τή χάρη τοῦ Θεοῦ στό βάπτισμα, παρόλο πού ἔχει καταστραφεῖ μέσα του τό σῶμα τῆς ἁμαρτίας, ἀκριβῶς ἐπειδή διασώζει τήν ἐλευθερία του μπορεῖ νά ἀπομακρυνθεῖ ἀπό τή θεία εὐλογία καί νά περιέλθει ὑπό τό κράτος τῆς κατάρας καί τοῦ θανάτου. ῎Ετσι ἔπλασε ὁ Θεός τόν ἄνθρωπο νά θέλει ἐλεύθερα καί ἐνσυνείδητα τόἀγαθό, νά κινεῖται ἐλεύθερα στό χῶρο του, νά λέγει ναί ἤ ὄχι στό ἅγιο θέλημά του, νά ἐκλέγει μεταξύ ζωῆς καί θανάτου καί ν’ αὐτοπροσδιορίζεται στήν ἐξέλιξη καί τόν προορισμό του.

῾Η χάρη τοῦ Θεοῦ εἶναι δῶρο καθολικό. Χορηγεῖται σέ ὅλους ἀνεξαίρετα τούς ἀνθρώπους ἀποσκοπώντας στή σωτηρία τους. Δέν ἀποστέλλεται ἐπιλεκτικά σέ λίγους, σ’  ἐκείνους πού εἶναι προορισμένοι  νά σωθοῦν ἀπό τό Θεό. ῾Ο Θεός «θέλει  πάντας  ἀνθρώπους  σωθῆναι  καί  εἰς  ἐπίγνωσιν  ἀληθείας  ἐλθεῖν».  Κι ὅμως ὅλοι δέν σώζονται. Γιά νά γίνει αὐτό, πρέπει νά θέλει καί ὁ ἄνθρωπος νά δουλέψει ἐλεύθερα καί νά συμβάλει στή σωτηρία του. ᾿Αλλιώτικα ἡ κλήση τῆς χάριτος μένει ἀνενέργητη. Μόνο ἐκεῖ, πού ὑπάρχει ἡ ἐλεύθερη συγκατάθεση, μπορεῖ νά σώσει ἡ χάρη τόν ἁμαρτωλόἄνθρωπο. «᾿Εννοοῦμεν δέ τήν χρῆσιν τοῦ αὐτεξουσίου οὕτως, ὥστε τῆς θείας καί φωτιστικῆς χάριτος, ἥν προκαταρκτικήν προσαγορεύομεν,  οἷον  φῶς τοῖς  ἐν  σκότει,  παρά  τῆς  θείας ἀγαθότητος  πᾶσι χορηγουμένης τοῖς βουλομένοις ὑπεῖξαι ταύτῃ –καί γάρ οὐ τούς μή θέλοντας, ἀλλά τούς θέλοντας ὠφελεῖ– καί συγκατατεθῆναι ἐν οἷς ἐκείνη ἐντέλλεται πρός σωτηρίαν οὖσιν ἀναγκαιοτάτοις, δωρεῖσθαι ἑπομένως καί εἰδικήν χάριν» ..

120. Τί φρονοῦν περί ἐνέργειας τῆς χάριτος οἱ Διαμαρτυρόμενοι;

῾Η  περί  ἐνέργειας  τῆς  χάριτος  διδασκαλία  τῶν  Διαμαρτυρομένων  δέν  εἶναι πάντα συνεπής. ῾Η ἀσυνέπεια ὀφείλεται στήν προσπάθειά τους νά ἐξηγήσουν ἀσάφειες, δυσκολίες καί διλήμματα καί νά τά προσαρμόσουν στή θεμελιώδη περί χάριτος ἀντίληψη αὐτῶν.

῾Η βασική περί χάριτος διδασκαλία τοῦ Προτεσταντισμοῦ εἶναι ὁμόλογη πρός τά περί πτώσεως τοῦἀνθρώπου διδάγματα τοῦ συστήματός τους, ἀπό τά ὁποῖα καί ἀπορρέει. Κατά τή βασική προτεσταντική ἀρχή –περί τῆς ὁποίας μιλήσαμε στά προηγούμενα– ὁ ἄνθρωπος μέ τήν πτώση του στήν ἁμαρτία νεκρώθηκε πνευματικά. ῎Εχασε τά δῶρα τῆς ἀρχέγονης δικαιοσύνης, ἡ δέ θεία εἰκόνα πού ὑπάρχει  στή  φύση  του  καταστράφηκε  ὁλοσχερῶς.  ῎Ετσι  μένει  νεκρός  καί ἀκίνητος πρός τά πνευματικά. Δέν μπορεῖ νά συνεργήσει μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ γιά  τή  σωτηρία  του.  ῞Ολα  ἐξαρτῶνται  ἀπό  τή  σωστική  ἐνέργεια  τῆς  θείας χάριτος.

Τό ὠμό αὐτό δόγμα τους προσπαθοῦν νά τό στηρίξουν σέ χωρία τῆς Γραφῆς· Ρωμ. 9,16· «῎Αρα οὖν οὐ τοῦ θέλοντος οὐδέ τοῦ τρέχοντος, ἀλλά τοῦ ἐλεοῦντος Θεοῦ». Πράξ. 13,48· «Καί ἐπίστευσαν ὅσοι ἦσαν τεταγμένοι εἰς ζωήν αἰώνιον».

᾿Εφεσ. 2,8.9· «Τῇ γάρ χάριτί ἐστε σεσωσμένοι διά τῆς πίστεως· καί τοῦτο οὐκ ἐξ ὑμῶν, Θεοῦ τό δῶρον». Τά χωρία ὅμως αὐτά δέν εἶναι σαφή. Λέγουν μέν ὅτι ἡ σωτηρία προέρχεται ἀπό τό Θεό, χωρίς ὅμως νά ἀποσαφηνίζουν ἄν ἡ σωτήρια ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀπόλυτη, ἤ ἄν σ’ αὐτήν μπορεῖ νά συνεργήσει καί ὁ ἐλεύθερος ἄνθρωπος. Τό ζήτημα πρέπει νά μελετηθεῖ μέ τήν ἐξέταση ἄλλων σαφέστερων  χωρίων  τῆς  Γραφῆς,  σέ  ὁρισμένα  ἀπό  τά  ὁποῖα  γίνεται  σαφής λόγος περί ἀντιστάσεως τοῦ ἀνθρώπου στήν ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ· Ματθ. 23,37. Πράξ. 7,51. ᾿Αποκ. 3,20, ὁ δέ Παῦλος τονίζει τή συνέργεια τοῦ ἀνθρώπου στό ἔργο τῆς σωτηρίας· «Συνεργοῦντες δέ καί παρακαλοῦμεν μή εἰς κενόν τήν χάριν τοῦ Θεοῦ δέξασθαι ἡμᾶς»162. ᾿Από τήν ἄλλη, σέ περίπτωση, πού ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἀναίσθητος πρός τά πνευματικά, δέν θά εἶχαν κανένα νόημα οἱ πολυειδεῖς παραινέσεις τῆς Γραφῆς νά ἐπιδιώκει (ὁ ἄνθρωπος) τό ἀγαθό καί τήν ἀρετή καί ἡ ἀπειλή τιμωρίας καί αἰώνιων βασάνων γιά τούς ἁμαρτωλούς.

121. Τί εἶναι ὁ  ἀπόλυτος προορισμός;

Εἶναι δόγμα φοβερό, στό ὁποῖο καταλήγει κανείς διαπτύσσοντας λογικά τά περί ἀρχέγονης δικαιοσύνης καί πτώσεως ἀνθρωπολογικά διδάγματα τοῦ Προτεσταντισμοῦ. Φυσικά τό δόγμα αὐτό δέν γίνεται ἀποδεκτό ἀπό ὅλους τούς Διαμαρτυρομένους θεολόγους, ἀλλά μόνον ἀπό τόν Καλβίνο καί τούς ὀπαδούς του. Αὐτοί μέ βάση χωρία τῆς Γραφῆς (Ρωμ. 9. Πράξ. 13,48163 κ.ἄ.) εἶπαν, ὅτι ὁ Θεός σύμφωνα μέ τήν αἰώνια βουλή του (προαιωνίως) ἄλλους μέν ἀπό εὐσπλαχνία προόρισε νά κληρονομήσουν τήν αἰώνια ζωή, γιαυτό καί ἡ χάρη πού τούς χορηγεῖται δέν μπορεῖ νά τούς ἐγκαταλείψει (εἶναι ἀναντίρρητη καί ἀναπόβλητη, ἄλλους δέ, στούς ὁποίους δέν προσφέρεται ἡ χάρη, προόρισε σέ αἰώνια κατάκριση. ῾Η καταδίκη αὐτή δέν εἶναι ἄδικη –λένε– γιατί ὁ φυσικός ἄνθρωπος  δέν  μπορεῖ  νά  περιμένει  ἀπό  τό  Θεό  τίποτε  ἄλλο  παρά  αἰώνιες ποινές. ῞Οσο τά βόδια καί οἱ κύνες (τά σκυλιά) δέν μποροῦν νά αἰτιῶνται τό Θεό, γιατί τούς ἔκανε ζῶα καί ὄχι ἀνθρώπους, ἄλλο τόσο καί οἱ ἁμαρτωλοί δέν μποροῦν νά τόν αἰτιῶνται  γιατί  δέν τούς δέχεται στή  θεία  βασιλεία του. ῾Η πτώση τοῦ᾿Αδάμ διατάχθηκε προαιωνίως ἀπό τό Θεό γιά τό καλό τῶν ἐκλεκτῶν, οἱ ὁποῖοι κληρονομοῦν τήν αἰώνια ζωή. ῾Η βουλή αὐτή ἐξαίρει τό μεγαλεῖο τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος ἄλλους μέν προσλαμβάνει στή βασιλεία του, ἄλλους δέ ἀπορρίπτει, χωρίς κανείς νά μπορεῖ νά ἀντείπει στήν αἰώνια βούλησή του.

Οἱ λόγοι πού ὤθησαν τόν Καλβίνο στή διατύπωση τῶν διδαγμάτων αὐτῶν εἶναι ἀπό τή μιά μεριά ἡ διασφάλιση τῆς ἀπολυτότητας τῶν ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ, οἱ ὁποῖες  δέν  ἐξαρτῶνται  ἀπό  ἀνθρώπινους  παράγοντες·  ἀπό  τήν  ἄλλη  δέ,  ἡ  ἀσφαλής βεβαιότητα περί σωτηρίας στίς ψυχές τῶν ἐκλεκτῶν. Αὐτοί, ἔχοντας στίς  ψυχές  τους  τή  μαρτυρία  τοῦ῾Αγίου  Πνεύματος,  ὅτι  εἶναι  οἱ ἐκλεκτοί  τοῦ Θεοῦ, εἶναι βέβαιοι γιά τή σωτηρία τους, πεποίθηση πού τούς χαρίζει ἐσωτερική χαρά καί ἠρεμία καί γεμίζει τίς καρδιές τους ἀπό εὐγνωμοσύνη καί ταπείνωση, νιώθοντας  ὅτι  ὁ  Θεός ὅρισε  αὐτούς  ὡς  ἐκλεκτούς  ἀνάμεσα  στό  πλῆθος  τῶν ἄλλων ἀνθρώπων.

Οἱ ἀντιλήψεις ὅμως αὐτές τοῦ Καλβίνου δέν εἶναι σωστές. Καί ἀληθεύει μέν ὅτι «Θεός  γάρ  ἐστιν  ὁ  ἐνεργῶν  ἐν  ὑμῖν  καί  τό  θέλειν  καί  τό  ἐνεργεῖν  ὑπέρ τῆς εὐδοκίας» (Φιλιππ. 2,13)· ὅμως αὐτό σέ καμία περίπτωση δέν ἀποκλείει τόν ἀνθρώπινο παράγοντα στό ἔργο τῆς σωτηρίας (σχετικός προορισμός). ῾Ο Θεός εἶναι βέβαιο, ὅτι θέλει τή σωτηρία ὅλων τῶν ἀνθρώπων. Γιά νά γίνει ὅμως αὐτό, πρέπει νά θέλουν ἐλεύθερα καί οἱ ἄνθρωποι. ῎Ασχετα μέ τό ὅτι δέν μποροῦμε νά κατανοήσουμε τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο ἡ θεία βούληση ἅπτεται τῆς ἀνθρώπινης καί ἡ τελευταία καθιστᾶ ἀνενεργό τήν πρώτη (ὅλοι οἱ ἄνθρωποι δέν σώζονται) , ὅμως ὁ παράγοντας τῆς ἀνθρώπινης συνέργειας στό ἔργο τῆς σωτηρίας εἶναι κάτι, πού πρακτικά ἱκανοποιεῖ τό θρησκευτικό συναίσθημα τοῦἀνθρώπου.

῎Αν  ὅλα ἐξηρτῶντο  ἀπό τήν  ἀπόλυτη  βουλή  τοῦ Θεοῦ, ὁ δέ ἄνθρωπος ἦταν ἀπόλυτα βέβαιος περί τῆς σωτηρίας του, ἡ Γραφή δέν θά παραινοῦσε τούς πιστούς νά κατεργάζονται μέ φόβο καί τρόμο τή σωτηρία τους καί ὁ Παῦλος δέν θά πολεμοῦσε τήν βεβαιότητα περί σωτηρίας, τονίζοντας «ὁ δοκῶν ἑστάναι βλεπέτω μή πέσῃ».

῾Ο ἀπόλυτος ὅμως προορισμός ὁδηγεῖ καί σέ ἄλλα τερατώδη ἀτοπήματα. ῎Αν ἡ σωτηρία καί ἡ κατάκριση τῶν ἀνθρώπων εἶναι ἀπόρροια τῆς αἰώνιας βουλῆς τοῦ Θεοῦ, ἡ δέ πτώση τοῦἀνθρώπου στήν ἁμαρτία προδιατάχθηκε ἀπό τό Θεό, ὁ Θεός στό πλέγμα τῶν ἀντιλήψεων αὐτῶν παρουσιάζεται ὡς ἡ πηγή τοῦ κακοῦ, μεταποιούμενος σέ τυφλό καί αὐθαίρετο δυνάστη, τό δέ κακό ἀνάγεται σέ στοιχεῖο τοῦ ἀγαθοῦ στήν προαιώνια βουλή τοῦ Θεοῦ. ῾Ο ἄνθρωπος χάνει τήν ὅποια ἠθική καί πνευματική αὐτοτέλειά του καί οὐσιαστικά εἶναι ἀνεύθυνος γιά τίς πράξεις του. Πῶς ὅμως θά τόν κρίνει ὁ Θεός γιά τίς ἠθικές ἐνέργειές του; Εἶναι ἀγαθός καί δίκαιος ὁ Θεός ὅταν τυφλά καί αὐθαίρετα καταδικάζει τούς πολλούς σέ κόλαση αἰώνια;

 Επιτρέπεται η χρήση, διάθεση και αναπαραγωγή του υλικού του ιστοχώρου αρκεί να διατηρείται το αρχικό νόημα χωρίς περικοπές που πιθανόν να το αλλοιώνουν για μη εμπορικούς σκοπούς,
με βασική προϋπόθεση την αναφορά στην πηγή :

©ΑΛΑΒΑΣΤΡΟΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

http://www.alavastron.net/

Kindly Bookmark this Post using your favorite Bookmarking service: