17. Σχίσμα κλήρου και λαού

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ [1.2.1440]

Γιά νά συντομεύσω λοιπόν τά ενδιάμεσα τοϋ ταξιδιού τής επιστροφής, έφτασαν καί στήν Κωνσταντινούπολη. Κι επειδή ή φήμη είχε προλάβει νά φτάσει καί νά διακηρύξει τούς αγώνες τού αγίου καί τήν τέλεια αντίσταση καί παραμονή του στήν πατρογονική ευσέβεια, δεν έτρεξε τόσος λαός νά προϋπαντήσει τό βασιλιά (μάλιστα οί περισσότεροι, επειδή τόν μισούσαν τόν άπέφευγαν), όσος συνέρευσε στήν υποδοχή αυτού τοϋ ιερού ήρωα τής Εκκλησίας, τού λαμπρού καί άριστου. Άλλοι τόν ονόμαζαν ακλόνητο στύλο τής Εκκλησίας, άλλοι ασύλητο ταμείο τής ’Ορθόδοξης πίστης. Κι άλλοι τόν άποκαλοϋσαν ’Αθανάσιο, άλλοι Κύριλλο, άλλοι νέο ’Ιωάννη Θεολόγο, τοϋ οποίου είχε κληρωθεί καί τόν ιερότατο θρόνο, δηλαδή τήν Έφεσο. Καί γιά τό πώς καί μέ ποιό τρόπο φέρονταν πρός τούς άλλους, πού κακώς ολοκλήρωσαν έκείνη τήν κακή ένωση, δέν μπορεί κανείς νά παραστήσει ικανοποιητικά τήν σύγχυση, τήν ανακατωσούρα καί τήν αθλιότητα εκείνης τής πόλης. Εκτός απ’ αυτό μόνο, ότι έγινε μεγάλο σχίσμα καί χάσμα. μεταξύ τοϋ ’Ορθόδοξου λαού καί των Λατινισθέντων. Οί αρχιερείς άπέφευγαν τούς αρχιερείς, οί ιερείς τούς ιερείς, οί μοναχοί, τούς μοναχούς καί όλοι όλους μ’ άκρατο μίσος καί τούς άποστρέφονταν ώς μιάσματα καί βδελύγματα. Καί δεν άκουγόταν τίποτα άλλο, παρά

«Οί προδότες τής πίστης, οί επίβουλοι τής Εκκλησίας, οί πολέμιοι τής ’Ορθοδοξίας». Τόσο ήταν τό μίσος και ή αποστροφή πρός τήν αίρεση εκείνου τού ορθόδοξου λαού, ώστε καί μόνο επειδή ένας ιερέας πήγε νά δει τήν ένθρόνηση τού νέου Πατριάρχη, πού ήταν από τούς λατινόφρονες, οί ενορίτες του δέν πάτησαν στήν εκκλησία ούτε τό βράδυ, ούτε τό πρωί, πού έτυχε νά είναι καί Δεσποτική γιορτή, δηλαδή τής Άναλήψεως. Τόσο μεγάλο έγινε λοιπόν τό σχίσμα κι ή διαίρεση μεταξύ των ουνιτών καί των ευσεβών. Μόνος λοιπόν ό μέγας Μάρκος, ανάμεσα σέ κείνους τούς ζοφερούς πλανήτες, τούς σκοτεινούς ταξιδευτές πού σκοτείνιασαν μέσα στήν αισθητή καί νοητή Δύση, μόνος φαινόταν κι άστραφτε αάν άλλος ήλιος, με τις ακτίνες ό ήλιος τής στερεής ομολογίας καί τού αγώνα, ό Ευγενικός.

Θάνατος του Ιωσήφ

Επειδή άνέφερα εδώ τήν ένθρόνηση τού νέου Πατριάρχη, άναγκαστικά θα βρεθεί σε απορία ο φιλαναγνώστης σχετικά με το τι έγινε ο Πατριάρχης Ιωσήφ ,που ήταν στην Σύνοδο

Γι' αυτό, πρός πληροφόρηση, σημειώνω εδώ τό φοβερό του τέλος. ’Αφού λοιπόν είπε προφορικά τή γνώμη του, νά δεχτούν τό ΄έκ τού Υιού΄ καί νά ενωθούν μέ τούς Λατίνους, φεύγοντας από κεΐ, γευμάτισε. Καί μπαίνοντας στόν οίκίσκο πού κοιμόταν γιά ν’ άναπαυθεϊ, πήρε χαρτί καί μολύβι κι έγραφε. Κι εκεί έπαθε τρόμο καί κλονισμό κι αμέσως ξεψύχησε.

Κι όταν ακούστηκε αυτό, όλοι ταράχτηκαν. Καί τρέχοντας, τόν βρήκαν νεκρό καί παίρνοντας τό χαρτί γιά νά δοΰν τί έγραψε, βρήκαν γραμμένη τή γνώμη του, τής οποίας τά λόγια, παρόλο πού είναι λίγα, τά παραβλέπω ώς περιττά. Κι γι’ αυτά πού έγραψα νά μήν αμφιβάλλει κανείς, γιατί είναι παρμένα από τά πρακτικά έκείνης τής συνόδου, τά όποία  τά έγραψε καί λατινόφρονας καί τυπώνονται στη Ρώμη κι είναι αληθέστατα, άψοΰ είλ'αι γραμμένα κι από τούς εχθρούς.

 Γι’ αυτό λοιπόν ό βασιλιάς, διέταξε κι εξέλεξαν άλλον όταν γύρισαν. Δηλαδή έναν άπό τούς ένωτικούς κι αυτός ήταν ό Κυζίκου Μητροφάνης (Β', (4. 5.1440 -1.8.1443). Ό όποιος, όταν έγινε Πατριάρχης, φρόντισε τόσο πολύ νά διαφυλάξει τήν κάκιστη ένωση, ώστε ενοχλούσε επίμονα καί τόν βασιλιά, ν’ ασκήσει βία σέ κείνους πού τήν άπέφευγαν.

Διωγμός και φυγή 

Γι΄ αυτό ό θείος Μάρκος, άπό τή μία γιά νά δώσει τόπο στήν οργή πρός τό παρόν κι άπό τήν άλλη γιά νά έπισκεφτεϊ καί τό αγαπητό του ποίμνιο, έπειδή όέν είχε προλάβει στήν αρχή όταν χειροτονήθηκε επίσκοπος Εφέσου αφού είχε φύγει αμέσως γιά τήν Ιταλία. Τιάρα λοιπόν έφυγε κρυφά άπό τήν Πόλη γιά τήν Προύσα κι άπό κεΐ πέρασε γρήγορα στήν αγαπημένη του επαρχία. Καί γιά τό πώς τόν δέχτηκαν εκεί οι χριστιανοί καί ποιά κατορθώματα έκανε όσο έμεινε εκεί, τό είπα καί πριν, πώς ή κοινή μας δυστυχία μάς αποστέρησε άπό πολλά καλά.

Γι’  αυτό κι εγώ, μήν έχοντας τί νά γράψω έκτος άπό κείνα πού ό καθένας μπορεί νά σκεφτεΐ άπό μόνος του. Δηλαδή μέ πόση χαρά κι ευφροσύνη δέχτηκαν εκείνοι έναν τέτοιο ποιμένα καί, τί λογής διδαχές τούς έκανε εκείνος ό ποιμένας τους καί πώς τούς νουθετούσε για. νά κρατούν στερεή την πίστη τού Χριστού, επειδή κυριεύονταν από τότε ακόμα από τούς άθεους Αγαρηνούς.’ Μήν έχοντας λέω νά γράψω κάτι άλλο εκτός άπ’ αυτά, έρχομαι τώρα σέ κείνο τό μέγα έργο πού ύποσχέθηκα νά διηγηθώ. [30]

ΤΟ ΣΤΗΡΙΓΜΑ ΚΑΙ Η ΟΜΟΝΟΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

Ενώ λοιπόν ό άγιος ήταν στην ΄Εφεσο καί δίδασκε τό λαό του σύμφωνα μέ τό χρέος ενός τέτοιου ποιμένα, προσκαλείται στην Κωνσταντινούπολη, γιά νά διορθώσει την κακώς έχονσα Εκκλησία. Γιατί ό λατινόφρονας βασιλιάς ’Ιωάννης, πέρασε στον άλλο κόσμο γιά νά λογοδοτήσει ό άθλιος, γιά την αθέτηση καί τήν προδοσία τού πατρικού δόγματος καί κάθισε στό θρόνο ό αδερφός του Κωνσταντίνος,΄[31] ό όποιος καί κατά τό όνομα καί κατά τήν βασιλεία, ονομάστηκε έσχατος. Καί θεωρώντας ό Μάρκος πώς ή Εκκλησία τής Κωνσταντινούπολης, είναι ή κεφαλή κι ή καρδιά όλης τής ’Ορθόδοξης οικουμένης κι όταν εκείνη βαίνει καλώς, αναγκαστικά είναι καλά καί τά έξω απ’ αυτή καί πάλι, άν αυτή βαίνει κακώς καί τά έξω κακώς έχουν, έτρεξε τάχιστα στην Πόλη. Καί γιά τό ότι γι αυτό καί μόνο έκανε στήν ’Ιταλία έκείνους τούς αιώνιους αγώνες κι άντι-στάθηκε μέχρι αίματος στην κακώς γενόμενη ένωση. Γι΄ αυτόν καί μόνο τό σκοπό λέω, γιά νά διαφυλάξει εκείνη τήν ευσέβεια πού παρέλαβε άπό τήν ’Εκκλησία του. Γι΄ αυτό κι έπρεπε κι ό ίδιος νά τήν άνασυστήσει καί νά τήν άνακαινίσει κατά κάποιο τρόπο, άφοΰ φθάρηκε κι άπωλέστηκε από τούς κακούς ένωτικούς.

Σύνοδος Ορθόδοξη κατά της Φερράρας-Φλωρεντίας [32]

Γι΄αυτό αρπάζοντας την  ευκαιρία, δηλαδή τού νέου βασιλιά γιά τήν διόρθωση τής Εκκλησίας, έφτασε στην Κωνσταντινούπολη πριν μεταστρέφουν τόν Κωνσταντίνο οί πολέμιοι τής ευσέβειας. Δέν υπάρχει αμφιβολία, πώς οί πολίτες δέχτηκαν τόν δάσκαλο τής πίστης καί τόν γενναίο πρόμαχο τής Εκκλησίας, μ’ άκρατη χαρά, τόσο όλος ό ιερός κλήρος, όσο κι ό βασιλιάς μέ τή σύγκλητο καί ιδιαίτερα ό φιλόχριστος λαός. Μόνο οί εχθροί τής πίστης στενοχωρήθηκαν καί ταράχτηκαν μέ τόν ερχομό του, όπως κάποτε κι οί θεομίσητοι άρειανοί όταν γύριζε στό θρόνο του ό μέγας Αθανάσιος.

Καί Πατριάρχης τότε, ήταν εκείνος ό παγκάκιστος Γρηγόριος, πού πολλές φορές άναφέρθηκε ώς πρωτοσύγκελλος. Ό μέγας Μάρκος λοιπόν, αμέσως σκέφτηκε ώς αναγκαία μία γενική Σύνοδο, γιά ν’ ανατρέφει καί νά καταδικάσει συνοδικά τά κακά κι ολέθρια πού έγιναν στήν Φλωρεντία. Ή όποία  καί συγκροτήθηκε μέ βασιλική διαταγή στόν ναό τής αγίας Σοφίας, μετά άπ’ ένα χρόνο καί έξι μήνες από τό θάνατο τού βασιλιά Ιωάννη καί μέ παρόντες καί τούς τρεις Πατριάρχες τής Ανατολής, δηλαδή τόν ’Αλεξάνδρειάς, τόν ’Αντιόχειας καί των 'Ιεροσολύμων καί πολλών μητροπολιτών καί δασκάλων κι άλλων πολλών. Αυτή πρώτα, καθαιρεΐ από τόν θρόνο τής βασιλεύουσας τόν άσεβή καί μιαρότατο Γρηγόριο, ό όποιος καί μήν άντέχοντας τήν ντροπή, επειδή έμεινε πιστός στήν ένωση, γύρισε στη Ρώμη, τήν πηγή τής αποστασίας.

Κι αντί αυτού, χειροτονείται ο ’Αθανάσιος [33], άνδρας κόσμιος κι ευσεβέστατος, κατά τού οποίου τήν πατριαρχική θητεία, όπως θέλουν κάποιοι, έγινε κι ή άλωση τής Πόλης. Καί μετά απ’ αυτό, καταδικάζει κι άνατρέπει όσα έγιναν στήν Ιταλία, κάνοντας σέ διάφορα σημεία λαμπρά κι εξαίρετα εγκώμια τού θείου Μάρκου καί υποδεικνύοντας, ότι  αυτός δέν διαφέρει σέ τίποτα από τούς παλιούς καί περιβόητους Πατέρες καί δασκάλους, στή σοφία καί τήν ορθότητα των δογμάτων.

Επιστροφή των μετανοούντων 

Σε  αυτή λοιπόν τήν περίσταση,    αυτός ό μέγας προστάτης της Εκκλησίας, έδειξε από τήν αρχή τόν συνηθισμένο του ζήλο, επιστράτευσε όλη του τήν επιμέλεια, μεταχειρίστηκε κάθε αγώνα, γιά νά συμφιλιώσει τ’ άντιμαχόμενα μέρη, πού ώς τότε ήταν κακά καί άθλια μεταξύ τους, από τότε δηλαδή πού γύρισαν από τή σύνοδο τής ’Ιταλίας. Γι’ αυτό καί σ’ όσους έκλαιγαν γι.ά τήν υπογραφή τού λατινισμού, έδωσε θάρρος

μέ την ελπίδα της θείας συμπόνιας γιά την μετάνοια τους. Γιά όσους δεν είχαν άντιληφθεΐ καί στοχάζονταν αυτό πού είχε γίνει ώς αδιάφορο ή κι ώς καλό, τούς οδήγησε σέ μετάνοια δίνοντάς τους νά καταλάβουν τί μεγάλο κακό διέπρα-ξαν. Κι από τό άλλο μέρος, δίδασκε άκόμα κι αυτούς πού ήταν στήν Πόλη καί δέν είχαν πάει στή σύνοδο τής Ιταλίας, νά μήν φέρονται μέ σκληρότητα κι αποστροφή πρός τούς με-τανοοϋντες αδελφούς οί όποιοι καταφεύγουν στό έλεος τής Εκκλησίας. Καί πραττολ'τας έτσι, έπανέφερε τούς πλανημένους, ανόρθωσε αυτούς πού είχαν πέσει, ένωσε τ’ άντιμαχό-μενα μέρη κι ηρέμησαν οί ταραχές μεταξύ των ομοφύλων, γνώρισαν οί ομογενείς τούς ομογενείς τους κιέπανήλθε ή ειρήνη. Κι εκτός από δύο ή τρεις, πού προτίμησαν εκούσια τήν απώλεια των ψυχών τους, όλοι οί υπόλοιποι, διέγραψαν μέ τήν μετάνοιά τους τά κακώς γενόμενα απ’ αυτούς στήν ’Ιταλία. ’Έτσι έγιναν όλοι ένα ποίμνιο καί ένα σώμα, υπό έναν ποιμένα καί μία κεφαλή, όχι τού βρωμερού κι αποστάτη κι αξιοκατάκριτου γυναικοπρόσωπου Πάπα, αλλά τής αθάνατης κεφαλής όλων, τού ’Ιησού Χριστού.

Εγκώμιο του Γενναδίου Σχολάριου

Καί γιά τό ότι αυτό ύπήρ,ξε δικό του έργο κι επιμέλεια, καί μέγιστο κατόρθωμα, είναι αξιόπιστος μάρτυρας καί πάλι ό σοφότατος Γεννάδιος ό Σχολάριος, τού όποιου τόν έπαινο πρός τόν μέγα αυτόν άγιο, πρόκειται τώρα νά τόν παραθέσω ολόκληρο, όπως τόν βρίσκω στό σημείωμα πού έκανε γιά τήν αγία Σύνοδο κατά τού Βέκκου τού λατινόφρονα, ή οποία έγινε πριν απ’ αρκετά χρόνια καί γιά τήν οποία είπαμε καί πρωτύτερα. ’Αφού λοιπόν απαρίθμησε πολλούς δασκάλους καί άγιους θεολόγους σέ κείνο τό σημείωμα ό Σχολάριος, στό τέλος, γι’ αυτόν τόν άγιο, λέει κατά λέξη τά έξης:

'Όπως ακριβώς κι ό ιερότατος Μάρκος Εφέσου, πού έχαιρε νά μιλά ενάντια στους κακούς συκοφάντες των γραφών, ακολουθώντας κατά πόδας τόν χορό εκείνων τών καλών δασκάλων κι ευρισκόμενος αναπόσπαστα στή χρυσή εκείνη σειρά. 'Υπεράσπιζε τά πατρικά δόγματα μόνος ανάμεσα στους Λατίνους, γιατί σέ μάς, πού οφείλαμε νά είμαστε σύμμαχοί του, αντί γιά τέτοιους, άλίμονο, έβρισκε εχθρούς. Κι αντιστεκόταν μόνος του σέ κείνη τήν ανάξια λόγου Λατινική διδασκαλία, ένώ οι άλλοι ένέδωσαν μέ κάθε τρόπο. Καί μόνος πάλι, όταν έπέστρετμαν, έπανέφερε τούς αποστάτες εκτός από λίγους κι όλοι μετανόησαν είλικρινά καί ύπέψε-ραν, επειδή κακώς αποσχίστηκαν. Καί μόνος του έπεισε έμπρακτα τούς άλλους νά πιστεύουν στό πατρικό δόγμα, μέ τήν μεγάλη του καρτερία κι ελέγχοντας τήν αποστασία τών άλλων. Καί διορθώνοντας όσα ακόμη χει ρότερα ακολούθησαν μετά τήν πονηρή αποστασία. Γι’ αυτό κι αυτός, προστίθεται σέ κείνους τούς μακάριους, χωρίς νά υπολείπεται από τούς άλλους άριστους, στήν αρετή καί στή σοφία καί στή δύναμη τού λόγου. 'Αλλά καί στόν πόλεμο υπέρ τής αλήθειας μέ ζωντανούς αγώνες, έφ’ όρου ζωής μέ ύπερβάλοντα ζήλο καί μ’ αμετάβλητη γνάψη, νά εναντιώνεται σέ πολλούς καί ποικίλους, όταν χρειαζόταν νά λέει καί προβάλλει τήν αλήθεια. Σχεδόν τά ίδια λέει κι εκεί πού γράφει κατά τών οπαδών τής αίρεσης τού ’Ακίνδυνου: ΄Μ’ αυτούς (δηλαδή μέ τούς πατέρες τής Εκκλησίας μας), συμφώνησε καί ό μακάριος Μάρκος, ό ποιμένας τής Εφέσου, έξαρχος τών δικών μας στή συνέλευσης τής Φλωρεντίας καί μόνος αγωνίστηκε υπέρ τού δόγματος τών Πατέρων καί μόνος παρέμείνε σταθερός στην καλή διδασκαλία κι έγινε αίτιος τής επαινετής μεταστροφής αυτών πού είχαν ύποκύψει

Εισαγωγή σε πρώτη αποκλειστική δημοσίευση  στό Ορθόδοξο Διαδίκτυο από το Βιβλίο :

ΑΓΙΟΣ ΜΑΡΚΟΣ Ο ΕΥΓΕΝΙΚΟΣ

Η ΔΡΑΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΓΚΩΜΙΟ ΤΟΥ ΓΡΑΜΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΟΝ

ΑΓΙΟ ΑΘΑΝΑΣΙΟ ΤΟΝ ΠΑΡΙΟ

Η ηλεκτρονική επεξεργασία αναρτήσων κειμένων, τίτλων  και εικόνων έγινε από τον N.B.B

Επιτρέπεται η χρήση, διάθεση και αναπαραγωγή κειμένων σε Ορθόδοξα Ιστολόγια, αρκεί να διατηρείται το αρχικό νόημα ,χωρίς περικοπές που πιθανόν να το αλλοιώνουν για μη εμπορικούς σκοπούς,με βασική προϋπόθεση την αναφορά στην πηγή :

© ΠΗΔΑΛΙΟΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

http://www.alavastron.net

Kindly Bookmark this Post using your favorite Bookmarking service: