Επιστολή προς γηραιόν μοναχό Άγιοσαββίτη πλανηθέντα από τα δεξιά

Τό Περιβόλι τής Παναγιάς

Γεροντικόν

Επιστολή προς γηραιόν μοναχό Άγιοσαββίτη πλανηθέντα από τα δεξιά

Σεβόμενοι τόν συγγραφέα τής έπιστολής, διατηρούμε τήν γλωσσική μορφή τού κειμένου μέ τους ανάμεικτους γραμματικούς τύπους πού τήν διακρίνουν.

Πρός τόν όσιώτατον Καλλίστρατον χαίρειν έν Κυρίω, Μετά πολλής τής πνευματικής χαράς και θυμηδίας έλαβα τήν όσια επιστολή σου καί τα γραφόμενα σ’ αυτήν, μέ ακρίβεια και πολλή επιμέλεια μελετήσας «ύπερήσθην τώ πνεύματι» είδώς τήν άκραν ταπείνωσί σου, από τήν όποιαν κινούμενος αποφάσισες να έκθέσης στήν άναξιότητά μου όλον σου τόν βίον καί τις γενικές ένάρετες πράξεις καί αγώνες σου, φοβούμενος μήπως είς κενόν τρέχεις καί έδραμες καθυποβάλλων ταϋτα μετά πάσης σαφήνειας, καί μέ ακράδαντη πίστι ζητάς τήν έπί τούτων ταπεινή μου γνώμη.

Επαινώ, σεβάσμιε Γέρων, τήν πολλήν σου σύνεσι καί ευδιάκριτη μετριότητα, διότι ύπακούων άπλανώς στις διατάξεις καί απλανείς υποθήκες τών Αγίων τής Εκκλησίας Πατέρων, οί όποίοι  λέγουν: «ότι έν μηδενί τώ ίδίω λογισμώ πιστεύειν. άλλά κατά πάντα τοΐς λόγοις τών Γερόντων άκολουθειν καί έκείνοις καλόν είναι πιστεύειν. άπερ αν αυτοί δοκιμάσωσιν, αδύνατον γάρ τόν κρίσει καί γνώμη τών προβεβηκότων εαυτού ρυθμίζουν βίον. άπάτη δαιμόνων παραπεσεΐν».Έσπευσες νά μού έξαγγείλης τούς λογισμούς σου. έξαιτούμενος παρ’ έμού τήν έξακρίβωσι τής άληθείας. Μολονότι δέν νομίζω πώςήταν δίκαιο νά άποταθής σέ μένα τόν ανάξιο, ό όποίος πολύ μακριά απέχω από τις πρακτικές καί θεωρητικές γνώσεις. Άλλ’ επειδή ή πίστη εκείνου ποό ρωτάει ένεργοομένη μέ την θείαν χάριν μεταδίδει καί διά τών αναξίων τά λυσιτελή καί σωτήρια, Γι’ αύτό υπάκουων στην αγάπη σου, στις θεοφιλείς ερωτήσεις σου, σπεύδω νά ικανοποιήσω την φιλόθεη ψυχήν σου, μέ εκείνα που υπαγορεύουν οί άγιοι πατέρες, οί όποίοι  μάς άφησαν αναφαίρετο πλούτο τις άλάνθαστες καί ακριβείς αύτών διατυπώσεις, άπό τις όποίες  καταδεικνύονται τά απλανή σημεία τών κατά Θεόν την αρετήν έξασκούντων καί απεναντίας, αύτών πού, άπό τόν κοινόν εχθρό διάβολον υποκλέπτονται καί πλανώνται.

Πριν όμως προβώ στήν έν λόγω ύπόθεσιν. θά παρακαλέσω τήν σεβαστήν μοι όσιότητά σας νά δώσει τήν προσήκουσα προσοχή σ’ όλα έκείνα πού στήν συνέχεια διαλαμβάνονται, στήν έπιστολή μας αύτή. καί τά όποια δέν είναι γεννήματα τής δικής μου ταπεινής διανοίας άλλα πηγάζουν άπό τούς θεοφόρους τής Εκκλησίας μας άγιους πατέρες.

Εκείνους πού γνωρίζουν άπό τήν πολυχρόνια πείρα καί έξακρίβωσι τών πειραγμάτων, που προέρχονται άπό τά δεξιά καί άπό τά άριστερά, στά δικά μας χρόνια, καί τά όποια ένεργήθηκαν άπό τή θεία χάρι. Καί άπό άλλους πάλι πού έξαπατήθηκαν, άπό τις δεξιές άποπλανήσεις τού δολομήτου καί πανούργου σατανά, τά όποια θά παρηγορήσουν ου μετρίως τήν «ύμετέραν πολιάν σύνεσιν» (τήν δική σου λευκογένεια γνώσι), ή όποία πιστεύω νά μέ άμείψη μέ τις ευχές καί ευλογίες της.Όθεν άπαντητικώς σέ όλες τις έρωτήσεις σας, άρχίζω μέ τέτοιο τρόπο: Πρώτον μέν έπαινώ τόν έ'νθεον ζήλο σου, διότι άπό τήν άρχή τής άπό τόν κόσμο άναχωρήσεώς σου έδειξες αυτήν πού άρμόζει τήν υποταγή καί αύταπάρνησι τού εαυτού σου καί προτίμησες τήν σκληρή άγωγή καί διατριβή σου στήν έρημο, κατά μίμησι τής Όσιας Μαρίας (τής ΑΙγυπτίας) καί έάν οί πνευματικοί πατέρες δέν σέ εμπόδιζαν, εξάπαντος θά ώρμούσες στήν πιό άβατη καί επικίνδυνη εκείνη έρημο. Καί δεύτερον, όσον άφορά τόν είρημένον ζήλον, είσθε επαινετός, έπαινετικώτερος όμως έφάνης, διότι έκανες ύπακοή στή συμβουλή τών πνευματικών πατέρων καί δέν ώρμησες αύτοβούλως προς έκείνον τόν επικίνδυνον δρόμον, διότι πολλοί, πριν υποταχθούν στούς δοκίμους καί πεπειραμένους πνευματικούς πατέρες, δοκίμασαν νά μιμηθούν την όσια Μαρία καί. μή γνωρίζοντες τίς πολύπλοκες ένέδρες τού δολοπλόκου καί δολομήτου σατανά, ύπέπεσαν σε διάφορες πλάνες καί έγιναν πτώμα ελεεινό καί παίγνιο των δαιμόνων.

Τά σπάνια αότά παραδείγματα έχουμε μάθει νά αποφεύγουμε από τούς αγίους Πατέρες. Επίσης δέ καί σε συνέχεια καλώς έπραξες πού όπετάγης στην Ιερά Μονή τού Αγίου Σάββα καί άπέφυγες τήν σκανδαλώδη συναναστροφή τού ίερομονάχου Πολυκάρπου, ό όποίος σέ δίδασκε νά είσαι ιδιόρρυθμος καί νά άποφεύγης τήν ύπακοή τής Μονής τού Αγίου Σάββα καί τήν συναναστροφή με τούς αδελφούς καί κατά συνέπεια όσους αγώνες καί ασκήσεις έκαμες στο Κοράκι καί άπέρριψες όλοτελώς τήν ενέργεια έκείνη τού σατανά, ή όποια με τό (ψεύτικο έκείνο) φώς δοκίμασε νά σέ εξαπάτηση.

Σέ όλα αύτά είσαι άξιέπαινος καί τά οφείλεις στήν χάρι καί φιλανθρωπία τού πανάγαθου Θεού, ή όποια σέ φύλαξε άτρωτον (χωρίς νά πληγωθής) άπό τίς δόλιες έπιβουλές τού άρχέκακου έχθροϋ, ό όποίος πολεμά αυτούς πού ήσυχάζουν μοναχοί τους, καί μάλιστα στις σημερινές χαλεπές περιστάσεις, πού δυστυχώς έξέλιπον γιά τίς αμαρτίες μας καί δέν υπάρχουν απλανείς οδηγοί, καί ώς έκ τούτου «μέγας κίνδυνος έπίκειται τοϊς ίδιοβούλως καί ίδιορρύθμως έφησυχάζουσι» καί μή όδηγουμένος άπό άλλον κανένα. Ένώ κατά τόν χρυσόν έκείνον αιώνα πού διέλαμπαν οί περιβόητοι έκείνοι Πατέρες τής Παλαιστίνης, οί άγιοι: Εύθύμιοι, Σάββαι, Θεοδόσιοι, Γεράσιμοι, Γεώργιοι Χοζεβϊται καί πολλοί άλλοι τοιούτοι, δέν έπηκολούθει στούς έπιδιώκοντας τό στάδιο τής ησυχίας ό τοιοϋτος κίνδυνος, διότι οί τοιούτοι, στις προσγινόμενες πνευματικές τους ανάγκες, έτρεχαν καί έπισκέπτονταν τούς υψηλούς έκείνους άγιους Πατέρας, οί όποίοι  άνακαλύπτοντες τούς γενικούς λογισμούς τους, τούς έλεγαν καί μάθαιναν απ’ αύτούς, ποιούς λογισμούς πρέπει νά δέχωνται καί ποιούς νά αποφεύγουν καί κατ’ αυτόν τόν τρόπο όδηγούμενοι καί ποδηγετούμενοι άπέφευγαν τίς πλάνες καί καρποφορούσαν θαυμάσια τήν χάρι τού Θεού.

Καί όσον γι’ αύτά έτσι έχουν, τώρα φέρε νά ειπούμε καί γιά τίς θείες ένέργειες, τίς όποίες  έμπιστευτικά μού έγραψες μέ λεπτομέρεια, έν έκτάσει, καί οί όποίες  προξενούν σκάνδαλο στούς έν Χριστώ αδελφούς, οί όποίοι  τίς βλέπουν καί τίς αισθάνονται. Καί έπειδή αυτή ή χάρις τού Αγίου Πνεύματος πού, όπως λές, από δέκα χρόνια σέ επισκέπτεται φανερά και κάθε ημέρα αυξάνει συνέχεια, σέ κάθε τόπο καί χρόνο, είτε κοιμώμενος, είτε έργαζόμενος, είτε στην κοινή Σύναξι τής Ακολουθίας καί τής θείας Λειτουργίας ευρισκόμενος, όπου δέν σταματούν τα σκιρτήματα τής τε καρδίας καί τού σώματος, καί πολλές φορές ό νους σας έ'ρχεται σέ έ'κπληξι, καί όπως μού γράφεις, αρπάζεται ό νους σου, όταν ό ψάλτης είναι καλλίφωνος. Καί όταν σέ έκπληξι ερχόμενος ό νους σου φέρει σκιρτήματα καί τρόμο στην καρδία καί ότι σύγχρονα άπό τήν υπερβολή των σκιρτημάτων τής καρδιάς σου ταράττεται καί όλο τό σώμα καί ή κεφαλή. Έξόχως δέ τούτο γίνεται, όταν θά κοινωνήσης τά ’Άχραντα Μυστήρια (τό Σώμα καί τό Αίμα τού Κυρίου), τά όποια βλέποντες οί αδελφοί μεγάλως σκανδαλίζονται άγνοοϋντες, οί ευλογημένοι, ότι αύτά προέρχονται (όπως μάς λέτε) άπό τήν ενέργεια τού Αγίου Πνεύματος, κατά τό «έτάραξε τό πνεύμα τού Κυρίου, ότε τον Λάζαρον ήγειρε». Καί επειδή, ώς μού γράφεις, έχεις πληροφορίαν άπό νηπτικούς Πατέρες, ότι όλες οί ένέργειες είναι Αλάνθαστες καί συμφωνούν μέ τις περικοπές τών συγγραμμάτων αύτών, καί γιά τούτο μού έγραψες πολλές μαρτυρίες τών αγίων Πατέρων: τού άγιου Γρηγορίου τού Σιναΐτου, τού άββά Ισαάκ τού Σύρου, Καλλίστου τού Ξανθοπούλου. Μαξίμου τού όμολογητού, ού μόνον δέ άλλά καί άπό τό ιερό Εύαγγέλιο καί άπό τον άπόστολο Παύλο.Γιά τον σκοπό αυτόν παραβάλλεις τις μαρτυρίες τών Πατέρων καί τις ενέργειες πού ακολουθούν καί βρίσκεις ότι αυτές είναι σύμφωνες καί σχεδόν ένεργούμενες άπό τό αυτό άγιον Πνεύμα. Εις άπόδειξιν δέ τής τοιαύτης πληροφορίας σου, φέρεις μαρτυρία άπό τον άγιο Γρηγόριο τον Σινάίτη περί τού πώς θά βρής τήν θεία ενέργεια καί ό όποίος στήν σελίδα 909 τής Φιλοκαλίας γράφει περί τούτων τά εξής: «Είσί δέ τεκμήρια τής αρχής τοιαϋτα τών έκζητούντων αυτήν αληθώς... έμφανίζεται δέ τοϊς άπιστούσιν αυτήν, έν τισιν μέν όράται ώς φώς άνατέλλον, έν άλλοις δέ άγαλλίασις έντρομος, έν έτέροις δέ χαρά, έν άλλοις δέ σύμμικτος, χαρά καί φόβος. Χαίρει μέν ή ψυχή τήν έπισκοπήν καί τό έλεος τού Θεού, φοβείται δέ καί τρέμει τήν πρόνοιαν Αύτού ώς υπεύθυνος έν άμαρτίαις πολλαϊς».Προσθέτεις δέ καί τό τού άββά Ισαάκ κεφ. ιε' πού λέγει: «έκ τών δακρύων οί καρποί άρχονται, ήγγικε γάρ τού πνευματικού νηπίου θείου τύπου μυστικώς πρός το φώς τού μέλλοντος αίώνος...» καί στην ύποσημείωσιν αύτού «ό τοκετός της ψυχής τού τά δάκρυα καταφέροντος, ή αί'σθησίς έστι τής, έν τώ μέλλοντι αίώνι, τών ήμετέρων ψυχών καταστάσεως».

Παραλείπων δε άπό τού νά καταθέσω εδώ καί άλλες παραπλήσιες τέτοιες περικοπές καί μαρτυρίες τών άναφερομένων, στην επιστολήν σου, αγίων Πατέρων πού μού έγραψες, διότι όλες αύτές πραγματικά για τις ενέργειες τού Αγίου Πνεύματος όμιλούν καί καταδεικνύουν ποια είναι τά σημεία τής χάριτος καί ποια είναι τής πλάνης.

Φέρω μόνο τήν ταπεινή μου γνώμη, όχι βέβαια γιά νά σέ διδάξω, άλλα πρός ένθύμησι καί άπόδειξι τής αλήθειας, γιά την οποία καί πάλιν γνωμοδοτούν οί ίδιοι άγιοι Πατέρες. Καί έπειδή, γιά τήν πολλήν σου άγάπη, θά κάμω τον κόπο νά εκθέσω τά κατωτέρω καί νά σοό ύποβάλω τήν ταπεινή μου γνώμη, βασιζόμενος πάντοτε στις μαρτυρίες καί άποδείξεις τών «θεοεικέλων» (θεόμορφων) καί φωτισμένων νηπτικών Πατέρων.Γιά τούτο. σαν μετριόφρων καί νηφάλιος Γέρων πού είσαι, παρακαλώ νά δώσης προσοχή στά γραφόμενά μου, κι άφού τά μελετήσης πολλές φορές, τότε θά διαλέξης ποιο είναι τό καλό, γιατί ή άσθένειά μου βασιζόμενη πάντα στίς ευχές τών άγιων Πατέρων καί στις δικές σου. καλόν θεώρησα νά σου γράψω αυτά. ’

Γνωρίζεις, σεβαστέ μου Γέροντα, ότι έχουμε εναντίον τής άρετής δεινόν πόλεμον τής θεοειδούς πολιτείας, αυτόν τούτον τον άρχέκακον διάβολον, ό όποίος άπό φθόνο στά θεία καί υπερφυσικά χαρίσματα τού Αγίου Πνεύματος, τά όποια μέ άφθονία παρέχει ό γλυκύτατός μας Ιησούς σ’ αύτούς πού τά ζητούν, καί προσπαθεί ό κατηραμένος διάβολος μέ κάθε τρόπο, καί μέ διάφορες, άπό τά δεξιά καί τ’ άριστερά, άποπλανήσεις νά έξαπατήση αυτούς πού άγωνίζονται καί περισσότερο έκείνους πού επιδιώκουν τήν νήψιν, τήν ήσυχίαν καί τόν θεωρητικό βίο.

Αυτά άναθεωρούντες οί μεγάλοι τής Εκκλησίας άγιοι Πατέρες καί ιδιαιτέρως αυτοί πού λέγονται νηπτικοί καί τούς όποιους ή όσιότητά σου φέρεις μάρτυρας, μάς συνιστοόν τήν προσοχή στο ζήτημα τής νοεράς προσευχής, στήν όποια πραγματεύονται καί άναφέρουν μεγάλα καί υπερφυσικά πράγματα καί φαινόμενα, τά όποια παραμορφώνει ό «άρχέκακος όφις» καί προσπαθεί νά έξαπατήση πολλούς άπό τούς άγωνιστάς.Γιά τούτο σάς γράφω, ποια είναι τα τεκμήρια τής πλάνης τού διαβόλου κα'ι ποια τά σημεία τής χάριτος τού Θεού, καί έτσι με την δοκιμή να αποφεύγουμε τις κρυμμένες τού διαβόλου πλάνες. Άλλ’ έπειδή οί πλεκτάνες αύτές τού πονηροϋ είναι πολλές καί δύσκολα μπορεί κανείς να τις διακρίνη καί να φυλαχτή, Γι’ αύτό όσοι αύτοβοόλως χωρίς απλανή οδηγό δοκίμασαν νά όδεύσουν στην νοερά αυτή φιλοσοφία, αυτοί, έκτος από πολϋ λίγους, έξαπατήθηκαν καί αντί νά γίνουν ήσυχασταί, έ'γιναν φαντασταί (γέμισαν τό μυοιλό τους με φαντασίες τού διαβόλου), γενόμενοι έπίχαρμα καί παίγνιο τών δαιμόνων.

Καί έπειδή τό ζήτημα τής νοεράς καρδιακής προσευχής άνάγεται στο θεωρητικό μέρος, γιά τούτο όσοι δοκίμασαν πριν άπό τήν πράξι νά προχωρήσουν στήν θεωρία, έκείνοι οίκτρώς έπλανήθησαν (σέ φοβερή πλάνη έπεσαν) κατά τό «πράξις θεωρίας έπίβασις».Όσον άφορά τό πρακτικόν μέρος, τό όποιο πρέπει νά προηγείται τού θεωρητικού, οφείλει έκείνος που έπιθυμεί νά άποκτήση τις ένέργειες τού Αγίου Πνεύματος, νά άγκαλιάση τούτο. δηλαδή τό πρακτικό μέρος, με άπεριόριστη άφωσίωσι καί μετά τήν έφαρμογή τούτου, τότε μπορεί νά άποφύγη τον κίνδυνο καί τις νοητές παγίδες τού έχθροϋ, άλλά καί πάλι χωρίς οδηγό θά διατρέχη πάντα τόν κίνδυνο τής πλάνης.

Τά σημεία τής πράξεως

Ποιά δέ είναι τά τού πρακτικού μέρους μέσα, τά όποια πρέπει νά προηγούνται καί τά όποια μάς συνιστούν οί άγιοι Πατέρες; Πρώτον καί κύριον είναι ή άποταγή τού κόσμου καί τών τού κόσμου πραγμάτων. Δεύτερον, ή τελεία υποταγή σέ δόκιμο πνευματικό πατέρα. Τρίτον, ή αποκοπή σ’ όλα τά πράγματα τού ίδιου θελήματος καί φρονήματος. Τέταρτον, ή υπομονή τών πειρασμών τούς οποίους παρουσιάζει ό δαίμονας είτε μέσω άνθρώπων, είτε μέ άσθένειες. είτε μέ κατηγορίες καί συκοφαντίες, είτε μέ άλλον τρόπον. Πέμπτον, ή τακτική έξακολούθησις τών διατυπώσεων καί υποχρεώσεων. Δηλ. ή συμμετοχή στις ιερές Ακολουθίες όλων τών κοινών προσευχών, ή σχολαστική έκπλήρωσις τού Κανόνος, τών κομβοσχοινίων καί γονυκλισιών καί όλων τών αγρυπνιών. Έκτον, ή τελεία πίστις καί άφωσίωσις στον πνευματικό πατέρα, πού άνέλαβε τήν καθοδήγησι καί ποδηγεσία, άλλά καί τήν εισαγωγή σου στήν πνευματική ζωή. Και έβδομον, ή καθαρή εξομολόγησές των κρυφών λογισμών, ιδεών καί φρονημάτων.         .

Όλα αύτά ένεργούμενα φέρουν την πτωχεία τού πνεύματος, δηλαδή τήν μακαρία ταπείνωσι, τήν ύπακοή, τή μετάνοια, τα δάκρυα, τό χαροποιό πένθος, τήν πολλή πραότητα, από τά όποια ίεραρχικώς, με τήν σειρά τους λειτουργούνται καί εκπληρώνονται οί μακαρισμοί πού είπεν ό Κύριος.

Κατ’ ακολουθίαν ή δίψα τής δικαιοσύνης, δηλαδή ή ακόρεστη έπιθυμία γιά άσκησι καί άπόκτησι όλων τών αρετών. Τούτων ένεργουμένων προσγίνεται ή καθαρότης τής καρδίας κατά τό «μακάριοι οί καθαροί τή καρδία ότι αυτοί τον Θεόν όψονται» (Ματθ. ε' 8).

Τά σημεία τής θεωρίας

Όταν φτάσει ό άνθρωπος στήν καθαρότητα τής καρδιάς του, τότε σταματάει πλέον τό πρακτικό μέρος κι αρχίζει τό θεωρητικό. Τότε με τήν νοερά προσευχή προσγίνονται έκείνα τά τεκμήρια καί ενεργήματα τής χάριτος τού Αγίου Πνεύματος, δηλαδή «τό έν τισιν όράται ως φώς άνατέλλον, έν άλλοις δέ άγαλλίασις έντρομος, έν άλλοις δέ χαρά καί φόβος κ.λπ.», γιά τά όποια συμφωνούν όλοι οί άγιοι Πατέρες.

Γιά νά φτάσει όμως ό άνθρωπος στήν τελειοποιητική κατάστασι θά άκολουθήσουν. κατά τή γνώμη τών αγίων Πατέρων τρία τινά: «Τό πρώτον λέγεται φωτιστική χάρις. Τό δεύτερο καθαρτική καί τό τρίτο τελειοποιητική στό θεωρητικό».Καί ή μεν φωτιστική καί καθαρτική χάρις, φωτίζει τους εισαγωγικούς καί αρχαρίους καί τούς ένδυναμώνει στό φόβο τού Θεού, στήν ύπακοή καί στό πένθος, στό άπερίεργο, στήν σιωπή καί πραότητα καί τήν προθυμία νά λένε τήν ευχή «Κύριε Ιησού Χριστέ, Γίέ τού Θεού, έλέησόν με» καί σέ άλλες θεοφιλείς καί θεάρεστες πράξεις.

Ή δέ καθαρτική χάρις άποσμήχει τά ειδεχθή πάθη τής ψυχής καί τού σώματος, μεταβάλλει τον θυμό καί τήν έπιθυμία τού κακού. Αποδιώχνει τήν έπάρατη άλαζονεία καί υπερηφάνεια. Καθαρίζει τήν καρδιά καί τήν κάνει έπιτήδεια νά κατοίκηση σ’ αυτήν ό Θεός, τό Πνεύμα τό άγιον, κατά τό «έν αυτή έλευσόμεθα καί μονήν παρ’ αύτήν ποιήσομεν» καί σύμφωνα με τό «άνευ τού θεωθήναι. σωθήναι αδύνατον». Καί μέ ένα λόγο, ό αγωνιστής αυτός, γίνεται πληρωτής ακριβέστατος τών έντολών τού Θεού καί τών εύαγγελικών διατάξεων.

Ή τελειοποιητική όμως  αναγόμενη στο θεωρητικό μέρος, άποκαθιστά τόν άνθρωπον και τον κάνει ουράνιον άνθρωπο κα'ι έπίγειον Άγγελο. Δηλαδή τόν ανεβάζει στην υψηλότερη σφαίρα καί τόν καταξιώνει νά μετέχη τών ύπερφυσικών τού Αγίου Πνεύματος χαρισμάτων. Τόν κάνει άγιον, απαθή, διορατικόν, προορατικόν καί φίλο τού Θεού γνήσιο. Στην οποία κατάσταση φτάσανε καί με σημεία καί τέρατα διαλάμψαν άγιοι Πατέρες καί Διδάσκαλοι. Αυτά πού σού γράφω δέν αποβλέπω εις το νά σέ διδάξω ή νά σοϋ υποδείξω, μη γένοιτο, ή νά σοϋ δείξω ότι είμαι κάτοχος τέτοιων υψηλών γνώσεων, άλλα φέρω στην μέση καί σοϋ δείχνω τόν απλανή δρόμο, που ακολούθησαν οί άγιοι Πατέρες, καί με τόν όποίον μάς άποδεικνΰουν ποια είναι τα αληθινά σημεία καί ποια τά ψεύτικα καί έναντία. Καί πώς πρέπει αύτός που άγωνίζεται νά διακρίνει τά σημεία τής χάριτος από τά σημεία τής πλάνης.’Έτσι καταθέτω στην άγάπη σου καί έκείνα που άντιλήφθηκα ό ανάξιος από την διδασκαλία τών αγίων Πατέρων, περί τών απλανών σημείων, τής κατά Θεόν απλανούς βιοτής καί θείας ένεργείας, καί έκείνα ποό ακολουθούν κατά τόν καιρό που λέμε την ευχή.

Μερικά σημεία καί φαινόμενα τής πλάνης

Μολονότι με τήν διδασκαλία τους αυτή μάς εξασφαλίζουν οί άγιοι Πατέρες, παρά ταΰτα όμως δέν παύουν νά μάς συνιστούν τήν προσοχή, μήπως κατά τόν καιρό πού λέμε τήν εύχή «Κύριε Ίησοϋ...» παραδεχθούμε κανένα, από τά συνήθη φαινόμενα, ούτε φώς, ούτε πϋρ, ούτε σχήμα Χριστού ή Αγγέλου, καί συμφωνούν όλοι οί νηπτικοί Πατέρες καί μάς λένε νά διατηρούμε τόν νοϋν μας άχρωμάτιστον «νούν άχροον», άσχημάτιστον, άφάνταστον, σύμφωνα με το «άύλως πρόστηθι καί συνήσεις» καί τό ρητό τού άγιου Νείλου «μακάριος ό νοϋς ός έν τώ καιρώ τής εύχής τελείαν άμορφίαν έκτήσατο».

Παρά ταΰτα, οί άγιοι Πατέρες λένε ότι, όταν εμφανίζεται ή θεία χάρις καί ενέργεια τοϊς μή άπιστούσι, κατά τόν καιρόν τής εύχής, «ότε μεν ώς φώς άνατέλλον, έν τισιν μέν τρόμος καί χαρά καί έν άλλοις σύμμικτος χαρά καί φόβος». Ταύτα έκ πείρας γνωρίζων ό πονηρός δαίμονας παρουσιάζεται σάν άγγελος φωτός σέ έκείνους πού δέν είναι καθαρισμένοι άπό τά πάθη καί σ’ αύτους πού από δική τους βούλησι άποφάσισαν νά καταγίνουν στο ύψηλό καί θείο αυτό Ηθελα να ψηλαφήσω την σφραγίδα αυτής τής καταγεγραμμένης ιστορίας. έργο τής νοερής προσευχής καί παρεμβαίνει σ’ αυτούς ό δαίμων, τόπους καί ενέργειες, σύμφωνα κάπως πρός τις υψηλές θεωρίες τών αγίων Πατέρων και τούς λέει: «Ιδού καί τα σημεία τής χάριτος, που συμφωνούν μέ έκείνες τις αποδείξεις, πού γράφουν οί άγιοι Πατέρες. Ιδού τό χαροποιό πένθος. Ιδού ή σόμμικτη χαρά καί άγαλλίασις. Ιδού ή παντοτεινή ευχή. Ιδού ή θεοποιός ένέργειαόταν Τα όποια όλα αυτά, άν καί παρουσιάζονται, έστω καμμιά φορά σε μερικούς, γιά τήν πολλή τους προθυμία, από τον Θεό, άν τά πιστέψουν καί τά παραδεχθούν σάν γνήσια, ύστερα γιά νά μην έχουν άπλανή καί πεπειραμένον σ’ αύτά όδηγό «σκέπτονται ύποκρύφως εις πλάνην τινά», δηλαδή παραδέχονται κρυφά κάποια πλάνη καί έξαπατώνται από τόν πονηρό δαίμονα καί πιστεύουν ότι προχώρησαν στην αρετή τής νοεράς προσευχής καί έτσι άντί νά ευδοκιμήσουν καί ικανοποιήσουν τόν πανάγαθο Θεό, βρίσκονται στήν έναντία μοίρα, καί στήν παράταξη τού πονηρού. Είναι δε αληθινό καί όμολογημένο ότι οί άγιοι Πατέρες άποφαίνονται ότι κατά τόν καιρό τής καρδιακής ευχής, προτού νά γίνη ή πνευματική ένέργεια σ’ αυτόν πού κατάλληλα αγωνίζεται, παρουσιάζονται κατά τόν άγιο Κάλλιστο τόν Ξανθόπουλο, Πατριάρχη Κων/ πόλεως ό όποίος λέγει: «Παλμοί τινες οίονεί σκιρτήματα περί τό δέρμα καί άρχεται ή θέρμη άπό τά νεφρά καί περιζωννύουσα αυτούς, δοκεί καί αότή πλάνη, ταύτα δε ούκ έστι τής πλάνης αλλά τής φόσεως ώσπερ ιδιώματα φυόμενα έκ τού άγώνος έκείνου. Εί δέ τις δοξάσοι (νομίσει) ταύτα ώς έκ τής χάριτος καί ούκ έκ τής φόσεως, τούτο άληθής έστι πλάνη. Ταύτα δέ κάν όποϊά είσιν οφείλει ό άγωνιζόμενος μή στέργειν. άλλά άποτρέπεσθαι...» «ένίοτε ουν γίνεται έπί τώ ούτως έχοντι καί ίδρώς άπό τής πολλής θέρμης τής γενομένης έν τψ σώματι καί τότε κινείται άπό τής καρδίας ή άγια ένέργεια, ώστε βοάν πυκνά Ιησού μου.... Ιησού μου... καί παρακατιών... γίνονται δέ καί ένδον τής καρδίας άλλα μυστήρια ά ού δύναμαι γραφή παραδούναι, βλέπει γάρ ό νούς τήν κρίσιν όλην καί έκπληττόμενος άπό τε τών τής τε αγίας ένεργείας κινήσεων καί τών κατανοουμένων θείων μυστηρίων, άναπέμπει έκ βάθους καρδίας δοξολογίας, άς οό δύναμαι γραφή παραδηλώσαι. Όλος γάρ γίνεται τότε ό άνθρωπος ένθους άπό τής θείας έκείνης κινήσεως, έξω τε παντός ύλώδους καί αισθητού... Είτα άρπάζεται εις θείας θεωρίας ό νούς του καί βλέπει μυστήρια φρικτά. α ού δύναμαι γράψαι λεπτομερώς... Και όσον καθαρεύεται ό άνθρωπος από τών προσβολών τών ύπεναντίων, τόσον έτι βλέπει μείζονα τούτων, καθώς αν χαρίσαιτο τό Πανάγιον Πνεύμα». Άπό όλα τα ανωτέρω (κείμενα) καταδεικνύεται ότι πριν (να έλθη) ή θεία ένέργεια παρουσιάζονται τα φυσικά αυτά φαινόμενα, οί λεγόμενοι παλμοί καί ή θέρμη τής καρδιάς, στά όποια δέν πρέπει τελείως νά προσέχη ό (αληθινός) εργάτης τού υψηλού τούτου έργου, ούτε νά τά θεωρή ως αποκυήματα (γεννήματα) τής θείας χάριτος, διότι τότε χωρίς νά θέλη (άκων) θά ύποπέση σε πλάνες.

’Ήδη (τώρα) δε δέν πρόκειται, σεβαστέ μου Πάτερ, νά σου υποδείξω ότι ύπέπεσες σε καμμιά πλάνη, διότι πολύ πιθανόν νά έχης φθάσει στην τελειοποιητική κατάσταση, καί όσα ένεργούνται σέ σένα νά είναι τής θείας χάριτος. καθόσον τά τού Θεού χαρίσματα είναι άμεταμέλητα, πλήν επειδή βλέπω (ότι) μέ πίστη ακράδαντη καί πεποίθηση νά έκζητής παρά τής άναξιότητός μου νά σού υποδείξω, μέ ποιόν τρόπο μπορείς νά άποφύγης τό σκάνδαλο τών αδελφών, οί όποίοι , όταν βλέπουν τις επίσημες αυτές ενέργειες καί τά κινήματα τής καρδιάς καί όλου τού σώματός σου σκανδαλίζονται μη γνωρίζοντες, όπως μου γράφεις, τά τής θείας ταύτης ένεργείας σημεία, Γι’ αύτό έσπευσα. γιά τήν άγάπη σου νά σού στείλω, αυτήν την γραφήν μου καί νά σου αποδείξω, μέ όλη τήν είλικρίνειά μου, μέ ποιό μέσον, καί διά ποιου τρόπου, θά άποφύγης τό γενικό σκάνδαλο. Καί αν τά ενεργήματα ταύτα είναι απλανή ή ού;Σέ παρακαλώ όμως θερμώς, άδελφέ. νά μή σκανδαλισθής άν θά προσκρούσω λίγο προς τό φρόνημά σου. διότι όλες οί έν Χριστώ αδελφικές παρατηρήσεις μου θά άρύωνται έκ τών θεοεικέλων (θά παίρνωνται άπό τούς θεόμορφους) τής Εκκλησίας μας νηπτικούς Πατέρας, καθώς καί άπό τά παραδείγματά τους καί πιστεύω, σάν φρόνιμος καί συνετός άββάς, νά ικανοποιήσεις τούς πόθους σου, καί συνάμα νά δοξασθή τό πανάγιον όνομα τού Κυρίου μας Ιησού, καί νά στηλιτευθή ό δολομήτης καί δολοπλόκος σατανάς, ό τά πάντα υποκινών. άνασκευάζων καί διαστρέφων γιά νά μάς έξαπατήσει.

Ανασκευή τών σημείων τής πλάνης

Έκ τών όσων ενεργημάτων καί άλλεπαλλήλων κινήσεων τού σώματός σου, πού μου γράφεις άγαπητέ. τά όποια προέρχονται σοι καθ’έκάστην καί εξακολουθούν ενώπιον όλης της αδελφότητος, σπεύδω μετά λύπης μου. να σού γνωρίσω ότι οί κινήσεις αύτές, ουκ είσιν από τού Θεού (δέν είναι από τον Θεόν), ουκ είσιν ένεργήματα τής θείας χάριτος, άλλα προήλθον άπό τον φθόνον τού σατανά, ό όποίος φθόνησε τις λοιπές αρετές καί τούς αγώνας σου καί σου ένέσπειρε. πρώταπρώτα τις κινήσεις αύτές, μέ τις όποίες  κατέπεισε τήν αγαθή σου καρδιά πώς όλες αύτές οί ένέργειες είναι σάν έκείνες πού διαγορεύουν οί θείοι Πατέρες, περί τής πραγματικής ένεργείας, «εις οϋς ώράθη (εις τούς οποίους έφανερώθη), ώς φώς άνατέλλον, καί ως άγαλλίασις έντρομος».

Πρός άπόδειξιν δέ τής αλήθειας, ιδού καταθέτω άπαθώς τάς εφεξής αποδείξεις μου:

Απόδειξις τής πλάνης

Πρώτον, βλέπομεν ότι οί θείοι Πατέρες, γράφοντες περί τής θείας ένεργείας καί τών άκολουθούντων φυσικών ιδιωμάτων τού σώματος καί τής ψυχής, δέν παρουσιάζουν σέ έμάς σκιρτήματα καί ταραχάς τού σώματος, καί εάν. καθώς φησιν ό άγιος Κάλλιστος ό Ξανθόπουλος, παρουσιάζωνται ταύτα, πρέπει νά τά άποφεύγωμεν, είδέ καί φρονούμεν ότι είσί τής χάριτος, τούτο αληθής έστι πλάνη.

Δεύτερον, όσοι θεοφόροι Πατέρες έγραψαν περί τής θείας ένεργείας καί αξιώθηκαν τών τοιούτων θείων ένεργημάτων καί κατετρύφησαν τών θείων καί υπερφυών αποκαλύψεων, ούδείς έξ αύτών βλέπομεν, ένώπιον τών άλλων αδελφών, νά μάς δεικνύουν τοιαύτα αλλόκοτα κινήματα καί σπαραγμούς τού σώματος, έν ω οί πλείστοι έξ αύτών τών άγίοιν ήσαν έν μέσω τών άδελφών καί άλλοι ώς Πατριάρχαι καί Αρχιερείς, άλλοι ώς ηγούμενοι καί άλλοι μετά όμάδος άδελφών.Μάρτυρες τών λεγομένων μοι είναι ό άγιος Συμεών ό νέος θεολόγος. ό όποίος ούτως είπείν, είναι ό φάρος τής νηπτικής φιλοσοφίας καί ό όποίος καίτοι έγραψε περί τών τρόπων τής ευχής καί διά στίχων καί διά παραινετικών κεφαλαίων, μάς παροτρύνει περί τού πώς δει εύρείν τήν χάριν τού Αγίου Πνεύματος, καίτοι πλουσίως άπήλαυσε τάς ύψοποιούς ταύτας ένεργείας, ούδέποτε όμως ένώπιον τών πνευματικών του τέκνων ή άλλων τινών έφαίνετο τό σώμα του ταραττόμενον καί οίονεί ένεργούμενον.

Επίσης καί ό άγιος Γρηγόριος ό Παλαμδς, Γρηγόριος ό Σινάίτης καί Κάλλιστος ό Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, οί όποίοι  κατά τον καιρόν τής διαμονής τους στην ησυχία αξιώθηκαν νά είδούν πολλές θεοφάνειες καί έγραψαν περί πράξεως καί θεωρίας. Έν τούτοις όμως (μπροστά σέ άλλους) δέν παρουσιάζουν τοιαϋτα σημεία καί αν μερικοί απ’ αύτούς, στό ήσυχαστικό Κελλί τους, όχι μόνον δέν ήθελαν νά φανερωθούν, άλλα καί μέ έπιτίμια έκανόνιζαν. καί τιμωρούσαν τούς όρώντας. ϊνα μή πριν άπό τον θάνατό τους διαδώσουν εκείνα πού είδαν ή άκουσαν.

Τρίτον, ας πάρουμε ώς δεδομένο, σεβαστέ μου Γέροντα. ότι αυτή ή ένέργεια, ή όποια σοϋ γίνεται, ότι είναι άπό Θεού, καί την όποιαν διαβεβαιοϊς ώς γνησίαν. "Αν λοιπόν είναι άνεπίληπτη καί άπλανής, τότε είναι άνάγκη νά την μιμηθοϋν καί άλλοι, καί ιδίως οί έν Χριστώ άδελφοί σου, οί όποίοι  εξήντα τόν άριθμόν όντες. αν λέγω κατά μίμησιν άποκτήσουν καί αυτοί τήν τοιαύτην ένέργειαν καί άρχίσουν νά ταράζωνται όλων των άδελφών τά σώματα έν τώ καιρώ τής Ακολουθίας καί τής ίεράς Λειτουργίας, τότε σάς έρωτώ, τί θά γίνη;

Ή άπάντησις σάν αύτεξήγητη «λόγων ού δείται» (δέν χρειάζεται λόγια) όταν

Τά χαρίσματα τής απλανούς προσευχής

Τέταρτον, ή χάρις καί ένέργεια τού Αγίου Πνεύματος, όταν έπισκεφθή τόν άνθρωπον, τόν κάνει νηφάλιον. γαλήνιον. άτάραχον ψυχή τε καί σώματι καί σεβάσμιον καθ’ όλα. Ένώ πάν τό έναντίον πρόδηλον (ένώ κάθε άντίθετη ένέργεια προς αυτά είναι φανερό πώς δέν είναι άπό τόν Θεό).Έπειτα, κατά τόν καιρό έκείνης τής θείας ένεργείας, παύουν όλες οί κινήσεις, κατά τούς άγιους Πατέρας, καί οί αισθήσεις τού σώματος καί, άρπαζόμενος ό νους σέ θείες θεωρίες καί άναβάσεις, μένει τό σώμα ήρεμο καί άκίνητο καί έκπληρώνεται τό τού άποστόλου Παύλου. τό «είτε έν σώματι ούκ οίδα, είτε έκτος τού σώματος ούκ οίδα, ό Θεός οίδεν» (Β' Κορ. ιβ' 2).Πολλών γάρ άγιων τά σώματα, κατά τόν καιρόν τής προσευχής, θεαθέντα άπό άλλους ένάρετους άνδρας (όταν τά έβλεπαν άλλοι ένάρετοι άνθρωποι) έφαίνοντο ώσάν νεκρά καί ακίνητα καί κατά συνέπειαν, όταν έπαυε εκείνη ή θεία ένέργεια, ήρχοντο εις τόν έαυτό τους.Σέ κανένα όμως άπ’ αύτούς δεν είδαν τέτοιες κινήσεις και ένέργειες. οί όποίες  βέβαια δημιουργούν σκάνδαλο καί όχι ώφέλεια.Καί, πέμπτον. ή θεία χάρις ένοικοϋσα στην καρδιά τού θεοφόρου άνδρός, πολύ σπάνια έμφανίζει τις θεοφάνειες και  ένέργειές της. Καί άν παρηγορή τούς φίλους του ό Θεός, ώς οιδε συχνότερον. τούτο αξιώνονται οί Τούτου θεράποντες, όχι εν μέσω ανθρώπων (μπροστά σέ άλλους ανθρώπους) αλλά κατά μόνας μέσα στο κελλί τους ή στην έρημο.

Άποκάλυψις τής πλάνης του αδελφού

Άπό  τά ανωτέρω έκτεθέντα, φανερόν γίνεται, ώ σεβάσμιε Γέρων, ότι σέ τούτο άπατήθηκες κάπως και σέ παρακαλώ προσπάθησε νά απόρριψης τελείως τις κινήσεις αυτές. Καί επειδή επί δέκα χρόνια έλαβαν υπόσταση, πού θεωρήθηκαν άπό μέρους σου πώς είναι τής χάριτος. γιά τούτο στην αρχή ό έχθρός καί πολέμιος τών ψυχών μας θά σού φέρει πόλεμον άπιστίας σ’ αυτά τά γραφόμενά μου. άλλά ή όσιότητά σου, σάν πανάρχαιος τού Χριστού στρατιώτης, γιά νά στήσεις τρόπαιο κατά τού καταραμένου αυτού εχθρού, ό όποίος παραμορφώνει τά πράγματα, νά προστρέξεις στον Κύριον ημών Ίησούν Χριστόν καί νά τού είπής: «Κύριέ μου, έπειδή άπατήθηκα άπό τόν εχθρό καί δέχτηκα τήν ταραχή τού σώματός μου, τήν όποια αυτός μού έσπειρε καί νόμισα πώς αύτή προέρχεται άπό τήν χάρι Σου. γιά τούτο άπάλλαξέ με το συντομώτερο, διότι οίδας. Πανάγαθε, ότι βρίσκομαι στά τέλη τής παροικίας μου (τής ζωής μου) γιά νά μήν καυχηθή ό άντίδικος ότι μέ ήπάτησε (μέ ξεγέλασε).

Έάν, άγαπητέ, τοιουτοτρόπως προστρέξεις προς τόν Σωτήρα μας Ίησούν καί τήν άειπάρθενον Αυτού μητέρα, νά είσαι βέβαιος, ότι εντός όλίγου χρονικού διαστήματος θά άπαλλαγής. Μόνον άπό σένα έξαρτάται, όταν παρουσιάζεται ό κλόνος αυτός (ή ταλάντευση) τού σώματός σου, νά τόν άποφεύγεις καί νά λές: Έγώ δέν παραδέχομαι τίς κινήσεις αύτές. γιατί πονηρέ δαίμων, άπό σένα προήλθαν καί όταν μέ τόν τρόπο αυτόν καταφρονής τίς κινήσεις αύτές. τότε ό ίδιος θά κατανοήσεις τήν έπικειμένην αλήθεια.

Νά γνωρίζεις όμως ότι στήν άρχή θά συναντήσεις λίγη δυσκολία, γιατί ή μακρόχρονη συνήθεια, βάλε καί τό φθόνο τού δαίμονα, δέν θά σέ άφήσουν νά εξαλείψεις άμέσως τίς πράξεις αύτές, άλλά άν

έπιμένουν αυτές καί ή όσιότητά σου γενναία τις καταφρονεί, νά ξέρεις ότι  θά λάβεις από τον Θεό τής ομολογίας τον στέφανον, διότι θά άντιπαλέψεις καί θά άντισταθής στήθος με στήθος μ’ αυτόν τον εφευρέτη τής κακίας καί πολυμήχανον όφι, τον σατανά.Έχω όμως χρηστές ελπίδες καί θέλο> νά πιστεύω πώς θά στήσεις τρόπαιο κατά τού εχθρού καί θά άποβάλεις τελείως τις προλήψεις πού είπαμε, καί τούτο τό πιστεύω επειδή οίδα την πολλήν σου μετριοφροσύνη καί άγία άπλότητα. Οΐδα καί γνώρισα πολύ καλά την άγάπη που έ'χεις προς τον Θεόν καί τόν πλησίον. Οίδα τό άπερίεργο καί άπονήρευτο προς όλους τούς άδελφούς καί άπό την άποχή πού έχεις άπό την κατάκριση. Αυτά είναι όλα στολίδια καί άρετές τής ψυχής σου.Δέν εκπλήττομαι γιά τούτο, ούτε σέ κατακρίνω άγαπητέ, διότι τό «άπτωτον καί άνάλωτον είναι μόνον τού Θεού», εμείς βλέπουμε καί πολλούς άπό τούς άγιους άνδρας, οί όποίοι , κατά τά κρίματα τού Θεού τά άνεξερεύνητα, ύπέπεσαν σέ τοιούτου είδους άποπλανήσεις, άλλά δέν τούς άφήκεν ό φιλάνθρωπος Ιησούς μας. σέ εκείνη τήν άπατη. άλλά μέ θαυμάσιο τρόπο, «ώς οίδε καί έπίσταται μόνος Αΰτός» τούς διέσωσε άπό τις παγίδες αυτές τού σατανά.Δέν ήταν, σεβαστέ μου Γέροντα, άγιώτατος καί δοκιμώτερος Πατήρ ό άγιος Κύριλλος ό Φιλεώτης, ό όποίος στο τέλος τής παροικίας του ύπέπεσε σέ εκείνη τήν φριχτή πλάνη; Πλήν ό πανάγαθος Θεός δέν τόν άφήκε μέχρι τέλους, άλλά μέ θαύμα Του τόν διέσωσε.Δέν ήσαν άπό άγνοια τους πεσμένοι σέ κακόδοξες αιρέσεις ό άββάς Γεράσιμος καί ό μέγας Ίωαννίκιος καί ό άγιος Αυγουστίνος, πού οίκονόμησεν ό Θεός νά λυτρωθούν άπό τήν πλάνην τους καί σήμερα ή Εκκλησία μας τούς δοξάζει καί γεραίρει σάν άγιους της;Καί όπως εκείνοι είχαν θαυμάσιες άρετές. γιά τούτο δέν έγκαταλείφθησαν άπό τόν πανάγαθο Θεό, έτσι καί ή δική σου λευκοπόλια (άσπρισμένη) κορυφή θά λάβει τά νικητήρια στέφανα.Γιά περισσότερη δέ πληροφορία καί έπίρρωση (στερέωση) τού λογισμού σου. έκρινα καλό νά προσθέσω έν ταύτη μου (στήν επιστολή μου αυτή) καί ένα ιστορικό γεγονός, πού συνέβη στούς χρόνους μας. τό όποιο, παραβαλλόμενο μέ τήν παραπάνω υπόθεση, θά άποδείξει τήν άλήθεια καί θά ένδυναμώσει ού μικρόν τήν όσιότητά σου.

Παρόμοιο παράδειγμα σατανικής πλάνης Ένας μοναχός μέ το όνομα Άλόπιος, πριν άπό λίγα χρόνια, ζούσε σέ ένα άπό τα καλύτερα Κοινόβια Μοναστήρια τού Αγίου ’Όρους, αγωνιζόταν για τή σωτηρία τής ψυχής του και μέ ζήλο έπιδόθηκε στην εργασία τής νοερας προσευχής.

Αν τό προσέξεις άρκετά, ό τροϋλλος απλώνεται, τεντώνεται, δείχνει τον ουρανό...

’Έτσι μια νύχτα βρισκόμενος σέ μια από τις Άμπελικές τού μοναστηριού του, πού ήταν πολύ κοντά σ’ αύτό. έλεγε την ευχή. Και ενώ πρόσεχε στα λόγια της προσευχής, αίσθάνθηκε κλόνο στο σώμα του και συνάμα φόβο στην καρδιά. Στην αρχή φοβήθηκε, υστέρα όμως είπε στον εαυτό του: «Έγώ οφείλω να λέω με προθυμία την εύχή και ό διάβολος τί θά κάμει;». Καί άπό τότε εξακολουθούσε νά λέει την εύχή καί μέ τήν εύχή συνακολουθούσε καί ό κλονισμός τού σώματός του.Ή ένέργεια αυτή έγινε γνωστή σ’ όλους τούς πατέρες τού μοναστηριού καί προξενούσε μεγάλο σκάνδαλο, γιατί δέν ταράττονταν μόνο τό σώμα του, αλλά καί κατά περίεργο καί ανεξήγητο τρόπο συνεταράττονταν καί όσοι παραπλεύρως βρίσκονταν στόν αδελφό αυτόν.Δηλαδή ευρισκομένου τού άδελφού αύτού πού πάθαινε τόν κλονισμό στήν εκκλησία, κατά τήν ώρα τής Ακολουθίας καί θείας Λειτουργίας. καί προσέχοντος αυτού στήν ευχή, όσοι άπό τούς πατέρες βρίσκονταν κοντά του ταράττονταν κι αύτοί, καί τά στασίδια τους πού ήταν συνεχόμενα, τό ένα μέ τό άλλο ταράττονταν καί χόρευαν.Όταν έπίσης, ό αδελφός αυτός, προσεύχονταν στό κελλί του, όλα τά παρακείμενα κελλιά τών άδελφών. δίκην Βεζούβιού έκρήξεως, έδονούντο (κουνιόντουσαν) κι έχόρευαν, πράγμα πολύ περίεργο καί πρωτάκουστο, αλλά καί πραγματικό.Τήν άλγεινή καί πρωτάκουστη αυτή κατάσταση βλέπων ό ήγούμενος καί οί προϊστάμενοι τού μοναστηριού αυτού, έξαναγκάσθησαν νά περιορίσουν τόν άδελφόν αύτόν σέ ένα μικρό έκκλησάκι καί τού έδιναν κάθε ήμέρα 150 γραμμάρια ψωμί (50 δράμια) καί έδωκαν έντολή, όπως, έναλλάξ. οί ιερείς τού μοναστηριού νά άναγινώσκουν στόν άδελφό αύτόν εύχές καί έξορκισμούς, άλλά μάταια όλα άπεδείχθησαν, γιατί ή σατανική αύτή ενέργεια αντί νά ύποχωρή περισσότερο ηύξάνετο.Στό τέλος, δέν ξέρω πώς, τό βρήκαν σωστό καί ένέκριναν νά φέρουν τόν άδελφό αύτόν σέ μένα τόν ανάξιο, γιά νά γνωμοδοτήσω ή νά συμβουλεύσω αύτόν τά δέοντα.Όταν μαζί μέ έναν άλλον άδελφό τόν έφεραν σέ μένα καί άφού φιλοφρονηθήκαμε μετά πολλής πατρικής στοργής καί συμπάθειας, παρέλαβα κατ’ Ιδίαν τόν άσθενή Άλύπιο μοναχό, τόν όποίον άφού έξήτασα έπισταμένως καί μού έξομολογήθη όλον του τόν βίο καί τις άπό νεαράς ήλικίας πράξεις του, κατ’ άκολουθίαν τόν ρώτησα νά μου είπή, τί αύτός φρονούσε για την πάθησή του αυτή και τις ενέργειες πού ακολουθούν, αυτός μού άπήντησεν ότι : «Όσον γιά την ενέργειαν και την ταραχή τού σώματος είτε από τή χάρι τού Θεού προέρχεται ή από φθόνο τού μισοκάλου, εγώ νομίζω, είπεν. ότι οφείλω, έως έσχατης αναπνοής μου. να λέγω καί νά κρατώ τήν εύχή κι ας σκάζει ό διάβολος, έγώ εύχή λέγω, τό όνομα τού Χριστού επικαλούμαι καί άδυνατον νά παραλείψω τό σωτήριον αυτό όνομα».

Σε άπάντησι τότε τού είπα: «Εις τούτο αγαπητέ, αν καί είσαι μακάριος καί φαίνεσαι όμολογητής. ούχ ήττον όμως (όχι λιγώτερο όμως) πρέπει νά έξετάσουμε άκριβέστερα μήπως «εις κενόν τρέχομεν» καί νομίζοντες ότι είμαστε μέ τόν Θεό, εμείς βρισκόμαστε στήν άντίθετη μοίρα καί θέση μέ τόν σατανά». Γι’ αύτό τού είπα, έπίτρεψόν με νά σού είπώ. ότι σε τρία πράγματα σφάλλεις οίκτρώς:

Τά αίτια τής σατανικής πλάνης

Πρώτον, γιά νά καταγίνεσαι, άγαπητέ, στήν εύχή, τό «Κύριε Ιησού Χριστέ...», πρέπει άπαραίτητα νά προηγηθεί τό πρακτικό μέρος, ένώ κατά τούτο, όπως είδες, χωλαίνεις μεγάλως (όπως μού είπες, κουτσαίνεις πολύ) καθόσον καί κατά τήν ύπακοή είσαι ελλιπής. Τόν θυμό καί τήν φιλονικία σάν μεγάλο χάρισμά σου άσπάζεσαι, καί τό οίκείον (δικό σου) θέλημα καί φρόνημα σάν θείο έγκόλπιο διακατέχεις.

Δεύτερον, καταγινόμενος στήν εύχή. νομίζεις ότι κάνεις μεγάλη άρετή κι ότι Γι’ αύτό σε φθονεί ό διάβολος καί σού παρουσιάζει αύτή τήν σκανδαλώδη άρετή.

Καί τρίτον, όταν λες τήν εύχή καί δεν καταφρονείς τήν σατανική αύτή ενέργεια, νομίζεις ότι ικανοποιείς τό πανάγιο θέλημα τού Θεού «δπερ έστί τό κατ’ εύδοκίαν» (θέλημα τού Θεού) καί παροργίζεις τήν Αύτού άγαθότητα. ίκανοποιών τήν πλάνην άπό τής αλήθειας».Καί έξ άλλου χωρίς έμπειρον όδηγό καί αύτοβοόλως έτόλμησες νά προβής σε τέτοιο ύπερφυέστατο έργο. Καί όταν, βάσει τούτου, τού άπέδειξα μέ πολλές Γραφικές άποδείξεις τήν είρημένη άπάτη. τότε, μέ τή χάρι τού Θεού, ήλθε σέ αίσθησι καί κατενόησε τήν επικείμενη άπάτη καί ζήτησε τή διόρθωσι τών τοιούτων ενεργειών, τόν όποίον συμβούλευσα τί πρέπει νά κάνει, αν θέλει νά άπαλλαγή τελείως άπό τήν σατανική αύτή ένέργεια.

Πώς νά απαλλαγεί ό μοναχός άπό την πλάνη

Πρώτον, νά εξακολουθήσει νά κάνη τέλεια ύπακοή σ’ όλα έκείνα πού θά τον προστάζει ό ηγούμενος, νά μην περιεργάζεται καί κατακρίνει τούς αδελφούς του.

Καί δεύτερον, όταν θά λέγει τήν εύχή «Κύριε Ίησοό Χριστέ, Υιέ τού Θεού, έλέησόν με», νά καταφρονή πάμπαν (τελείως) τήν ταραχή τού σώματος καί νά μήν αφήνει τδν νοϋν του νά συνηδύνεται (συνγλυκαίνεται) με αύτή τήν σατανική ενέργεια, άπό τήν όποιαν, μέχρι τώρα έξαπατώμενος, τήν νόμιζε γιά καλή καί ώφέλιμη.Έτσι ό νους καί ή διάνοια (σκέψι) νά είναι γυμνή άπό τού είδους αυτής τής παραδοχής καί όταν κατά τήν μέχρι τότε άποκτηθεΐσα συνήθεια, θά τού παρουσιαστή ή τοιαύτη κίνησις, νά καταφρονή αυτήν καί νά παρακαλή νοερά τον Κύριον ήμών Ίησούν Χριστόν όπως φυγαδεύσει τήν πονηρή αύτή σύντροφο τού σατανά.Αυτές τις ταπεινές ύποθήκες καί συμβουλές μου, μέ άκράδαντη πίστη, άποδεξάμενος ό αδελφός, καί έπιστρέψας στήν Μονή του. μέσα σέ λίγες μέρες, μέ τήν αρωγή καί θεία βοήθεια τού φιλανθρώπου Θεού. θεραπεύτηκε καί έγινε άντικείμενο σεβασμού καί αγάπης σέ όλη τήν έν Χριστώ αδελφότητα του. γιά τήν καλήν του επιστροφή καί κυρίως γιά τήν διόρθωσι καί τέλεια ύπακοή όπου σέ όλους έδειχνε καί μέ προθυμία έκανε.

Δείγμα τής κατά Θεόν ύπακοής

Πρός άπόδειξιν δέ τής κατά Θεόν γνήσιας επιστροφής του (στο θέλημα τού Θεού) καί εύαρεστήσεως, παραθέτω ένταΰθα μιά θαυμάσια ύπακοή, τήν οποίαν γενναία έξετέλεσε καί θαυμαστώθη άπό όλους  τούς αδελφούς."Ενας μοναχός, άπό τούς πιο διαπρεπείς μέσα στό μοναστήρι του μέ τό όνομα Ευδόκιμος, και τήν καταγωγή Τήνιος. αύτός, κατά τά κρίματα τά οποία γνωρίζει μόνον ό Θεός, δαιμονίσθηκε καί ήταν ελεεινό θέαμα σ’ αυτούς πού τον έβλεπαν. Φώναζε άτακτα καί έβριζε ελεεινά καί πολλές φορές έσπαζε τά δεσμά του καί τις αλυσίδες καί τό λυπηρότερο έρρυπούτο (λερώνονταν) άπό τις ακαθαρσίες τής κοιλίας (τά έκανε όλα έπάνω του).Λπ’ αύτό δεν μπορούσε κανείς, άπό τούς αδελφούς, νά τον εξυπηρετήσει καί δόθηκε άπό τον ηγούμενο εντολή στον πρώην ασθενή Πατέρα Άλύπιο νά άναλάβει την έξυπηρέτηση τού αδελφού αύτού.Μέ πολλή εόχαρίστηση ό αδελφός Αλύπιος δέχθηκε τό πρόσταγμα αύτό, σαν εντολή Θεού, καί έπΐ τρία όλόκληρα χρόνια, χωρίς τόν παραμικρό γογγυσμό, έξυπηρέτησε τόν δαιμονισμένον καί μέ κάθε έπιμέλεια όπέμεινε γενναία τις βρισιές καί αταξίες του.Μέ τήν άκρα αύτή ύπακοή καί ανεξάντλητη ύπομονή έ'καμε τόν δαιμονισμένον έκείνον άδελφό νά τόν σέβεται καί νά τόν άγαπά. Ένώ εκείνος ό άρρωστος στους άλλους άδελφοός ήταν πολύ άγριος, «άτάσθαλος» καί υβριστικός, στόν άδελφό όμως Άλύπιο φερόταν μέ πολύ σεβασμό, συνεσταλμένος καί ύπάκοος.

Ή παρουσία τού Αλυπίου σ' αυτόν ήταν φίμωτρο καί δαμαστήριο τής παραφροσύνης του. Διότι έκτος άπό τήν έπιμέλεια που έδειχνε ό π. Αλύπιος γιά νά τού δίνει καθαρή τροφή καί νά φροντίζει γιά τήν γενική καθαριότητά του. τού άνεγίνωσκε έκφώνως τήν Ιερά Ακολουθία, τόν Εσπερινόν καί τό Απόδειπνό του.Όπόταν μετά άπό ολόκληρη τριετία, εύδόκησεν ό Θεός, νά τερματιστούν αύτά τά δεινά τού π. Αλυπίου, γιατί έπήρεν ό Κύριος τόν άδελφό Εύδόκιμον στήν άλλη ζωή, ό όποίος έπί μιά έβδομάδα πριν τού θανάτου του. έφαίνετο καθ’ όλα ήσυχος καί ψυχικά ήρεμος καί έτσι παρέδωκε τό πνεύμα.

Ό Αλύπιος προγνώρισε τόν θάνατό του

Ό δέ ευλογημένος Αλύπιος, μετά άπό τόν θάνατο τού Εύδοκίμου, τού άνέθεσαν καί άνέλαβε τό διακόνημα τού παρανοσοκόμου καί έκεί διέπρεψεν άριστα στήν έπιμέλεια καί έξυπηρέτηση τών άδελφών.

"Υστερα άπό λίγο διάστημα άρρώστησε άπό τήν λεγάμενη φυματίωση καί έτσι μετά άπό τρία χρόνια άπήλθε κι αυτός προς τόν Κύριον στά θεία καί ουράνια Σκηνώματα.

Τό θαυμαστόν είναι ότι προγνώρισε τήν ώρα τού θανάτου του, διότι τήν ήμέρα τού Σαββάτου, άφού μέ τους λοιπούς άδελφοός τής μονής κοινώνησε τά ’Άχραντα Μυστήρια καί φαινόταν τελείως υγιής, είπε σέ έναν άπό τούς πιό έμπιστευμένους του άδελφοός ότι: «Έγώ σήμερα, άδελφέ, κατά τό έσπέρας άπέρχομαι τών τήδε» καί έτσι τήν ώρα που οί αδελφοί συνήχθησαν να κάνουν την προσευχήν τού Εσπερινού, αυτός παρέδωκε τό πνεύμα.Να μην παραλείψω δε τό σπουδαιότερο, τό όποίον απέδειξε τήν τελεία επιστροφή, τήν αδιάκριτη ύπακοή καί τήν άκρα ταπείνωση, από τόν καιρό πού γνώρισε τήν ταπεινότητά μου καί κατάλαβε όσα δι’ ευχών αύτού μού γνώρισεν ό Θεός για τή σωτηρία του, μού έγραφε πάντοτε τούς λογισμούς του καί έκείνα πού τού έγραφα τα έβαζε σέ εφαρμογή καί πράξι, όπως καί εγώ, για τήν αγάπη του πήγα δυο φορές στό μοναστήρι του καί άκρως εύχαριστήθηκα για τήν τέλεια καί άγια αλλοίωσή του.Τό άναφερόμενο ιστορικό γεγονός, σεβαστέ μου Γέροντα Καλλίστρατε, δέν έπιδέχεται ιδιαίτερα σχόλια καί άλλες διασαφήσεις καί ερμηνείες, διότι αύτό καθ’ εαυτό φανερώνει πού είναι τό σωστό καί δίκαιο καί ποιά είναι τα τεκμήρια της πλάνης όπως καί ποια είναι τά σημεία τής απλανούς βιοτής.

Μέ τήν έλπίδα ότι θέλουν είσακουσθή οί φιλικές μου συστάσεις, παρατηρήσεις καί υποδείξεις τών αγίων Πατέρων αυτές, καί ότι θά τύχω παρηγόρου άπαντήσεως επ’ αυτών, διατελώ μέ πολλήν ένθεη αγάπη, όλως ύμέτερος εν Χριστώ αδελφός.

Απρίλιος 1911 'Άγιον Όρος

Εισαγωγή  σε πρώτη αποκλειστική δημοσίευση  στό Ορθόδοξο Διαδίκτυο από το Βιβλίο :

Τό Περιβόλι τής Παναγιάς

Γεροντικόν

Η ηλεκτρονική επεξεργασία αναρτήσων κειμένων, τίτλων  και εικόνων έγινε από τον N.B.B

Επιτρέπεται η χρήση, διάθεση και αναπαραγωγή κειμένων σε Ορθόδοξα Ιστολόγια, αρκεί να διατηρείται το αρχικό νόημα χωρίς περικοπές που πιθανόν να το αλλοιώνουν για μη εμπορικούς σκοπούς,με βασική προϋπόθεση την αναφορά στην πηγή :

© ΠΗΔΑΛΙΟΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

http://www.alavastron.net

Kindly Bookmark this Post using your favorite Bookmarking service: